1. AHLI KUMPULAN 2 :
NUR AIN SYAHIDA BINTI MOHD ROSLI
NUR NAJIHAH BINTI SABARUDIN
NURUL FATHINI BINTI AHMAD ZAINI
SISTEMTULISANKAWI
DANJAWI
2. SISTEM TULISAN KAWI
❏ Tulisan kawi ialah sistem tulisan terawal di Kepulauan Melayu. Ia telah wujud dalam kurun ke-8
Masihi. Tulisan kawi digunakan untuk menulis dalam bahasa kawi yang dituturkan oleh orang
Jawa pada ketika itu. Tulisan ini kemudiannya dibawa masuk ke kawasan-kawasan lain
disekitar Asia Tenggara dan bercambah menjadi sistem-sistem tulisan baharu.
❏ Tulisan kawi asalnya adalah daripada huruf Vangki (Wenggi) iaitu huruf orang-orang Pallava
yang berasal dari Coromandel, India. Huruf kawi ini lenyap pada tahun 1400 Masihi beriringan
dengan runtuhnya kemaharajaan yang menggunakan huruf itu iaitu Majapahit yang
kemudiannya digantikan oleh Huruf Jawa (Carakan) yang dikembangkan daripada huruf kawi
oleh Kekhalifahan Demak.
3. CONTOH AKSARA KAWI
● Aksara kawi merupakan sebuah abugida
dimana setiap hurufnya mewakili atau
melambangkan sebutan bunyi sebuah suku
kata bervokal yang dapat diubah dengan
penggunaan tanda baca tertentu. Aksara ini
ditulis tanpa jarak antara kata-kata lengkap.
Aksara ini terdiri sekitar 47 huruf tetapi
terdapat sejumlah huruf yang bentuk dan
penggunaannya tidak dapat dikenalpasti
kerana sedikit contoh yang ditemukan dalam
prasasti bertulis kawi.
● Dengan menggunakan huruf-huruf kawi,
orang-orang Melayu Kuno menulisnya di atas
kulit-kulit kayu, daun-daun lontar, kepingan-
kepingan logam dan batu-batu seperti batu
bersurat.
4. SISTEMTULISANJAWI
● Tulisan Jawi berpunca daripada
kesusasteraan Arab yang
diperkenalkan oleh orang Parsi
kepada Kerajaan Melayu Jambi.
● Tinggalan tulisan Jawi purba
yang terawal ditemui pada Batu
Bersurat Terengganu yang
bertarikh 1303 M (702 H)
● Syair Bidasari tulisan sekitar
1300–1399 M yang ditemui di
Sumatera, sementara
penggunaan terawal abjad
Rumi untuk bahasa Melayu
datang dari akhir abad ke-19.
● Tulisan Jawi bermaksud
huruf-huruf Arab dengan
beberapa huruf tambahan
yang digunakan untuk
menulis dalam bahasa Melayu
● Tulisan Jawi telah wujud
sejak sekitar tahun 1300 M di
Kepulauan Melayu.
● Perkembangannya berhubung
kait dengan ketibaan Islam,
khususnya daripada orang
Parsi.
● Tulisan Jawi ditulis dari
kanan ke kiri
● Dipanggil Pegon dan
Gundhil di daerah Jawa
● Jawoë di Aceh
Darussalam
● Yawi di Pattani
● Jawi di Sumatera
(Riau,Sumatera Barat,
Jambi, dan Sumatera
Selatan), Malaysia serta
Brunei Darussalam.
5. ● Batu Bersurat di Kuala Berang
juga memperlihatkan satu
perubahan radikal terhadap
Bahasa Melayu.
● Tulisan pada batu bersurat
tersebut memperlihatkan
penggunaan huruf-huruf yang
dikatakan tulisan Jawi. Tulisan
Jawi yang terdapat pada Batu
Bersurat Kuala Berang
menunjukkan bahawa tulisan ini
telah mengenal abjad Bahasa
Melayu dengan agak lengkap.
● Kebanyakan mubaligh dan
golongan cendekiawan Melayu
mengenal pasti bunyi Bahasa
Melayu yang tidak terdapat dalam
Bahasa Arab.
● Kekurangan abjad ini telah
menyebabkan mereka memilih
huruf parsi dan huruf lain yang
mereka cipta sendiri dengan
menambah tanda pada huruf arab
yang sedia ada.
● Batu Bersurat Terengganu
memperlihatkan pengaruh
Bahasa Arab mula menjalar
masuk ke dalam Bahasa Melayu.
● Di malaysia , sistem ejaan
Jawi bukanlah sistem tulisan
rasmi tetapi diajar sebagai
satu subjek dalam
pengajaran di sekolah
manakala di Indonesia pula,
sistem ini hanya dikenali
oleh para pengkaji naskhah
Melayu lama.
● Apabila tulisan jawi muncul,
didapati bahawa menerusi
tulisan jawi inilah Bahasa
Melayu terus maju dalam
pelbagai bidang.
7. PENYEBARANDANPERKEMBANGANTULISANJAWI
● Tulisan Jawi berkembang pesat seiring dengan penyebaran Islam setelah bangsa Melayu
mendapati bahawa tulisan Pallava yang digunakan mereka tidak sesuai sekali sebagai wahana
penyebaran perihal agama Islam.
● Penggunaan tulisan Jawi merupakan faktor utama yang memangkin kebangkitan bahasa
Melayu sebagai serantau di samping penyebaran agama Islam.
● Tulisan Jawi digunakan secara meluas di negeri-negeri kesultanan Melaka, Johor, Brunei, Sulu,
Patani, Acheh dan Ternate seawal abad ke-15
● Tulisan Jawi digunakan bertujuan sebagai surat-menyurat diraja, titah-perintah, puisi dan juga
kaedah perhubungan utama sesama saudagar di pelabuhan Melaka.
8. ● Selain itu, tulisan Jawi juga digunakan dalam sistem perundangan.Contohnya, Hukum Kanun Melaka,
Hukum-Hukum Kanun Johor, Kedah dan Brunei semuanya ditulis dalam Jawi.
● Contoh-contoh surat diraja yang masih terpelihara ialah surat antara Sultan Abu Hayat dari Ternate dan
Raja João III dari Portugal (1521), surat daripada Sultan Iskandar Muda dari Aceh kepada Raja James I
dari England (1615), dan surat daripada Sultan Abdul Jalil IV dari Johor kepada Raja Louis XV dari
Perancis (1719)
● Antara karya-karya epik bersejarah yang dikarang oleh orang Melayu dalam tulisan Jawi termasuk
Sulalatus Salatin (Sejarah Melayu) yang tersenarai dalam Kenangan Dunia oleh UNESCO, dan puisi-puisi
Sufi karya Hamzah Fansuri antara lainnya yang menyumbang kepada kekayaan dan kedalaman tamadun
Melayu.
● Sewaktu zaman penjajahan tulisan Jawi masih menguasai Kepulauan Melayu, terutamanya dalam bidang
sastera dan kesenian, teologi, falsafah dan mistik Islam, perdagangan, dan juga perundangan negeri.
9. PENGGUNAANTULISANJAWIPADAMASAKINI
Tulisan Jawi tidak sahaja menjadi
kebiasaan dalam papan tanda perniagaan
serata negeri Kedah di Malaysia,malah
mendapat sokongan daripada kerajaan
negeri tersebut sebagai suatu cadangan
disyorkan dan diwartakan dalam undang-
undang negeri Kedah.
Tulisan Jawi diiktiraf secara serantau di kawasan-
kawasan berpopulasi suku seperti provinsi Riau
dan Kepulauan-nya, Jambi,Sumatera Selatan),
bahasa Aceh (Aceh) dan bahasa Banjar
(Kalimantan). Namun, "Aksara Latin" masih
merupakan tulisan rasmi untuk perhubungan
peringkat nasional di Indonesia.
DIMALAYSIA DIINDONESIA
