De vernieuwde archeologiewetgeving: wat verandert er voor de gemeenten? door Sam De Decker, Archeoloog uit de streek

1. Onbekend maakt onbemind?
Studienamiddag Comeet, Lovendegem 17/05/2016
Sam De Decker, archeoloog
(Erfgoedgroep Zomergem)
Archeologie in het Meetjesland, voer voor discussie...

2. 1. Wat is archeologie nu ook weer?

10. Enkele premisses
1. IJsbergprincipe: 90% is onbekend
2. Onbekend maakt onbemind
3. Onbemind maakt kwetsbaar
4. Een archeoloog wil niet opgraven

11. 2. Archeologie anno 2016
Tot 1 juni 2016:
archeologiedecreet van 30/06/1993
Vanaf 1 juni 2016:
onroerenderfgoeddecreet van 12/7/2013

12. Archeologie onder het archeologiedecreet:
1 - Opgesteld in 1993, toen opgraven nog uitsluitend was
voorbehouden voor overheden en vrijwilligers
2 - Het “veroorzakersprincipe” werd toegepast via de voorwaarden
aan de stedenbouwkundige vergunning, maar wankele juridische
basis
Archeologiedecreet niet meer afgestemd op
hedendaagse archeologie

13. Archeologie onder het onroerenderfgoeddecreet:
- Duidelijke definiëring van actoren en nieuwe
rolverdeling: de rol van de overheid verandert
- Archeologisch onderzoek in het kader van bouw- en
verkavelingsdossiers sterk uitgewerkt
- Focus op duurzaamheid: behoud in situ, rapportage,
deponering

14. Archeologie in bouw- en verkavelingsdossiers (OEdecreet):
Vlaanderen is opgedeeld in verschillende zones:
1. Beschermde archeologische sites
2. Archeologische zones
3. Zones waarvoor geen data beschikbaar zijn (90% van Vlaanderen)
4. Zones waar geen archeologisch erfgoed te verwachten is
https://geo.onroerenderfgoed.be/

15. Eeklo: archeologische zone
Middelburg: beschermde
archeologische site
Kluizen: zone waar
geen archeologie te
verwachten is

16. Zonering vormt de basis voor drempels. Van zodra een bouwproject
een drempel overschrijdt, moet een archeologienota worden
toegevoegd aan de bouwaanvraag.
1. In beschermde sites: elke bouwaanvraag met ingreep in de bodem moet
een archeologienota bevatten
2. In archeologische zones:
- bodemingreep > 100m²
- én de totale oppervlakte van de percelen > 300m²
3. In zones zonder data
In woon- en recreatiegebied:
- bodemingreep > 1.000m²
- én de totale oppervlakte van de percelen > 3000m²
In alle andere bestemmingen, voor zover privaatrechterlijk persoon:
- bodemingreep > 5.000m²
Archeologie in bouw- en verkavelingsdossiers (OEdecreet):

17. Bouwprojecten die onder de drempel vallen of die gelegen zijn in
een zone waar geen archeologisch erfgoed te verwachten is, zijn
vrijgesteld van archeologienota.
Archeologie in bouw- en verkavelingsdossiers (OEdecreet):

18. Archeologienota:
Opgesteld door een erkend archeoloog
Omvat
• bureauonderzoek
• indien positief: vooronderzoek met ingreep in de bodem
• indien positief: plan van aanpak opgraving
Moet bekrachtigd worden door het agentschap Onroerend Erfgoed
of onroerend erfgoedgemeente
De vergunningverlener moet de bekrachtigde archeologienota
opnemen als voorwaarde in de vergunning.
Archeologie in bouw- en verkavelingsdossiers (OEdecreet):

19. 3. Een IOED Meetjesland?
?
geen (bijkomende) advisering door een IOED
Wat kan een IOED NIET doen:
een eigen (inter)gemeentelijk beleid voeren waarbij andere
drempels gehanteerd worden dan degene die voor de rest van
Vlaanderen gelden

20. Wat kan een IOED WEL doen:
INFORMEREN:
Burgers en besturen informeren over de drempels, zoneringen en gevolgen,
zodat iedereen er tijdig rekening mee houdt
SENSIBILISEREN:
De beste bescherming voor archeologisch erfgoed is een draagvlak:
bekend maakt bemind
BEGELEIDEN:
De meeste mensen die geconfronteerd worden met een
archeologisch traject zien door de bomen het bos niet, en kennen
niets van de materie af
ONDERZOEKEN:
Als de IOED over een erkend archeoloog beschikt, dan kan deze ook
archeologienota’s opmaken

22. Meer info over de regelgeving:
www.onroerenderfgoed.be