2. Mga Inaasahang Kasanayan
Barayti at Baryasyon ng Wika
Ilang Mahalagang Konsepto Ukol sa Barayti
at Baryasyon ng Wika
Paglilinaw Ukol sa Pagbuo ng Ediya
Salik ng Baryasyon
Ilang Pananaw at Teorya Tungkol sa
Barayti at Baryasyon
Mga Gawain
3. Mga inaasahang kasanayan:
1.Naiuugnay ang mga konseptong pangwika
sa mga napakinggang sitwasyong
pangkomunikasyon sa radyo, talumpati at mga
panayam.
2.Natutukoy ang mga kahulugan at kabuluhan
ng mga konseptong pangwika tulad ng barayti
at rehistro ng wika
3.Nakapagsasagawa ng pagsusuri ng barayti
ng wika gamit ang teleserye, mga talkshows,
komersyal at iba pa.
4. Barayti at Baryasyon ng Wika
BARAYT
IAng pagkakaroon nito ay bunga ng
paniniwala ng lingguwistika na ang wika
ay heterogeneous o nagkakaiba-iba.
Dala nito ang nagkakaibang pangkat ng
tao na may iba't ibang lugar na
tinitirhan, interes, gawain, pinag-aralan
at iba pa.
5. BARAYTI NG
WIKA
Ang pagkakaroon ng natatanging katangian
na nauugnay sa partikular na uri ng katangian
sosyo-sitwasyunal.
BAYASYON
Sa pagdaan ng panahon, nagiging
ispesyalisado ang Gawain at
tungkulin ng mga tao at ito ay
nagreresulta ng pagkakaiba-iba ng
kultura at wika na siyang nagiging
panukat sa progreso ng tao.
6. Mahalagang Konsepto Ukol sa
Barayti at Baryasyon ng Wika
IDYOLEKTO
Barayti na kaugnay sa personal na
kakanyahan ng tao sa paggamit ng
wika ng particular na indibidwal.
Gayundin, ang paggamit ng particular
na bokabolaryo nang madalas ay
itinuturing ding idyolekto ng
gumagamit
7. Ang barayting sinasalita ng mga
tao sa isanglipunan. Gayundin,
nagtatakda ito ng kasipikasyon ng
mga mamamayan batay sa antas
ng kanilang pamumuhay, interes,
hilig at kasarian.
SOSYOLEK
8. Barayting kaugnay sa panlipunang
papel na ginagampanan ng
tagapagsalita sa oras ng
pagpapahayag. Tumutukoy sa
ispesyalisadong paggamit ng wika
upang makilala ang ispesipikong
domeyn o Gawain.
REHISTER
9. ESTILO
Barayti na kaugnay ng relasyon ng
nagsasalita sa kausap. Maaaring pormal,
kolokyal at personal.
MODE
Barayting kaugnay sa midyum na
ginagamit sa pagpapahayag tulad ng
pasalita o pasulat
10. Paglilinaw Ukol sa
Pagkakabuo ng Ideya
1. PALIT-KODA
Pagsasama-sama ng dalawa o higit pang
makabuluhang pahayag na nabibilang sa
dalawang sistema ng wika.
Hal. Nakuha ko na ang point mo kaya
lang medyo foul yung sinabi nang
mag-text ka.
11. 2.HALO-KODA
May nahahalo o nasisingit sa salita
mula sa ibang wika labas sa
naitakdang dalaw ng pangunahing
sistema ng wika.
Hal. Getching ko naman talaga ang
chorva chenes mo kaya lang it's
hard to decide pa, gogorabelles ba
o hindi?
12. Salik ng Baryasyon
HEOGRAPIKAL
Nagkakaroon ng pagbabago sa
pagpapahayag sa pamamagitan ng
kaangkupan sa lugar, komunidad na
kinabibilangan ng tagapagsalita o
gumagamit ng wika. Magkaibang
kahulugan sa magkahiwalay na lugar
na may magkaibang kultura. Nasa
katawagan at kahulugan ng salita ang
pagkakaiba
13. Hal.
tagilid -
inihaw - binabange
tabinge
langgam - guya
m
Mga katawagan sa
Tagalog - Maynila
Katumbas na salita sa ibang lugar
Lupa
Mukha(Pampanga)
Daga(Bicol)
Lumiban
Tumawid(Tagalog-Batangas)
Hindi pumasok (Tagalog - Quezon
14. MORPOLOHIKAL
Pagkakaiba sa paraan ng pagbuo ng
salita dahil sa paglalapi ng mga
naninirahan sa mga ito. Ang
pagkakaiba ay nasa anyo at ispeling
ng salita at hindi sa taglay na
kahulugan nito.
16. 3. Barayti ng Ponolohiya
Magkakaiba ang bigkas at tunog ng mga
salita sa bawat lugar. Lumilikha ng
sariling wika ang mga taong
magkakasama sa iisang kultura at
lugar. Ang ponolohiya...
/of-ten/
vs
often -/o -fen/ vs
organization -/or-ga-ni-za-tion/
/or-ga-ni-zey-tion/
17. 4. Sosyal
Nagkakaroon ng pagbabago sa
pagpapahayag sa pamamagitan ng
kinasasangkutang lipunan, kultura, at
itinakdang mga isyu at usaping nakabatay sa
panahon.
5. Okyupasyunal
Nagkakaroon ng pagbabago sa
pagpapahayag batay sa
pangangailangan sa larangan ng
hanapbuhay.
18. Pananaw at Teorya Tungkol
sa Barayti at Baryasyon
• Teoryang Sosyolingguwistik -
pinalalagay na ang wika ay panlipunan
at ang speech ay pang-indibidwal
• Teoryang Deficit Hypothesis -
naniniwala sa pamamagitan ng
kanyang naging obserbasyon na ang
wika ay may herarkiya.
19. • Konsepto ng Baryalidad -
naniniwala na natural na phenomena
ang pagkakaiba-iba ng anyo ng wika
at pagkakaroon ng barayti ng isang
wika. Ibigsabihin, pantay lamang ito at
walang mataas o mababa.
• Teorya ng Akomodasyon -
nakapokus ang teoryang ito sa taong
kasangkot sa sitwasyong pang wika sa
proseso ng pag-aaral at pagkatuto ng
pangalawang wika
20. • Linguistic Convergence -
nagkakaroon ng tendensiya na gumaya o
bumagay sa pagsasalita ng gumagamit ng
wika upang bigyang halaga ang pakikiisa,
pakikisama, at pagmamalaki na kabahagi
ng pangkat
• Linguistic Divergence - pinipili na
ibahin ng taong gumagamit ng wika ang
kanyang pagsasalita upang mabukod sa
kausap, di-pakikiisa sa pagbuo ng sariling
pagkakakilanlan o identity.
21. Gawain 1:
PANUTO: Hanapin ang wastong sagot
sa Kolumn B na may kaugnay sa mga
tanong sa kolumn A. Isulat ang titik ng
wastong sagot sa patlang.
Kolumn A Kolumn B
1. sinasalita ng mga tao sa isang a. idyolek
lipunan
2. relasyon ng nagsasalita sa kausap b. barayti
3. midyum na ginagamit sa c. baryasyon
pagpapahayag pasalita o pasulat man
22. 4. pangangailangan sa larangan ng
hanapbuhay
d. sosyolek
5. ispesyalisadong paggamit ng wika e. dayalekto
6. relasyon ng nagsasalita sa kausap f. register
7. lugar, panahon at katayuan sa
buhay
g. mode
8. personal na kakanyahan ng tao sa h. estilo
paggamit ng wika
9. wika ay heterogeneous o
nagkakaiba - iba
i.
okyupasyunal
10. sinasalita ng mga tao sa isang
lipunan
j. palit - koda
23. Gawain 2:
Panuto: Paghambingin ang mga
rehistro/register at barayti ng wika.
Ano ang pagkakaiba-iba at
pagkakatulad nila?
Katangian
Register ng
Wika
Barayti ng
Wika
Kahulugan
24. Gawain 3
Panuto: Suriin at pag-aralan ang mga
sumusunod. Tukuyin kung ang barayti
ng wika ay dayalek, sosyolek, idyolek,
register, heyograpikal, morpolohikal o
ponolohikal.
1. Sarhi - Sarhan
2. Lagyi - lagyan
3. Dingding - ringring
4. Bigas - bugas
25. 5. Hilom-tahimik(Cebuano)
Hilom-paggaling ng sugat(Maynila)
6. Nagkaon-kumain
7. Igwa-mayroon(Bicol)
8. Labi-gabi(Pangasinan)
Labi-bahagi ng bibig(Maynila
9. Sira-ulam(Bikol)
Sira-hindi maayos(Maynila)
10. Bago - vayo
