ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdf
Apostash shmeiou apo_kabili
1. Γιώργος Χαρ. Πολύζος, τ. Μόνιμος Πάρεδρος του Π.Ι. 1/4
ΑΣΚΗΣΗ:
Δίνεται η συνάρτηση x
f(x) e x και το σημείο 2 0A , .
α) Να βρείτε ποιο από τα σημεία M x, f x της γραφικής
παράστασης fC της συνάρτησης f απέχει από το σημείο 2 0A ,
τη μικρότερη απόσταση.
β) Να αποδείξετε ότι η συνάρτηση f είναι κυρτή, έπειτα να φέρετε
την εφαπτομένη ε της fC στο σημείο 0(0,1)M και, στη συνέχεια,
να δικαιολογήσετε γεωμετρικά, γιατί το σημείο 0(0,1)M είναι το
σημείο M x, f x της fC που απέχει από το σημείο 2 0A , τη
μικρότερη απόσταση.
ΛΥΣΗ:
α) Η απόσταση ( )d x του τυχαίου σημείου M x, f x , x , της
γραφικής παράστασης, fC , της συνάρτησης f από το σημείο
2 0A , δίνεται από τον τύπο:
222 2
( ) 2 0 2 ,x
d x x f x x e x x (1)
Επομένως, αυτό που ζητείται είναι να βρούμε την ελάχιστη τιμή
της συνάρτησης d .
Είναι:
2
2 22 2
2 1 1 2 2
( )
2 2
x x x x
x x
x e x e e x e x
d x
x e x x e x
οπότε
22
( ) , ,
2
( )
x
d x x
x
g
e
x
x
(2)
όπου
2
( ) 1 2 2,x x
g x e x e x x . (3)
Όμως:
)
2 2
0
(
( ) 2 2 , ,2 2 ( )x
h x
x x
g x ex xe h xe
(4)
2. Γιώργος Χαρ. Πολύζος, τ. Μόνιμος Πάρεδρος του Π.Ι. 2/4
όπου:
( ) 2 2 ,x
h x x e x . (5)
Επειδή
( ) 3 ,x
h x x e x ,
έχουμε τον παρακάτω πίνακα μεταβολών
x 3
( )h x 0
( )h x
3
min
2 e
στον οποίο παρατηρούμε ότι η συνάρτηση h παρουσιάζει
ελάχιστο για 3x , το 3
( 3) 2 0h e
, οπότε, θα ισχύει
( ) 0, γιακάθεh x x ,
Επομένως, λόγω της (4), θα είναι:
0 γιακάθεg (x) x ,
οπότε, η g θα είναι γνησίως αύξουσα και, επειδή (0) 0g , θα
ισχύει:
( ) 0, γιακάθε 0 & ( ) 0, γιακάθε 0g x x g x x .
Συνεπώς, λόγω της (2), θα ισχύει:
0 γιακάθε 0 & 0 γιακάθε 0d (x) , x d (x) , x ,
απ’ όπου προκύπτει ότι η συνάρτηση d είναι γνησίως φθίνουσα
στο διάστημα 0, , γνησίως αύξουσα στο 0, και
παρουσιάζει στο 0 ολικό ελάχιστο το 0 5d .
Άρα, το σημείο , ( )M x f x της γραφικής παράστασης fC της
συνάρτησης f που απέχει από το σημείο 2 0A , την ελάχιστη
απόσταση είναι το 0 0,1M και η ελάχιστη απόσταση 0AM είναι
ίση με 5 .
3. Γιώργος Χαρ. Πολύζος, τ. Μόνιμος Πάρεδρος του Π.Ι. 3/4
β) Επειδή 0 2f , η εφαπτομένη ε της fC στο σημείο 0 0,1M
έχει εξίσωση
: 2 1ε y x (6)
και επειδή η κλίση της «επιβατικής ακτίνας» 0AM του σημείου
0 0,1M είναι ίση με 0
1
2
AMλ , η 0AM θα είναι κάθετη στην
εφαπτομένη ε (ΣΧΗΜΑ).
Επειδή, όμως,
( ) 0, γιακάθεx
f x e x ,
η συνάρτηση f είναι γνησίως κυρτή, οπότε η γραφική της
παράσταση fC θα βρίσκεται πάνω από την εφαπτομένη ε, με
εξαίρεση το σημείο 0 0,1M . Επομένως, τα σημείο 2 0A , και
κάθε σημείο M x, f x της fC , με εξαίρεση το 0 0,1M , θα
βρίσκονται εκατέρωθεν της εφαπτομένης ε, οπότε το ευθύγραμμο
τμήμα AM θα τέμνει πάντοτε την ε σε κάποιο σημείο N . Έτσι θα
έχουμε (ΣΧΗΜΑ):
2 2
0 2 1 5AM AN AM ,
4. Γιώργος Χαρ. Πολύζος, τ. Μόνιμος Πάρεδρος του Π.Ι. 4/4
με τις ισότητες να ισχύουν, αν και μόνο αν το M συμπέσει με το
0M .
Με αυτόν τον τρόπο, δικαιολογήσαμε και γεωμετρικά ότι το
πλησιέστερο σημείο M x, f x της fC στο σημείο 2 0A , είναι
το σημείο 0 0,1M και αποδείξαμε ότι η απόστασή του από το
2 0A , είναι ίση με 5 ■