1. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 11
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ
ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Γκαντάκη Μαρία
Επόπτρια πρακτικής
άσκησης: Λώλου Σιδερίδης Αβέρκιος
Υπεύθυνη καθηγήτρια:
Zαρκογιάννη Εύα Γεωργία
Στεφανίδης Μιλτιάδης

2. Kατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Σπαρτιάτη βασιλία Αγησίλαου εναντίον των
Περσών(396-394 π.Χ) o Πέρσης σατράπης Φαρνάβαζος σε συνάντηση του με
τους Έλληνες στρατιωτικούς ηγέτες διαμαρτύρεται, γιατί δέχεται επίθεση από
ανθρώπους με τους οποίους είχε συνεργαστεί παλιότερα και τους θεωρούσε
φίλους.

3. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Τίτλος Κειμένου: Επικίνδυνες συμμαχίες
Ελληνικά
Τίτλος Έργου:
Συγγραφέας: Ξενοφών (Αθηναίος έζησε περ. 427 π.Χ.-355 π.Χ.)
Η έννοια της φιλίας και της συμμαχίας μεταξύ των χωρών
Θέμα:
Ιστοριογραφία
Γραμματειακό Είδος:
Πρωτοπρόσωπη αφήγηση
Αφηγηματική τεχνική:

4. Σε ποιους απευθύνεται ο
Φαρνάβαζος;
Ὦ Ἀγησίλαε καὶ
πάντες οἱ παρόντες
Στον Αγησίλαο και στους
Λακεδαιμόνιοι, Λακεδαιμονίους
ἐγὼ ὑμῖν, ὅτε τοῖς
Ἀθηναίοις
ἐπολεμεῖτε, φίλος Ποια ήταν η σχέση του
καὶ σύμμαχος Φαρνάβαζου με τους
ἐγενόμην, Λακεδαιμονίους;
Ήταν φίλος και σύμμαχος

5. Τι πρόσφερε ο Φαρνάβαζος
καὶ το μὲν στο ναυτικό και με ποιο
ναυτικὸν τὸ αποτέλεσμα;
ὑμέτερον χρήματα
παρέχων ἰσχυρὸν Πρόσφερε χρήματα και
ἐποίουν, ἐν δὲ τῇ ενίσχυσε το ναυτικό
γῇ αὐτὸς ἀπὸ τοῦ
ἵππου μαχόμενος Πώς πολέμησε στην ξηρά και
μεθ’ ὑμῶν εἰς τὴν τι κατόρθωσε;
θάλατταν
κατεδίωκον τοὺς
Πολέμησε έφιππος και
πολεμίους. καταδίωξε τους εχθρούς ως τη
θάλασσα

6. Σε ποιον αναφέρεται ο
Καὶ διπλοῦν Φαρνάβαζος;
ὥσπερ
Στον Τισσαφέρνη
Τισσαφέρνους
οὐδὲν πώποτέ
μου οὔτε Για ποιο πράγμα δεν μπορούν
ποιήσαντος οὔτ’ να κατηγορήσουν τον
εἰπόντος πρὸς Τισσαφέρνη;
ὑμᾶς ἔχοιτ’ ἄν
κατηγορῆσαι.
Ούτε έκανε ούτε είπε κάτι δόλιο
προς τους Λακεδαιμονίους

7. Σε ποια κατάσταση βρίσκεται ο
Φαρνάβαζος;
Τοιοῦτος δὲ
γενόμενος νῦν Δεν έχει φαγητό στην ίδια του
οὕτω διάκειμαι την χώρα
ὑφ’ ὑμῶν ὡς
οὐδὲ δεῖπνον ἔχω Με τι παρομοιάζει τον ευατό του και
ἐν τῇ ἐμαυτοῦ γιατί;
χώρᾳ,εἰ μή τι ὧν
ἄν ὑμεῖς λίπητε
συλλέξομαι, Με θηρίο γιατί συγκεντρώνει
ὥσπερ τὰ θηρία. για φαγητό ότι αφήσουν οι
Λακεδαιμόνιοι

8. Τι του άφησε ο πατέρας
Ἅ δέ μοι ὁ πατήρ καὶ του;
οἰκήματα καλὰ καὶ Του άφησε ωραία σπίτια και
παραδείσους καὶ κήπους γεμάτους με δέντρα και
δένδρων καὶ θηρίων άγρια ζώα
μεστοὺς κατέλιπεν,
ἐφ’ οἷς ηὐφραινόμην, Σε τι κατάσταση είναι
ταῦτα πάντα ὁρῶ τὰ τώρα;
μὲν κατακεκομμένα,
Άλλα είναι καταστραμμένα και
τὰ δὲ άλλα κατακαμένα
κατακεκαυμένα.

9. Τι αναφέρει ότι δεν γνωρίζει;
Εἰ οὖν ἐγὼ μὴ
γιγνώσκω μήτε τὰ ὅσια
μήτε τὰ δίκαια, ὑμεῖς Τα δίκαια και τα όσια
δὲ διδάξατέ με ὅπως
ταῦτ’ ἐστίν ἀνδρῶν
Τι ζητάει να του εξηγήσουν;
ἐπισταμένων χάριτας
ἀποδιδόναι. Πώς προβαίνουν σε αυτές τις
πράξεις, άνδρες που γνωρίζουν να
ανταποδίδουν την ευεργεσία
Ξενοφών, Ελληνικά 4.1.32-33

10. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ενότητα 11 Ξενοφῶ ντος,
Ἑ λληνικῶ ν 4.1.32-33
http://www.youtube.com/watch?v=i2I7ReTxJh0

11. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΕΡΩΤΗΣΗ 1:
Πώς κατάντησε να ζει ο Φαρνάβαζος και με τι παρομοιάζει τον
ευατό του;
ΕΡΩΤΗΣΗ 2:
Ποιο είναι το πιο σημαντικό επιχείρημα του Φαρνάβαζου;
ΑΣΚΗΣΗ 1:
Να γράψετε τρία ομόρριζα της ν.ε για καθεμία από τις λέξεις:
ἐπολεμεῖτε, ἐποίουν, κατηγορῆσαι, ὁρῶ, γιγνώσκω, ἀποδιδόναι.
ΑΣΚΗΣΗ 2:
Χρησιμοποιώντας τις λέξεις του κειμένου σύμμαχος,φίλος και πατήρ ως ά ή
ως ΄β συνθετικό,να σχηματίσεται με καθεμία λέξη δύο απλές και δύο
σύνθετες λέξεις της αέ.

12. ΑΣΚΗΣΗ 3:
Να αντιστοιχίσετε τις φράσεις της αρχαίας ελληνικής (στήλης Α) με τις φράσεις
της νέας ελληνικής τους (στήλη Β):
Α Β
ἐγὼ ἐγενόμην φίλος καὶ σύμμαχος ὑμῖν όλα αυτά τα βλέπω
ἐφ’ οἷς ηὐφραινόμην εξηγήστε μου εσείς
πάντα ταῦτα ὁρῶ εγώ ήμουν φίλος και συμμαχός
σας
διδάξατέ με δὲ ὑμεῖς
με τα οποία χαιρόμουν
ὅτε ἐπολεμεῖτε τοῖς Ἀθηναίοις
όταν εσείς πολεμούσατε τους
Αθηναίους

13. ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Φιλίαν γὰρ ἀληθινὴν καὶ μὴ ψευδώνυμον ἀδύνατον χωρὶς πίστεως καὶ βεβαιότητος
ὑπάρχειν· ἐν δὲ τοῖς φαύλοις, ἀπίστοις καὶ ἀβεβαίοις οὖσι καὶ δόγματα πολεμικὰ
κεκτημένοις, οὐκ εἶναι φιλίαν, ἑτέρας δέ τινας έπιπλοκὰς καὶ συνδέσεις ἔξωθεν ἀνάγκαις
καὶ δόξαις κατεχομένας γίνεσθαι. Φασὶ δὲ καὶ τὸ ἀγαπᾶν καὶ τὸ ἀσπάζεσθαι καὶ τὸ φιλεῖν
μόνων εὶναι σπουδαίων.
Στοβαῖος,Ανθολόγιον 2.7.ΙΙ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Πράγματι αληθινή φιλία και όχι ψευδώνυμη/με πλαστό όνομα είναι αδύνατο να υπάρχει χωρίς
εμπιστοσύνη και σταθερότητα. Ανάμεσα στους φαύλους, που είναι δύσπιστοι και αβέβαιοι και
οι οποίοι έχουν αντίθετες απόψεις, δεν υπάρχει φιλία, αλλά δημιουργούνται κάποιες άλλες
σχέσεις και διασυνδέσεις οι οποίες επικρατούν εξαιτίας εξωτερικών αναγκών και απόψεων.
Λένε ακόμη ότι και η αγάπη και το να δέχεσαι κάποιον με χαρά και η φιλία είναι γνώρισμα
μόνο των αξιόλογων/ενάρετων ανθρώπων.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ:
1)Κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να υπάρξει αληθινή φιλία σύμφωνα με το παραπάνω
παράλληλο κείμενο;
2)Έχουν σχέση τα επιχειρήματα που προβάλλει ο Φαρνάβαζος στο κείμενο της Ενότητας 11 με όσα
εκτίθενται στο παραπάνω παράλληλο κείμενο;