Зардлын бүртгэл тест

Бизнес менежментийн тэнхим
2018-2019 оны хичээлийн жил
Хичээлийн нэр: Зардлын бүртгэл
Хичээлийн индекс: BA352
Хичээлийн кредит: 3кр
Боловсруулсан багш: Б.Бү жидмаа
Бүлэг 1.Зардлын бүртгэлийн тухай үндсэн ойлголт
А. Мэдлэг шалгах даалгавар
1. Зардлын бүртгэл нь зардлыг дансанд бүртгэх үйл явц юм.
a) Тийм b) Үгүй
2. Зардлын бүртгэлийн эзлэх байр суурийг тодорхойлохын тулд нягтлан бодох бүртгэлд
санхүүгийн болон удирдлагын бүртгэлийн гүйцэтгэх үүрэг ролийг үзэх нь чухал
3. Нягтлан бодох бүртгэлийн мэдээллийг 3 ангилдаг.
4. Зардал, удирдлагын бүртгэл нь зохион байгуулалтын хувьд бие даасан үйл ажиллагаа
юм.
5. Санхүү бүртгэл нь өнгөрсөн, одоо, ирээдүй гэсэн хугацааг хамаардаг.
6. Зардлын бүртгэл нь санхүү бүртгэл болон удирдлагын бүртгэлийг хооронд нь
холбодог гүүр юм.
7. Орлого олохын тулд зарцуулдаг хөрөнгө, хөдөлмөр бусад холбогдох нөөцийг өртөг
гэнэ.
8. Зардлыг үйл ажиллагааны тодорхой обьекттой холбон тодорхой хугацаагаар зааглан
хуримтлуулсныг өртөг гэнэ.
9. Зардал нь өртгөөс өргөн утгатай ойлголт юм.
10. Санхүүгийн тайлангийн хугацаатай уялдуулан зардлыг 2 ангилдаг.
11. Çàðäëûã ¿éë àæèëëàãààíû òîäîðõîé îáúåêòòîé õîëáîí òîäîðõîé õóãàöààãààð
çààãëàí õóðèìòëóóëñíûã ............................. ãýíý.
a) Зардал
b) Өртөг
c) Зардлын объект
d) Өртгийн объект
12. Àëèâàà ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõòàé õîëáîãäîí ãàð÷ áàéãàà õºðºíãº, õºäºëìºðèéí
çàðöóóëàëòûã .............................. ãýíý.
a) Зардал
b) Өртөг
13. Зардлын бүртгэл нь аль стандартыг дагаж мөрддөг вэ ?
a) НББОУС
b) Санхүү бүртгэлийн стандарт
c) Зардлын бүртгэлийн стандарт
d) Стандартыг дагаж мөрдөхгүй
14. Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад гарч байгаа зардлуудыг хуримтлуулж байгаа
үйлдвэрийн нэгж, тодорхой хэсэг, бүтээгдэхүүн, захиалга, гэрээ гэх мэт нь
............................................ болдог.
a) Зардал
b) Өртөг

15. Зардлын бүртгэл нь дараахь зорилтыг хэрэгжүүлдэг.
a) Бүтээгдэхүүнийг худалдан авах, худалдах ажил гүйлгээг бүртгэх
b) Үйлчилгээний орлогыг үнэн зөв тодорхойлох
c) Цалингийн зардлыг бүртгэх
d) Бүтээгдэхүүний өртгийг зөв тооцох
16. Эдгээрээс аль нь зардлын объект болох вэ?
a) Цахилгааны зардал
b) Удирдлагын зардал
c) Цехийн зардал
d) Аль нь ч биш
17. Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний нэгжийн өртгийг зөв тооцсноор.............бололцоо бүрддэг.
a) Худалдан авах
b) Худалдах
c) Хариуцлага тооцох
d) Хуваарилах
18. Зардал гэж юу вэ?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
............................................................
Зардал гэдэг нь ямар нэг үйл ажиллагаа явуулахтай холбогдон гарч байгаа хөрөнгө,
хөдөлмөрийн зарцуулалт, өр төлбөрийг үүсгэж, өмчийг бууруулдаг эдийн засгийн өгөөжийн
бууралт юм.
19. Үйлдвэрийн бус зардалд дараахь зардлын төрөл багтана.
А. ..............................................................
В. ..............................................................
Борлуулалтын зардал, Удирдлагын зардал
20. Үндсэн зардлыг олохдоо дараах томьёог ашигладаг.
a) Шууд материал + Хангамжийн материал
b) Шууд материал + ҮНЗ
c) Шууд материал + Шууд хөдөлмөр
d) Шууд материал + Шууд бус материал
21. Борлуулсан бүтээгдэхүүний өртгийг тооцохдоо:
ББӨ= Бэлэн бүтээгдэхүүн С1+......................... – Бэлэн бүтээгдэхүүн С2
Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртөг
22. Зардлын бүртгэл нь удирдлагыг дараах шаардлагатай мэдээллээр хангадаг
a) Зардлын хэлбэлзэл түүний шалтгааныг тогтоосон дүгнэлт
b) Бүтээгдэхүүний өртөг, үйл ажиллагааны зардлын тайлан
c) Тайлангийн хугацаанд гарах зардлын төсөв
d) B, C зөв
23. Үйлдвэрийн хэмжээтэй холбоотойгоор зардлыг хэд ангилдаг вэ?
a) 3
b) 5
c) 2
d) 4
24. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрийн хэмжээ өөрчлөгдөхөд дагаж өөрчлөгддөгүй зардлыг :
a) Тогтмол зардал
b) Хувьсах зардал
c) Хагас хувьсах зардал
d) Мэдрэмжгүй зардал
25. Капиталжуулах зардал гэж юу вэ?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
....................................
Ирээдүйд үр ашиг авч ирэхэд чиглэгдсэн удаан хугацаанд ашиглагдах хөрөнгө бүрдүүлэх
зардал
26. Үйлдвэрийн үйл ажиллагааг харуулахад дараах дансдын аль нь хамаарахгүй вэ?
a) Хөдөлмөр
b) Дуусаагүй үйлдвэрлэл
c) Борлуулсан бүтээгдэхүүн
өртөг
d) Дансны авлага
27. Хувиргалтын зардал нь........................................... хувиргах зардал юм.

a) Шууд хөдөлмөрийг шууд материал болгон
b) Шууд хөдөлмөрийг бэлэн бүтээгдэхүүн болгон
c) Шууд материалыг бэлэн бүтээгдэхүүн болгон
d) Бэлэн бүтээгдэхүүнийг хүмүүс хүргэн
28. Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад гарч байгаа зардлуудыг хуримтлуулж байгаа
үйлдвэрийн нэгж, тодорхой хэсэг, бүтээгдэхүүн, захиалга, гэрээ гэх мэт нь
............................................ болдог.
a) Зардал
b) Өртөг
29. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн зардлыг үнэн, зөв хуримтлуулан бүртгэх,
бүтээгдэхүүний өөрийн өртгийг үнэн зөв тооцох арга зүйг дараах хичээлээр судална.
a) Санхүүгийн бүртгэл
b) Зардлын бүртгэл
c) Удирдлагын бүртгэл
d) Төсөвт байгууллагын
бүртгэл
30. Дараах зүйлүүдийн аль нь бүтээгдэхүүний өртөгт хамаарагдах вэ?
a) Санхүүгийн менежерийн
цалин
b) Сурталчилгааны зардал
c) Удирдлагын зардал
d) Дулааны зардал
31. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí õóãàöààòàé óÿëäóóëàí çàðäëûã
a) Êàïèòàëæóóëàõ, îðëîãî îëîõ çàðäàë
b) Øóóä áà øóóä áóñ çàðäàë
c) Íèéòëýã áà õàìñàðñàí çàðäàë ãýæ àíãèëíà
32. Эдгээрээс аль нь өртгийн объект биш вэ?
a) А цехийн нийт зардал
b) 14-р захиалгын нийт зардал
c) Үйлчилгээний хэлтсийн нийт зардал
d) Дулааны зардал
Б. Хэрэглээ шалгах даалгавар
1. Хэсэгчлэн хувьсах зардлыг шинжлэж, ангилах аргууд
a) ................................................
b) .................................................
c) .................................................
Дээд ба доод цэгийн арга, статистик график арга, хамгийн бага квадрат арга
2. Үйлчилгээний байгууллагын орлогын тайланг нөхөж бичнэ үү?
Үйлчилгээний орлого - ........................................= ............................................
Үйлчилгээний зардал, Үндсэн үйл ажиллагааны ашиг
3. Үйлдвэрийн үйл ажиллагааг харуулахад дараах дансдыг ашиглана.
a) ...........................................................
b) ............................................................
c) ............................................................
d) ............................................................
e) ...........................................................
f) ............................................................
Материал, Хөдөлмөр, ҮНЗ-н хяналт, Дуусаагүй үйлдвэрлэл, Бүтээгдэхүүн, ББӨртөг
4. Үйлдвэрлэлд зарцуулсан түүхий эд материалыг журналд дараахь байдлаар тусгана.
ДТ ........................................... ХХХ
КТ ................................................ХХХ
ДТ – Дуусаагүй үйлдвэрлэл КТ – Түүхий эд материал
5. Зардлын бүртгэл дараах 2 зорилгын хүрээнд үйл ажиллагаагаа явуулдаг.
A. .....................................................................................
B. ....................................................................................

Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зардлыг үнэн зөв бүртгэх, Бүтээгдэхүүний өөрийн өртгийг зөв
тооцох
6. Нөхөж бичнэ үү?
Шууд материал, шууд хөдөлмөр, Үйлдвэрийн нэмэлт зардал
7. Үйлдвэрийн үйл ажиллагаатай холбогдон гарсан зардлыг өртгийн обьектоор
хуримтлуулан бүртгэснийг ..................................... тайланд тусгана.
Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртгийн
8. Ж компанийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрийн үндсэн зардал – 36000төг, хувиргалтын зардал
– 24000 төг , Үйлдвэрийн нийт зардал – 45000 бол Шууд хөдөлмөрийн зардлыг тооц.
15000 төг
9. Дараах мэдээллүүд өгөгдөв.
Засварын зардал – 8000төг , Эд ангийн зардал – 16000 төг
Шинэ моторын зардал – 40000 төг , Мотор суурлуулах зардал – 6500 төг
Орлогын тайланд тусгагдах зардлыг олно уу?
24000 төг
10. Борлуулсан бүтээгдэхүүний тайланг гүйцээ.
........................................ С1 – 180000 төг
Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн өртөг - ........................төг
Борлуулвал зохих бүтээгдэхүүн – 2709050 төг
.....................................С2 - .............. төг
Борлуулсан бүтээгдэхүүн өртөг – 2447050 төг
Бараа материал, 2529050 төг, Бараа материал, 262000 төг
11. Шууд бус материалын зардлын төрөлд ямар ямар зардлууд хамаарагдах вэ?
a) .....................................
b) ......................................
c) ......................................
d) .....................................
e) .....................................
Түрээсийн зардал, хөрөнгийн даатгалын зардал, татварын зардал, элэгдэл, цахилгаан, уур
ус, нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгал гэх мэт.
12. Үйл ажиллагааны зардлыг дараах байдлаар ангилдаг.
a) .......................................
b) .......................................
Борлуулалт буюу маркетингийн зардал, Удирдлагын зардал
13. Шууд материалын зардлыг .............. дансанд бүртгэнэ.
Түүхий эд
14. Үйлдвэрлэлийн цех, дамжлага, тасаг зэрэг нэгж буюу тодорхой нэг ажлын гэрээ
захиалга гэх мэт нь ......................................... болно.
өртгийн обьект
Үйлдвэрийн зардал

15. Хүснэгтийг гүйцээнэ үү?
Мэдээллийг бүртгэх,Боловсруулах, төлөвлөх, хянах, судлах, дүгнэх
Үндсэн зардал + .............................= Үйлдвэрлэлийн зардал
Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардал
17. “Од” компанийн тайлант хугацааны эхэнд нь байсан түүхий эд материал 100.000төг,
худалдан авсан материал 200.000 төгрөгийн зардалтай байсан бөгөөд тайлант
хугацааны эцэст материалын үлдэгдэл зарцуулбал зохих материалын 20 хувь байсан
бол ШМЗардал хэд вэ?
240.000 төг
18. Тоног төхөөрөмж хэвийн хүчин чадлаар ачаалагдах заагийг практик загварт үйл
ажиллагааны ...................................гэж нэрлэдэг.
холбогдлын хүрээ
19. Нийт хувьсах зардал нь үйлдвэрийн хэмжээнээс .......................хамааралтай.
шугаман шууд
20. Зардлын хувьсах, тогтмол шинж чанарыг зардлын ..............................гэж нэрлэдэг.
төлөв хамаарал
21. Нийт тогтмол зардал үйлдвэрийн үйл ажиллагааны төвшний өөрчлөлтөөс
............................. хамааралтай бөгөөд нэгжийн тогтмол зардал үйлдвэрийн үйл
ажиллагааны төвшнөөс ................. хамааралтай.
үл хамааралтай, урвуу хамааралтай
22. Хэсэгчлэн хувьсах зардлын бүрэлдэхүүнд дараах зардлууд хамаарагдана.
a) ................................
b) ................................
c) ...............................
d) ................................
e) ................................
f) ................................
цахилгаан, нүүрс тос, хий, уур ус, орлогын албан татвар, аялал, цайллага гэх мэт
23. Нийт зардлыг тогтмол ба хувьсах элементээр зааглан ялгах зорилгоор зардлыг
шинжлэх арга нь .................................... юм.
динамик шинжилгээний арга
24. Статистик график шинжилгээний үед графикаар зардлыг дүрслэн харуулдаг бөгөөд
хэвтээ болон босоо тэнхлэгт хамаарагдах үзүүлэлтийг бичнэ үү?
Босоо тэнхлэгт - ...........................................
Хэвтээ тэнхлэгт - .........................................
хэсэгчлэн хувьсах зардал, үйлдвэр үйл ажиллагааны төвшин
Зардлын бүртгэлийн зорилго

25. Ж компани сарын турш хэвтэн эмчлүүлж байгаа өвчтнүүдийн зардалтай холбогдуулан
эмнэлэгийн зардлаа томьёолохыг оролдов. Хэвтэн эмчлэх тасгийн зардал болон
сүүлийн 8-н сарын эмчлүүлэгчийн тоо өгөгдөв.
26.
Сар Эмчлүүлэгчийн тоо
Эмчлүүлэгчийн тасгийн
зардал
5 1800 14700
6 1900 15200
7 1700 13700
8 1600 14000
9 1500 14300
10 1300 13100
11 1100 12800
12 1500 14600
Дүн 12400 112400
Хэвтэн эмчлүүлэгчийн зардлыг дээд, доод цэгийн аргаар хувьсах, тогтмол зардлыг
ангилна уу?
Нэгжийн хувьсах зардал – 3 төг, Дээд – 5700 төг, Доод – 3300 төг
27. Регрессийн шулуунаас хамааралтай арга зүйг ........................ арга гэж нэрлэдэг.
Хамгийн бага квадратын арга гэж нэрлэдэг
28. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтэй холбоотой нийт үйл ажиллагааны зардлыг:
a) ..................................................
b) .................................................
Бүтээгдэхүүн үйлдвэрийн зардал, Үйл ажиллагааны зардал
29. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхтэй холбогдон шууд материал болон шууд хөдөлмөрийн
зардлаас бусад зардлыг .........................гэнэ.
С. Чадвар шалгах даалгавар
1. Үйлдвэрийн зардлын урсгалыг тооцох үе шатуудыг зөв ангилалд оруулна уу,
a. Хөдөлмөрийн зардлыг бүртгэнэ
b. Түүхий эд материал, ашиглалтын зардлыг бүртгэнэ
c. Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлаас хуримтлагдсан зардлыг бүртгэнэ
d. Үндсэн хөрөнгийн элэгдэл болон зардлыг бүртгэнэ.
e. Бэлэн бүтээгдэхүүнээс борлуулсан хэсгийг бүртгэнэ
f. Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртгөөр нь орлого болгоно.
A. abcdef
B. badcfe
C. acdefb
D. fedcba
2. Статистик график шинжилгээний үед графикаар зардлыг дүрслэн харуулдаг бөгөөд хэвтээ
болон босоо тэнхлэгт хамаарагдах үзүүлэлтийг тохируулна уу?
a. Босоо тэнхлэгт 1.Үйлдвэр үйл ажиллагааны төвшин
b. Хэвтээ тэнхлэгт 2. Хэсэгчлэн хувьсах зардал
а2, b1

3. Хүснэгтийг гүйцээнэ үү?
Мэдээллийг бүртгэх,Боловсруулах, төлөвлөх, хянах, судлах, дүгнэх
4. А. Зардал 1. Àëèâàà ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõòàé
õîëáîãäîí ãàð÷ áàéãàà õºðºíãº,
хºдºлмºрийн зарцуулалт
Б. Өртөг 2. Çàðäëûã ¿éë àæèëëàãààíû òîäîðõîé
îáúåêòòîé õîëáîí òîäîðõîé õóãàöààãààð
çààãëàí õóðèìòëóóëñан
А1, Б2
5. Зөв харгалзуулна уу?
А.Санхүүгийн НББ 1. Зөвхөн байгууллагын удирдлагад
Б.Удирдлагын НББ 2. Гадаад хэрэглэгчид
А2,Б1
6. Зардлын өртгийг обьектоор тодорхойлоход ямар ямар бэрхшээлүүд гардаг вэ?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.....................................................................................................
Зарим бүтээгдэхүүний зардал бүтээгдэхүүн үйлчилгээтэй шууд холбогддог ч зарим нь
холбоогүй байдаг. 2 ба түүнээс дээш бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх нөхцөлд зардлыг шууд
хамаатуулахад бэрхшээлтэй байдаг
7. Хэсэгчлэн хувьсах зардлыг шинжлэн тогтоох аргууд байдаг бөгөөд эдгээр аргуудын гол ач
холбогдол нь юу вэ?
Энэхү зардлыг хувьсах, тогтмолоор нь ялгахад бэрхшээлтэй байдаг бөгөөд хувиарлахад
чухал үүрэгтэй.
8. Хяналт шалгагчийн цалин нь шууд бус хөдөлмөрийн зардалд орох уу? Яагаад?
Тийм. Бүтээгдэхүүнийг гардан гүйцэтгэхэд оролцоогүй хөндлөнгөөс шалгасан учир
9. Сургууль дээр оюутны сургалтын материал олшруулах нь хувьсах зардалд орох уу? Яагаад?
Орно. Учир нь хувьсах зардал нь үйлдвэрийн хэмжээтэй шууд хамааралтайгаар нийт дүн
нь өөрчлөгддөг.
А. Direct material 1. Шууд хөдөлмөр
B. Direct labor 2. Шууд материал
C. Factory overhead 3. Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардал
А2, В1, С3
Зардлын бүртгэлийн зорилго

11. Оюутантай ажиллах цагийг эрс нэмэгдүүлэхэд нэмэлт барилга барих буюу том байшин руу
нүүх шаардлага гарах нь аль зардлын төлөр вэ? Яагаад?
Тогтмол зардал. Учир нь бүтээгдэхүүн үйлдвэрийн хэмжээ өөрчлөгдсөн ч богино хугацаанд
нийт дүнгээрээ тогтмол байна.
12. Дээд болон доод цэгийн аргаар шинжилгээ хийхдээ үйл ажиллагааны төвшинтэй холбоотой
зардлын зөрүүг хувьсах зардал хэмээн ойлгодог. Яагаад?
Тогтмол зардал нь үйл ажиллагааны ямар ч төвшинд ижил байна гэсэн зарчмыг
баримталдаг.
13. Дараах зардлууд Шууд материал,Шууд хөдөлмөр, Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын аль алинд
нь хамаарагдах вэ?
a) Түүхий эд материал - ..........................
b) Үйлдвэрийн ажилчдын цалин - .........................
c) Удирдлагын цалин - ..........................
d) Даатгалын зардал - ..........................
Шууд хөдөлмөр, Шууд материал, Үйлдвэрийн нэмэлт зардал- С, D
14. Хөдөлмөрийн зардлыг журналд бүртгэхдээ ямар ямар бичилт хийдэг вэ?
1. ......................................................................
2. .........................................................................
Цалингийн өр, шууд болон шууд бус хөдөлмөрийн зардлыг хувиарлах бичилт
15. Тайлант хугацаанд гарсан зардал нь ямар ямар зардлын нийлбэрээс бүрдэх вэ?
Шууд материал,Шууд хөдөлмөр, Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардал
А. Дээд ба доод цэгийн арга 1. Тоон мэдээлэл дээр үндэслэнэ
Б. Статистик графих арга 2. Нэгжийн хувьсах зардлыг тооцно.
В. Хамгийн бага квадрат арга 3. Регрессийн тэгшитгэл ашиглана
А2,Б1.В3
17. y= a+b*x тэгшитгэлийн хувьсагчдыг зөв харгалзуулна уу?
1. y a.Нийт хэсэгчлэн хувьсах зардал
2. a б.Хэсэгчлэн хувьсах зардлын тогтмол хэсэг
3. b в.Хэсэгчлэн хувьсах зардлын нэгжид ногдох хувьсах хэсэг
4. x г. Үйл ажиллагааны төвшинг илэрхийлэх үзүүлэлт
1а, 2б, 3в, 4г
А.Санхүүгийн НББ 1. Зөвхөн байгууллагын удирдлагад
Б.Удирдлагын НББ 2. Гадаад хэрэглэгчид
А2, Б1
Шууд материал, шууд хөдөлмөр, Үйлдвэрийн нэмэлт зардал
20. Үйл ажиллагааны төвшинг ямар ямар үзүүлэлтээр илэрхийлэх нь зүйтэй вэ?
Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний тоо, хүчин чадлын ашиглалтын хувь, тоног төхөөрөмжийн
ашиглалт, хэсэгчлэн хувьсах зардлын өөрчлөлт
Үйлдвэрийн зардал

Бүлэг 2. Материал, Хөдөлмөр, Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бү ртгэл
1. Цуг бэлтгэсэн бараа материал нь ялгаатай нэгжээр хэмжигддэг, худалдан авалтын үнэ
нь хэт их биш зөрүүтэй тохиолдолд бэлтгэл ажиллагааны зардлыг хуваарилах арга нь
a) Бараа материалын нэр төрөл тус бүрээр хуваарилах арга
b) Үнийн дүнгийн арга
c) Тоо хэмжээний арга
d) Зарцуулсан материал болон бараа материалын эцсийн үлдэгдлийн өртөгт
хуваарилах арга
2. Худалдан авч, хамтад нь тээвэрлэж авчирсан бараа материалын үнэ нэлээд зөрүүтэй,
ижил нэгжээр хэмжигддэг бол тээврийн зардлыг уг бараануудад энэ аргаар
хуваарилна.
3. Материалыг зарлагадсаны дараа бэлтгэл ажиллагааны нэмэгдэл зардлыг хуваарилах
арга ба энэ аргыг ихэвчлэн үйлдвэрлэл эрхэлдэг байгууллагуудад ашиглана.
4. Бараа материалыг зарлагадахаас өмнө бэлтгэл ажиллагааны зардлыг бараа
материалын анхны өртөгт хуваарилж оруулах арга нь
5. Энэ хяналт нь үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааг тасралтгүй явуулах бараа материалын
нөөцтэй байлгах зорилготой
a) Биет хэмжээний хяналт
b) Бараа материалын үнэ, өртгийн хяналт
c) Захиалгын мөчлөгийн хяналт
d) Минимум ба максимум арга
6. Энэ хяналт нь аль болох хямд үнээр чанартай түүхий эд материал худалдан авч,
хэрэгцээгээ хангахад чиглэгдэнэ.
7. Бараа материалын нэр төрөл тус бүрээр агуулахад байвал зохих дээд болон доод
хэмжээг тогтоож, түүгээр дамжуулан хангамжийн байдалд нь хяналт тавих арга
8. Õºäºëìºðèéí çàðäàë ãýäýã íü àëèâàà íýã ¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëàõàä õ¿íèé îðóóëñàí
õóâü íýìýð áºãººä àæèëëàõ õ¿÷íèé ¿íý öýíý þì.
a) ¯íýí
b) Õóäàë

9. Хийснээр олгох цалинг ажилчны гүйцэтгэсэн ажлын хэмжээг нэгж ажлын үнэлгээгээр
үржүүлж тооцдог.
a) Үнэн b) Худал
10. Цагаар олгох үндсэн цалинг үндсэн цагийн хөлсийг 2 дахин нэмж олгодог.
11. Хамт олны урамшуулалт систем нь үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний тоо хэмжээг
үндэслэн цалинг тооцдог системийн 1 хувилбар.
12. Хамт олны урамшуулалт цалингийн системийн үед тодорхой 1 ажилчны бүтээмж
бусдаасаа хамаарсан шинж чанартай байдаг.
13. 100 хувийн урамшуулалт цалингийн систем нь нэгж бүтээгдэхүүнд зарцуулах ёстой
төлөвлөгөөт хугацааг тооцоолж түүгээр баримтлан хөлс олгодог.
14. Ээлжийн амралт, шагнал урамшуулал, тэтгэврийн мөнгө нь ажил олгогчийн зүгээс
ажил олгогчийн зүгээс ажиллагсдад өгч буй нэмэлт зардал учир шууд хөдөлмөрийн
зардлаар бүртгэнэ.
15. Ээлжийн амралтын цалин нь нэг өдрийн дундаж цалинг амрах хоногоор үржүүлсэн
дүн байна.
16. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжийг НДШ – ийн хуулийн дагуу шимтгэл
төлсөн хугацааг харгалзан сүүлийн 6 сарын хөдөлмөрийн хөлснөөс тооцоолно.
17. Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжийн эхний 5 ажлын өдрийн мөнгийг
тухайн байгууллага, 5-с дээш хоногийн мөнгийг нийгмийн даатгалын сангаас олгоно.
18. Õºäºëìºðèéí çàðäëûã õóâààðèëñàí áè÷èëò íü:
a) Øóóä õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëä, øóóä áóñ õºäºëìºðèéí çàðäëûã
¿éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäàëä
b) Øóóä õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäàëä, øóóä áóñ
õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëä
c) Øóóä õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëä, øóóä áóñ õºäºëìºðèéí çàðäëûã
äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýëä
19. Õувь хүний îðëîãûí àëáàí òàòâàðûã ñóóòãàõ ñóóðü íü
a) Îëãîâîë çîõèõ öàëèí
b) Îëãîâîë çîõèõ öàëèíãààñ ÍÄØ-èéã ñóóòãàñàí ä¿í
c) Îëãîâîë çîõèõ öàëèíãààñ ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàë ñóóòãàñàí ä¿í
20. Äàðààõ ñóóòãàëóóäûí àëèéã íü çºâõºí àæèë÷èí, àëáàí õààã÷èä òºëäºã âý?
a) Ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàë
b) Àæèëã¿éäëèéí äààòãàë
c) Õувь хүний îðëîãûí àëáàí òàòâàð
d) Үéëäâýðëýëèéí îñîë ìýðãýæëýýñ øàëòãààëàõ ºâ÷íèé äààòãàë
21. Практикийн хүчин чадал нь урт хугацааны ойлголт бөгөөд үйлдвэрлэлийн хэмжээг
барилга байшин, тоног төхөөрөмжийн ашиглалт, зах зээл дээрхи ажиллах хүчний
эрэлт зэргийг харгалзуулан тогтоодог.
22. Онолын хүчин чадал нь богино хугацааны ойлголт бөгөөд ирэх жилийн хүчин чадлын
ашиглалтыг удирдлагаас тооцоолж гаргасан таамаглал юм.
23. Ашиглагдаагүй хүчин чадал нь борлуулалт түр саатсанаас үүдэн ажилчид болон тоног
төхөөрөмж сул зогсох үед гардаг.

24. Илүүдэл хүчин чадал нь компани хэзээ нэгэн цагт ашиглахаар хүссэнээс эсвэл машин
тоног төхөөрөмжийн хүчин чадлууд зохицохгүй байгаагаас үүдэн бий болдог.
25. Тооцсон болон гүйцэтгэлээрх нэмэгдэл зардлыг сарын эхэнд юм уу эсвэл жилийн
эхэнд шинжилдэг.
26. ¯ÍÇ – ûí óðüä÷èëàí òîãòîîñîí íîðìûã ¿éë àæèëëàãààíû òºâøèíãèéí äàðààõ
¿ç¿¿ëýëòýä èõýâ÷ëýí ¿íäýñëýäýã.
a) Îíîëûí õ¿÷èí ÷àäàë
b) Ïðàêòèêèéí õ¿÷èí ÷àäàë
c) Õ¿ëýýãäýæ áóé áîäèò õ¿÷èí
÷àäàë
d) Åðäèéí õ¿÷èí ÷àäàë
27. ¯éë÷èëãýýíèé íýãæèéí çàðäëûã øóóä àðãààð õóâààðèëàõäàà
a) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äèéí çàðäëûã çºâõºí ¿éëäâýðëýëèéí öåõ òàñãóóäàä
¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýýíèé õàðüöààãààð
b) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äèéí çàðäëûã çºâõºí ¿éë÷èëãýýíèé öåõ òàñãóóäàä
c) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äèéí çàðäëûã ýõëýýä ¿éëäâýðëýëèéí öåõ òàñãóóäàä, äàðàà
íü ¿éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äýä ¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýýíèé õàðüöààãààð
d) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæèéí çàðäëûã ýõëýýä ¿éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äýä, äàðàà íü
¿éëäâýðëýëèéí íýãæ¿¿äýä ¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýýíèé õàðüöààãààð
28. ¯éë÷èëãýýíèé íýãæèéí çàðäëûã àëãåáðèéí àðãààð õóâààðèëàõäàà äàðààõ çàð÷ìûã
áàðèìòàëíà.
a) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äèéí çàðäëûã ñèñòåì òýãøèòãýë àøèãëàí ¿éëäâýðëýëèéí
öåõ òàñãóóäàä ¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýýíèé õ àðüöààãààð
b) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äèéí çàðäëûã ñèñòåì òýãøèòãýë àøèãëàí ¿éëäâýðëýë,
¿éë÷èëãýýíèé öåõ òàñãóóäàä ¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýýíèé õàðüöààãààð
c) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äèéí çàðäëûã ñèñòåì òýãøèòãýë àøèãëàí õóâààðèëàãäàõ
çàðäëûã òîîöîí , óã òîîöñîí çàðäëàà ¿éëäâýðëýë áîëîí ¿éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äýä
d) ¯éë÷èëãýýíèé íýãæ¿¿äèéí çàðäëûã ñèñòåì òýãøèòãýë àøèãëàí ¿éë÷èëãýýíèé
íýãæ¿¿äýä õóâààðèëñíû äàðàà ¿éëäâýðëýëèéí íýãæ¿¿äýä ¿ç¿¿ëñýí
¿éë÷èëãýýíèé õàðüöààãààð
1. Материалын хангамж ашиглалтын хэдэн үе шатыг дамждаг вэ?12
2. Материалыг бэлтгэхтэй холбогдон гарах зардлуудыг бичнэ үү?
a) ...........................................
b) ..........................................
c) ..........................................
d) .........................................
e) .............................................
f) ............................................
Тээвэр, Даатгал,Гаалийн татвар, Захиалга, Ачиж буулгах, Эвдрэл гэмтэл
3. Бэлтгэл ажиллагааны зардлыг хувиарлах аргуудыг тодорхойлно уу?
a) ...........................................................
b) ...........................................................
Бараа материалын нэр төрөл бүрээр хувиарлах, Эцсийн үлдэгдэлд хувиарлах
4. Бэлтгэл ажилагааны зардлуудыг бараа материалын өртөгт дараах байдлаар оруулна.
a) .............................................................
b) .............................................................
Үнийн дүнгийн арга, тоо хэмжээний арга
5. 1000ш А материалыг 1200,000төг-өөр, 1000ш Б материалыг 1000,000төг-өөр худалдан
авч татвар оролцоогүй гааль ба тээврийн зардал- 550,000төг төлөхөөр тооцсон.
Бэлтгэл ажиллагааны коэффициентийг олно уу?
БАЗ – 0,25
6. Хөдөлмөрийн зардлын элементүүдийг нэрлэнэ үү?
a) ..........................................

b) ..........................................
c) ..........................................
Шууд хөдөлмөрийн зардал,Шууд бус хөдөлмөрийн зардал, Бусад зардал
7. Шууд хөдөлмөрийн зардлын ангилалыг нэрлэнэ үү?
a) Хийснээр олгох цалин
b) ................................................
c) ................................................
d) .................................................
e) ................................................
Хийснээр олгох өсөн нэмэгдэх цалин, хийснээр олгох шагналт цалин, цагаар олгох үндсэн
цалин, цагаар олгох шагнат цалин
8. Цалинг тооцох хэдэн хэлбэр байдаг вэ? 2
9. Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний тоог үндэслэн цалинг тооцохдоо ямар үзүүлэлтийг
үндэслэдэг вэ?
Хөдөлмөрийн бүтээмжийн өсөлт
10. Тооцоолсон цалингийн хэмжээгээр ямар байгууллага дараах бичилтийг хийдэг вэ?
Дт Дуусаагүй үйлд Шууд хөдөлмөр ХХХ
Дт ҮНЗ хяналт Шууд бус хөдөлмөр ХХХ
Дт Удирдлагын зардал ХХХ
Кт Цалингийн өглөг ХХХ
Үйлдвэрийн газар
11. Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардал нь бүтээгдэхүүний өртөгт хувиарлалтаар шингэдэг
үйлдвэрийн .............................. зардал юм.
шууд бус
12. Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын өртөгт шингээх 3-н арга байдаг.Үүнд:
a) ..........................................................................
b) ...........................................................................
c) ............................................................................
Гүйцэтгэлээр өртөгт шингээх, Тогтоосон нормоор шингээх, Стандарт хэмжээгээр
шингээх
13. Хүчин чадлыг ямар ямар төрөлд ангилан үздэг вэ?
a) Онолын хүчин чадал
b) ...................................
c) ......................................
d) .....................................
e) .......................................
Практик хүчин чадал, Ердийн хүчин чадал, Хүлээгдэх хүчин чадал, Илүүдэл хүчин чадал
14. Практик хүчин чадал нь жилд-800 нэгж тухай жилийн бодит хүчин чадал 560 нэгж бол
ашиглагдаагүй хүчин чадлыг олно уу?
240 нэгж
15. Компанийн ирэх жилд төлөвлөсөн үйлдвэрийн нэмэгдэл зардал – 300000төг, тогтмол –
125000төг, хувьсах нь- 175000төг хэвийн буюу нормаль хүчин чадал нь
20000машинцаг гэвэл нэгж машин цагт ногдох ҮНЗ-г ол. 15 төг
16. Зарцуулалтын хэлбэлзэл гэж юу вэ?
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................
Хувьсах үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын хэлбэлзэл юм.
17. Зарцуулалтын тааламжит болон тааламжгүй хэлбэлзлийг тайлбарлана уу?
a) Тааламжит - ...............................................................................
b) Тааламжгүй - ................................................................................
Сөрөг гарвал тааламжит, эерэг гарвал тааламжгүй
18. Ашиглагдаагүй хүчин чадлын хэлбэлзэл гэж юу вэ?

.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................
Тогтмол үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын хэлбэлзэл юм.
19. Дараах хүснэгтийг бөглөнө үү?
Үндсэн зардал, Нэмэгдэл цалин, Хөдөлмөрийн бусад цалин
20. Хөдөлмөрт хамаарагдах бусад зардалд ямар ямар зардлууд хамаарагдах вэ?
a) Тэтгэвэрийн даатгал
b) ..................................
c) ...................................
d) ..................................
e) ...................................
Тэтгэмж, ҮОМШӨвчний даатгал, Ажилгүйдлийн, Эрүүл мэндийн
21. ҮОМШӨДаатгал – Энэ үгний товчлолыг дэлгэрүүлнэ үү?
Үйлдвэрийн осол мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгал
22. Дараахь хүснэгтийг бөглөнө үү?
Шууд бус хөдөлмөр, Шууд бус материал, бусад нэмэгдэл зардал
23. ......................нь тухайн үйлдвэр буюу цех тасралтгүй бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаж
бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хүчин чадал юм.
Онолын хүчин чадал
24. Ирэх жилийн хүчин чадлын ашиглалтыг удирдлагаас тогтоосон таамаглал нь
...................................... юм.
Хүлээгдэх бодит хүчин чадал
С. Чадвар шалгах даалгавар
1. Урамшуулалт цалингийн системийн үед цалинг бодох үе шатуудыг зөв байрлуулна уу?
A. Цалинг тооцох
B.Гүйцэтгэлээрх үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний тоог тооцох
C.Стандарт үйлдвэрийн хэмжээг тооцох
BAC
2. Шууд холбогдох данснуудыг холбоно уу?
1. Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртөг А. Дуусаагүй үйлдвэрлэл
Хөдөлмөрийн зардал

2. Борлуулсан бүтээгдэхүүний өртөг Б. Бэлэн бүтээгдэхүүн
1А,2Б
3. Бизнесийн байгууллагыг үйл ажиллагааны чиглэлээр нь:
a) ...................................................................
b) ...................................................................
c) ...................................................................
Үйлдвэрлэл, Үйлчилгээ, Худалдаа
4. Дараах үгийн товчлолыг дэлгэрүүлэн бичнэ үү?
a) ҮНЗН - ...........................................................................
b) ҮЗНТ - ............................................................................
c) ҮАТ - .............................................................................
Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын норм, Төсөвлөсөн үйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардал, Төсөвлөсөн
үйл ажиллагааны хэмжээ
5. Хангамжийн зардал, Хэрэглээний зардал, Элэгдэл зэрэг зардлууд нь зардлын аль
төрөлд хамаарагдах вэ?
Бусад нэмэгдэл зардал
6. Хувь хүний урамшууллын системийн ямар ямар төрөл байдаг вэ?
a) .............................................................................
b) .............................................................................
Бүтээгдэхүүний гарцаар урамшуулах, Бүрэн шагналын хэлбэр
7. Хөдөлмөрийн зардлын тооцооллын дэс дарааллыг зөв тооцоолно уу?
A. Холбогдох бүртгэлд зардлыг тусгах
B. Цалингийн зардлыг тооцоолох, ангилах
C. Суутгалуудыг хасч гарт олгох цалинг тодорхойлох
D. Цалинг тооцох
E. Хөдөлмөрийн бүтээмж тодорхойлох аргыг боловсруулах
a. ABCDE
b. ACDEB
c. EDCBA
8. Бүтээгдэхүүний гарцаар нь урамшуулах системийг тооцоолох алхмуудыг зөв
дараалалд оруулна уу?
A. Нэг цагт үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүн гүйцэтгэх ажлын стандарт хэмжээ тооцох
B. Үр ашгийн харьцааг тооцох
C. Олговол зохих цалинг баталгаат цалингаас тооцох
D. Стандарт үйлдвэрлэлийн болон гүйцэтгэсэн ажлын хэмжээг тооцох
a. ADBC
b. ABCD
c. ACDB
9. Зах зээл өндөр хөгжсөн орнуудад мөрдөж цалинг тодорхой хөдөлмөрийн хамт олноор
нь олгож тооцдог системийг юу гэж нэрлэдэг вэ?
.......................................................................................................................................
Хамт олны урамшууллын систем
10. Үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлыг бодит хэмжээгээр нь ямар дансанд бүртгэдэг вэ?
Үйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлын хяналт
11. Практик хүчин чадал нь хэдээс хэдэн хувийн хооронд хэлбэлздэг вэ?
75-85 хувь
12. Тухайн байгууллагын үндсэн бизнесийн үйл ажиллагаатай холбоотой бөгөөд
үйлдвэрийн жинхэнэ үйл ажиллагааг хариуцан ажилладаг хэлтсийг нэрлэнэ үү?
Үйлдвэрлэлийн хэлтэс
13. Үйлчилгээний хэлтсүүдийн зардлыг үйлдвэрлэлийн дамжлагын ҮНЗ-д хувиарлах
дараах гурван арга байдаг.
Шууд хувиарлах, Шат дараалан хуваарилах, Алгебрийн арга

14. ................ хүчин чадлыг онолын хүчин чадлын 75-80 хувиар тогтоож ашигладаг.
Ашиглах түвшин бүр дээр төлөвлөгөө зохиож мөрдөн ажилладаг.
b) Практикийн хүчин чадал
c) Ердийн хүчин чадал
d) Хүлээгдэж буй бодит хүчин чадал
15. Энэ нь тухайн үйлдвэр буюу цех тасралтгүй бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаж
бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хүчин чадал
b) Практикийн хүчин чадал
c) Ердийн хүчин чадал
d) Хүлээгдэж буй бодит хүчин чадал
16. ¯ÍÇ – ûí óðüä÷èëàí òîãòîîñîí íîðìûã ¿éë àæèëëàãààíû òºâøèíãèéí äàðààõ
¿ç¿¿ëýëòýä èõýâ÷ëýí ¿íäýñëýäýã.
a) Îíîëûí õ¿÷èí ÷àäàë
b) Ïðàêòèêèéí õ¿÷èí ÷àäàë
c) Õ¿ëýýãäýæ áóé áîäèò õ¿÷èí ÷àäàë
d) Åðäèéí õ¿÷èí ÷àäàë
17. Энэ системийг цех тасгийн ажилчид нэг юмуу олон төрлийн ажлыг хамтран хийдэг,
нэг ажилтны бүтээмж бусдынхаа хийж байгаа ажлаас хамааралтай байдаг үед
хэрэглэнэ.
a) Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний тоо хэмжээг үндэслэн цалин хөлс тооцож олгох
систем
b) 100 хувийн урамшуулалт цалингийн систем
c) Хамт олны урамшуулалт цалингийн систем
18. Õºäºëìºðèéí çàðäëûã õóâààðèëñàí áè÷èëò íü:
a) Øóóä õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëä, øóóä áóñ õºäºëìºðèéí çàðäëûã
¿éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäàëä
b) Øóóä õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäàëä, øóóä áóñ
õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëä
c) Øóóä õºäºëìºðèéí çàðäëûã ¿éëäâýðëýëä, øóóä áóñ õºäºëìºðèéí çàðäëûã
äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýëä

Бүлэг 3.Өртөг тооцох систем
Захиалгат ажлын ө ртө г тооцох систем ба технологийн үе шатны ө ртө г тооцох
систем
1. Ажлын захиалгын аргаар өртөг тооцох үед зардлыг хуримтлуулан бүртгэх өртгийн
объект нь тодорхой ажил бүтээгдэхүүн эсвэл захиалга, гэрээ байна.
2. Ажлын захиалгын аргын үед дамжлага тус бүрээр дуусаагүй үйлдвэрлэл дансыг
хөтлөх ба энэ нь өртгийг хуримтлуулах объект юм.
3. Захиалгат ажлын аргаар өртөг тооцох үед бүтээгдэхүүнүүд нь өөр хоорондоо адилгүй
бөгөөд багц багцаар үйлдвэрлэгдэнэ.
4. Үйлдвэрлэл эрхэлдэг аж ахуйн нэгжийн хувьд ажлын захиалгын аргыг өргөн
ашигладаг.
5. Үйлчилгээ эрхэлдэг аж ахуйн нэгжийн хувьд ажлын захиалгын аргыг өргөн ашигладаг.
6. Ажлын захиалгын арга ашиглаж өртөг тооцож байгаа нөхцөлд гарсан хаягдал нь
хэвийн хэмжээнд байвал түүнийг тусгайлан бүртгэлд тусгахгүй.
7. Ажлын захиалгын арга ашиглаж өртөг тооцож байгаа нөхцөлд гологдол бүтээгдэхүүн
хэвийн хэмжээнд нийтлэг юм уу худалдан авагчийн шаардлагаас шууд хамаарч гарсан
бол түүнийг засахтай холбогдон гарах зардлыг уг бүтээгдэхүүний өртөгт тусгахгүй.
8. Çàõèàëãàò àæëûí ºðòºã òîîöîõ ñèñòåìèéí íºõöºëä äàðààõûí àëü íü çºâ áý?
a) Çàðäëûã õóðèìòëóóëàí á¿ðòãýõ õàðèóöëàãûí òºâ íü òîäîðõîé àæèë þìóó
á¿òýýãäýõ¿¿í áàéãàà íºõöºëä
b) Ñòàíäàðò ºðòºã àøèãëàí á¿òýýãäýõ¿¿í, àæëûíõàà ºðòãèéã òîîöîõ áîëîìæòîé
c) ¯ÍÇ – ûí óðüä÷èëàí òîãòîîñîí íîðìûã çààâàë òîäîðõîéëñîí áàéõ
øààðäëàãàòàé
d) Äýýðõ á¿ãä çºâ
9. Çàõèàëãàò àæëûí ºðòãèéã òîîöîæ õóðèìòëóóëàí á¿ðòãýõ ¿íäñýí áàðèìò íü
a) Øààðäàõ õóóäàñ
b) Íýõýìæëýõ
c) Çàõèàëãûí õóóäàñ
d) Çàõèàëãàò àæëûí ºðòãèéí
õóóäàñ
10. Àæëûí çàõèàëãûí àðãààð ºðòºã òîîöîõ ¿åä øóóä õºäºëìºðèéí çàðäàë íü äàðààõ
äàíñäûí ¿ëäýãäëèéã íýìýãä¿¿ëíý.
a) Áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í
b) ¯éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäëûí õÿíàëò
c) Òîîöîîëñîí ¿éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäàë
d) Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë
11. ¯éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäëûí óðüä÷èëàí òîîöñîí ò¿âøèí àøèãëàäàã áîë Øóóä
áóñ ìàòåðèàëûí çàðäàë íü äàðààõ äàíñíû ¿ëäýãäëèéã íýìýãä¿¿ëíý.
a) Øóóä áóñ ìàòåðèàë
12. Захиалгат ажилд хуримтлуулан бүртгэж байгаа ҮНЗ-ыг тооцохдоо ямар арга зүйд
үндэслэдэг вэ?
a) Гүйцэтгэлээр гарсан ҮНЗ-ыг гүйцэтгэж байгаа захиалгат ажлын өртгийн
хуудсанд хуримтлуулна
b) Гүйцэтгэлээр гарсан ҮНЗ-ыг “Дуусаагүй үйлдвэрлэл” дансанд хуримтлуулна

c) ҮНЗ-ын урьдчилан тогтоосон нормыг үндэслэн тооцоологдсон хэмжээг гаргаж
захиалгат ажлын өртгийн хуудсанд хуримтлуулна
d) Дээрхийн аль нь ч биш
13. Бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл нь тасралтгүй үргэлжилсэн боловсруулалтаар явагддаг
юм уу эсвэл олон төрлийн бүтээгдэхүүн өртгийн нэг объектоос үйлдвэрлэгдэн гардаг
нөхцөлд технологийн үе шатны аргаар өртөг тооцдог.
14. ªìíºõ цехийн ºðòºãò çàëðóóëãà õèéõýä äàðààõ íºõöë¿¿äèéí àëèéã íü áàðèìòàëäàã âý?
a) ¯éëäâýðëýëèéí ýöýñò õýâèéí õîðîãäîë ãàðñàí
b) ¯éëäâýðëýëèéí ÿâöàä õýâèéí áóñ õîðîãäîë ãàðñàí
c) ¯éëäâýðëýëèéí ýöýñò õýâèéí áóñ õîðîãäîë ãàðñàí
d) ¯éëäâýðëýëèéí ÿâöàä õýâèéí õîðîãäîë ãàðñàí.
15. Эквивалент нэгжийг дундаж ºртгийн аргаар тооцохдоо ¿йлдвэрлэлийн явцад хэвийн
áóñ õîðîãäîë ãàðñàí áàéâàë äàðààõ àðãà÷ëàëûí äàãóó òîîöíî.
a) Áýëýí áîëãîñîí íýãæ + Ä¯-èéí ýöñèéí ¿ëäýãäïèéí èæ á¿ðäýë
b) Áýëýí áîëãîñîí íýãæ + Ä¯-èéí ýõíèé ¿ëäýãäëèéí иæ á¿ðäýë
c) Áýëýí áîëãîñîí íýãæ + õóâèéí áóñ õîðîãäîë + Ä¿-èéí ýõíèé ¿ëäýãäëèéí èæ
á¿ðäýë
d) Áýëýí áîëãîñîí íýãæ + õýâèéí áóñ õîðîãäîë + Ä¯-èéí ýöñèéí ¿ëäýãäëèéí èæ
á¿ðäýë
16. Эквивалент нэгжийг ЭҮОЭҮД аргаар тооцохдоо үйлдвэрлэлийн явцад хэвийн бус
хорогдол гарсан байвал дараах аргачлалын дагуу тооцно.
a) Бэлэн болгосон нэгж +ДҮ-ийн эцсийн үлдэгдлийн иж бүрдэл
b) Бэлэн болгосон нэгж +ДҮ-ийн эхний үлдэгдлийн иж бүрдэл
c) Бэлэн болгосон нэгж+хэвийн бус хорогдол+ДҮ-ийн эцсийн үлдэгдлийн иж
бүрдэл
d) Бэлэн болгосон нэгж+хэвийн бус хорогдол+ДҮ-ийн эхний үлдэглийн иж
бүрдэл
17. Үйлдвэрлэлийн эцэст илрүүлсэн хэвийн хорогдлын өртгийг
a) Зөвхөн ДҮ-ийн эцсийн үлдэгдэлд шингээнэ.
b) Зөвхөн бэлэн болсон бүтээгдэхүүний өртөгт шингээнэ
c) Зөвхөн үйлдвэрлэж байгаа бүх бүтээгдэхүүний өртөгт шингээнэ
d) Зөвхөн ДҮ-ийн эхний үлдэгдэлд шингээнэ.
18. “Хүрд-Оргил” компани үйлдвэрлэлийн үе шатаар өртөг тооцох систем ашиглан
ЭҮОЭҮД аргаар өртгийн тайлангаа бэлтгэдэг. Тус компаний 2-р цехийн 4-р сарын
үйлдвэрлэл, өртөгтэй холбоотой дараах мэдээлэл өгөгджээ.
ДҮС1 100 нэгж
Өртөг нь: Өмнөх цехийн өртөг 504
Цалин /60% иж бүрдэл/ 500
ҮНЗ /60% иж бүрдэл/ 400
Тайлангийн хугацаанд өмнөх цехээс 1000 нэгж бүтээгдэхүүн 4410 төгрөгийн өртөгтэйгээр
шилжин ирсэн.
Нэмэгдсэн өртөг: Цалин 5655
ҮНЗ 4875
Үйлдвэрлэлийн явцад 20 нэгж бүтээгдэхүүн хорогдсон бөгөөд энэ нь хэвийн хорогдол
болно. Тайлант хугацааны эцэст үйлдвэрлэлд 150 нэгж бүтээгдэхүүн үлдсэн бөгөөд энэ нь
хувиргалтынхаа зардлын хувьд 70 хувийн иж бүрдэлтэй байсан. 3-р цех рүү шилжүүлсэн
бүтээгдэхүүний өртөг нь:
a) 15066 төгрөг
b) 15300 төгрөг
c) 14229 төгрөг
d) 14535 төгрөг
19. ¯éëäâýðëýëèéí íýìýãäýë çàðäëûí óðüä÷èëàí òîîöñîí ò¿âøèí àøèãëàäàã áîë Øóóä
áóñ ìàòåðèàëûí çàðäàë íü äàðààõ äàíñíû ¿ëäýãäëèéã íýìýãä¿¿ëíý.
a) Øóóä áóñ ìàòåðèàë

20. Çàõèàëãàò àæëûí ºðòãèéã òîîöîæ õóðèìòëóóëàí á¿ðòãýõ ¿íäñýí áàðèìò íü
a) Øààðäàõ õóóäàñ
b) Íýõýìæëýõ
c) Çàõèàëãûí õóóäàñ
d) Çàõèàëãàò àæëûí ºðòãèéí õóóäàñ
1. “Хүрд-Оргил” компани үйлдвэрлэлийн үе шатаар өртөг тооцох систем ашиглан
ЭҮОЭҮД аргаар өртгийн тайлангаа бэлтгэдэг. Тус компаний 2-р цехийн 4-р сарын
үйлдвэрлэл, өртөгтэй холбоотой дараах мэдээлэл өгөгджээ.
Цалин /60% иж бүрдэл/ 500
ҮНЗ /60% иж бүрдэл/ 400
Нэмэгдсэн өртөг: Цалин 5655
ҮНЗ 4875
2. Үйлдвэрлэлийн явцад 20 нэгж бүтээгдэхүүн хорогдсон бөгөөд энэ нь хэвийн хорогдол
болно. Тайлант хугацааны эцэст үйлдвэрлэлд 150 нэгж бүтээгдэхүүн үлдсэн бөгөөд энэ
нь хувиргалтынхаа зардлын хувьд 70 хувийн иж бүрдэлтэй байсан. 3-р цех рүү
шилжүүлсэн бүтээгдэхүүний өртөг нь:
a) 15066 төгрөг
b) 15300 төгрөг
c) 14229 төгрөг
d) 14535 төгрөг
3. “Õàíãàé” êîìïàíèé ¿éëäâýðëýëèéí ïðîöåññûí ýõýíä á¿õ ìàòåðèàëûã çàðöóóëäàã. 11
ñàðûí ¿éëäâýðëýëòýé õîëáîãäîõ ìýäýýëýë:
Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë, 11 ñàðûí 1 2000 íýãæ
/õóâèðãàëòûí çàðäàë 60% çàðöóóëàãäñàí/
¯éëäâýðëýæ ýõýëñýí 10000
Á¿ãä 12000
Ýõíèé ¿ëäýãäëýýñ ¿éëäâýðëýñýí 2000
Òàéëàíò ñàðûí ¿éëäâýðëýëýýñ ¿éëäâýðëýñýí 6000
Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë, 11 ñàðûí 30 4000
/õóâèðãàëòûí çàðäàë 25% çàðöóóëàãäñàí/
Á¿ãä 12000
¯éëäâýðëýëèéí ºðòºãòýé õîëáîãäîõ ìýäýýëýë:
Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýëèéí ýõíèé ¿ëäýãäëèéí:
Ìàòåðèàë 68000 òºãðºã
Õóâèðãàëòûí çàðäàë 57600 òºãðºã
Òàéëàíò õóãàöààíû ¿éëäâýðëýëèéí:
Ìàòåðèàë 432000 òºãðºã
Õóâèðãàëòûí çàðäàë 270000
À. FIFO àðãààð, ìàòåðèàëûí çàðäëààð òîîöсоí ýêèâàëåíò á¿òýýãäýõ¿¿í íü
a) 7800 íýãæ
b) 12000
c) 10000
d) 9000
4. FIFO àðãààð, õóâèðãàëòûí çàðäëààð òîîöñîí ýêèâèâàëåíò á¿òýýãäýõ¿¿í íü
a) 7800 íýãæ
b) 10000
c) 9000
d) 12000
5. Äóíäàæ ºðòãèéí àðãààð, ìàòåðèàëûí çàðäëààð òîîöñîí ýêâèâàëåíò á¿òýýãäýõ¿¿í íü

a) 9000 нýãæ
b) 12000
c) 10000
d) 7800
6. Äóíäàæ ºðòãèéí àðãààð, õóâèðãàëòûí çàðäëààð òîîöñîí ýêâèâàëåíò á¿òýýãäýõ¿¿í íü
a) 12000 íýãæ
b) 7800
c) 10000
d) 9000
7. FIFO àðãààð, ìàòåðèàëûí çàðäëààð òîîöñîí íýãæèéí ºðòºã íü
a) 42.00 төгрөг
b) 43.20 төгрөг
c) 30.00 төгрөг
d) 36.00 төгрөг
8. FIFO àðãààð, õóâèðãàëòûí çàðäëààð òîîöñîí íýãæèéí ºðòºã íü
9. Äóíäàæ ºðòãèéí àðãààð, ìàòåðèàëûí çàðäëààð òîîöñîí íýãæèéí ºðòºã íü
10. Äóíäàæ ºðòãèéí àðãààð, õóâèðãàëòûí çàðäëààð òîîöñîí íýãæèéí ºðòºã íü
11. “Алтай” компани үйлдвэрлэлийн үе шатаар өртөг тооцох систем ашиглан ДӨА-аар
өртгийн тайлангаа бэлтгэдэг. Тус компаний 2-р цехийн 4 сарын үйлдвэрлэл, өртөгтэй
холбоотой дараах мэдээлэл өгөгджээ.
Цалин/60% иж бүрдэл/ 500
ҮНЗ/60% иж бүрдэл/ 400
Нэмэгдсэн өртөг: Цалин 5710₮
ҮНЗ 4982₮
Үйлдвэрлэлийн явцад 20 нэгж бүтээгдэхүүн хорогдсон бөгөөд энэ нь хэвийн хорогдол
болно. Тайлант хугацааны эцэст 150 нэгж бүтээгдэхүүн үлдсэн бөгөөд энэ нь
хувиргалтынхаа зардлын хувьд 70 хувийн иж бүрдэлтэй тэнцүү байна. Нэгж
бүтээгдэхүүнд ногдох цалингийн зардал нь:
a) 5,86 төгрөг
b) 6,68 төгрөг
c) 6,0 төгрөг
d) 5,52 төгрөг
12. Нийт хэлбэлзэл нь .................................. хэлбэлзэл болон ...............................
хэлбэлзлийн нийлбэртэй тэнцүү.
зарцуулалтын, ашиглагдаагүй хүчин чадлын
13. Нийт хэлбэлзэл нь ......................үйлдвэрийн нэмэгдэл зардал болон
................................үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын зөрүүтэй тэнцүү.
Бодит ҮНЗ болон Тооцсон ҮНЗ
14. Үйлдвэрийн өртгийн тайлан дараах 4-н хэсгээс бүрдэнэ.
a) ...........................................................................
b) ...........................................................................
c) ............................................................................
d) ...........................................................................
тоо хэмжээний үзүүлэлт, зардлын хэсэг, өртгийн хэсэг, нэмэлт тооцоолол
15. Үйлдвэрийн зардлыг хуримтлуулан бүртгэж бүтээгдэхүүний өртгийг тооцдог аргыг
....................................... гэнэ.
Захиалгат ажлын арга

16. Үйлдвэрийн зардлыг үйлдвэрийн нэгж хэсэг, шат дамжлагаар хуримтлуулдаг аргыг
..................................... гэнэ.
Үе шатны арга
17. Үйлдвэрийн өртгийн тайлан аль арганд ашиглагддаг вэ?
Үе шатны арга
В. Чадвар шалгах даалгавар
1. Бүтээгдэхүүнд шингэж буй зардлыг ......................... гэнэ
өртөг
2. Өртөг тооцоход түүнд ногдуулж байгаа зардлаас нь хамааруулаад ямар ямар
аргачлалыг хэрэглэдэг вэ?
a) .......................................................................................
b) .......................................................................................
c) ........................................................................................
Гүйцэтгэлийн бүрэн зардлаар өртөг тооцох систем, Норматив зардлаар өртөг тооцох
систем, шууд зардлаар өртөг тооцох систем
3. Доорх хүснэгтийг бөглөнө үү?
Үйлдвэрийн захиалга, Шууд хөдөлмөрийн ажлын цагийн хуудас
a) Захиалгат ажлын өртгийн арга
b) Үе шатны арга
а2, b1
1. Дамжлага тус бүрээр дуусаагүй
үйлдвэрлэл дансыг хөтөлдөг
2. Бүртгэлийн үндсэн баримт нь
захиалгат ажлын хүснэгт
5. Ажлын захиалгат аргаар зардлыг хуримтлуулан бүртгэж өртгийг тооцохдоо
........................................захиалгад үндэслэдэг.
худалдан авагчийн тусгай
6. Ажлын захиалгын аргааар зардлыг хуримтлуулан бүртгэснээр ямар боломжийг
бүрдүүлдэг вэ?
Гүйцэтгэсэн ажлыг биет байдлаар тодорхойлох, ажил бүрийг түүний өөрийнх нь
өртгөөр үнэлэх боломжийг бүрдүүлдэг.
7. Яагаад бүтээгдэхүүнийг бүлгээр хийсэн захиалгын өртгөөр бүртгэх нь оновчтой
байдаг вэ?
Бүлгээр гэдэг нь хэмнэлттэй, тохиромжтой байдлаар үйлдвэрлэж, өртөг зардлыг
бүртгэж болох бүтээгдэхүүний тоо хэмжээ юм.
8. ЗАБӨХ- үгийн товчлолыг дэлгэрүүлж бичнэ үү?
Борлуулалтын захиалга
Материал
шаардах хуудас
ҮНЗ-н
урьдчилан
тооцсон норм

Захиалгат ажлын бүртгэлийн өртгийн хуудас
9. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн шат дамжлагын хөдөлгөөний дараах төрлүүдийг нөхөж
бичнэ үү?
a) ................................................................................
b) ................................................................................
c) .................................................................................
Дараалсан хөдөлгөөн, зэрэгцээ хөдөлгөөн, сонгомол хөдөлгөөн
a. Дараалсан хөдөлгөөн 1. Бүтээгдэхүүний тодорхой хэсгийг бие
даасан цехүүдэд хийдэг
b. Зэрэгцээ хөдөлгөөн 2. Бүх шат дамжлагыг дэс дараалан
дамждаг.
c. Сонгомол хөдөлгөөн 3. Тусгайлан сонгосон дарааллаар
дамжина.
а2,b1,c3
11. Иж бүрдлийн хувь гэж юу вэ?
Тасалбар болгож байгаа тайлангийн хугацааны төгсгөлд уг бүтээгдэхүүн бэлэн
бүтээгдэхүүн болоход хийгдэх ажлын хэдэн хувь нь гүйцэтгэгдсэнийг илэрхийлсэн хувь
хэмжээ юм.
12. Хорогдлыг хэд ангилдаг вэ? Нэрлэнэ үү?
A. ...............................
B. ................................
Хэвийн ба хэвийн бус
13. FIFO аргын тайлбарлана уу ?
Үйлдвэрлэлд эхэлж орсныг эхэлж үйлдвэрлэж дуусгах арга

Бүлэг 4.Үндсэн ба дайвар бүтээгдэхүүний өртөг тооцох
1. Үндсэн бүтээгдэхүүн гэдэг нь тухайн үйлдвэрийн газрын үйлдвэрлэхээр зорьж байгаа
бүтээгдэхүүнийг хэлнэ.
2. Хоёр ба түүнээс дээш үндсэн бүтээгдэхүүнийг дайвар бүтээгдэхүүн гэнэ.
3. Хамсарсан бүтээгдэхүүн гэдэг нь үндсэн бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх явцад эсвэл
үндсэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлд зарцуулах түүхий эд материалыг бэлтгэх явцад
гардаг, зах зээлийн эрэлт бага, цаашид ашиглагдаж ч болох ашиглагдахгүй ч байж
болох бүтээгдэхүүнийг хэлнэ.
4. Хамсарсан бүтээгдэхүүнүүд үйлдвэрлэгдэж дуусах хүртлээ нэгдсэн нэг өртөгтэй
байдаг.
5. Хамсарсан бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх явцад бөөн дүнгээр гарсан шууд материал,
шууд хөдөлмөр, ҮНЗ-ыг хамсарсан зардал гэнэ.
6. Үндсэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг дагалдан гардаг дайвар бүтээгдэхүүнийг
дотооддоо ашигладаг бол зах зээлийн үнээр нь үнэлж бүртгэнэ.
7. Аж ахуйн нэгж байгууллага дайвар бүтээгдэхүүнээ гадагшаа борлуулдаг бол орлуулах
өртгийн аргыг ашиглана.
8. Хамсарсан зардлыг хамсарсан бүтээгдэхүүнд хуваарилах 4 арга байдаг.
9. Бүтээгдэхүүн хуваагдах цэгээс хойш хамсарсан бүтээгдэхүүнд нэмэлт боловсруулалт
хийгддэггүй бол хамсарсан бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн харьцаагаар хамсарсан
зардлыг хуваарилна.
10. Бүтээгдэхүүн хуваагдах цэгээс хойш үндсэн бүтээгдэхүүнүүдэд нэмэлт боловсруулалт
хийгддэг бол нэмэлт боловсруулалттай холбогдон гарах зардлыг нийт үйлдвэрлэсэн
бүтээгдэхүүний тоо хэмжээнд хувааж бүтээгдэхүүний нэгжид ноогдох зардлын
хэмжээг тооцно.
11. Нэгжийн дундаж өртгийн аргаар хамсарсан зардлыг хуваарилахдаа эхлээд
хамсарсан зардлыг нийт үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний тоо хэмжээнд хувааж
бүтээгдэхүүний нэгжид ногдох зардлын хэмжээг тооцно.
12. Жигнэсэн дундаж өртгийн аргын үед эхлээд үндсэн бүтээгдэхүүнүүдийг тодорхой нэг
нэгжээр илэрхийлэгдсэн түүхий эдийн гарцаас нь үндэслэн нэг нэгжид шилжүүлэн
тооцож, дараа нь нийт бүтээгдэхүүнд тухайн бүтээгдэхүүний эзлэх хувийн жингийн
харьцаагаар зардлыг хуваарилна.
13. Жигнэсэн дундаж өртгийн аргын үед эхлээд үндсэн бүтээгдэхүүнүүдийг чанарын
хувьд нэг нэгжид шилжүүлэх жигнэх хүчин зүйлийг бүтээгдэхүүний төрөл тус бүрээр
тодорхойлно.
14. Äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿í ãýäýã íü
a) ¯éëäâýðëýëèéí ¿íäñýí çîðèëãûã òîäîðõîéëæ áàéãàà á¿òýýãäýõ¿¿í
b) ¯íäñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéã äàãàëäàí ãàðäàã õàðüöàíãóé áàãà
õýìæýýíèé ºðòºãòýé á¿òýýãäýõ¿¿í

c) ¯íäñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéã äàãàí ãàðäàã õàðüöàíãóé èõ õýìæýýíèé
ºðòºãòýé á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿ä
d) ªðòãèéí íýã îáúåêòîîñ íýãýí çýðýã ¿éëäâýðëýãäýõ îëîí òºðëèéí ¿íäñýí
á¿òýýãäýõ¿¿í
15. Õàìàðñàí çàðäëûã çàõ çýýëèéí ¿íèéã áàðèìòëàí õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿íä øóóä
õóâààðèëíà.
a) Õóâààãäëûí íýãýýñ õîéø ÿìàð íýãýí áîëîâñðóóëàëò õèéãäýõ òîõèîëäîëä
b) Õóâààãäëûí öýãýýñ õîéø ÿìàð íýãýí áîëîâñðóóëàëò õèéäýãã¿é òîõèîëäîëä
c) Õóâààãäëûí öýã äýýðõ ¿íý òîäîðõîé áèø áàéõ òîõèîëäîëä
d) Á¿òýýãäýõ¿¿í òóñ á¿ðèéí ºðòºã íü òîäîðõîéëîãäîõ áîëîìæòîé òîõèîëäîëä
16. Õàìñàðñàí çàðäëûã á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿äèéí õîîðîíä íýãæèéí äóíäàæ ºðòãèéí àðãààð
õóâààðèëàõäàà äàðààõ íºõöºë áàéäëûí àëèéã íü õýðýãëýõã¿é âý?
a) Á¿òýýãäýõ¿¿í òóñ á¿ð èæèë íýãæ èëýðõèéëýãäñýí çàõ çýýëèéí ¿íý íü òîäîðõîé
áàéõ
b) Á¿òýýãäýõ¿¿í òóñ á¿ð ººð íýãæýýð èëýðõèéëýãäñýí çàõ çýýëèéí ¿íý òîäîðõîé áàéõ
c) Á¿òýýãäýõ¿¿í òóñ á¿ð èæèë íýãæýýð èëýðõèéëýãäñýí õóâààãäëûí öýã äýýðõ çàõ
çýýëèéí ¿íý òîäîðõîé áàéõ
d) Á¿òýýãäýõ¿¿í òóñ á¿ð èæèë íýãæýýð èëýðõèéëýãäñýí õóâààãäëûí öýãýýñ õîéø
áîëîâñðóóëàëò õèéãäýõ
17. Õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í ãýäýã íü:
a) ªðòãèéí îáúåêòîîñ ¿éëäâýðëýãäýí ãàð÷ áàéãàà ãàíö òºðëèéí ¿íäñýí
b) ¯íäñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéã äàãàëäàí ãàðäàã õàðüöàíãóé áàãà
c) ¯íäñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéã äàãàëäàí ãàðäàã õàðüöàíãóé èõ
d) Äýýðõèéí àëü íü ÷ áèø
18. Харьцангуй бага хэмжээний өртөгтэй, зарим тохиолдолд хаягдал болдог
бүтээгдэхүүнийг .................................................... гэнэ.
a) Үндсэн бүтээгдэхүүн b) Дайвар бүтээгдэхүүн
19. Дайвар бүтээгдэхүүний өртгийг тооцоход хэдэн зарчимтай байдаг вэ?
a) 2
b) 7
c) 4
d) 5
20. Үндсэн бүтээгдэхүүн болгон ангилах тодорхой цэг байдаг ба түүнийг
................................. гэнэ.
a) Хугарлын цэг
b) Бүтээгдэхүүн хуваагдах цэг
c) Хуваагдлын бодит цэг
d) Хугарлын хуваагдлын цэг
1. “Äàëàé” êîìïàíè À, Â, Ñ ãýñýí 3 òºðëèéí õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýäýã.
Òýäãýýðèéí ¿éëäâýðëýëòýé õîëáîãäîí ãàðñàí õàìñàðñàí çàðäàë 77000 òºã.
Á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëòýé õîëáîîòîé äàðààõ ìýäýýëýë ºãºãäæýý.
Á¿òýýãäýõ¿¿í ¯éëäâýðëýñýí òîî
Íýãæèéí áîðëóóëàëòûí
¿íý
À 80 562.5
Â 50 750
Ñ 45 1500
Á¿òýýãäýõ¿¿í òóñ á¿ð õóâààãäëûí öýãýýñ õîéø ÿìàð íýãýí áîëîâñðóóëàëò õèéãääýãã¿é áîë
çàõ çýýëèéí ¿íèéã áàðèìòëàí õàìñàðñàí çàðäëûã õóâààðèëíà ãýâýë À á¿òýýãäýõ¿¿íä
íîãäîõ õàìñàðñàí çàðäàë íü:
a) 15400
b) 23100
c) 35200
d) 48000
2. “Ñóâàðãà” êîìïàíè X, Y, Z ãýñýí 3 òºðëèéí õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í W ãýñýí äàéâàð
á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýäýã. Äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿íä áîëîâñðóóëàëò õèéæ áàéæ

áîðëóóëäàã. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëòýé õîëáîãäîí ãàðñàí õàìñàðñàí çàðäàë íü
35030 òºã
Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëòýé õîëáîîòîé ìýäýýëýë íü:
Á¿òýýã
-
äýõ¿¿í
¯éëäâýðëýñýí òîî
Íýãæèéí
áîðëóóëàëòûí
¿íý
Äàõèí
áîëîâñðóóëàëòûí
íèéò ºðòºã
Æèãíýñýí
õ¿÷èí ç¿éë
X 50 400 1.5
Y 40 800 2000 1
Z 30 1000 2
W 5 10 20 -
Æèãíýñýí äóíäàæèéí àðãààð õàìñàðñàí çàðäûã õóâààðèëíà ãýâýë Õ á¿òýýãäýõ¿¿íèé
íýãæèéí ºðòºã íü:
a) 400
b) 200
c) 292
d) 300
3. “Äýëãýðýõ” êîìïàíè M, N, P ãýñýí 3 òºðëèéí õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í Q ãýñýí äàéâàð
á¿òýýãäýõ¿¿íä áîëîâñðóóëàëò õèéæ áàéæ áîðëóóëäàã. Äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿íä ºðòºã
õóâààðèëäàã. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëòýé õîëáîãäîí ãàðñàí õàìñàðñàí çàðäàë íü
358000 òºã.
Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëòýé õîëáîîòîé ìýäýýëýë íü:
Íýãæèéí
áîðëóóëàëòûí ¿íý
Íýãæèéí íýìýëò
çàðäàë
M 1000 288
N 800 310 85
P 500 584 80
Q 100 55 5
Õàìñàðñàí çàðäëûã öýâýð áîðëóóëàëòûí àðãààð õóâààðèëíà ãýâýë Ð á¿òýýãäýõ¿¿íýýñ îëîõ
íèéò àøãèéí õýìæýý:
a) 88450
b) 86700
c) 128450
d) 126700
4. “Èäýð” êîìïàíè K, L ãýñýí õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í S ãýñýí äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿í
¿éëäâýðëýí ãàðãàäàã. Ê á¿òýýãäýõ¿¿íä õóâààãäëûí öýãýýñ õîéø äàõèí áîëîâñðóóëàëò
õèéäýã. Õàðèí L á¿òýýãäýõ¿¿íèéã øóóä áîðëóóëäàã. Äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿íä õàìñàðñàí
çàðäëààñ õóâààðèëäàã áºãººä õóâààãäëûí öýãýýñ õîéø íýìýëò áîëîâñðóóëàëò õèéäýã.
Íýãæèéí
Íýìýëò
íèéò çàðäàë
K 500 822 107950
L 600 413.25 -
S 290 125 7250
Õàìñàðñàí çàðäûã çàõ çýýëèéí ¿íèéí àðãûã áàðèìòëàí õóâààðèëàõàä L á¿òýýãäýõ¿¿íä
õóâààðèëàãäñàí çàðäàë íü 129952.8 òºãðºã áàéñàí. Õóâààðèëàãäàõ õàìñàðñàí çàðäëûí ä¿í
õýä âý?
a) 303983.1
b) 288784
c) 317784
d) 397796.4
5. “Äºø” êîìïàíè E, F, G ãýñýí õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í D ãýñýí äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿í
¿éëäâýðëýäýã. F á¿òýýãäýõ¿¿íä õóâààãäëûí öýãýýñ õîéø äàõèí áîëîâñðóóëàëò õèéäýã.
Õàðèí E, G á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿äèéã øóóä áîðëóóëäàã. Äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿íä õàìñàðñàí
çàðäàëä õóâààðèëäàã. Á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿äòýé õîëáîîòîé ìýäýýëýë:

Íýãæèéí
Íýìýëò
íèéò çàðäàë
E 95 1980 -
F 350 1500 129990
G 300 1191.3 -
D 50 190 -
Õàìñàðñàí çàðäëûã çàõ çýýëèéí ¿íèéí àðãûã áàðèìтëàí õóâààðèëàõàä F á¿òýýãäýõ¿¿íä
õóâààðèëàõàä íýãæèéí ºðòºã íü 1069.8 òºãðºã áàéñàí. Õóâààðèëàãäàõ õàìñàðñàí çàðäëûí
ä¿í õýä âý?
a) 591500
b) 582000
c) 891500
d) 587879
6. “Ýðäýíý” êîìïàíè Õ, ¯ ãýñýí õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýäýã. Òýäãýýðòýé
õîëáîîòîé ìýäýýëýë íü:
¯ç¿¿ëýëò Õ ¯ Ä¿í
¯éëäâýðëýñýí íýãæ
Õàìñàðñàí çàðäàë
Õóâààãäëûí öýã äýýõ
Íýìýëò çàðäàë
Õóâààãäëûí öýãýýñ
õîéøõè áîðëóóëàëòûí
¿íý
Õóâààãäëûí öýãýýñ
õîéøõè íýìýëò àøèã
4000
36000
?
3000
63000
12000
6000
54000
?
26000
126000
28000
10000
90000
?
29000
189000
40000
Õóâààãäëûí öýã äýýðõ áîðëóóëàëòûí ¿íèéí àðãûã àøèãëàí Õ á¿òýýãäýõ¿¿íèé
áîðëóóëàëòûí ¿íèéã òîîöîîëíî óó?
a) 72000
b) 82000
c) 98000
7. Хамсарсан бүтээгдэхүүн гэж юу вэ?
Хамсарсан бүтээгдэхүүн гэж нэг түүхий эдээс гарлатай бөгөөд уул түүхий эд нь анхан
шатны боловсруулалт хийгдсэн боловч дахин боловсруулалт хийхийг зайлшгүй шаарддаг
бүтээгдэхүүн юм.
Үндсэн бүтээгдэхүүн, Дайвар бүтээгдэхүүн
Хамсарсан бүтээгдэхүүн
..........................................
..........................................
Их өртгийг агуулсан
түүхий эд
..........................................
.........................................
Зарим тохиолдолд
хаягдал байна

9. Дайвар бүтээгдэхүүнийг зах зээлийн болон аж ахуйн зориулалтаар ашигладаг бол аль
зардлаас нь зардлыг хувиарлах вэ?
хамсарсан зардлаас
10. Õàìñàðñàí á¿òýýãäýõ¿¿í ãýäýã íü:
e) ªðòãèéí îáúåêòîîñ ¿éëäâýðëýãäýí ãàð÷ áàéãàà ãàíö òºðëèéí ¿íäñýí
f) ¯íäñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéã äàãàëäàí ãàðäàã õàðüöàíãóé áàãà
g) ¯íäñýí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿éëäâýðëýëèéã äàãàëäàí ãàðäàã õàðüöàíãóé èõ
h) Äýýðõèéí àëü íü ÷ áèø
11. Харьцангуй бага хэмжээний өртөгтэй, зарим тохиолдолд хаягдал болдог
бүтээгдэхүүнийг .................................................... гэнэ.
Дайвар бүтээгдэхүүн
12. Бүтээгдэхүүн зөвхөн хуваагдлын цэгийн дараа шууд борлогдох үед зах зээлийн аль
үнийг хэрэглэх вэ?
Хуваагдлын цэгээрх борлуулалтын үнэ
13. Дайвар бүтээгдэхүүнийг дотор нь 2 бүлэгт ангилан авч үзнэ.
A. ...................................................................................................................
B. ..................................................................................................................
Анхны байдлаараа шууд борлогдох дайвар бүтээгдэхүүн, Нэмэлт боловсруулалт хийх
шаардлагатай дайвар бүтээгдэхүүн
14. Хамсарсан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн хэмжээний өсөлт нөгөө бүтээгдэхүүний
үйлдвэрийн өсөлтийг .................... эсвэл ................. хандлагатай байдаг.
бууруулах, нэмэгдүүлэх
15. Хонины махны хувьд үндсэн бүтээгдэхүүнийг нэрлэнэ үү?
A. ............................................................................
B. .............................................................................
хаа, гуяны мах
16. Хонины махны хувьд дайвар бүтээгдэхүүнийг нэрлэнэ үү?
A. ............................................................................
B. ...........................................................................
арьс, дотор
17. Зах зээлийн эрэлт бага ашиглаж ч болох ашиглахгүй ч байж болох бүтээгдэхүүн нь
.................................. бүтээгдэхүүн юм.
Дайвар
18. Хамсарсан шинжтэй зардал нь хуваагддагүй учраас дайвар болон хамсарсан
бүтээгдэхүүний өртгийг тооцоход хялбар байдаг.
A. Үнэн B. Худал
В. Чадвар шалгах даалгавар
1. Үйлдвэрлэлээс бүтээгдэхүүнийг орлого болгох үеийг юу гэж нэрлэдэг вэ?
........................................................... - Хуваагдлын цэг
2. Хамсарсан зардал нь бүтээгдэхүүний хуваагдлын цэг дэх бараа материалын
............................... юм.
үнэ цэнэ
a) Харьцангуй бага хэмжээний өртөгтэй 1.Үндсэн бүт-н
b) Их өртгийг агуулсан түүхий эд 2. Дайвар бүт-н
а2, b1
4. Дайвар бүтээгдэхүүниийг зах зээлийн болон аж ахуйн зориулалтаар ашигладаг
тохиолдолд хамсарсан зардлыг дараах 2 аргаар хувиарлана.
a) .............................................................................
b) ..............................................................................

Орлуулах өртгийн арга, зах зээлийн үнээр бүртгэх
5. Бүтээгдэхүүн зөвхөн хуваагдлын цэгийн дараа шууд борлогдох үед зах зээлийн аль
үнийг хэрэглэх вэ?
Хуваагдлын цэгээрх борлуулалтын үнэ
6. Дайвар бүтээгдэхүүнийг дотор нь 2 бүлэгт ангилан авч үзнэ.
C. ...................................................................................................................
D. ..................................................................................................................
Анхны байдлаараа шууд борлогдох дайвар бүтээгдэхүүн, Нэмэлт боловсруулалт хийх
шаардлагатай дайвар бүтээгдэхүүн
7. Хамсарсан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн хэмжээний өсөлт нөгөө бүтээгдэхүүний
үйлдвэрийн өсөлтийг .................... эсвэл ................. хандлагатай байдаг.
бууруулах, нэмэгдүүлэх
8. Аж ахуйн нэгж байгууллага дайвар бүтээгдхүүнийг гадагш борлуулдаг бол түүнийг
............................ үнээр үнэлнэ.
зах зээлийн
9. Цэвэр борлуулалын үнэ нь борлуулалтын үнээс ямар хэмжигдэхүүнийг хассан дүнтэй
тэнцүү байдаг вэ?
Нэмэлт болосруулалтын өртөг
10. Бүтээгдэхүүний тоо, жин гэх мэт бодит хэмжигдэхүүнийг ашигладаг хамсарсан
зардлын хувиарлах аргыг нэрлэнэ үү?
Бодит хэмжигдэхүүний аргаар хувиарлах
11. Хамсарсан зардлаа үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний тоонд хувааж зардлыг тооцдог аргыг
нэрлэнэ үү?
Нэгжийн дундаж өртгийн арга
12. Зөв тохируулна уу?
a) Нэгжийн дундаж өртөг 1. Бүтээгдэхүүнийг чанарын хувьд
тодорхойлно.
b) Жигнэсэн дундаж өртөг 2. Нэгжид ногдох зардлыг тооцох
а2, b1

Зардлын бүртгэл тест

Зардлын бүртгэл тест

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Зардлын бүртгэл тест

Similar to Зардлын бүртгэл тест (20)

More from Bbujee

More from Bbujee (20)

Зардлын бүртгэл тест