Persediaan mengajar sastera membincangkan pelaksanaan pengajaran mata pelajaran sastera tentang kajian maksud sajak "Padian". Pelajaran ini melibatkan aktiviti seperti penerangan, perbincangan, dan aktiviti berkumpulan untuk membantu pelajar memahami cara mencari maksud dalam sajak.

1. PERSEDIAAN MENGAJAR SASTERA
Hari : Rabu
Tarikh : 3 Mac 2010.
Masa : 7.30pagi – 8.30pagi (60 minit)
Tingkatan : Menengah 4D.
Bilangan Pelajar : 23 orang.
Mata Pelajaran : Sastera.
Tajuk : Kajian maksud sajak “Padian”.
Objektif :
Am:
- Pelajar dapat mengetahui cara mencari maksud dalam sebuah sajak.
Khusus:
- Pelajar dapat menyatakan secara lisan dan tulisan mengenai maksud bagi setiap rangkap dalam
sajak “Padian”.
Alat Bantu Mengajar :
- LCD projektor.
- Komputer riba/laptop ( Slaid power point).
- Nota latihan (lampiran 8)
- Kertas lutsinar (untuk aktiviti pelajar).
- Overhead projektor.
- Tayangan slaid tentang padian.
- Pembesar suara.(Speaker).
- Whiteboard (Papan putih).
- Pen penanda (Marker pen).
Pendekatan: Elektik, komunikatif dan struktural.
Kaedah Mengajar : Berfokus.

2. Teknik Mengajar :
- Penerangan
- Perbincangan
- Soal jawab (Sokratik)
- Berkumpulan (Koperatif)
Pengetahuan Sedia Ada :
- Pelajar sudah mengetahui bahawa pelajaran tentang sajak tergolong dalam mata pelajaran
sastera.
- Pelajar sudah mengetahui bahawa aspek maksud merupakan salah satu aspek yang perlu
dikaji dalam sesebuah karya sastera seperti sajak.
Buku Rujukan :
- Hj. Mariat Hj. Abdullah, 1997, Sekitar Puisi dengan Contoh Khusus Antologi Lagu Hari
Depan, Brunei: terbitan persendirian Hj. Mariat bin Hj. Abdullah.
- Haji Nurazmi Kuntum, 2001, Ulasan Antologi Sajak Cermin Diri, Brunei: Universiti Brunei
Darussalam.
- Nurazmi Kuntum, 1997. Kaedah Mengajar Sastera. Brunei: Dewan Bahasa dan Pustaka.
- ___________, 2001, Antologi Sajak Cermin Diri (Teks Pelajar Kesusasteraan Melayu),
Brunei: Kementerian Pendidikan.

3. LANGKAH-LANGKAH PENGAJARAN
Langkah/Masa Isi pelajaran Aktiviti Catatan ABM
Guru Pelajar
2 Minit Salam dan Menjawab Memberi
membaca salam dan salam dan
surah Al- mengarahkan membaca
Fatihah. pelajar untuk surah Al-
membaca surah Fatihah
Al-Fatihah beramai-ramai.
beramai-ramai.
Set induksi Mendeklamsi Guru menyuruh Beberapa Teknik Komputer
5 Minit -kan sajak beberapa pelajar akan digunakan: riba (Slide
“Padian” dan pelajar untuk mendeklamasi - power
tayangan mendeklamasi- kan sajak Perbincangan. point).
slaid kan sajak “Padian”, dan - Soal jawab.
mengenai “Padian” seterusnya - Penerangan LCD
padian untuk terlebih dahulu semua pelajar Projektor.
mengaitkan kemudian akan
dengan tajuk memainkan menumpukan Tayangan
pada hari ini. tayangan slaid perhatian slaid.
untuk terhadap
(lampiran 1) mengaitkan tayangan slaid White
dengan tajuk mengenai board
pelajaran pada padian yang (Papan
hari ini. telah putih).
dimainkan oleh
guru. Pen
penanda.
Pembesar
Selepas Pelajar-pelajar suara.
memainkan akan (Speaker).
tayangan menjawab
tersebut, guru pertanyaan
akan bertanya guru mengenai
kepada pelajar tayangan slaid
mengenai tersebut
tayangan slaid berdasarkan
tersebut yang pengetahuan
boleh dikaitkan masing-
dengan tajuk masing.
pelajaran pada
hari ini iaitu
mencari

4. maksud sajak
“Padian”.
Kemudian guru Pelajar
pula memberikan
memberikan perhatian
rumusan terhadap
mengenai penerangan
tayangan video guru.
tersebut.
Langkah 1 Penerangan Guru Pelajar Teknik Komputer
6 minit ringkas mengimbas memberi digunakan: riba / laptop
mengenai kembali dengan perhatian - Penerangan. (power
maksud. menerangkan terhadap - Soal jawab. point).
secara ringkas penerangan .
(lampiran 2) mengenai guru.
definisi maksud LCD
dalam sesebuah Projektor.
karya sajak.
Langkah 2 Penerangan Guru akan Pelajar akan Teknik Komputer
5 Minit maksud menerangkan menumpukan digunakan: riba / laptop
rangkap cara mencari perhatian - Penerangan. (power
pertama sajak maksud dalam mereka kepada point).
penerangan
“Padian” sebuah sajak. .
yang
disampaikan
(lampiran 3) LCD
oleh guru.
Seterusnya projektor.
guru akan
menghuraikan
secara
terperinci
mengenai
maksud bagi
rangkap
pertama dalam
sajak “Padian”
sebagai contoh.
Langkah 3 Mengadakan Mengarahkan Pelajar akan Teknik Komputer
13 Minit aktiviti pelajar membentuk digunakan: riba / laptop
pertama membentuk kepada tiga - Penerangan. (power
berkumpulan. kepada tiga kumpulan. -Perbincangan. point).
kumpulan. -Berkumpulan. .

5. (lampiran 4)
LCD
Guru Pelajar projektor.
menerangkan menjawab
dengan
dan Overhead
berbincang
memberikan projektor.
bersama
soalan bagi kumpulan
aktiviti pertama masing-masing Kertas
yang dan menuliskan lutsinar.
dipaparkan jawapan mereka
melalui dengan Pen
komputer riba menggunakan penanda.
iaitu untuk kertas lutsinar
mencari makna yang diberikan.
bagi perkataan
yang sukar
yang terdapat
dalam sajak
“Padian”
dengan
berbincang
bersama
kumpulan
masing-masing.
Seorang wakil
Kemudian guru daripada setiap
mengarahkan kumpulan akan
seorang wakil ke hadapan
daripada setiap untuk
kumpulan membentangkan
untuk jawapan
membentang- kumpulan
kan kertas mereka dengan
jawapan menggunakan
mereka di overhead
projektor.
hadapan kelas
dengan
menggunakan
overhead
projektor.
Guru akan Memberikan
menilai tumpuan
terhadap

6. jawapan ketiga- jawapan yang
tiga kumpulan diberikan oleh
dan guru.
memberikan
jawapan yang
sebenar bagi
soalan tersebut.
Langkah 4 Aktiviti Mengarahkan Pelajar akan Teknik Komputer
12 Minit kedua untuk membentuk digunakan: riba/laptop
berkumpulan. membentuk kepada tiga
(lihat kepada tiga kumpulan. - Penerangan LCD
lampiran 5) kumpulan. - Perbincangan projektor
- Berkumpulan
Guru akan Setiap kumpulan Kad manila
menerangkan akan memilih
terlebih dahulu satu rangkap dan Pen
sebelum kemudian penanda
memberikan mencari
soalan mencari maksudnya
maksud iaitu bersama
setiap kumpulan
kumpulan perlu masing-masing,
seterusnya
menjawap satu
menuliskan
rangkap sahaja jawapan mereka
(sama ada menggunakan
rangkap 1, 2, 3 kad manila.
atau 4).
Setelah itu, Kemudian setiap
guru kumpulan akan
mengarahkan menukarkan
setiap jawapan mereka
kumpulan akan dengan
kumpulan
menukarkan
masing-masing.
jawapan
mereka dengan
kumpulan lain
untuk disemak
bersama-sama.
Penutup Kesimpulan Guru secara Pelajar Teknik Komputer
17 Minit mengenai isi ringkas memberikan digunakan: riba / laptop
pelajaran menerangkan tumpuan - Penerangan. (power
(lampiran 6), mengenai terhadap point).
penerangan guru
dan kesimpulan isi
mengenai LCD
memberikan pelajaran pada kesimpulan isi

7. kan latihan hari ini. pelajaran pada projektor.
(lampiran 7), hari ini.
kemudian
memberitahu
kan Kemudian guru
Setiap pelajar
mengenai memberikan akan
nota nota latihan memulakan
pelajaran secara individu latihan secara
(lampiran 8) untuk mencari individu yang
serta kerja maksud bagi diberikan.
rumah rangkap
(lampiran 9) pertama dan
kedua dalam
sajak “Padian”.
(lampiran 7)
Setiap pelajar
Kemudian guru terus
memberitahu- memberikan
kan pada setiap perhatian
pelajar untuk terhadap
melayari blog pemberitahuan
(http://www.am guru tentang
inatol- blog yang perlu
dayang2saster dilayari oleh
a.blogspot.com setiap pelajar
untuk
), untuk
mendapatkan
mendapatkan nota serta kerja
nota pelajaran rumah yang
(lampiran 8) diberikan.
pada hari ini
serta
menyiapkan
kerja rumah
yang diberikan
oleh guru
tentang maksud
bagi rangkap
ketiga dan
keempat dalam
sajak “Padian”
melalui blog
tersebut, dan
pelajar juga
dikehendaki
untuk

8. menghantar
jawapan soalan
kerja rumah
masing-masing
melalui blog
tersebut atau
menghantarnya
dengan
menggunakan
kertas sahaja.
(lampiran 8).
Guru Pelajar akan
mengarahkan membaca surah
pelajar-pelajar Al-Asr beramai-
untuk membaca ramai.
bacaan surah Al-
Asr sebagai
penutup sesi
pembelajaran

9. Catatan:
Penilaian kendiri:
Catatan penyelia:

10. LAMPIRAN 1
SAJAK ‘PADIAN’
Padian,
dari subuh ke senja
meniti dada Sungai Brunei
mencari rezeki mengayuh sampan
Padian,
warisan pencarian
datuk nenek moyang
yang kini semakin hilang
ditelan arus zaman

11. Padian,
bersama arus kemerdekaan ini
lahirlah kau
titilah dan tataplah
dalam hilir mudikmu
di wajah Sungai Brunei
yang merdeka yang berdaulat
Hiduplah padian
dalam arus kemerdekaan
Disember 1992 – Aminah Haji Momin
LAMPIRAN 1

12. SOAL JAWAB MELALUI SET INDUKSI
Siapa padian?
Di manakah selalu ada padian?
Padian kebanyakannya terdiri daripada orang
perempuan atau lelaki?
Masih wujud atau tidak padian pada masa sekarang?
LAMPIRAN 2

13. DEFINISI MAKSUD DALAM SAJAK
Ciri dalaman bagi sajak adalah dilihat pada maksud, tema,
persoalan dan perutusan (pengajarannya).
Jadi, dapatlah dikatakan bahawa maksud adalah termasuk
dalam ciri-ciri dalaman sebuah sajak bukan termasuk dalam ciri-
ciri luaran seperti bentuk, jumlah baris dan sebagainya.
Maksud dilihat pada makna tersirat sesebuah sajak itu, iaitu
apa yang hendak disampaikan oleh penulis sajak tersebut kepada
masyarakat.
LAMPIRAN 3

14. MENCARI MAKSUD DALAM SEBUAH SAJAK
Setelah membaca keseluruhan sajak, kemudian berikan
maksud baris demi baris dalam rangkap itu.
Sebelum memberikan maksud, terlebih dahulu selesaikan
perkataan-perkataan yang susah.
MAKSUD BAGI RANGKAP PERTAMA SAJAK “PADIAN”
Maksud rangkap pertama:
Menyatakan tentang kesusahan dan keperitan hidup
seorang padian, yang terpaksa mula bekerja pada waktu
subuh lagi dengan melalui sungai Brunei, semata-mata
hendak mencari rezeki bagi menampung kehidupannya.
LAMPIRAN 4

15. AKTIVITI PERTAMA BERKUMPULAN– MENCARI MAKNA
PERKATAAN
Bentuk kepada tiga kumpulan.
Setiap kumpulan akan diberikan kertas lutsinar dan pen
penanda.
Setiap kumpulan perlu mencari makna bagi setiap
perkataan dengan menuliskan jawapan menggunakan
kertas lutsinar.
Selepas itu, seorang wakil akan membentangkan jawapan
mereka di hadapan kelas.
AKTIVITI BERKUMPULAN– MENCARI MAKNA PERKATAAN
Berikan makna bagi setiap perkataan di bawah ini:
1) Senja (rangkap pertama)
2) Meniti (rangkap pertama)
3) Mengayuh (rangkap pertama)
4) Warisan (rangkap kedua)
5) Pencarian (rangkap kedua)
6) Arus (rangkap kedua)
7) Tataplah (rangkap ketiga)
8) Hilir (rangkap ketiga)
9) Mudik (rangkap ketiga)
10) Berdaulat (rangkap ketiga)
LAMPIRAN 5

16. AKTIVITI KEDUA BERKUMPULAN- MENCARI MAKSUD
Bentuk kepada tiga kumpulan.
Setiap kumpulan perlu memilih satu rangkap dari sajak
“Padian”, kemudian mencari maksudnya bersama
kumpulan masing-masing.
Jawapan perlu ditulis menggunakan kad manila yang
diberikan oleh guru.
Setelah selesai, setiap kumpulan perlu menukarkan
jawapan mereka dengan kumpulan lain.
AKTIVITI KEDUA BERKUMPULAN- MENCARI MAKSUD
RANGKAP PERTAMA
Padian,
dari subuh ke senja
meniti dada Sungai Brunei
mencari rezeki mengayuh sampan
RANGKAP KEDUA
Padian,
warisan pencarian
datuk nenek moyang
yang kini semakin hilang
ditelan arus zaman
LAMPIRAN 5

17. AKTIVITI KEDUA BERKUMPULAN- MENCARI MAKSUD
RANGKAP KETIGA
Padian,
bersama arus kemerdekaan ini
lahirlah kau
titilah dan tataplah
dalam hilir mudikmu
di wajah Sungai Brunei
yang merdeka yang berdaulat
RANGKAP KEEMPAT
Hiduplah padian
dalam arus kemerdekaan
LAMPIRAN 6

18. KESIMPULAN
Maksud adalah makna yang tersirat yang hendak disampaikan
oleh penulis sebuah sajak itu.
Untuk mencari maksud dalam sesebuah sajak, perlu terlebih
dahulu mencari makna bagi perkataan-perkataan yang susah
atau sukar.
Melalui sajak “Padian” ini, maksudnya lebih menjurus kepada
menyeru agar amalan padian itu dikekalkan oleh generasi
sekarang, walaupun zaman sudah semakin moden dan merdeka.
LAMPIRAN 7

19. LATIHAN DALAM KELAS
• Sila cari maksud bagi rangkap pertama dan kedua sajak
“Padian” di bawah ini: (10 markah)
RANGKAP PERTAMA SAJAK “PADIAN”
Padian,
dari subuh ke senja
meniti dada Sungai Brunei
mencari rezeki mengayuh sampan
RANGKAP KEDUA SAJAK “PADIAN”
Padian,
warisan pencarian
datuk nenek moyang
yang kini semakin hilang
ditelan arus zaman
LAMPIRAN 8

20. DEFINISI MAKSUD DALAM SAJAK
Ciri dalaman bagi sajak adalah dilihat pada maksud, tema,
persoalan dan perutusan (pengajarannya).
Jadi, dapatlah dikatakan bahawa maksud adalah termasuk
dalam ciri-ciri dalaman sebuah sajak bukan termasuk dalam ciri-
ciri luaran seperti bentuk, jumlah baris dan sebagainya.
Maksud dilihat pada makna tersirat sesebuah sajak itu, iaitu
apa yang hendak disampaikan oleh penulis sajak tersebut kepada
masyarakat.
MENCARI MAKSUD DALAM SEBUAH SAJAK
Setelah membaca keseluruhan sajak, kemudian berikan
maksud baris demi baris dalam rangkap itu.
Sebelum memberikan maksud, terlebih dahulu selesaikan
perkataan-perkataan yang susah.
LAMPIRAN 8

21. MAKSUD BAGI RANGKAP PERTAMA SAJAK “PADIAN”
Maksud rangkap pertama:
Menyatakan tentang kesusahan dan keperitan hidup
seorang padian, yang terpaksa mula bekerja pada waktu
subuh lagi dengan melalui sungai Brunei, semata-mata
hendak mencari rezeki bagi menampung kehidupannya.
LAMPIRAN 9

22. KERJA RUMAH MENGENAI SAJAK “PADIAN”
Jawab soalan berikut:
Berikan maksud bagi rangkap ketiga dan keempat dalam sajak
“Padian” ini:
RANGKAP KETIGA SAJAK “PADIAN”
Padian,
bersama arus kemerdekaan ini
lahirlah kau
titilah dan tataplah
dalam hilir mudikmu
di wajah Sungai Brunei
yang merdeka yang berdaulat
LAMPIRAN 9

23. RANGKAP KEEMPAT SAJAK “PADIAN”
Hiduplah padian
dalam arus kemerdekaan