REGÜLASYON EKONOMİSİ

1. REGÜLASYON EKONOMİSİ
Bu sunum aşağıdaki kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır.
Coşkun Can Aktan, Regülasyon İktisadı, İzmir: SOBİAD Yayını, 2019.
Sunumu Hazırlayan: Cevahir KUBAT
PROF. DR. COŞKUN CAN AKTAN

2. Regülasyon Ekonomisi,
piyasa ekonomisinin etkin
işleyişinin sağlanmasına
yönelik devlet
müdahalelerini ya da
kamusal düzenlemeleri
(regülasyonları) çeşitli
boyutlarıyla araştıran bir
iktisat disiplinin adıdır.

4. Devletin sosyal düzenin işleyişine yönelik yaptığı her türlü hukuki düzenleme ve müdahaleyi ifade
etmektedir.. Bu tanım çerçevesinde devletin sosyal düzenin işleyişini düzenlemeye yönelik başta
anayasalar olmak üzere oluşturduğu her türlü kurallar (yasalar, yönetmelikler vs.) kamusal
regülasyonlardır.
KAMUSAL
REGÜLASYON

5. Ekonomik
regülasyonlar, sosyo-
ekonomik iktisadi
hedeflere ulaşmak için
iktisat politikası
araçlarının (para,
maliye, dış ticaret
politikaları vs.)
kullanılması olarak
tanımlanabilir.

6. Ekonomik regülasyona örnek olarak;
Piyasaya giriş ve piyasadan çıkışın düzenlenmesi
Uluslararası ticarete kısıtlamalar getirilmesi
KİT zararlarının hazineden karşılanması
Bazı sektörlere sübvansiyonlarda bulunulması
Belirli sektörlerde yasal tekellerin oluşturulması

7. faiz
ücret
döviz kontrolleri
bu konuda örnek
olarak verilebilir

8. Kamusal regülasyon, hükümetler
ve/veya bürokrasi tarafından
ekonomiye yapılan müdahale,
düzenleme ve kontrolleri içerir. Özel regülasyon ise bireyler ya da firmalar
tarafından gönüllü olarak ve kanuni
yaptırıma ihtiyaç duyulmaksızın
oluşturulan gayri resmi kurallardır.
Regülasyona benzer bazı terimler

9. Piyasaya giriş ve
piyasadan çıkışlarına
ilişkin düzenlemelerin
ortadan kaldırılması
Tarife oranlarının
azaltılması veya tamamen
ortadan kaldırılması
Fiyat kontrollerine son
verilmesi deregülasyona
örnekler teşkil eder.
Kamusal regülasyonların,
devletin belirlediği temel
iktisat politikalarından
sapmalara yol açması ya
da buna benzer hangi
sebeple olursa olsun
yürürlükten kaldırılması
ise “deregülasyon”
kavramını ifade eder.

10. KAMUSAL REGÜLASYONLARIN TÜRLERİ
sosyal
regülasyonlar Ekonomik
regülasyon
İdari(süreç)
regülasyonları
yapısal
regülasyonlar
davranış
regülasyonları

11. bölgelerarası gelişmişlik
farklılıklarını azaltmaya
yönelik sübvansiyonlar
(teşvikler) örnek olarak
verilebilir.

12. Sosyal regülasyonlar daha ziyade
işgücü piyasalarında adalet
sağlanması, gelir eşitsizlikleriniz
azaltılması ve saire amaçları
gerçekleştirmeye yöneliktir
Ekonomik regülasyonlar
ise sosyal amaçtan
ziyade iktisadi amaçlara
yönelik devlet
müdahaleleri ve
düzenlemeleridir
Firmaların piyasaya girişlerini
veya piyasadan çıkışlarını
düzenleyen uygulamalara
gidilmesi ya da belirli
endüstrilere yönelik bazı kararlar
alınması devletin iktisadi olarak
gerçekleştirdiği regülasyon
faaliyetlerine örnekler teşkil
etmektedir.

13. Ekonomik regülasyonları;
Ekonomik regülasyon, piyasada mevcut aktörler arasında yeterli düzeyde rekabet
olmasına yönelik bir ortam yaratarak , kurallar koyarak, piyasaların etkinliğini sağlamayı
amaçlar.
1)Yapısal regülasyonlar
(structural
regulationas);piyasaları
n etkin işleyişine
yönelik devlet
tarafından yapılan
düzenleme ve
müdahalelerdir.
Bu çerçevede piyasaya
giriş-çıkış izinleri, devlet
için stratejik önemi haiz
sektörlerde lisanslama
uygulamalarına gidilmesi
ve saire uygulamalar
yapısal regülasyonlara
örnekler teşkil eder.
Eksik rekabet ve haksız
rekabeti ortadan kaldırmaya
ve rekabete fonksiyonel
işlerlik kazandırmayı
amaçlayan her türlü
düzenlemeler yapısal
regülasyonları ifade eder

14. 2)“Davranış
regülasyonları” (conduct
regulations); piyasaların
etkin işleyişi amacına
yönelik olarak piyasa
aktörlerinin
davranışlarını
düzenleyen kamusal
regülasyonlardır.
Fiyatlara ilişkin
kontroller, tüketicilerin
korunmasına yönelik
düzenlemeler, ürün
satışlarının tabi olduğu
usul ve esasları içeren
kurallar, davranış
regülasyonlarına örnek
teşkil etmektedir.

15. Sosyal ve ekonomik regülasyonlar dışında
“idari regülasyonlar” ya da “süreç
regülasyonları” (process regulations) da
kamusal regülasyonların bir türünü
oluşturur

16. İdari
regülasyonlar,
kamusal
regülasyon
sürecinde ortaya
çıkan idari ve
bürokratik
işlemleri ifade
eder
Halk dilinde
genellikle
“bürokrasi ve
kırtasiyecilik”
olarak
adlandırılan
işlemlerin pek
çoğu idari
regülasyonlar
anlamına gelir.