SlideShare a Scribd company logo
1 of 10
Батыс Қазақстан облысы
Казталов ауданы
Қараөзен мектеп-лицейі
Талапов Ермұхан
Жетекшісі:Наурызбаева Айзада Алтынбекқызы
с
Туынды – дифференциалдық есептеулердің х аргументі
өзгерген кездегі f(x) функциясының өзгеру жылдамдығымен
сипатталатын негізгі түсінігі. Кез келген х үшін
қатынасының шегі арқылы анықталатын функция туынды
деп аталады және y΄, f΄(x), түрінде белгіленеді. Туындысы
бар функция үзіліссіз. Берілген аралықтың барлық
нүктелерінде туындысы болмайтын үзіліссіз функциялар да
болады. “ Туынды” терминін (1797) және оның белгіленулерін
(1770, 1779) Ж.Лагранж, ал түрінде жазылуын Г.Лейбниц
енгізген (1675). х0 нүктесі тығыздық нүктесі болып
табылатын жиынның нүктелері арқылы х,х0 ұмтылған
кездегі қатынасының шегі асимптоталық туынды деп
аталады.
y=Х2 функциясының x = 1 нүктедегі туындысын есептейік:
(x) =
(x) =
(x) =
(x) = 2x
Сонымен (Х2 ) = 2x
x=1, (1) = 2·1 = 2
 Туынды туралы білгенімізді тереңдете
отырып,туындыны табу ережелері мен
дәрежелі функцияның туындысын табу
формуласымен танысамыз,оларды есеп
шығаруда қолдануды үйренеміз
 Туындыны есептеудің үш ережесі
Егер и және υ функцияларының х нүктесінде и' , υ'
туындылары бар болса, онда и+υ функциясының х
нүктесіндегі туындысы бар және ол
(и+υ)' = и' + υ' формуласымен анықталады
Мысалы:
f(x) = x² - x + 4
Шешуі:
f ' (x) = (x² - x + 4) = (x²)' – (x)' + (4)' = 2x – 1 + 0 =
= 2x – 1
Егер u және v функцияларының х нүктесінде
туындылары бар болса, онда берілген
функциялардың көбеитіндісі u v
функциясының осы х нүктесінде туындысы
бар және ол
( uv)' = u'v+ uv'
формуласымен анықталады.
Егер u және v функцияларының х
нүктесінде туындылары бар және v ≠0
болса онда функциясының да х нүктесінде
туындысы бар және ол туынды
формуласы арқылы анықталады.
1.f (x)= 4x² + 7x -3 функциясының туындысын тауып f '(0) + f '(-1)өрнегінің
мәнін есепте.
Шешуі : 1)
2)
3)
2)f(x)= функциясының туындысын тап:
Шешуі: f '(x) = = =
=
== =
Жауабы:
Функцияның туындысын флюксия деп атаған кім?
(Исаак Ньютон)
Не үйрендік?
Туынды
анықтамасы
Туынды есептеудің
I- ші ережесімен
Туынды есептеудің
II-ші ережесі
Туынды
есептеудің III- ші
ережесі
Туындыға есептер
шығару

More Related Content

What's hot

Презентація:Системи рівнянь другого степеня з двома змінними
Презентація:Системи рівнянь другого степеня з двома зміннимиПрезентація:Системи рівнянь другого степеня з двома змінними
Презентація:Системи рівнянь другого степеня з двома зміннимиsveta7940
 
13474 прямі в просторі презентація
13474 прямі в просторі презентація13474 прямі в просторі презентація
13474 прямі в просторі презентаціяjasperwtf
 
Көрсеткіштік функция, оның қасиеттері және графигі
Көрсеткіштік   функция, оның қасиеттері және графигіКөрсеткіштік   функция, оның қасиеттері және графигі
Көрсеткіштік функция, оның қасиеттері және графигіАйбек Қуандықұлы
 
Використання інтерактивних технологій на уроках математики
Використання інтерактивних технологій на уроках математикиВикористання інтерактивних технологій на уроках математики
Використання інтерактивних технологій на уроках математикиAlexander Kostyuk
 
Кросворди і кроснамбери при вивченні математики
Кросворди і кроснамбери при вивченні математикиКросворди і кроснамбери при вивченні математики
Кросворди і кроснамбери при вивченні математикиsveta7940
 
Үшбұрыштар теңдігінің белгілері
Үшбұрыштар теңдігінің белгілеріҮшбұрыштар теңдігінің белгілері
Үшбұрыштар теңдігінің белгілеріАйбек Қуандықұлы
 
Презентація:Додавання і віднімання мішаних чисел
Презентація:Додавання і віднімання мішаних чиселПрезентація:Додавання і віднімання мішаних чисел
Презентація:Додавання і віднімання мішаних чиселsveta7940
 
Способи розв'язування показникових рівнянь
 Способи розв'язування показникових рівнянь Способи розв'язування показникових рівнянь
Способи розв'язування показникових рівняньrussoua
 
метод проектів на уроках математики
метод проектів на уроках математикиметод проектів на уроках математики
метод проектів на уроках математикиonischuk
 
D 6 клас
D 6 класD 6 клас
D 6 класschool8zv
 
Застосування інтеграла (11 клас)
Застосування інтеграла (11 клас)Застосування інтеграла (11 клас)
Застосування інтеграла (11 клас)Olexandr Lazarets
 
3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій формі
3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій формі3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій формі
3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій форміurvlan
 
9 клас презентація1
9 клас презентація19 клас презентація1
9 клас презентація1liliya2896
 
Презентація до уроку "Звичайні дроби"
Презентація до уроку "Звичайні дроби"Презентація до уроку "Звичайні дроби"
Презентація до уроку "Звичайні дроби"Jo01
 
Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...
Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...
Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...270479
 
Квадраттық функция және оның графигі
Квадраттық функция және оның графигі Квадраттық функция және оның графигі
Квадраттық функция және оның графигі Айбек Қуандықұлы
 
розвязування дробово раціональних рівнянь
розвязування дробово раціональних рівняньрозвязування дробово раціональних рівнянь
розвязування дробово раціональних рівняньonyschuk
 

What's hot (20)

Функція
ФункціяФункція
Функція
 
Презентація:Системи рівнянь другого степеня з двома змінними
Презентація:Системи рівнянь другого степеня з двома зміннимиПрезентація:Системи рівнянь другого степеня з двома змінними
Презентація:Системи рівнянь другого степеня з двома змінними
 
13474 прямі в просторі презентація
13474 прямі в просторі презентація13474 прямі в просторі презентація
13474 прямі в просторі презентація
 
Көрсеткіштік функция, оның қасиеттері және графигі
Көрсеткіштік   функция, оның қасиеттері және графигіКөрсеткіштік   функция, оның қасиеттері және графигі
Көрсеткіштік функция, оның қасиеттері және графигі
 
Використання інтерактивних технологій на уроках математики
Використання інтерактивних технологій на уроках математикиВикористання інтерактивних технологій на уроках математики
Використання інтерактивних технологій на уроках математики
 
Кросворди і кроснамбери при вивченні математики
Кросворди і кроснамбери при вивченні математикиКросворди і кроснамбери при вивченні математики
Кросворди і кроснамбери при вивченні математики
 
Үшбұрыштар теңдігінің белгілері
Үшбұрыштар теңдігінің белгілеріҮшбұрыштар теңдігінің белгілері
Үшбұрыштар теңдігінің белгілері
 
квадратні корені
квадратні кореніквадратні корені
квадратні корені
 
Презентація:Додавання і віднімання мішаних чисел
Презентація:Додавання і віднімання мішаних чиселПрезентація:Додавання і віднімання мішаних чисел
Презентація:Додавання і віднімання мішаних чисел
 
Способи розв'язування показникових рівнянь
 Способи розв'язування показникових рівнянь Способи розв'язування показникових рівнянь
Способи розв'язування показникових рівнянь
 
метод проектів на уроках математики
метод проектів на уроках математикиметод проектів на уроках математики
метод проектів на уроках математики
 
Өзара кері сандар
Өзара кері сандарӨзара кері сандар
Өзара кері сандар
 
D 6 клас
D 6 класD 6 клас
D 6 клас
 
Застосування інтеграла (11 клас)
Застосування інтеграла (11 клас)Застосування інтеграла (11 клас)
Застосування інтеграла (11 клас)
 
3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій формі
3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій формі3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій формі
3924 десяткові дроби. 5 клас завдання в тестовій формі
 
9 клас презентація1
9 клас презентація19 клас презентація1
9 клас презентація1
 
Презентація до уроку "Звичайні дроби"
Презентація до уроку "Звичайні дроби"Презентація до уроку "Звичайні дроби"
Презентація до уроку "Звичайні дроби"
 
Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...
Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...
Презентація Урок -ділова гра "Банківська справа" з алгебри на тему «Відсотков...
 
Квадраттық функция және оның графигі
Квадраттық функция және оның графигі Квадраттық функция және оның графигі
Квадраттық функция және оның графигі
 
розвязування дробово раціональних рівнянь
розвязування дробово раціональних рівняньрозвязування дробово раціональних рівнянь
розвязування дробово раціональних рівнянь
 

More from Bilim All

Cалқындату жүйесі
Cалқындату жүйесіCалқындату жүйесі
Cалқындату жүйесіBilim All
 
Жайлау көркі
Жайлау көркіЖайлау көркі
Жайлау көркіBilim All
 
Ғажайып математика еліне саяхат
Ғажайып математика еліне саяхатҒажайып математика еліне саяхат
Ғажайып математика еліне саяхатBilim All
 
Ұлттық тағамдар. Әліпби
Ұлттық тағамдар. Әліпби Ұлттық тағамдар. Әліпби
Ұлттық тағамдар. Әліпби Bilim All
 
Holidays 5 grade
Holidays 5 gradeHolidays 5 grade
Holidays 5 gradeBilim All
 
Жабайы жануарлар
Жабайы жануарларЖабайы жануарлар
Жабайы жануарларBilim All
 
Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау
Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауЭлектр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау
Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауBilim All
 
Туған жер
Туған жерТуған жер
Туған жерBilim All
 
Мәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуыМәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуыBilim All
 
Карбон қышқылдары
Карбон қышқылдарыКарбон қышқылдары
Карбон қышқылдарыBilim All
 
Туған өлкем – тұнған тарих
Туған өлкем – тұнған тарихТуған өлкем – тұнған тарих
Туған өлкем – тұнған тарихBilim All
 
Жай және күрделі эфирлер
Жай және күрделі эфирлерЖай және күрделі эфирлер
Жай және күрделі эфирлерBilim All
 
Мен жақсы көретін жан-жануар. Буын
Мен жақсы көретін жан-жануар. БуынМен жақсы көретін жан-жануар. Буын
Мен жақсы көретін жан-жануар. БуынBilim All
 
Дүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтары
Дүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтарыДүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтары
Дүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтарыBilim All
 
Дін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функциялары
Дін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функцияларыДін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функциялары
Дін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функцияларыBilim All
 
Гүлдің құрылысы
Гүлдің құрылысыГүлдің құрылысы
Гүлдің құрылысыBilim All
 
Дисахаридтер
ДисахаридтерДисахаридтер
ДисахаридтерBilim All
 
Сергіту жаттығулары
Сергіту жаттығуларыСергіту жаттығулары
Сергіту жаттығуларыBilim All
 
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарыБейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарыBilim All
 
Ағашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістері
Ағашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістеріАғашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістері
Ағашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістеріBilim All
 

More from Bilim All (20)

Cалқындату жүйесі
Cалқындату жүйесіCалқындату жүйесі
Cалқындату жүйесі
 
Жайлау көркі
Жайлау көркіЖайлау көркі
Жайлау көркі
 
Ғажайып математика еліне саяхат
Ғажайып математика еліне саяхатҒажайып математика еліне саяхат
Ғажайып математика еліне саяхат
 
Ұлттық тағамдар. Әліпби
Ұлттық тағамдар. Әліпби Ұлттық тағамдар. Әліпби
Ұлттық тағамдар. Әліпби
 
Holidays 5 grade
Holidays 5 gradeHolidays 5 grade
Holidays 5 grade
 
Жабайы жануарлар
Жабайы жануарларЖабайы жануарлар
Жабайы жануарлар
 
Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау
Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауЭлектр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау
Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау
 
Туған жер
Туған жерТуған жер
Туған жер
 
Мәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуыМәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуы
 
Карбон қышқылдары
Карбон қышқылдарыКарбон қышқылдары
Карбон қышқылдары
 
Туған өлкем – тұнған тарих
Туған өлкем – тұнған тарихТуған өлкем – тұнған тарих
Туған өлкем – тұнған тарих
 
Жай және күрделі эфирлер
Жай және күрделі эфирлерЖай және күрделі эфирлер
Жай және күрделі эфирлер
 
Мен жақсы көретін жан-жануар. Буын
Мен жақсы көретін жан-жануар. БуынМен жақсы көретін жан-жануар. Буын
Мен жақсы көретін жан-жануар. Буын
 
Дүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтары
Дүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтарыДүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтары
Дүние жүзі халқының тілдік әулеттері мен топтары
 
Дін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функциялары
Дін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функцияларыДін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функциялары
Дін туралы түсінік. Діннің құрылымы мен функциялары
 
Гүлдің құрылысы
Гүлдің құрылысыГүлдің құрылысы
Гүлдің құрылысы
 
Дисахаридтер
ДисахаридтерДисахаридтер
Дисахаридтер
 
Сергіту жаттығулары
Сергіту жаттығуларыСергіту жаттығулары
Сергіту жаттығулары
 
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарыБейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары
 
Ағашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістері
Ағашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістеріАғашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістері
Ағашты көркемдеп өңдеу, әрлеу, сәндеу әдістері
 

Туынды. Туындыны табу ережелері

  • 1. Батыс Қазақстан облысы Казталов ауданы Қараөзен мектеп-лицейі Талапов Ермұхан Жетекшісі:Наурызбаева Айзада Алтынбекқызы
  • 2. с Туынды – дифференциалдық есептеулердің х аргументі өзгерген кездегі f(x) функциясының өзгеру жылдамдығымен сипатталатын негізгі түсінігі. Кез келген х үшін қатынасының шегі арқылы анықталатын функция туынды деп аталады және y΄, f΄(x), түрінде белгіленеді. Туындысы бар функция үзіліссіз. Берілген аралықтың барлық нүктелерінде туындысы болмайтын үзіліссіз функциялар да болады. “ Туынды” терминін (1797) және оның белгіленулерін (1770, 1779) Ж.Лагранж, ал түрінде жазылуын Г.Лейбниц енгізген (1675). х0 нүктесі тығыздық нүктесі болып табылатын жиынның нүктелері арқылы х,х0 ұмтылған кездегі қатынасының шегі асимптоталық туынды деп аталады.
  • 3. y=Х2 функциясының x = 1 нүктедегі туындысын есептейік: (x) = (x) = (x) = (x) = 2x Сонымен (Х2 ) = 2x x=1, (1) = 2·1 = 2
  • 4.  Туынды туралы білгенімізді тереңдете отырып,туындыны табу ережелері мен дәрежелі функцияның туындысын табу формуласымен танысамыз,оларды есеп шығаруда қолдануды үйренеміз  Туындыны есептеудің үш ережесі
  • 5. Егер и және υ функцияларының х нүктесінде и' , υ' туындылары бар болса, онда и+υ функциясының х нүктесіндегі туындысы бар және ол (и+υ)' = и' + υ' формуласымен анықталады Мысалы: f(x) = x² - x + 4 Шешуі: f ' (x) = (x² - x + 4) = (x²)' – (x)' + (4)' = 2x – 1 + 0 = = 2x – 1
  • 6. Егер u және v функцияларының х нүктесінде туындылары бар болса, онда берілген функциялардың көбеитіндісі u v функциясының осы х нүктесінде туындысы бар және ол ( uv)' = u'v+ uv' формуласымен анықталады.
  • 7. Егер u және v функцияларының х нүктесінде туындылары бар және v ≠0 болса онда функциясының да х нүктесінде туындысы бар және ол туынды формуласы арқылы анықталады.
  • 8. 1.f (x)= 4x² + 7x -3 функциясының туындысын тауып f '(0) + f '(-1)өрнегінің мәнін есепте. Шешуі : 1) 2) 3) 2)f(x)= функциясының туындысын тап: Шешуі: f '(x) = = = = == = Жауабы:
  • 9. Функцияның туындысын флюксия деп атаған кім? (Исаак Ньютон)
  • 10. Не үйрендік? Туынды анықтамасы Туынды есептеудің I- ші ережесімен Туынды есептеудің II-ші ережесі Туынды есептеудің III- ші ережесі Туындыға есептер шығару