2. ԿԵՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
Մխիթար իսկական անունը՝ Մանուկ
Սեբաստացին սովորել է
Սեբաստիայի Սբ. Նշան,
ապա՝ Էջմիածնի, Սևանի, Կարինի
վանքերում։ 1693 թվականին մեկնել է
Բերիա (այժմ՝ Հալեպ), որտեղ ծանոթացել
է կաթոլիկ միսիոներների հետ։ 1696
թվականին ձեռնադրվել է կուսակրոն
քահանա, 1699 թվականին՝ վարդապետ։
1701
թվականին Կոստանդնուպոլսում հիմնադ
րել է միաբանություն։ 1705
թվականին Հռոմի իշխանություններից
ձեռք բերելով վանք հիմնելու
համաձայնություն՝ 1706
թվականին Վենետիկին ենթակա Հունաս
տանի Մեթոն բերդաքաղաքում
ձեռնամուխ է եղել վանքի կառուցմանը։
3. 1712 թ. Հռոմի պապը Սեբաստացուն շնորհել է աբբահոր կոչում։
Խուսափելով թուրքական հարձակումներից՝ 1715
թ. միաբանությունըտեղափոխվել է Վենետիկ։ 1717 թվականին
Վենետիկի Ծերակույտը հրովարտակով Սբ. Ղազար կղզին
շնորհել է միաբանությանը։ Այստեղ Սեբաստացին կառուցել է
եկեղեցի, բացել դպրոց, պատրաստել է միաբան-գործիչներ։ Սբ.
Ղազարում նա զբաղվել է մատենագիտական աշխատանքով,
ղեկավարել իր սաների բանասիրական հետազոտական
աշխատանքները, կատարել թարգմանություններ,
հրատարակել գրքեր։ Սեբաստացու մահվանից
հետո միաբանությունը, ի պատիվ նրա, կոչվել է Մխիթարյան։
Դեռևս կենդանության օրոք նրան մեծարել են Երկրորդ
Լուսավորիչ ազգիս, Երկրորդ Մեսրոպ և այլ
պատվանուններով։
4. 1676 թվականի Հունվարի 17-ին,
Սեբաստյա քաղաքում ծնվեց
Մանուկը` Պետրոսի և Շահրիստանի
զավակը: Հետագա տարիներին նա իր
ծնողների շնորհիվ ստացավ
բարձրորակ կրթություն, որը իրեն
կպատրաստեր հետագայում
ընտանեական առևտուրը
շարունակելու համար:
Դեռ վաղ տարիքից Մանուկը երազում էր
դառնալ քահանա:
Նա գտավ մի ընկեր, որի հետ փախան
դեպի լեռները, որտեղ ապրեցին որպես
ճգնավորներ:
ՎԱՂ ԿՅԱՆՔ
5. Մանուկի ծնողները գտան նրանց և նրան տարան տուն: Այս
պատահարի մասին տեղեկանալով` մոտակա վանքի`
Սուրբ Նշանի վանահայրը, Մանուկին առաջարկեց վանքում
հասարակական աշխատանքներ կատարել, ինչը նորից
մերժվեց ծնողների կողմից:
Նա սկսեց այցելել հարևան ընտանիքներից մեկի տուն, որտեղ
մի մայր իր երկու դուստրերի հետ ապրում էր վանականի
կյանքով: Նրա այցելությունների նպատակը նույն տանը
ապրող քահանայի հետ զրուցելն էր, ով իրեն շատ բան
սովորեցրեց վանական կյանքի մասին:
6. ՎԱՆԱԿԱՆ
1691 թվականն էր, երբ Մանուկը
վերջապես թույլատվություն
ստացավ իր ծնողներից վանքում
աշխատելու համար և շուտով
ստացավ սարկավակի աստիճան:
Հենց այս ժամանակ նա իր անունը
փոխեց` դնելով Մխիթար:
Տեսնելով, որ վանական կյանքի
մակարդակը նախորդ դարերին
եղած պատերազմների
արդյունքում հազարավոր
վանքերի փլուզման պատճառով
բավականին ցածր էր, Մխիթարը
սկսեց որոնել կրթություն`
ճշմարիտ հոգևոր կյանքի մասին:
7. Սովորելով կաթոլիկության մասին` Մխիթարը որոշեց, որ իր
փնտրած պատասխանները ստանալու լավագույն վայրը
Հռոմն էր: Վերջապես, հասնելով հալեպ, Մխիթարը դարձավ
մի կաթողիկոսի աշակերտը, ով իրեն ծանոթացրեց
մարդկանց քրիստոնեացման միաբանությանը: Մխիթարը
որոշեց միանալ այդ միաբանությանը, սակայն նա հիվանդ
էր դեղնախտով և ի վիճակի չէր շարունակել իր
ճանապարհը: Նա նաև ստացել էր Հայաստանի
վարդապետներից մերժում, քանի որ նրանք հաշտ չէին
արևմտյան վարդապետության հետ: Այսպիսով` նրան
ստիպեցին ոտաբոբիկ վերադառնալ տուն: