Hi name is Zhora. How to about on Radiation... You must see Radiation about...

1. Ճառագայթակտիվության ազդեցության
մարդու օրգանիզմի վրա

2. • Ճառագայթումն էներգիայի տեղափոխության տարատեսակ է:
Ճառագայթման էներգիայի որոշ տեսակներ, օրինակ՝
ռադիոազդանշաններն ու լույսը, տարածության մեջ տեղաշարժվում են
ալիքներով (հաճախ՝ անտեսանելի): Ճառագայթման այլ տեսակներ
մանրագույն մասնիկներ են, որոնք վիթխարի արագություններով դուրս
են ժայթքում ատոմից: Ողջ Տիեզերքում տարածվող տիեզերական
ճառագայթները բաղկացած են այդպիսի մանրագույն մասնիկներից:

3. • Ճառագայթում առաջանում է Տիեզերքում կատարվող տարբեր
շարժընթացների օրինակ,՝ պայթյունի, միջուկային ռեակցիաների և
այլն և առանձին նյութերի տրոհման հետևանքով: Այն նյութերը, որոնք
տրոհվում են ճառագայթելով, կոչվում են ճառագայթաակտիվ: Որպես
ճառագայթաակտիվ նյութերի օրինակ կարող է ծառայել ատոմային
էլեկտրակայանների ռեակտորներում օգտագործվող վառելանյութը:
• Ճառագայթակտիվ նյութերի բաղադրության մեջ մտնող ատոմները
մանրագույն ենթաատոմական մասնիկներ ճառագայթելու
հետևանքով, որպես կանոն, փոխարկվում են այլ ատոմների:

4. • Գոյություն ունի ենթաատոմական մասնիկների երկու տեսակ՝ ալֆա-
մասնիկներ և բետա-մասնիկներ: Առաջիններն ավելի դանդաղ են
շարժվում, որովհետև ծանր են և ավելի մեծ էներգիա են կրում: Ալֆա
մասնիկները (α մասնիկներ) ճառագայթումը կլանվում է բարակ թղթի
շերտում, ուստի գործնականում չի կարող թափանցել մաշկի
մահացած բջիջները։ Ալֆա վտանգավոր չեն, քանի դեռ դրանք
արձակող նյութերը չեն ընկել վերքի մեջ, կամ սննդի և շնչած օդի հետ
չեն թափանցել օրգանիզմ, այդ դեպքում շատ վտանգավոր են։ Բեֆա
մասնիկները (β մասնիկներ) անհամեմատ թեթև են և կարող են անցնել
նույնիսկ ալյումինի թիթեղի միջով։

5. • Ճառագայթաակտիվ նյութերն արձակում են նաև գամմա-ճառագայթներ
(γ): Դրանք կարճալիք էլեկտրամագնիսական ալիքներ են և կարող են
թափանցել նույնիսկ մի քանի սանտիմետր հաստության կապարի շերտի
միջով:

6. • Գամմա-ճառագայթները սահմանակից են ռենտգենյան ճառագայթներին
էլեկտրամագնիսական ալիքների սանդղակում: Ալիքային ճառագայթման
մեծ մասը պատկանում է էլեկտրամագնիսական ալիքները նույն
ընտանիքին։ Այս սխեմայում պատկերված են այդ ճառագայթման տարբեր
տեսակները։

7. • Երկրի ընդերքում գտնվող ճառագայթաակտիվ նյութերը մշտապես
արձակում են ոչ մեծ քանակներով միջուկային ճառագայթում: Այս
երևույթը կոչվում է ֆոնային ճառագայթում: Որպես կանոն՝ այն ոչ մի
վնաս չի հասցնում մարդկանց: Սակայն ճառագայթման մեծ
քանակությունը կարող է վտանգավոր լինել: Օրինակ՝ բնական
ճառագայթաակտիվ ռադոն գազը որոշ վայրերում դուրս է թափանցում
Երկրի ընդերքից և երբեմն կուտակվում է բնակարաններում: Այդպիսի
դեպքերում այդ գազի կուտակումներից ազատվելու համար հարկ է
լինում գործի դնել հատուկ պոմպեր:

8. • Միջինից բարձր ճառագայթաակտիվություն ունեն այն տեղանքները,
որտեղ կան ճառագայթաակտիվ նյութերի հոսքեր:
• Ճառագայթումից խուսափելու նպատակով միջուկային էներգիական
կայանքներում (ատոմակայաններում և այլուր) ճառագայթաակտիվ
նյութերը շրջափակում են բետոնե հաստ պատերով: Եթե այդպիսի
կայանքում լուրջ վթար տեղի ունենա, ապա ճառագայթաակտիվ գազն ու
փոշին կթափանցեն շրջակա միջավայր և կաղտոտեն խմելու ջրի ու սննդի
պաշարները: Այդ ճանապարհով տարածված ճառագայթումը կարող է
քաղցկեղային հիվանդությունների պատճառ դառնալ նույնիսկ բազմաթիվ
տարիներ անց:

9. • Մարդու օրգանիզմ ներթափանցած ներշնչվող օդի, ստամոքսաղիքային
համակարգի կամ մաշկի միջոցով ճառագայթաակտիվ տարրերի
ազդեցությամբ ճառագայթահարմամբ կարող է առաջանալ
ճառագայթային հիվանդություն, որի դեպքում ախտահարվում են
արյունաստեղծ օրգանները, նյարդային և ստամոքսաղիքային
համակարգերը:
• Բժիշկները երբեմն միջուկային ճառագայթումը կիրառում են
քաղցկեղային ուռուցքները ոչնչացնելու համար:

10. • Անգլիացի ֆիզիկոս Ջեյմս Կլերկ Մաքսվելը 1873 թվականին
կանխագուշակել է լույսի նմանվող, անտեսանելի ճառագայթման
գոյությունը: Հենրիխ Հերցը 1888 թվականին հայտնաբերել է
ռադիոալիքները և հաստատել Մաքսվելի կանխագուշակությունը: 1895
թվականին Վիլհելմ Ռենտգենը հայտնագործեց ճառագայթման նոր
տեսակ, որը հետագայում անվանվեց ռենտգենյան ճառագայթում:

11. • 1896 թ-ին Անրի Բեքերելը հայտնաբերեց, որ ուրանն արձակում է
անտեսանելի ճառագայթներ, որոնք լուսարկում են
լուսանկարչական թիթեղը: Այս երևույթը նա անվանեց
ճառագայթաակտիվություն: Այդ նույն ժամանակ Մարիա
Սկլադովսկայա և Պիեռ Կյուրիները հայտնագործեցին երկուկ
ճառագայթաակտիվ տարրեր, իսկ ավելի ուշ Իրեն և Ֆրեդերիկ
Ժոլիո-Կյուրիները հայտնագործեցին արհեստական
ճառագայթաակտիվությունը: