DEMARŞİ : KURALLAR VE KURUMLARA DAYALI YENİ BİR SİYASAL SİSTEM ÖNERİSİ

1. DEMARŞİ :
KURALLAR VE KURUMLARA
DAYALI YENİ BİR SİYASAL
SİSTEM ÖNERİSİ
Prof.Dr. Coşkun Can Aktan
Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan, Demokrasi Eleştirisi ve Demarşi, Ankara: Orion, 2017

2. Demarşi, etimolojik köken
bakımından Latince demarchia
sözcüğüne dayalıdır. Demarchia,
eski Yunan medeniyetinde bir
şehrin yönetimi anlamına
gelmektedir. Bu yönetimin
başında bulunan kişiye ise
Demarchus denilmektedir.

3. Demarşi, sınırsız ve keyfi
devlete gem vuracak olan
kurallar ve kurumlar rejimidir.
Demarşi, dizginleri iktidarın eline
bırakmaz; dizginleri çeker,
kontrol eder…

4. DEMOKRASİ İLE İLGİLİ BAZI
SORULAR
1
•Demokrasi nedir?
•Demokrasinin olmazsa olmaz bazı ilkeleri nelerdir?
2
•Modern demokrasilerin eksiklikleri ve başarısızlıkları
nelerdir?
•Demokrasinin yetersizlikleri nasıl ortadan kaldırılabilir?
3
•Demokrasi’den daha iyi bir siyasal rejim var mıdır?
•Demokrasinin alternatifi bir siyasal rejim var mıdır?
•Demarşi, demokrasinin alternatifi midir?

5. GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DOĞRU
SİYASAL YÖNETİMLER
MUTLAK MONARŞİ
MEŞRUTİ MONARŞİ
MUTLAK OLİGARŞİ
MEŞRUTİ OLİGARŞİ
SINIRSIZ TEMSİLİ DEMOKRASİ

6. EKSİK VE
AKSAK
ENFORMASYON
İKTİDARIN GÜÇ
VE YETKİLERİNİ
İSTİSMAR VE
SUİİSTİMAL
ETMESİ
ALTERNATİF
BİR
SİYASAL
SİSTEM =
DEMARŞİ

7. Demarşilerde Siyasal Gücün Sınırlandırılmasının
Önemi ve Gerekliliği
TEMSİLİ DEMOKRASİ≠GERÇEK DEMOKRASİ
Hiçbir siyasal iktidar
halkın hür iradesini
yansıtamaz. Seçimi
kazanmış olsa bile
hiçbir iktidara sınırsız
yetkileri içeren bir
yönetim “yönetim
vekaletnamesi”
verilmemelidir.

8. Demarşi, başlıca şu nedenlerden
dolayı gereklidir:
Siyasal İlgisizlik
Siyasal Bilgisizlik
Siyasal Miyopluk
Siyasal Unutkanlık(Amnesia)
Çoğunluk Despotizmi
Plütokrasi
Lider Diktası
Elitizm ve Oligarşinin Tunç Yasası
Bağımlı Yargı
Yozlaşmaya Eğilimli Siyasal Güç

9. Siyasal İlgisizlik
Gerçek demokrasinin var olabilmesi için halkın
tümünün siyasete ilgili olması gerekir. Siyasal
katılım eksikliği ya da siyasal ilgisizlik halkın tüm
iradesini sandığa yansıtamaz.
Siyasal Bilgisizlik
Eksik enformasyona, taraflı enformasyona
(propaganda ve medyanın yönlendirmesi ile) ve
aşırı enformasyona sahip seçmenler gerçek
tercihlerini ortaya koyamamaktadır.

10. Siyasal Miyopluk
Sadece kendi önünü gören seçmenlerin var olduğu
bir toplumda halkın doğru tercihlerde
bulunduğunu söylemek gerçekçi değildir.
Siyasal Unutkanlık
Seçim yaklaştıkça kendisi de miyoplaşan politikacı
para musluklarını açar ve böylece seçmen daha
önce kendisine “kaşıkla verip, sapıyla çıkaran”
politikacının yaptıklarını unutur.

11. Çoğunluk Despotizmi
Seçim sonunda en fazla oy alarak iktidar
koltuğuna oturanlar halkın değil, olsa olsa
çoğunluğun çıkarlarını temsil eden kimselerdir.
Çoğunluk kuralına dayalı bir yönetimi (Çoğunlukçu
Demokrasi/Majoritarianism) gerçek demokrasi
değil “çoğunluk despotizmi”olarak görmek gerekir.

12. Plütokrasi
Demokrasi dediğimiz siyasal sistemde gerçek
yönetici sınıfın, hem ekonomiyi hem devleti
denetim altında tutan plütokratlar olduğu görüşü
de iktidarın meşruiyetine bir gölgedir. Plütokrasi,
bugün için parasal gücü elinde tutan çıkar
gruplarının egemenliğini ifade etmektedir.

13. Lider diktası
Halk, vekillerini kendisi seçmektedir; parti
başkanlarının önceden seçtikleri kimseler
arasından halk seçim yapma hakkına sahiptir.
Elitizm ve Oligarşinin Tunç Yasası
Çağdaş demokrasilerde parti kadroları belirli elit
kesimlerin elinde toplanmıştır. Tunç kadar katı ve
sert olan bu oligarşik yapı, demokrasinin parti
içinde dahi var olmadığını göstermektedir.

14. Bağımlı Yargı
Hiçbir iktidarın eylem ve davranışları sadece
yargıya ve göstermelik denetimlere teslim
edilemez.
Yozlaşmaya Eğilimli Siyasal Güç
Sınırsız iktidar yozlaşmaya eğilimlidir. Sınırsız
demokrasi, despotizm demektir.

15. Özetle, ciddi bir dejenerasyon ve
deformasyon içinde olan demokrasi bugün için
halk egemenliğini ifade etmekten çok
uzaklaşmıştır.
Demarşi,demokrasi yerine ikame edilebilecek olan
bir siyasal sistemin adıdır. Demarşi, halkın seçtiği
temsilcilerin güç ve yetkilerini formel ve informel
kural ve kurumlarla sınırlamayı amaçlamaktadır.

16. Prof.Dr. Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Öğretim Üyesi &
Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği
http://www.sobiad.org
Professor Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylul University, Faculty of Economics and Management &
Social Sciences Research Society
http://www.sobiad.org
CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi
CAN AKTAN: Social Science Library
http://www.canaktan.org
CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı
CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel
http://www.canaktan.net