SlideShare a Scribd company logo
1 of 23
Download to read offline
B u S u n u m Ş u K a y n a k t a n Y a r a r l a n ı l a r a k H a z ı r l a n m ı ş t ı r .
C o ş k u n C a n A k t a n , M a l i A y r ı m c ı l ı k : A n k a r a : S e ç k i n Y a y ı n l a r ı , 2 0 1 9 .
S u n u m u H a z ı r l a y a n : G ü r a y E f e
VERGİ AYRICALIKLARI VE VERGİ AYRIMCILIĞI
VERGİ HARCAMALARININ ELEŞTİRİSİ
Prof. Dr. Coşkun Can Aktan
VERGİ HARCAMALARI
Vergi harcaması ilk kez STANLEY S.
SURREY’in çalışmaları ile literatüre
girmiştir.
SURREY’e göre vergi harcaması,vergi
sistemimizde mevcut olan vergi teşviklerinin ya da
vergi sübvansiyonlarının bir envanteridir.
VERGİ HARCAMALARI
 Surrey başka kitabında vergi harcamasını şu şekilde
de açıklamıştır:
Vergi harcamaları; normal vergi yapısından ayrılan
ve belirli kişiler, gruplar, sektörler ya da faaliyetlere
özel yarar sağlamak amacıyla uygulanan sistemdir.
VERGİ HARCAMASI
İstisnalar, muafiyetler,
indirimler, vergi ertelemeleri,
özel vergi oranları gibi farklı
şekillerde uygulanabilirler.
VERGİ HARCAMASI
Normatif vergi yapısından uzaklaşma anlamına
gelen vergi harcamaları; belirli grupların ve
faaliyetlerin desteklenmesi anlamına gelir.
VERGİ HARCAMALARI
Vergi harcaması deyince devletin vergi tahsilatı için
yapmış olduğu harcamalar anlaşılmaktadır; oysa
Surrey’in kullandığı kavramlar aşağıdaki kavramlardır.
VERGİ
KOLAYLIKLARI
VERGİ
TEŞVİKLERİ
VERGİ
AYRICALIKLARI
VERGİ
SIĞNAKL
ARI
İDARİ
İMTİYAZLAR
VERGİ
ARBİTRAJ
I
VERGİ
BOŞLUKLA
RI
VERGİDEN
KAÇINMA
VERGİ
DAMPİNGİ
Vergi teorisi
ve vergi
hukuku
literatüründe
kullanılan
kavramlar ile
vergi
harcamaları
arasında çok
yakın bir
ilişki söz
konusudur.
Vergilemede
Ayrımcılık
Vergi-Dışı
Piyasa
Ekonomisi
Vergi Erozyonu
Vergiden
Kaçınma
Vergi Harcamalarının Sonuçları İle İlgili Bazı
Kavramlar
VERGİ HARCAMALARI
Özetle, vergi harcamaları; normal vergi sistemi
içerisindeki genel kurallar ve standartlardan sapma
anlamına gelir ve vergi sisteminde vergi ayrıcalıkları
ortaya çıkarır. Vergi ayrıcalıkları sonucunda ise ortaya
iki durum çıkar.
VERGİ
EROZYONU
VERGİ DIŞI
PİYASA
EKONOMİSİ
VERGİ HARCAMASININ TEORİK OLARAK TANIMI
Vergi harcaması, hükümetlerin muhtelif
iktisadi ve sosyal gayelerle normal
şartlarda vergiye tabi olması gereken
belirli konuları ve kişileri kısmen ve
tamamen vergi dışında bırakması;
VERGİ HARCAMASININ TEORİK OLARAK TANIMI
Bunun dışında belirli kişilere, gruplara, sektörlere,
coğrafi bölgelere vs. yönelik aşağıdaki gibi adlar
altında özel yararlar ve destekler sağlamasını ifade
eder.
VERGİ
AVANTAJLARI
VERGİ
KOLAYLIKLARI
VERGİ
TEŞVİKLERİ
VERGİ
İNDİRİMLERİ
VERGİ HARCAMASI
 Dar anlamda vergi harcaması;
Belirli kişi, grup, sektör ya da
faaliyetleri kısmen ya da
tamamen vergi dışında
tutma
Bazı vergi konularını vergi
dışında bırakma
şeklindedir.
MUAFİYET
İSTİSNA
Mahsup
Matrahtan
İndirimler
Vergi
istisnası
Vergi
Muafiyeti
Vergi Oranı
İndirimi
İade
Vergi
Harcama
Türleri
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
Vergi Tatili
Terkin
Vergi
Ertelemesi
Vergi
Kredisi
Vergi
Takozu
Ramsey
Vergisi
Vergi
Harcama
Türleri
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
VERGİ İSTİSNASI
Gelir,servet,harcama, işlem ve diğer herhangi bir
vergi konusunun kısmen ya da tamamen,devamlı
ya da geçiçi olarak vergi dışında tutulmasıdır.
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
VERGİ MUAFİYETİ
Belirli gerçek ve/veya tüzel
kişilerin muhtelif meslek
gruplarının vs. kısmen ya da
tamamen,devamlı ya da geçiçi
olarak vergi dışında tutulmasıdır.
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
MATRAHTAN
İNDİRİMLER
Vergi tarhiyatı
aşamasında vergi
matrahında belli
tutarlarda eksiltmeler
yapılmasına izin
verilmesidir.
VERGİ ORANI
İNDİRİMİ
Gerçek veya tüzel kişilerin
yararına mevcut vergi
tarifesinden daha
düşük,ayrı ve özel bir
tarife(oran)
uygulanmasıdır.
MAHSUP
Daha önce tahsil edilmiş
verginin, başka vergi
tarhiyatı aşamasında
hesaplanan vergi tutarından
indirilmesidir.
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
İADE
Daha önce tahsil
edilmiş bir verginin
vergi yükümlüsüne geri
ödenmesidir.
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
VERGİ
ERTELEMESİ
Tarh ve tahakkuku
yapılmış ve ödeme
aşamasına gelmiş olan
bir vergi alacağının
daha ileriki bir tarihte
ödenmesidir.
VERGİ KREDİSİ
Vergi idaresinin belirli
kişi ve gruplara toplam
ödeyecekleri vergi
tutarından bir indirim
yapmalarına imkan
sağlayan bir vergi
harcama türüdür.
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
TERKİN
Belirli mükellef gruplarına
yönelik olarak tahakkuk etmiş
bir verginin tahakkuk
kaydının iptal edilmesi ve bu
şekilde vergi alacağının
kısmen veya tamamen
silinmesi işlemidir.
VERGİ TAKOZU
Bir işçinin işverene toplam
maliyeti ile işçinin eline
geçen net ücret arasındaki
farkı ifade eder.
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
VERGİ TATİLİ
Hükümetlerin belirli sektörlerde veya
coğrafi bölgelerde vergisiz faaliyette
bulunmaya izin vermesi veya geçiçi bir
süre için vergi oranlarını indirime tabi
tutmasını ifade eder.
VERGİ HARCAMALARI:BAŞLICA TÜRLERİ
RAMSEY VERGİSİ
Ramsey vergisi;talebin fiyat esnekliğinin
düşük olduğu mallardan daha
yüksek,talebin fiyat esnekliğinin yüksek
olduğu mallardan daha düşük vergi
alınması uygulamasıdır.

More Related Content

What's hot

What's hot (14)

VERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ,ETKİLERİ VE SONUÇLARI
VERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ,ETKİLERİ VE SONUÇLARIVERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ,ETKİLERİ VE SONUÇLARI
VERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ,ETKİLERİ VE SONUÇLARI
 
VERGİLEMEDE İŞLEM MALİYETLERİ
VERGİLEMEDE İŞLEM MALİYETLERİVERGİLEMEDE İŞLEM MALİYETLERİ
VERGİLEMEDE İŞLEM MALİYETLERİ
 
MALİ AYRIMCILIK - Vergi Ayrımcılığı : Vergi Ayrıcalıkları
MALİ AYRIMCILIK - Vergi Ayrımcılığı : Vergi AyrıcalıklarıMALİ AYRIMCILIK - Vergi Ayrımcılığı : Vergi Ayrıcalıkları
MALİ AYRIMCILIK - Vergi Ayrımcılığı : Vergi Ayrıcalıkları
 
VERGİ DIŞI PİYASA EKONOMİSİ
VERGİ DIŞI PİYASA EKONOMİSİ VERGİ DIŞI PİYASA EKONOMİSİ
VERGİ DIŞI PİYASA EKONOMİSİ
 
VERGİ HARCAMALARI
VERGİ HARCAMALARIVERGİ HARCAMALARI
VERGİ HARCAMALARI
 
KAMU TERCİHİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERSPEKTİFİNDEN VERGİ HARCAMALARININ ELEŞTİR...
KAMU TERCİHİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERSPEKTİFİNDEN VERGİ HARCAMALARININ ELEŞTİR...KAMU TERCİHİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERSPEKTİFİNDEN VERGİ HARCAMALARININ ELEŞTİR...
KAMU TERCİHİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERSPEKTİFİNDEN VERGİ HARCAMALARININ ELEŞTİR...
 
VERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ, ETKİLERİ VE SONUÇLARI
VERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ, ETKİLERİ VE SONUÇLARIVERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ, ETKİLERİ VE SONUÇLARI
VERGİ AYRIMCILIĞININ NEDENLERİ, ETKİLERİ VE SONUÇLARI
 
VERGİLEMENİN SINIRLARI
VERGİLEMENİN SINIRLARIVERGİLEMENİN SINIRLARI
VERGİLEMENİN SINIRLARI
 
ANAYASAL VERGİ REFORMU: VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
ANAYASAL VERGİ  REFORMU: VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARIANAYASAL VERGİ  REFORMU: VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
ANAYASAL VERGİ REFORMU: VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
 
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİVERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
 
ESNEK VERGİLEME Mİ? KURALLARA DAYALI TARAFSIZ VERGİLEME Mİ?
ESNEK VERGİLEME Mİ? KURALLARA DAYALI TARAFSIZ VERGİLEME Mİ?ESNEK VERGİLEME Mİ? KURALLARA DAYALI TARAFSIZ VERGİLEME Mİ?
ESNEK VERGİLEME Mİ? KURALLARA DAYALI TARAFSIZ VERGİLEME Mİ?
 
ANAYASAL VERGİ HUKUKU
ANAYASAL VERGİ HUKUKUANAYASAL VERGİ HUKUKU
ANAYASAL VERGİ HUKUKU
 
TÜRKİYE’DE ‘’VERGİ HUKUKU’’ ANLAYIŞI: TESPİT VE ELEŞTİRİLER
TÜRKİYE’DE ‘’VERGİ HUKUKU’’ ANLAYIŞI: TESPİT VE ELEŞTİRİLER TÜRKİYE’DE ‘’VERGİ HUKUKU’’ ANLAYIŞI: TESPİT VE ELEŞTİRİLER
TÜRKİYE’DE ‘’VERGİ HUKUKU’’ ANLAYIŞI: TESPİT VE ELEŞTİRİLER
 
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
 

More from COSKUN CAN AKTAN

More from COSKUN CAN AKTAN (20)

İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONUİKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
 
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
 
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİPATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
 
PATERNALİZM
PATERNALİZMPATERNALİZM
PATERNALİZM
 
PATERNALİZM FELSEFESİ
PATERNALİZM FELSEFESİ PATERNALİZM FELSEFESİ
PATERNALİZM FELSEFESİ
 
PATERNALİZM TÜRLERİ
PATERNALİZM TÜRLERİPATERNALİZM TÜRLERİ
PATERNALİZM TÜRLERİ
 
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNEPATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
 
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞIPATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
 
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU  GENİŞLEMEİKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU  GENİŞLEME
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME
 
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
 
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR? İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
 
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
 
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİMATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
 
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME... İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
 
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZMEMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
 
EMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
EMPERYAL BİLİM: İKTİSATEMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
EMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
 
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZMİKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
 
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUNKEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
 
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİVERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
 
VERGİ HARCAMALARI Muhtelif Kavramlar
VERGİ HARCAMALARI Muhtelif KavramlarVERGİ HARCAMALARI Muhtelif Kavramlar
VERGİ HARCAMALARI Muhtelif Kavramlar
 

VERGİ AYRICALIKLARI VE VERGİ AYRIMCILIĞI VERGİ HARCAMALARININ ELEŞTİRİSİ