www.mientayvn.com Tải thêm các tài liệu sinh học khác tại địa chỉ: https://drive.google.com/folderview?id=0Bw5sTGnTS7NhUk01a3RYQV9TUjJ4blJDUDcyekp6UQ&usp=sharing

1. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 1
Ch­¬ng 5. Sinh lý m¸u & TUẦN HOÀN
- DÞch gian bµo: m¸u ngÊm vµo khe hë c¸c TB
- DÞch néi bµo: vµo trong TB
- DÞch n·o tuû: trong n·o tuû
- DÞch b¹ch huyÕt: vµo èng l©m ba
- MÊt m¸u ®ét ngét à cho¸ng, ngÊt cã thÓ chÕt do P m¸u ë
mao qu¶n gi¶m ®ét ngét, ®.b ë n·oà ø/c TK
- Cã thÓ lÊy 1/2-2/3 tæng l­îng m¸u
A. Sinh lý m¸u
* M¸u lµ nguån gèc c¸c lo¹i dÞch trong c¬ thÓ ?
I. Chøc n¨ng sinh lý m¸u
* VËn chuyÓn
- V/c O2, CO2 m« bµo « phæi
- V/c d.d tõ èng tiªu ho¸ à m« bµo, sp’ T§C (CO2, urª, uric)
à c¬ quan bµi tiÕt
* §iÒu hoµ
- Th©n nhiÖt (hÌà ngo¹i vi gi·nà to¶ nhiÖt, mïa ®«ng co …)
- C©n b»ng néi m«i: pH. Ptt…
- §iÒu hoµ thÓ dÞch (Hormonà ®iÒu hoµ T§C, sinh tr­ëng...)
* B¶o vÖ:
Do c¸c b/c, kh¸ng thÓà ng¨n c¶n, tiªu diÖt VK, vËt l¹ …
II. Thµnh phÇn: 2 TP chÝnh
+ DÞch thÓ (huyÕt t­¬ng) 73% - vµng nh¹t
+ Cã h×nh (h/c, b/c, tiÓu cÇu) 27%, ë c¸c chÐp 36%
HuyÕt t­¬ng ¹
cßn fibrinogen
b/c
h/c
Chèng ®«ng, ®Ó l¾ng
HuyÕt thanh
Côc m¸u
fibrin+TP cã h×nh
§Ó l¾ng

2. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 2
2.1. Sinh lý huyÕt t­¬ng (plazma)
V« c¬
90–92% H2O
8–10% VCK
H÷u c¬
chñ yÕu bicacbonat
cña Na, K, Ca, Mg
Protein, ®­êng, mì,
hocmon, VTM, enzym
2.1.1. Thµnh phÇn
a. Protein (6 – 8%)
* Albumin
+ T¹o Ptt m¸u à gi÷ n­íc
+ V/c s¾c tè mËt, a.bÐo …
+ Tham gia cÊu t¹o t/c m« bµo à ph¶n ¸nh sù sinh tr­ëng
* Globulin
g globulin
a, b globilin: T/gia v/c cholesteron, H. steroit ..
MD (IgG, IgA. IgE, IgD, IgM)
Tham gia c¸c yÕu tè ®«ng m¸u
b. C¸c thµnh phÇn kh¸c
* §­êng: - chñ yÕu glucoz cung cÊp E cho c¬, TK
- [glucose] huyÕt æn ®Þnh & ¹ c¸c loµi ¹
* Lipit: chñ yÕu d¹ng mì trung tÝnh, A. bÐo, cholesteron
•C¸c enzym, hocmon, VTM …
•Kho¸ng: cã c¶ nguyªn tè ®a l­îng vµ vi l­îng
à A/G (hÖ sè protein) à t×nh tr¹ng søc khoÎ
- A/G- cã thÓ A- (tèt® søc s¶n xuÊt-) or G¯(c/n MD¯)
- A/G¯ cã thÓ A¯(suy d.d, gan, viªm thËn) or G-(nhiÔm khuÈn)
* Fibrinogen: yÕu tè sè I qu¸ tr×nh ®«ng m¸u

3. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 3
Ø pH (ë §V): » 7,35 – 7,50 vµ æn ®Þnh (trong 1 loµi xª dÞch
0,1- 0,2)
pH (c¸)= 7,25-7,6 (VD:cá vược 7,63; cá bống Gobio 7,7;
cá diếc và cá chép là 7,6)
* æn ®Þnh cã t/d: duy tr× c¸c h/® cña c¬ thÓ (T§C)
duy tr× t/d cña c¸c kÝch tè
duy tr× h/® c¸c enzym
* §Ó æn ®Þnh th«ng qua:
+ h« hÊp® th¶i CO2
+ thËn ® th¶i uric
+ chñ yÕu lµ do hÖ ®Öm
2.1.2. pH m¸u vµ hÖ ®Öm
ØHÖ ®Öm m¸u: æn ®Þnh pH m¸u
v C¸c ®«i ®Öm (axÝt yÕu/muèi axÝt ®ã) or (muèi axÝt/muèi kiÒm)
• Nguyªn t¾c ®Öm: khi cã kiÒm ® k/h víi axÝt ®«i ®Öm
khi cã axÝt ® k/h muèi kiÒm
H2CO3
NaHCO3
NaH2PO4
Na2HPO4
H-protein
Na-protein
AxÝt h/c¬
muèi Na cña nã
§Öm trong hång cÇu (5 ®«i)
KH2PO4
K2HPO4
HHb
KHb
AxÝt h/c¬
muèi K cña nã
H2CO3
KHCO3
HHbO2
KHbO2
§Öm trong huyÕt t­¬ng (4 ®«i)
XÐt c¸c p/ø ®Öm:
+ KiÒm: BOH + H 2CO3 = BHCO3 + H2O
(K, Na) (th¶i qua thËn)
+ AxÝt:
H/c¬: Lactic + NaHCO3 = Lactat Na + H2CO3
H2O+ CO2- phæi
H+ (m¸u axÝt)
Víi CO2 + H2O anhydraza H2CO3
HCO3
-
- Trong h/c: HHb/KHb, HHbO2/KHbO2 sÏ ®Öm
T/chøc
Mang
CO2 + H2O ® H2CO3 + KHb KHCO3 + HHb
Tæ chøc
Mang
CO2 + H2O ® H2CO3 + KHbO2 KHCO3 + HHbO2

4. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 4
v NaHCO3 > 20 lÇn H2CO3à k/n ®Öm axÝt > kiÒm
v Dù tr÷ kiÒm = sè mg NaHCO3/100ml m¸u (mg%)
v Dù tr÷ kiÒm ph¶n ¸nh k/n ho¹t ®éng cña c¸
Tróng ®éc toan kiÒm: [kiÒm] or [axÝt] m¸u qu¸ cao
- Trong huyÕt t­¬ng: H-protein/Na-protein ®Öm
Tæ chøc
Phæi
CO2 + H2O® H2CO3 + Na-protein NaHCO3+ H-protein
2.1.3. ASTT m¸u hay huyÕt t­¬ng
a. HiÖn t­îng thÈm thÊu: TN:
- Dung dÞch ®­êng (C2>C1)
àB t¨ng lªn: C1= C2(æn ®Þnh)
® Cét n­íc t¨ng lªn t¹o P thuû tÜnh
àASTT= P thuû tÜnh trªn 1 §V S mµng b¸n thÊm (cm2)
[C2]
[C1]
®¸y b¸n thÊm
(chØ n­íc qua)
B
A
b. C¸ch tÝnh ASTT: = å P (riªng phÇn)
àASTTm¸u = ASTT thÓ keo + ASTT tinh thÓ
Ptt thÓ keo: protein huyÕt t­¬ng (chñ yÕu albumin)
Ptt thÓ keo = 25-30 mmHg, k0 lín, quan träng (gi÷ n­íc)
- viªm thËn® phï?
v Ptt tinh thÓ: muèi v/c (chñ yÕu NaCl)
- Ptt tinh thÓ = 5600 mmHg cao, Ýt quan träng (p.tö bÐ,
dÔ thÈm thÊu ) ® Ýt t/d gi÷ n­íc
- C¸c muèi th­êng xuyªn thÊm qua mq vµo t/c, ng­îc
- Viªm thËn (kiªng ¨n mÆn)? hÊp thu Na+ t¨ng® ø
n­íc m« thËn ® phï thËn

5. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 5
• Vanhoff: Ptt = CRT R: h»ng sè khÝ lý t­ëng=0,082)
T: nhiÖt ®é tuyÖt ®èi (2730 tuyÖt ®èi = O0C)
C: nång ®é muèi = 1 ptg/lit
P = 1x0,082x273 = 22,4 at
Theo Raouct: At = K.C K = 1,86
C = 1 ptg/l
Dung dịch cã độ hạ băng điểm 1,86 cã Ptt là 22,4 at
Độ hạ băng điểm của m¸u 0,56 cã X
0,56 x 22,4
X = ----------------- = 6,7 at gần bằng 7 at
1,86
Nguyễn Bá Mùi
v c. ý nghÜa Ptt: æn ®Þnh nhê thµnh m¹ch cã thô quan
nhËn c¶m ® ®iÒu hoµ H2O ra vµo = p/x¹.
v Gi÷ h×nh d¹ng h/c:
+ ¦u tr­¬ng®Ptt m¸u > Ptt h/c® teo
+ Nh­îc tr­¬ng ® n­íc vµo h/c ®vì
v ¦/d ®iÒu trÞ: tiÕp n­íc (®¼ng tr­¬ng)
v - ¦/d pha chÕ dung dÞch n­íc muèi sinh lý
Nguyễn Bá Mùi
d, ứng dụng
v Cách tính và pha các dung dịch có Ptt theo ý muốn
1 ptg NaCl/l có Ptt là 22,4 at
Do NaCl phân ly hoàn toàn ra Na+ và Cl - nên nồng độ
tăng lên gấp đôi
v Thực tế chỉ cần 1/2 ptg NaCl / l đã có Ptt 22,4 at
v 1/2 ptg NaCl/l có Ptt là 22,4 at
v X Ptt 7 at
58,5x7
v X = ------------ = 9,1 g/l , (0,9%) = 9%o
2 x 22,4
v Nước mối sinh lý cho cá là 0,65%

6. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 6
+ C¸: bÇu dôc, cã nh©n
+ g/s: ®Üa, lâm 2 mÆt, K0 nh©n®- 1,63 lÇn S
2.2.1. Hång cÇu (tr/mm3)
2.2. Thµnh phÇn cã h×nh
2.2.1.1. H×nh th¸i, cÊu t¹o, sè l­îng
* Thêi gian sèng: c¸ 1 th¸ng
loµi kh¸c: » 4 th¸ng
H/c giµ vì, ®­îc TB l­íi néi m« gan, l¸ch, tuû thùc bµo
- Mµng: lipoproteit bÒn v÷ng, thÈm thÊu chän läc (cho O2,
CO2, H2O, glucose & c¸c ion ©m qua)
§µn håià biÕn d¹ng khi qua mao m¹ch
* 90% H2O + 10% VCK (90% Hb, ngoµi ra cßn cã enzym)
•S.l­îng: Î tuæi, gièng, tr¹ng th¸i sinh lý
•C¸ khoảng 1-2 triệu; ở c¸ chÐp 2 tuổi con đực 2,33 tr, con
c¸i 1,91 tr
• Hb = 1 globin (96%) = (2a, 2b)
4 hem (4%) – g¾n 4 chuçi
v Hb = 90% VCK h/c (g%)
Î loµi, gièng, tuæi, giíi tÝnh, d2
, s.lý ....
- Hem: vßng protoporphirin = 4 vßng pirol nèi = cÇu metyl, Fe ++ gi÷a
-Fe++ 2 nèi phô: 1 víi globin, 1 dÔ kÕt hîp vµ ph©n ly víi O 2, CO2
* Ở loài gi¸p x¸c là Hemocyanine
2.2.1.2 . Chøc n¨ng sinh lý
- V/c O2, CO2, d.d
- §Öm
Hb ®.nhËn

7. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 7
a. Chøc n¨ng v/c O2, CO2
ü Víi CO2: HbNH2 + CO2 HbNHCOOH
M« bµo (Pco2-)
Mang (Pco2¯)
Cacbamin
(kÕt hîp qua NH2)
Phæi (Po2-)
M« bµo (Po2¯)
ü Víi O2: Hb + O2 HbO2 (Fe lu«n Fe++)
* KÕt hîp gi¸n tiÕp CO2
Do ho¹t ®éng T§C cña m« bµo kh«ng ngõng sinh ra CO2
Anhydraza cacbonic
CO2 + H2O ----------------------> H2CO3
Trong hång cÇu
Nguyễn Bá Mùi
v ë khu vùc tæ chøc cã KHb sÏ kÕt hîp víi H2CO3
KHb + H2CO3 ------------> HHb + KHCO3
v ë mang:
HHb + O2 -----------à HHbO2
HHbO2 + KHCO3 ---------à KHbO2 + H2CO3
v Ví dụ ở cá hồi ở 3oC: pO2 = O, không có HbO2
+ pO2 = 10 mmHg, có 60% Hb+O2
+ pO2 = 20 mmHg, có 85% Hb +O2
* Hb + HCN à HbCN (mất KN vận chuyển oxy)
Nguyễn Bá Mùi
v Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự bão hoà oxy cuả Hb:
v Nhiệt độ tăng sẽ thúc đẩy HbO2 phân ly thành Hb và
CO2, nếu hạ thấp nhiệt độ sẽ có tác dụng ngược lại quá
trình trên
v Nhiệt độ mt tăng cao làm cho quá trình traođổi chất trong
cơ thể cá tăng lên mạnh mẽ, do đó nhu cầu oxy rất lớn.
v Nhiệt độ cao thì khả năng kết hợp O2 với Hb lại giảm.
v Để khắc phục mâu thuẫn này, bảo đảm cung cấp đầy đủ
oxy cho hoạt sống của cơ thể, cần phải tăng PO2 của môi
trường để thúc đẩy sự hình thành HbO2,
v Bản thân cá có phản ứng thích nghi làtăng cường hô hấp
và nhịp đập của tim, qua đó cần bổ sung thêm O2 vào
nước (lắc thùng cá giống, hoặc bơm oxy vào túi cá), mặt
khác tăng thải CO2 ra ngoài

8. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 8
b. Chøc n¨ng ®Öm: duy tr× pH m¸u nhê c¸c ®«i ®Öm
HHb
KHb
HHbO2
KHbO2
vµ ®Öm trong h/c
v M«i tr­êng axetic ®Æc Hb + NaCl à kÕt tinh hemin (h×nh
th¸i ®Æc tr­ng loµi)® ®iÒu tra ph¸p y, ph©n biÖt m¸u c¸c g/s.
• K.hîp CO qua LK phô (Fe++ ----CO): ¸i lùc Hb + CO >
250 lÇn Hb + O2 à [CO] k2 ³ 1% ® trªn 95% Hb à HbCO
à mÊt k/n v/c
à HÇm má, than tæ ong
àThë O2 nguyªn chÊt or h2 O2+5–8%CO2®Khö CO
Sù tiªu huû hång cÇu
mao qu¶n
®¹i thùc bµo Fe2+ ®Ó s¶n
xuÊt h/c
Fe2+ dù tr÷
d¹ng feritin
Bilirubin vµo
mËt
2.2.2. B¹ch cÇu (ngh×n/mm3)
a,Ph©n loai
B/c kh«ng h¹t: bµo t­¬ng K0 h¹t (2 lo¹i)
- L©m ba cÇu (b/c lympho): nh©n trßn or bÇu dôc
chiÕm hÇu hÕt TB, quanh nh©n cã vßng s¸ng
à T¨ng khi vÕt th­¬ng b×nh phôc
- §¬n nh©n lín: nh©n mãng ngùa chiÕm gÇn hÕt bµo
t­¬ng

9. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 9
v B/c cã h¹t: bµo t­¬ng nhiÒu h¹t (3 lo¹i):
- ¸i toan: h¹t to, ®á da cam
- ¸i kiÒm: h¹t nhá, xanh
- Trung tÝnh: h¹t nhá, tÝm hång (Êu, gËy, ®èt)
* Số lượng:
• Bạch cầu của cá tương đối nhiều và chênh lệch rất
lớn giữa các loài.
• Ví dụ cá chình: 90.000;
• cá Esox 37.500; cá vược 40.000;
• cá diếc 51.000
Sù s¶n sinh c¸c b¹ch cÇu vµ tiÓu cÇu
b. Chøc n¨ng: b¶o vÖ = thùc bµo, ®/ø MD, t¹o interferon
ØThùc bµo: ¨n vËt l¹, VK t¹o ®Ò kh¸ng tù nhiªn (MD bÈm
sinh- kh«ng ®.hiÖu) do 2 lo¹i b/c trung tÝnh, ®¬n nh©n lín
+ Trung tÝnh: di chuyÓn kiÓu amip, xuyªn m¹ch nhanh (30’ víi
KN l¹, 10-20’ ®· t.vaxin). Men p.gi¶i c¸c chÊt ho¹t tÝnh sinh häc
+ §¬n nh©n lín (®¹i thùc bµo): thùc bµo m¹nh, k/th lín (4 g®)
- G®1: g¾n (KN, VK, vËt l¹ ®­îc g¾n vµo c¸c ®iÓm tiÕp nhËn cña b/c)
- G®2: nuèt (ph¸t ch©n gi¶ bao bäc KN, VK …)
- G®3: t¹o hèc (NSC lâm vµo, t¹o hèc vµ lisosom tiÕt men vµo hèc)
- G®4: tiªu diÖt (nhê pH hoÆc chÊt oxy ho¸ hoÆc men ph©n gi¶i …)

10. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 10
Nguyễn Bá Mùi
v NN di ®éng:
+ {K+} tæn th­¬ng > n¬i kh¸c
+ Tæn th­¬ng à peptidaza cuèn hót b¹ch cÇu
+ S¶n fÈm fg cña t/c tæn th­¬ng cuèn hót B/C
v Phøc hÖ diÖt khuÈn HÖ enzym
+ Peroxydaza Proteaza
+ H2O2 Photphataza
+ I2 Lipaza
+ Br, Cl2 Nucleaza
Nguyễn Bá Mùi
Kh¸ng thùc bµo
v Mét sè lo¹i: trùc khuÈn lao, VK s¶y thai truyÒn
nhiÔm, VK nhiÖt th¸n, virus
v NN:
+ Cã líp vá gi¸p m« bao bäc
+ GÆp §K bÊt lîi à nha bµo
+ Ho¸ kÐn à tr¸nh ®­îc kh¸ng sinh
+ C k/sinh > 10 lÇn liÒu ®iÒu trÞ à bÖnh m·n tÝnh
Sù xuyªn m¹ch vµ tÝnh ho¸
h­íng ®éng cña b/c trung tÝnh
* Khi bi Viªm às­ng, nãng, ®á, ®au?
à §éng dôc, s¾p ®Îà - k/n thùc bµo (trung tÝnh-)
àNhiÔm khuÈn Èn? àchÞu ®­îc 10 lÇn [KS] (lao, Bruxellosis)

11. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 11
Nguyễn Bá Mùi
*B¹ch cÇu toan tÝnh
+ Cã kh¶ n¨ng vËn chuyÓn mét sè chÊt: Secrotonin,
axit bÐo
+ Tham gia vµo qu¸ tr×nh chèng dÞ øng
+ Cã t¸c dông huû c¸c ®éc tè, ®Æc biÖt lµ c¸c protein
l¹
*B¹ch cÇu kiÒm tÝnh: sè l­îng Ýt nhÊt, t¨ng khi bÞ
bÖnh thiÕu m¸u, suy tuû
+ Tæng hîp chÊt heparin
+ Tham gia vµo qu¸ tr×nh ®«ng m¸u
+ Tæng hîp ®­îc chÊt Histamin tõ Histidin
Ø L©m ba cÇuà §¸p øng MD:
+ Sù sinh KthÓ t­¬ng øng ®Æc hiÖu víi KN b¶o vÖ c¬ thÓ
+ KT: IgG, IgA, IgM, IgD, IgE
+ §¸p øng MD (tËp nhiÔm): kÕt qu¶ hîp t¸c 3 lo¹i: ®¹i
thùc bµo, lympho B, lympho T d­íi 2 d¹ng:
- MD dÞch thÓ: (lympho B) t¹o IgG tan trong huyÕt thanh
VD: Kh¸ng huyÕt thanh ®iÒu trÞ uèn v¸n, d¹i…(thô ®éng)
øng dông: t¹o vµ tiªm vacxin à chñ ®éng
Nguyễn Bá Mùi
C¬ chÕ t¸c dông cña kh¸ng thÓ
v Ng­ng kÕt, kÕt tña KN
v K.thÓ ®­îc t/hîp do KT cña KN nµo, chØ t/d víi
KN ®ã
v KT t¨ng tÝnh thÊm thµnh m¹ch ஹi thùc bµo dÔ
qua
v IgG phñ lªn n/m ng¨n chÆn VK x©m nhËp
v KN ®­îc phñ KT hÊp dÉn B/cÇu ®Õn b¾t, tiªu diÖt

12. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 12
Nguyễn Bá Mùi
- MD tÕ bµo (lympho T)
TB. Lympho T nhËn diÖn KN tiÕt Ig g¾n trªn mµng tÕ bµo.
Lympho T t×m vµ tiªu diÖt KN = trùc tiÕp or gi¸n tiÕp:
+ Trùc tiÕp: lympho T kÕt hîp KN® phøc lympho T-KN vµ
lisosom gi¶i phãng men thuû ph©n KN cña TB l¹, chøc n¨ng
th¶i ghÐp à khã kh¨n cÊy ghÐp m« kh«ng cïng nguån gèc
+ Gi¸n tiÕp: Lympho T kÕt hîp KN ®.hiÖu® gi¶i phãng
Lymphokin vµo tæ chøc xung quanh. C¸c lymphokin nµy
khuyÕch ®¹i k/n ph¸ huû KN cña Lympho T
MÆt kh¸c: khi lympho T ®­îc ho¹t ho¸ bëi KN th× mét sè
lín lympho T míi ®­îc h×nh thµnh (TB nhí) tËp trung
trong c¸c t/c b¹ch huyÕt à nhiÔm lÇn sau® nhanh h¬n
Nguyễn Bá Mùi
* Bạch cầu của cá còn có tác dụng trong quá trình
sinh sản và tiêu hoá
v Khi trứng thành thục thì số lượng bạch cầu tăng
lên rõ rệt, tập trung nhiều ở các mạch máu phân bố
trên buồng trứng.
v Bạch cầu có thể chui vào nang follicul, làm cho tế
bào của nó trở nên xốp hơn,
v Bạch cầu phân tiết ra các loại enzym phân giải
protein, làm cho protein ở kẽ tế bào follicul bị lỏng
lẻo, cùng với các cơ chế khác, tế bào trứng được
thoát ra khỏi màng follicul
Nguyễn Bá Mùi
Tác dụng tiêu hóa
v Khi cá chép ăn no, tại các mạch quản ở ruột tập
trung nhiều bạch cầu, nhất là lamba cầu.
v Trong bạch cầu có các loại enzym phân giải
protein, lipit và gluxit.
v Khi ăn no, bạch cầu tập trung nhiều ở thành ruột và
phân tiết các enzym tiêu hoá, góp phần phân giải
các chất dinh dưỡng của thức ăn.

13. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 13
2.2.3. TiÓu cÇu
- TB nhá, kh«ng nh©n, h×nh cÇu hoÆc bÇu dôc
-Sè l­îng: 100.000 ® 600.000/mm3 ë §V cã vó
+ Ở cá, số lượng tiểu cầu cao hơn nhiều so với của động vật bậc cao.
Theo Reichenbach máu cá có tiểu cầu là 3-5 triệu/mm 3
- Vai trß: quan träng trong sù ®«ng m¸u
Khi va thµnh m¹ch® vì® gi¶i phãng: thrombokinaz (xóc tiÕn ®«ng
m¸u), serotonin (co m¹ch ® côc m¸u)
III. §«ng m¸u
- P/ø b¶o vÖ chèng mÊt m¸u. Khi m¹ch m¸u bÞ tæn th­¬ng
h×nh thµnh hµng rµo b¶o vÖ vÕt th­¬ng
- BÖnh lý: ­a ch¶y m¸u (m¸u kh«ng ®«ng), bÖnh di truyÒn
- Sinh ho¸: lµ chuçi c¸c p/ø d©y chuyÒn
B¶n chÊt: Fibrinogen ® fibrin ®an thµnh l­íi ® m¸u ®«ng
thµnh côc ® chiÕt xuÊt ra huyÕt thanh
1. C¬ chÕ: 3 g®, 13 yÕu tè
Y/tè æn ®Þnh fibrin: s½n HTXIIIYÕu tè xóc tiÕn thrombinVII
D¹ng ho¹t ho¸ yÕu tè VVI
Y/tè Hageman (ho¹t ho¸
®«ng m¸u, s½n HT, bt k0 h/®)
XII
Proaccelerin: gan, -V®«ng m¸uV
Protromboplastin (s½n HT)XICa++ (ho¹t ho¸ Prothrombin)IV
YÕu tè Steward (gan)XTromboplastin (tiÓu cÇu vì)III
Chèng ch¶y m¸u B (y/tè
Kristmass)
IX
Prothrombin (tiÒn men gan
TH víi xóc t¸c VTM K)
II
chèng ch¶y m¸u A: s½n HTVIIIFibrinogen (gan t¹o ra)I
- Ngoµi ra khi tiÓu cÇu vì cßn: serotonim, plaspholipit
- Qu¸ tr×nh ®«ng m¸u (3 g®)
v G®1: tæn th­¬ng, t/cÇu vì ® prothromboplastin (v« ho¹t)
Prothromboplastin Thromboplastin*IV(Ca++
), V, VIII, IX, XII
(hay Thrombokinaza)
v G®2: Prothrombin Thrombin*
Thrombokinaza
IV(Ca++), V, VII, X
v G®3: Fibrinogen Fibrin (sîi huyÕt)
IV(Ca++), VIII
Thrombin
à M¸u trong mach kh«ng ®«ng?

14. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 14
- Fibrinogen(-) ®Èy nhau ® hoµ tan. D­íi t/d cña Thrombin
mét sè mÊt ®¶o cùc ® c¸c Fibrinogen (+) hót (-) ® t¹o sîi
- B×nh th­êng thµnh m¹ch nh½n tr¬n ® t/cÇu kh«ng vì, y/tè
XII chØ h/® khi va bÒ mÆt gå ghÒ
- C¸c y/tè ë d¹ng v« ho¹t vµ tån t¹i c¸c chÊt chèng ®«ng:
heparin (gan t¹o ra), antithrombin, antithromboplastin
2. øng dông
- CÇm m¸u: VTM K xóc t¸c cho gan tæng hîp prothrombin
Buéc vÕt th­¬ng ® m¹ch co, t/cÇu vì ® -thromboplastin
Thªm c¸c nh©n tè g©y ®«ng m¸u nh ­ thrombin CaCl2 …
- Chèng ®«ng: Heparin, antithrombin, antithromboplastin, Hirudin
(®Øa), Citrat Natri 5%, Kalioxalat ® oxalatcanxi ¯ (èng nghiÖm)
Nguyễn Bá Mùi
B. SINH LÝ TUẦN HOÀN
I. Sinh lý tim
1. Đặc điểm cấu tạo
Nguyễn Bá Mùi
Sự khác nhauở một số loài vật

15. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 15
Nguyễn Bá Mùi
Tim của cá xương gồm ba bộ phận
v Xoang tĩnh mạch, tâm nhĩ và tâm thất.
v Phần trước tâm thất có bầu động mạch là phần gốc
của động mạch chủ phình to ra, không phải là bộ
phận của tim.
v Giữa các phần của tim cũng có màng van và có tác
dụng như tim của động vật bậc cao.
Nguyễn Bá Mùi
Tim của cá xương
Hệ tuần hoàn của cá
Tâm thất
Tâm nhĩ
Xoang tĩnh mạch
Bầu động mạch
Cơ
Nguyễn Bá Mùi
Tim và mang cá

16. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 16
Nguyễn Bá Mùi
Nguyễn Bá Mùi
2, Đặc tính sinh lý của cơ tim
a.Tính hưng phấn
Hưng phấn là sự trả lời của cơ thể đối với những k/t
v Cơ tim có khả năng hưng phấn khi ta dùng cá kích
thích như nhiệt độ, hoá chất, cơ học
Cơ Vân
(I1 < I2 < I3)
Cơ tim
Nguyễn Bá Mùi
b. Tính trơ của cơ tim
v Pha trơ tuyệt đối: Nếu kích điện vào thời kỳ tâm thất co
thì cơ tim hoàn toàn khôngđáp úng.Nhờ có tính trơ tuyệt
đối mà cơ tim không bao giờ co cứng như cơ vân
v Nguyên nhân do hứng phấn truyền từ hạch tự động làm
cho tim co bóp, khi timđang co bóp lại phải nhận một
kích thích ngoại lai (điện) do đó trở thành kích thích ác
tính tính cơ tim khôngđáp ứng
Kích thích

17. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 17
Nguyễn Bá Mùi
Pha trơ tương đối: Nếu kích thíchđiện thời kỳ tâm thất dãn,
thì tim sẽ đáp ứng bằng một co bóp phụ mạnh hơn bình
thường gọi là co bóp ngoại lệ hay ngoại tâm thu
Nghỉ bù
Co bóp phụ
Kích thích
Nguyên nhân nghỉ bù là do
hưng phấn từ hạch tự động
đến gặp thời kỳ không đáp
ưng của co bóp ngoại lệ nên
mất đi 1 nhịp và bắt vào nhịp
sau
Nguyễn Bá Mùi
c, Tính tự động của tim
* H¹ch xoang nhÜ. TÝnh HF cao,
tù ®éng chÝnh
* H¹ch nhÜ thÊt (v¸ch liªn nhÜ):
tù ®éng phô.
Keith- Flack (Remark)
Ashoff – Tawara
(Ludwig–Bider)
Bã Hiss
(Dogel)
Purkinje
®Bªn c¹nh hÖ tù ®éng cßn chÞu sù chi phèi cña TKTW
§Ó chøng minh = TN Stanius (c¸c nót buéc tim Õch)
* HÖ truyÒn dÉn: Hiss (2 nh¸nh) &
tËn cïng sîi Purkinje
Õch: h¹ch Dogel
Nguyễn Bá Mùi
Tim cá có 2-3 trung khu tự động (khởi điểm nhịp
tim)
v Loại A: có 3 khởi điểm nhịp tim: một phân bố ở xoang
TM và ống Cuvier, một ở tâm nhĩ và 1 ở giữa tâm nhĩ và
tâm thất.
VD cá chình, cá dưa.
v Loại B: có 2 khởi điểm nhịp tim, một phân bố ở xoang
TM, còn một ở giữa tâm nhĩ và tâm thất.
VD: cá sụn.
v Loại C: có 2 khởi điểm nhịp tim, một ở tâm nhĩ và một ở
tâm thất, các ác xương ( trừ cá chình) thuộc loại này

18. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 18
Nguyễn Bá Mùi
3. Chu kì tim đập, van tim, tiếng tim
a. Chu kỳ đập
Tim co dãnđảm bảo cho máu tuần hoàn không ngừng.
Mỗi lần tim co dãn gọi là chu kỳ tim đập.Mỗi chu kỳ bao
gồm 5 kỳ,ở động vật cao mất 0.8s
Nhĩ co 0.1 s; Nhĩ dãn 0.7 s
Thất co 0.3 s; Thất dãn 0.5 s
Tim nghỉ 0.4 s
Nguyễn Bá Mùi
b, Van tim: Bảng so sánh van tim giữa cá và động
vật bậc cao
- Có 2 van: van nhĩ thất,van ĐM
- Còn giữa xoang TM và tâm nhĩ
có cơ phát triển giống như một 1
van
- Tác dụng : cho máu chảy theo 1
hướng(từ tâm nhĩ xuống tâm thất,
từ tâm thất ra động mạch
Tim có 4 van: 2 van nhĩ thất,2 van
ĐM
- van nhĩ thất:là van 3 lá
- van ĐM: Là van bán nguyệt
* Tác dụng : cho máu chảy theo 1
hướng(từ tâm nhĩ xuống tâm thất,
từ tâm thất ra động mạch
CáĐộng vật bậc cao
Nguyễn Bá Mùi
c, Tiếng tim
Trong chu kỳ co bóp của tim do sự đóng mở của các van phát ra âm
thanh gọi là tiếng tim.
Một chu kỳ ta ngheđược 2 tiếng
Tiếng thứ 2
Tiếng tâm trương, ứng với tâm thất dãn
Nguyên nhân: do van ĐM đóng
- Đặc điểm: âm thanh cao, xuất hiện gọn
và sắc, ký sắc là “tụp”(do thành ĐM
mỏng, thời gian ngắn là do 2 van đóng
cùng 1 lúc )
Tiếng thứ nhất
Tiếng tâm thu,ứng với kỳ tâm thất co
-Nguyên nhân: do 2 van nhĩ thất đóng
cộng với sự rung của dây chằng.
-Đặc điểm: Tiếng này âm trầm, đục(do cơ
tâm thất dày), thời gian kéo dài, ký âm là
“Pùm”
Ý Nghĩa: Nghe tiếng tim để tính tần số tim đập trong 1 phút và để
chuẩn đoán các bệnh về tim mạch
- Hẹp van nhĩ thất bẩm sinh
- Hở van gây ra âm thanh phụ gọi là tiếng thổi
+ Hở van nhĩ thất: “pùm –xì - tụp”
+ Hở van ĐM: “pùm – tụp – xì”

19. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 19
Nguyễn Bá Mùi
§iÖn tim• Nguyªn t¾c
+ HF® chªnh lÖch ®iÖn thÕ® sãng ®i lªn
+ HF lan to¶® ®iÖn thÕ¯® sãng ®i xuèng
+ Toµn bé TN hoÆc TT HF® k0 chªnh lÖch® n»m ngang
R
P
Q
S
T
P
PQ QRS
ST
T
biÕn ®éng ®iÖn thÕ trong TB c¬ TN
biÕn ®éng ®iÖn thÕ trong TB c¬ TT
Nguyễn Bá Mùi
+ §o¹n PQ: biÓu thÞ HF tõ TN® TT, sãng Q (TT b¾t ®Çu HF)
+ Nhãm QRS: tr¹ng th¸i HF cña TT tr­íc khi co, nhãm nµy dèc
do HF truyÒn nhanh trong TT
• Ph©n tÝch c¸c sãng
+ Sãng P: HF tõ Keith-Flack à nhÜ ph¶i HF tr­íc (-), cßn nhÜ tr¸i
ch­a HF (+) ® chªnh lÖch ®iÖn ® sãng ®i lªn
Khi HF lan sang TN tr¸i ® chªnh lÖch ¯ ® sãng ®i xuèng
Khi c¶ TN ®Òu HF ® k0 cßn chªnh lÖch ® sãng n»m ngang
+ §o¹n ST: n»m ngang do toµn bé TT ®· HF
+ Sãng T: TT kh«i phôc: vïng HF tr­íc (TT ph¶i) kh«i phôc tr­íc,
HF sau kh«i phôc sau® chªnh lÖch® sãng ®i lªn. Khi 2 bªn
kh«i phôc® chªnh lÖch gi¶m dÇn® sãng ®i xuèng. §Õn khi hÕt
® sãng n»m ngang
Nguyễn Bá Mùi
II, Sinh lý mạch quản
Sù khuyÕch t¸n gi÷a
TB vµ m¸u
§M
TM
Mao
m¹ch
HÖ m¹ch

20. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 20
Nguyễn Bá Mùi
1.Tuần hoàn máu trongđộng mạch
1.1. Máu chảy trong động mạch
v Máu chảy trong động mạch tuân theo quy luật động lực học thể
lỏng, tức là máu chảy từ nơi áp lực cao đên nơi có áp lực thấp và có
những đặc điềm sau:
+ Máu chảy trongđộng mạch có đường kính lớn nhanh hơn ở các động
mạch có đường kính nhỏ.
+ Máu chảy trongđộng mạch với tốc độ không đồng đều.
+ Máu chảy trong mạch quản có hiện tượng phân dòng
+ Lượng máu chảy qua mạch quản trong một đơn vị thời gian tỷ lệ
thuận với hiệu số áp lực của máu
Q = (Pa-Pv)R
Nguyễn Bá Mùi
1.2 Huyết áp động mạch
Hình ảnh đo huyết áp
Nguyễn Bá Mùi
v Huyết áp là áp lực của máu lên thành mạch. Pa Huyết áp động mạch
rất lớn. Pv huyết áp tĩnh mạch rất nhỏ không đáng kể coi như bằng
không, từ đó ta rút ra: Pa = QR
v Vậy huyết áp tỷ lệ thuận với lượng máu tim co bópđẩy ra và sức
cản của thành mạch.
v Tính đàn hồi của thành mạch: Nhờ tính đàn hồi của thành mạch đã
làm giảm sức cản, đỡ tốn công của tim. Tạo dòng máu chảy liên tục,
vì khi tim cođẩy máu vàođộng mạch, khi tim dãn thìđộng mạch lại
co đẩy máuđi.
v Tĩnh mạch có tính dãn nở nên dự trữ được máu, khi cơ thể bị mất
máu tĩnh mạch co lại đẩy máu ra cung cấp cho mô bào tổ chức.

21. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 21
Nguyễn Bá Mùi
2, Tuần hoàn máu trong tĩnh mạch
v Tĩnh mạch là đường dẫn máu về tim
v Áp lực máu trong tĩnh mạch khoảng 5 – 15 mm Hg
v Máu chảy trong tĩnh mạch do: lực hút của tim
v TM xa tim có van một chiều
Nguyễn Bá Mùi
3, Tuần hoàn máu trong mao mạch
Nguyễn Bá Mùi
Tuần hoàn máu trong mao mạch
v Mao mạch là nơi tiếp giáp giữa động mạch và tĩnh mạch.
v Mao mạch có thành rất mỏng, có thể chỉ co 1 lớp tế bào
gọi là tế bào nội bì.
v Mao quản chiếm 10% khối lượng cơ thế. Riêng mao quản
da chứa 16 – 20% lượng máu dự trữ. Khi cơ không hoạt
động chỉ có 100 – 200 mq/mm3 cơ ở trạng thái dãn, khi
hoạt động có 3000mq/mm3 ở trạng thái dãn.

22. 3/29/2010
Nguyễn Bá Mùi 22
Nguyễn Bá Mùi
Nguyễn Bá Mùi
Điều tiết hoạt động của tim, mạch
v Thể dịch
Tuyến trên thận tiết Adrenalin, Noradrenalin gây co mạch,
tim đập nhanh, tăng huyết áp.
Tyroxin của tuyến giáp làm timđập nhanh.
Xianap thần kinh phó giao cảm tiết Acetylcolin gây dãn
mạch, tim đập chậm.
Renin: do tế bào cầu thận tiết ra, có tác dụng biến
Hypetesinogen (koh/đ) thành Hypetesin (h/đ), có tác dụng
làm co mạch máu nhỏ, tăng huyết áp.