Fma l 3
- 1. Богино хугацаат санхүүжилтийн эх үүсвэрийн
төрөл, удирдлага /үргэлжлэл/
Санхүүгийн менежмент, /FINN328/
Д.Оюу-Эрдэнэ /Mba/
Oyuerdene.d@num.edu.mn
Орхон аймаг
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛЬ -ЭРДЭНЭТ СУРГУУЛЬ
Лекц №3
- 3. АВЛАГЫН УДИРДЛАГА:
•Аливаа пүүс компаниуд борлуулалтаа бэлэн бус, дараа
тооцоогоор хийх үед авлага үүснэ.
•Зээлээрх борлуулалт нь борлуулалтын орлогыг нэмэгдүүлэх
давуу талтай ч эрcдэлийг нэмэгдүүлэх сул талтай.
- 4. 01
Борлуулалтаа нэмэгдүүлэх
• Зээлээр борлуулалт хийх нь худалдан авалтыг дэмждэг гол хүчин
зүйлсийн нэг юм.
03
Худалдан авагчдаа урамшуулах
• Бэлтгэн нийлүүлэгч хугацаандаа төлбөрөө төлсөн худалдан авагчдыг
урамшуулах, хөнгөлөлт эдлүүлэх зээлийн бодлоготой байдаг.
ЗЭЭЛЭЭР БОРУУЛАЛТ ХИЙХ ШАЛТГААН:
02
Шинээр худалдан авагч татах
• Харилцан адилгүй төлбөрийн чадвартай худалдан авагчдыг татах хэрэгсэл нь
зээлээрх борлуулалт болдог. Гэвч найдваргүй авлагын эрсдэлээс сэргийлж сайн
зээлийн бодлоготой байх ёстой.
- 5. Зээлийн бодлогыг ХЭМЖИХ ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД:
• Хоногоор тооцсон
авлагын эргэц нь
авлага цуглуулах
дундаж хугацааг
харуулна.
=
БО
Авлагын дундаж
үлдэгдэл
Авлагын
эргэц/удаа/
1.
=
Авлага
БО
𝑥365АЦДХ
=
365
Авлагын
эргэц (удаа)
Авлагын
эргэц /хоног/
/Борлуулалт төлөгдөөгүй
дундаж хугацаа /
2.
- 6. ЗЭЭЛЭЭРХ БОРЛУУЛАЛТЫН БОДЛОГЫН ӨӨРЧЛӨЛТ:
Компани зээлийн борлуулалтын үйл ажиллагаагаа үнэлж
үзээд шаардлагатай тохиолдолд:
1. Зээлийн бодлогоо чангаруулах
2. Зээлийн бодлогоо сулруулах
арга хэмжээг авна.
- 7. •Компани жилийн борлуулалтыг 1,800,000$ болохыг эрмэлздэг. ББӨ
борлуулалтын орлогын 80% байдаг боловч нийт борлуулалтын 1%-р
найдваргүй авлагыг тооцдог.
Жилийн ашиг нь:
ЖИШЭЭ:
БО 1,800,000$
ББӨ -1,440,000$
Найдваргүй авлага -18,000$
Ашиг 342,000$
Компанийн АЦДХ 1 сар түүнийг 2 сар болгон өөрчилвөл найдваргүй
авлага 3% болж өснө.
- 8. Үзүүлэлт Одоогийн бодлого Сонголт
Нэмэлт борлуулалтын хувь - 25%
Авлага цуглуулах дундаж
хугацаа /АЦДХ/
1 сар 2 сар
Найдваргүй авлага
/борлуулалтын хувиар/
1% 3%
Олох нь: АЦДХ-г нэмэгдүүлэх шинэ сонголтыг дэмжих үү?
• Нэмж шаардагдах ХО-ын зардал 20%. ББӨ-ийн 75% нь
хувьсах, 25% нь тогтмол зардал.
• Нэмэлт борлуулалтаар тогтмол зардал өсөхгүй бол шинэ
нөхцөлийг сонгох эсэх талаар зөвлөгөө өгнө үү.
- 9. а. Шинэ нөхцөлөөрх ашгийн өсөлтийг тооцох:
Ахиуц ашиг = БО-Хувьсах зардал = 100%- 80%*75% = 40%
Бодолт :
Нэмэлт борлуулалтаас бий болох
ахиуц ашгийн өсөлт
?
Найдаргүй авлагын өсөлт ?
Ашгийн өсөлт ?
Шинэ нөхцөл дэхь хөрөнгө
оруулалт
Одоогийн хөрөнгө оруулалт
Шаардлагатай нэмэлт ХО ?
Санхүүгийн нэмэлт зардал ?
б. Санхүүгийн нэмэлт зардлыг тооцох:
- 10. а. Шинэ нөхцөлөөрх ашгийн өсөлтийг тооцох:
Ахиуц ашиг = БО-Хувьсах зардал = 100%-80%*75%=40%
Бодолт :
Нэмэлт борлуулалтаас бий болох
ахиуц ашгийн өсөлт
1,800,000*25%*40% =180,000
Найдваргүй авлагын өсөлт 2,250,000*3%-1,800,000*1% =49,500
Ашгийн өсөлт =130,500$
Шинэ нөхцөл дэхь хөрөнгө
оруулалт
2,250,000*2/12 =375,000
Одоогийн хөрөнгө оруулалт 1,800,000*1/12 =150,000
Шаардлагатай нэмэлт ХО =225,000$
Санхүүгийн нэмэлт зардал 20% =45,000$
б. Санхүүгийн нэмэлт зардлыг тооцох:
- 12. Дансны авлагаар хийх санхүүжилт:
• Дансны авлагыг шилжүүлэх, худалдах, барьцаалах зэрэг
үйл ажиллагаатай холбогдож, дансны авлагын
санхүүжилт гэдэг ойлголт гарч ирдэг.
• Дансны авлага нь харьцангуй хөрвөх чадвар сайтай,
богино хугацаатай байдаг тул зээлдүүлэгчид түүнийг
барьцаа болгон ашиглах сонирхолтой байдаг.
- 13. Дансны авлагыг богино хугацаат санхүүжилтэнд
ашиглах үндсэн аргууд:
1. Дансны авлага барьцаалан зээл авах
2. Дансны авлагыг худалдах
- 14. 1. Дансны авлага барьцаалан зээл авах:
/PLEDGING RECEIVABLE/
• Зээл авахын тулд дансны авлага барьцаалах үйл
ажиллагааг хэлнэ. Ингэснээр зээлдүүлэгч авлага
нэхэмжлэх эрх (recourse)-тэй болно.
• Барьцаалсан авлага төлөгдөхгүй байх эрсдлийг зээл авагч
тал хариуцна.
:::
- 15. 2. Дансны авлага худалдах /FACTORING/:
• Факторинг (factoring)- дансны авлагын эрхийг худалдах
үйл ажиллагаа. Өөрөөр хэлбэл: зээл авагч тал дансны
авлагын эрхээ факторингийн компанид шилжүүлнэ.
- 16. Дансны авлагаар хийх санхүүжилтийн өртөг:
• Дансны авлага барьцаалах, факторинг хоёр нь ая тухтай,
давуу талыг бий болгодог боловч өөрийн гэсэн өртөгтэй.
• Эдгээр нь авлагын дүнгээс тодорхой хувиар бодогдоно.
Энэ хувь нь авлагын дүн, эрсдлийн түвшин зэргээс
хамаарч ялгаатай байна.
- 17. ЖИШЭЭ:
• А компани жилд $1,5 сая –ын зээлийн борлуулалт хийдэг.
Зээлийн нөхцөл 30 хоног. Гэхдээ зээлийн удирдлага маш
сул, АЦДХ 45 хоног, найдваргүй авлага БО-ын 0,5%
байсан. Факторингийн компани авлага цуглуулах үйл
ажиллагааг хариуцах ба үйлчилгээний хөлсөнд зээлийн
борлуулалтын 2,5%-иар шимтгэл тооцож авна.
Компанийн жилийн удирдлагын зардалд $30,0 мян
хэмнэнэ.
- 18. ЖИШЭЭ:
• Факторингийн компани нь мөн авлагын 80%-ийг 14%-ийн
(үндсэн хүүний түвшнээс 3%-иар их) хүүний түвшинд
авахыг санал болгосон. Компани дансны авлагаа
санхүүжүүлэхийн тулд үндсэн хүүний түвшнээс 2,5%-иар
илүү овердрафт зээл авч болно.
• Факторингийн үйлчилгээг хүлээн авах уу. Сар бүрийн
орлого тогтмол гэж үзнэ.
- 19. БОДОЛТ:
1
АЦДХ буурснаас бий болох
өгөөж
1,500,000*
45−30
365
*(11+2,5)% =8,322
2
Факторингийн санхүүжилтийн
нэмэлт зардал
1,500,000*80%*
30
365
(14-
13.5)%
=(493)
3
Факторингийн үйлчилгээний
шимтгэлийн зардал
1,500,000*2.5% =(37,500)
4 Найдваргүй авлагын хэмнэлт 1,500,000*0.5% =7,500$
5 Удирдлагын зардлын хэмнэлт =30,000
Факторингийн компанийг
сонгосноос бий болох цэвэр
өгөөж
7,829