DENEYSEL ARAŞTIRMALARDA YÖNTEMLER

1. DENEYSEL
ARAŞTIRMALARDA
YÖNTEMLER
Bu sunum aşağıdaki kaynaktan hazırlanarak hazırlanmıştır.
C.C. Aktan ve S. Yay, Deneysel İktisat, Divan Kitabevi, 2019.
Prof. Dr. Coşkun Can Aktan

2. • Deneysel araştırma ile ilgili temel kavramlar;
Kontrollü Deney
Kontrol edilmiş şartlar
çerçevesinde yürütülen
bilimsel test

3. • Deneyde iki grup vardır.
Deney Grubu
• Bir deneyde çeşitli müdahalelerde bulunulan gruptur.
Kontrol Grubu
• Bir deneyde hiçbir şekilde müdahalede bulunulmayan gruptur.
• Önemlidir çünkü yapılan işlemin etkisi olup olmadığını
görmemize imkan sağlar

4. • Bir deney yapılırken bağımlı değişken ve bağımsız
değişken kullanılmaktadır.
• Deneyde gerçekleşenlere bağlı
değildir. Deneyi yürüten kişinin
uyguladığı veya kişinin kendisinin
seçtiği bir şeydir.
Bağımsız
değişken
• Uygulanan işlemin etkisi olup
olmadığını görmek için ölçülen
tepkidir
Bağımlı
değişken

5. • Basit bir kamusal mal deneyi örneğinde;
1. Deney 2. Deney
100 birim para 200 birim para
Verilen bu paradan diledikleri
kadarını kamu harcamalarının
gerçekleştirileceği ortak bir
havuza aktarmaları istensin.

6. • Bu örnekte, deneklerin sahip
oldukları paranın artmasının
deneklerden kamu harcamaları
için oluşturulan havuza
aktarılacak paraya etkisinin
ölçülmesi amaçlansın

7. • Bu durumda bağımsız değişken deneklere verilen para
miktarı, bağımlı değişken kamu harcamalarının
gerçekleştirileceği ortak havuzda biriken para ve sabit
değişkenler ise denek sayısı vb. faktörler olarak
karşımıza çıkmaktadır.

8. • Bir deneysel araştırma yönteminde bağımlı
değişkendeki değişkenliğin nedeninin uygulanan
bağımsız değişkene bağlanabilmesi için şu iki koşulun
sağlanması gerekmektedir.

9. Gruplara rastgele atamanın yapılmış
olması
Bağımlı değişkeni etkileyen, ancak
bu söz konusu deneyde etkisi
araştırılmayan diğer değişkenlerin
(dışsal değişkenler, kontrol bozucu
değişkenler vb.) bağımlı değişken
üzerindeki etkilerinin kontrol altına
alınmış olması.
1. Koşul 2. Koşul

10. • Deneysel veriler deney süresince yapılan gözlemlerdir.
Deneysel
müdahale
öncesinde her iki
gruba uygulanan
test
Ön-test Deneysel
müdahale
sonrasında yine her
iki gruba uygulanan
test
Son-test

11. • Deneysel araştırmalarda üç genel yöntem
bulunmaktadır.
Ön Deneysel
Araştırma
Yarı Deneysel
Araştırma
Tam Deneysel
Araştırma

12. Başlangıç düzeyinde
yapılan ilk deneysel
araştırma yöntemidir.
Bir kontrol grubu söz
konusu değildir.
Deneylerde sadece
tek bir grup
geçerlidir.
Gruplar arası bir
karşılaştırma söz
konusu değildir.
Ön Deneysel
Araştırma

13. Kişilerin gruplara rastgele
dağıtılması zor yada imkansız
olduğunda kullanılır. Burada
istatistiksel yöntemler
kullanılarak bir hipotez kabul
ve/veya ret edilir.
Yarı Deneysel
Araştırma

14. Bilimsel açıdan en
güvenilir deneysel
araştırmalardır.
Deneylerde birden fazla
grup kullanılır.
Gruplar örnekleme ile
oluşturulur.
Her araştırmada en az
bir deney ve bir de
kontrol grubu bulunur.
Tam Deneysel
Araştırma