Λίγο πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας 480 π.Χ.

  Αλλ’ ἐπεί ὁ στόλος
  (τῶν      πολεμίων)
  ἀ πέκρυψεν     τούς                                   επάπταινον οἱ
  (πέριξ) αἰγιαλούς,                                  Πελοποννήσιοι πρός
  προσφερόμενος τῇ                                        τόν Ἰσθμόν
  Ἀττικῇ   (κατά    τό   Πού βρίσκεται ο στόλος των
  Φαληρικόν)             Περσών;
                         Πώς αντιδρούν οι
                         Πελοποννήσιοι και γιατί;
                         Τι σκέφτεται να κάνει ο
                         Θεμιστοκλής;
                         Ποια ήταν η ιδιότητα του
                         Σίκιννου και ποιο ρόλο
                         έπαιξε στα γεγονότα;

     Ἦ ν ὁ Σίκιννος      *υπογραμμίζουμε τα σημεία    ἔνθα εβουλεύετο ὁ
    Πέρσης (γένει),      του κειμένου                 Θεμιστοκλῆς και
  αἰχμάλωτος, εὔνους                                  συνετίθει τήν περί
  τῷ Θεμιστοκλεῖ καί                                  τόν Σίκιννον
    παιδαγωγός τῶν                                    πραγματείαν
     τέκνων αὐτοῦ.
Το μήνυμα/τέχνασμα του Θεμιστοκλή


Ἐ κπέμπει ὁ                                        ὅ τι ὁ Θεμιστοκλῆς,
Θεμιστοκλῆς                                        ὁ στρατηγός τῶν
τοῦτον πρός τόν                                    Ἀθηναίων,
Ξέρξην κρύφα,                                      αιρούμενος τα
κελεύσας (ὁ                                        βασιλέως,
Θεμιστοκλῆς) (τόν                                  ἐ ξαγγέλλει πρῶτος
Σίκιννον)         Ποια πληροφορία                  αὐτῷ τους Ἕλληνας
                     μεταφέρει ο Σίκιννος στον
λέγειν                                             ἀποδιδράσκοντας
                     Ξέρξη;
                     Τι προτείνει ο Θεμιστοκλής
                     στον Ξέρξη να κάνει και
                     γιατί;
                     Ποια φράση του μηνύματος
                     έχει ιδιαίτερη σημασία στην
                     προσπάθεια να πεισθεί ο
                     Ξέρξης;
                                                         καί (ὅ τι)
                     * υπογραμμίζουμε στο
                                                     διακελεύεται (ὁ
ἐ ν ῷ ταράττονται    κείμενο
                                                    Θεμιστοκλῆς) (τόν
(οἱ Ἕλληνες) ὄντες
                                                    Ξέρξην) ἐπιθέσθαι
χωρίς τῶν πεζῶν.
                                                    καί διαφθεῖραι τήν
                                                   ναυτικήν δύναμιν
Η απόφαση του Ξέρξη – η ναυμαχία της Σαλαμίνας



                                                ἐ ξέφερε (ὁ Ξέρξης)
                                                (εὐθύς) (πρός τούς
ᾜ σθη ὁ Ξέρξης                                  ἡγεμόνας)       (τῶν
δεξάμενος ταῦτα                                 νεῶν)       διαζῶσαι
                                                (τούς ἡγεμόνας) τάς
λελεγμένα         Πώς ένιωσε ο Ξέρξης
                                                νήσους, ἀναχθέντας
 ἀπ’ εὐνοίας      ακούγοντας το μήνυμα;
                  Τι διέταξε στη συνέχεια και   (ἤδη)     (διακοσίαις
                  γιατί;                        ναυσίν)

                  *υπογραμμίζουμε στο
                  κείμενο




                     ὅ πως           ἐ κφύγοι
                     μηδείς              (τῶν
                     πολεμίων)
Πώς ερμηνεύουμε τη στάση του Θεμιστοκλή


•   Ο Θεμιστοκλής ήταν σίγουρος ότι…
•   Οι Πελοποννήσιοι πίστευαν ότι …
•   Υπήρχε κίνδυνος όμως να…
•   Έτσι ο Θεμιστοκλής αποφάσισε…
•   Διάλεξε το Σίκιννο ως αγγελιαφόρο επειδή…
•   Στο μήνυμα τόνισε ότι…
•   Το βασικό επιχείρημά του ήταν ότι…
•   Έτσι τελικά…
Λεξιλογικά ρ. Λέγω
λέγω ἔ λεγον λέξω ἐ ρῶ ἔ λεξα/ εἶ πα/ εἶ πον/ εἴ ρηκα εἰ ρήκειν
        λέγομαι ἐ λεγόμην ῥ ηθήσομαι/λεχθήσομαι
            ἐ ρρήθην /ἐ λέχθην εἴ ρημαι εἰ ρήμην
 • Θεωρεί τον εαυτό του άνθρωπο των γραμμάτων, αλλά
   δεν έχει ιδέα από λογοτεχνία
 • Αυτά που ισχυρίζεται δεν είναι ορθά, όμως μοιάζουν να
   είναι ορθά
 • Η καθηγήτρια της Γλώσσας μας σπάει τα νεύρα.
 • Υπάρχει μια σιωπηλή συνεννόηση μεταξύ τους
 • Στο κλείσιμο του λόγου του μας ευχήθηκε να πάνε όλα
   καλά
 • Είχα πει από πριν ότι δε θα είναι εύκολο το εγχείρημα
   αυτό
Συνήθεις φράσεις
                          Λόγος

•   Έδωσα το λόγο μου ότι θα το κάνω
•   Λόγο στο λόγο τσακώθηκαν
•   Δεν μου απευθύνει ποτέ το λόγο
•   Μου ζήτησε το λόγο γιατί δεν πήγα στη συνάντηση
•   Δε μου πέφτει λόγος τι κάνει στο σπίτι του
•   Αν, που λέει ο λόγος, έφευγε, τι θα γίνονταν οι δικοί του;
•   Για του λόγου το ασφαλές, κάλεσε κι άλλους μάρτυρες.
•   Δε μιλούσαμε σοβαρά, έτσι λόγος να γίνεται
Συνήθεις φράσεις
                    Λέξη

• Δεν έβγαζε λέξη για όσα είχαν συμβεί
• Η μετάφραση δεν μπορεί να γίνεται λέξη προς
  λέξη πάντα
• Δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη
• Με μια λέξη δεν έχω ιδέα γιατί με κατηγορείς
Σύνθετα

• Η λεξι-πενία που παρατηρείται στον προφορικό
  λόγο των εφήβων σήμερα είναι ένα σημαντικό
  πρόβλημα
• Είναι φανερό από τα όσα γράφει και λέει στο
  άρθρο του ότι δεν είναι τίποτε άλλο από ένα
  λογο-κλόπο
• Τα δυο παιδιά λογομαχούσαν πολλή ώρα,
  ώσπου παρενέβη ένας κοινός τους φίλος

το τέχνασμα του θεμιστοκλή

  • 1.
    Λίγο πριν τηναυμαχία της Σαλαμίνας 480 π.Χ. Αλλ’ ἐπεί ὁ στόλος (τῶν πολεμίων) ἀ πέκρυψεν τούς επάπταινον οἱ (πέριξ) αἰγιαλούς, Πελοποννήσιοι πρός προσφερόμενος τῇ τόν Ἰσθμόν Ἀττικῇ (κατά τό Πού βρίσκεται ο στόλος των Φαληρικόν) Περσών; Πώς αντιδρούν οι Πελοποννήσιοι και γιατί; Τι σκέφτεται να κάνει ο Θεμιστοκλής; Ποια ήταν η ιδιότητα του Σίκιννου και ποιο ρόλο έπαιξε στα γεγονότα; Ἦ ν ὁ Σίκιννος *υπογραμμίζουμε τα σημεία ἔνθα εβουλεύετο ὁ Πέρσης (γένει), του κειμένου Θεμιστοκλῆς και αἰχμάλωτος, εὔνους συνετίθει τήν περί τῷ Θεμιστοκλεῖ καί τόν Σίκιννον παιδαγωγός τῶν πραγματείαν τέκνων αὐτοῦ.
  • 2.
    Το μήνυμα/τέχνασμα τουΘεμιστοκλή Ἐ κπέμπει ὁ ὅ τι ὁ Θεμιστοκλῆς, Θεμιστοκλῆς ὁ στρατηγός τῶν τοῦτον πρός τόν Ἀθηναίων, Ξέρξην κρύφα, αιρούμενος τα κελεύσας (ὁ βασιλέως, Θεμιστοκλῆς) (τόν ἐ ξαγγέλλει πρῶτος Σίκιννον) Ποια πληροφορία αὐτῷ τους Ἕλληνας μεταφέρει ο Σίκιννος στον λέγειν ἀποδιδράσκοντας Ξέρξη; Τι προτείνει ο Θεμιστοκλής στον Ξέρξη να κάνει και γιατί; Ποια φράση του μηνύματος έχει ιδιαίτερη σημασία στην προσπάθεια να πεισθεί ο Ξέρξης; καί (ὅ τι) * υπογραμμίζουμε στο διακελεύεται (ὁ ἐ ν ῷ ταράττονται κείμενο Θεμιστοκλῆς) (τόν (οἱ Ἕλληνες) ὄντες Ξέρξην) ἐπιθέσθαι χωρίς τῶν πεζῶν. καί διαφθεῖραι τήν ναυτικήν δύναμιν
  • 3.
    Η απόφαση τουΞέρξη – η ναυμαχία της Σαλαμίνας ἐ ξέφερε (ὁ Ξέρξης) (εὐθύς) (πρός τούς ᾜ σθη ὁ Ξέρξης ἡγεμόνας) (τῶν δεξάμενος ταῦτα νεῶν) διαζῶσαι (τούς ἡγεμόνας) τάς λελεγμένα Πώς ένιωσε ο Ξέρξης νήσους, ἀναχθέντας ἀπ’ εὐνοίας ακούγοντας το μήνυμα; Τι διέταξε στη συνέχεια και (ἤδη) (διακοσίαις γιατί; ναυσίν) *υπογραμμίζουμε στο κείμενο ὅ πως ἐ κφύγοι μηδείς (τῶν πολεμίων)
  • 4.
    Πώς ερμηνεύουμε τηστάση του Θεμιστοκλή • Ο Θεμιστοκλής ήταν σίγουρος ότι… • Οι Πελοποννήσιοι πίστευαν ότι … • Υπήρχε κίνδυνος όμως να… • Έτσι ο Θεμιστοκλής αποφάσισε… • Διάλεξε το Σίκιννο ως αγγελιαφόρο επειδή… • Στο μήνυμα τόνισε ότι… • Το βασικό επιχείρημά του ήταν ότι… • Έτσι τελικά…
  • 5.
    Λεξιλογικά ρ. Λέγω λέγωἔ λεγον λέξω ἐ ρῶ ἔ λεξα/ εἶ πα/ εἶ πον/ εἴ ρηκα εἰ ρήκειν λέγομαι ἐ λεγόμην ῥ ηθήσομαι/λεχθήσομαι ἐ ρρήθην /ἐ λέχθην εἴ ρημαι εἰ ρήμην • Θεωρεί τον εαυτό του άνθρωπο των γραμμάτων, αλλά δεν έχει ιδέα από λογοτεχνία • Αυτά που ισχυρίζεται δεν είναι ορθά, όμως μοιάζουν να είναι ορθά • Η καθηγήτρια της Γλώσσας μας σπάει τα νεύρα. • Υπάρχει μια σιωπηλή συνεννόηση μεταξύ τους • Στο κλείσιμο του λόγου του μας ευχήθηκε να πάνε όλα καλά • Είχα πει από πριν ότι δε θα είναι εύκολο το εγχείρημα αυτό
  • 6.
    Συνήθεις φράσεις Λόγος • Έδωσα το λόγο μου ότι θα το κάνω • Λόγο στο λόγο τσακώθηκαν • Δεν μου απευθύνει ποτέ το λόγο • Μου ζήτησε το λόγο γιατί δεν πήγα στη συνάντηση • Δε μου πέφτει λόγος τι κάνει στο σπίτι του • Αν, που λέει ο λόγος, έφευγε, τι θα γίνονταν οι δικοί του; • Για του λόγου το ασφαλές, κάλεσε κι άλλους μάρτυρες. • Δε μιλούσαμε σοβαρά, έτσι λόγος να γίνεται
  • 7.
    Συνήθεις φράσεις Λέξη • Δεν έβγαζε λέξη για όσα είχαν συμβεί • Η μετάφραση δεν μπορεί να γίνεται λέξη προς λέξη πάντα • Δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη • Με μια λέξη δεν έχω ιδέα γιατί με κατηγορείς
  • 8.
    Σύνθετα • Η λεξι-πενίαπου παρατηρείται στον προφορικό λόγο των εφήβων σήμερα είναι ένα σημαντικό πρόβλημα • Είναι φανερό από τα όσα γράφει και λέει στο άρθρο του ότι δεν είναι τίποτε άλλο από ένα λογο-κλόπο • Τα δυο παιδιά λογομαχούσαν πολλή ώρα, ώσπου παρενέβη ένας κοινός τους φίλος