Het onroerenderfgoeddecreet werd definitief goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Het vervangt de wet op het behoud van monumenten en landschappen uit 1931, het monumentendecreet uit 1976, het archeologiedecreet uit 1993 en het landschapsdecreet uit 1996. Deze presentatie staat stil bij de historiek, de inhoud en de volgende stappen.

1. Onroerenderfgoeddecreet
5 juli 2013

2. Inhoudstafel
5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
1 Historiek
2 Algemene aspecten van het decreet
3 De inhoud van het Onroerenderfgoeddecreet
4 Verdere stappen
2

3. Historiek

4. Relevante beleidsdocumenten
5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Vorige regeerperiode
• Regeerakkoord 2009-2014
• Beleidsnota Onroerend Erfgoed 2009-2014
• Beleidsbrieven Onroerend Erfgoed 2010
t.e.m. 2013
4

5. Ondernomen stappen
5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
1. Conceptnota Onroerenderfgoeddecreet:
goedkeuring Vlaamse Regering: 23 juli 2010
Resolutie Vlaams Parlement: 25 mei 2011
2. Eerste principiële goedkeuring: 15 juli 2011
3. Tweede principiële goedkeuring: 10 februari 2012
4. Definitieve goedkeuring: 25 januari 2013
5

6. Algemene aspecten van
het Onroerenderfgoed-
decreet

7. Beleidsdocumenten
Interne Staatshervorming
5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed 7
• Regeerakkoord 2009-2014
• Beleidsnota Binnenlands Bestuur 2009-2014
• Groenboek Interne Staatshervorming
• Witboek Interne Staatshervorming

8. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Doorbraak 26: twee bestuursniveaus,
nl. Vlaamse overheid en gemeenten + gemeenten krijgen
meer bevoegdheden
• Doorbraak 27: afschaffen koppelsubsidies
• Doorbraak 64: Regionale Landschappen onder
bevoegdheid van provincies
8
Vertaling naar Onroerenderfgoeddecreet

9. Wat verandert er? Belang?
5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• 1 decreet voor onroerend erfgoed met
afgestemde procedures en termijnen i.f.v.
rechtszekerheid
• Grotere rol voor gemeenten via erkenning
• 1 technische adviescommissie: VCOE
• Duidelijke bepalingen voor de preventieve
archeologie
9

10. Wat verandert er? Belang?
5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Openbaar onderzoek bij vaststelling
inventarissen
• Meer afstemming met andere beleidsvelden
bij bescherming en beheer
• Ruimer handhavingsinstrumentarium: meer
administratief, minder gerechterlijk
10

11. De inhoud van het
Onroerenderfgoeddecreet

12. Hoofdstukken
5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
1. Inleidende bepalingen
2. Definities
3. Instanties en actoren van het onroerenderfgoedbeleid
4. Inventarissen
5. Archeologie
6. Beschermingen en erfgoedlandschappen
7. Onroerenderfgoedrichtplannen
8. Beheer van onroerend erfgoed
9. Prijzen
10. Financiering
11. Handhaving
12. Overgangsbepalingen
12

13. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Aangepaste definitie ‘agentschap’
• Nieuwe definities:
o Archeologie, archeologisch artefact, archeologisch
ensemble, archeologisch onderzoek, archeologisch
vooronderzoek, archeologische site, archeoloog, code van
goede praktijk, metaaldetectorist
o Cultuurhistorisch landschap, kleine landschapselementen
o Erfgoedelementen en erfgoedkenmerken, erfgoedwaarde
o Intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst,
onroerenderfgoeddepot, onroerenderfgoedgemeente,
onroerenderfgoedondernemer
o Inventaris, landschapsatlas
o Onroerend erfgoed
o Overgangszone
13
Hoofdstuk 2 Definities

14. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Vlaamse Commissie Onroerend Erfgoed
• Erkenning als onroerenderfgoedgemeente
• Erkenning als intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst
• Erkenning als onroerenderfgoeddepot
• Aanduiding als erkend archeoloog
• Aanduiding als erkende metaaldetectorist
• Kwaliteitslabel onroerenderfgoedondernemers
14
Hoofdstuk 3 Instanties en actoren
van het onroerenderfgoedbeleid

15. • Uitbreiding vaststelling naar alle inventarissen
• Criteria voor opnemen en schrappen
• Openbaar onderzoek
• Toegang
• Gegevens vastgestelde inventaris
• Zorgplicht administratieve overheden
• Advies van Onroerend Erfgoed of onroerenderfgoedgemeente
voor verwijderen uit vastgestelde inventaris bouwkundig
erfgoed of houtige beplantingen met erfgoedwaarde
• Informatieplicht in akten van overdracht zakelijke rechten
15
Hoofdstuk 4 Inventarissen

16. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Algemene beginselen
o Passief behoudsbeginsel
o Metaaldetectie
o Archeologisch onderzoek
o Toevalsvondsten
• Verplichtingen zakelijk rechthouders en gebruikers
archeologische artefacten en ensembles
o Als geheel bewaren, in goede staat behouden, beschikbaar
stellen wetenschappelijk onderzoek
o Wijziging bewaarplaats melden
o Voornemen buiten Vlaams Gewest brengen melden
16
Hoofdstuk 5 Archeologie

17. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Archeologisch vooronderzoek bij vergunningsplichtige
ingrepen in de bodem
o Verplichtingen vergunningaanvrager
– Bekrachtigde archeologienota toevoegen
– Erkende archeoloog aanstellen
– Tenzij hiervoor vrijgesteld (art. 5.4.1. en art. 5.4.2.)
o Verplichtingen vergunningverlener
– Naleving bekrachtigde archeologienota opnemen als
voorwaarde in vergunning
17
• Code van goede praktijk
o Vaststelling
o Voor uitvoering van en rapportering over
– Archeologisch vooronderzoek
– Archeologische opgravingen
– Gebruik van metaaldetectoren

18. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
o Verplichtingen erkend archeoloog
– Verplichte melding vooronderzoek bij agentschap of
onroerenderfgoedgemeente
– Archeologienota indienen
– Bekrachtiging archeologienota
– Bekrachtigde archeologienota uitvoeren
 Procedure bij de onmogelijkheid of onwenselijkheid
om voorafgaand aan de vergunningsaanvraag een
archeologisch vooronderzoek met ingreep in de
bodem uit te voeren
– Archeologierapport indienen
– Eindverslag opmaken
18

19. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Archeologisch onderzoek met het oog op wetenschappelijke
vraagstellingen
o Door erkend archeoloog
o Overeenkomst erkend archeoloog-zakelijk rechthouder
o Toelating agentschap
o Administratief beroep mogelijk
o Facultatief advies VCOE
o Aanvang vooronderzoek en archeologische opgraving
melden
o Archeologierapport
o Archeologieverslag
• Evaluatie
o Jaarlijkse evaluatie door Vlaamse Regering
o Evaluatierapport
o Facultatief advies VCOE
19

20. Hoofdstuk 6 Beschermingen en
erfgoedlandschappen
• Beschermingsprocedure
o Voorlopige bescherming
– Archeologische site, monument, cultuurhistorisch landschap,
stadsgezicht, dorpsgezicht, eventueel met overgangszone
– Toegang
– Voorafgaande adviezen
– Besluit voorlopige bescherming (art. 6.1.4.)
– Bekendmaking: individuele betekening en Belgisch Staatsblad
– Openbaar onderzoek
– Verplicht advies VCOE indien niet eerder
– Termijn: max. 9 maand, eenmalige verlenging 3 maand
mogelijk
– Rechtsgevolgen vanaf bekendmaking
205 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed

21. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
o Definitieve bescherming
– Facultatief advies VCOE
– Besluit definitieve bescherming (art. 6.1.14.)
– Bekendmaking: individuele betekening en Belgisch
Staatsblad
– Rechtsgevolgen vanaf bekendmaking
21

22. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Wijzigen en opheffen van een besluit tot definitieve
bescherming
o Vier mogelijke gevallen:
1. De erfgoedwaarden zijn onherstelbaar aangetast of
verloren gegaan
2. De verplaatsing is noodzakelijk voor behoud
3. De gehele of gedeeltelijke wijziging of opheffing is
vereist omwille van het algemeen belang
4. Goed beheer vereist de toevoeging van gegevens
o Procedure
– 1. t.e.m. 3 ≈ bescherming
– 4 : verkorte procedure
– Besluit voorlopige en definitieve wijziging/opheffing
(art. 6.2.5. en art. 6.2.6.)
– Rechtsgevolgen vanaf bekendmaking
22

23. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
• Informatie over beschermde goederen
o Databank van beschermde goederen
o Herkenningsteken
• Rechtsgevolgen
o Actief behoudsbeginsel
o Passief behoudsbeginsel
o Handelingen aan of in beschermde goederen
o Informatieplicht bij publiciteit en overdracht zakelijke
rechten
o Onteigening
• Erfgoedlandschappen
o Onroerenderfgoedrichtplannen of vastgestelde inventaris
o Zorgplicht voor iedereen
o Zorgplicht en motiveringsplicht administratieve overheden
23

24. 5 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed
Hoofdstuk 7
Onroerenderfgoedrichtplannen
• Per thema of gebied
• Visie op toekomstige ontwikkelingen, verduidelijking
aandachtspunten, formulering beheers- en
ontwikkelingsdoelstellingen
• Herzienbaar
• Sectoraal voorstel voor plannen van andere beleidsdomeinen
en –velden
• Mogelijke koppeling actieprogramma
24

25. Hoofdstuk 8 Beheer onroerend erfgoed
• Beheersplan
• Beheerscommissie
• Integratie beheersdoelstellingen in één plan
255 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed

26. Hoofdstuk 10 Financiering
• Subsidies: 3 types
o samenwerkingsovereenkomsten
o beheersovereenkomsten
o projectsubsidies
• Premies: 7 types
o werkzaamheden
o meerjarige premieovereenkomsten
o opmaak beheersplan
o beheer van beschermde goederen en erfgoedlandschappen
o beheer van onroerend erfgoed waarvoor beheersplan is goedgekeurd
o algemene landschapszorg (actieprogramma)
o buitensporige directe kost
• Archeologie
o vooronderzoek en opgraving
o toevalsvondst
o archeologische solidariteitsfondsen
265 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed

27. Hoofdstuk 11 Handhaving
275 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed

28. Verdere stappen

29. Verdere stappen Decreet
• Streefdoel is inwerkingtreding op 1/1/2015
• Parlementaire behandeling
(afgerond op 3/7/2013)
• Bekrachtiging Vlaamse Regering
• Publicatie Belgisch Staatsblad
295 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed

30. Verdere stappen Implementatie
2013
• uitwerking uitvoeringsbepalingen (BVR)
• principiële goedkeuring BVR
2014
• bekrachtiging decreet
• definitieve goedkeuring BVR
2015
• 1/1/15: inwerkingtreding decreet en BVR
• voorjaar: erkenning archeologen en vaststelling
archeologische zones
• midden 2015: inwerkingtreding H 5 – archeologie
• uitwerking bijkomende uitvoeringsbepalingen
305 juli 2013 — Toelichting Onroerend Erfgoeddecreet — © Onroerend Erfgoed