2. Beri nasihat / membantu ind @ kumpulan
Proses membnatu org lain mmebuat keputusan terbaik.
Crow & Crow (1983); bantuan yg sesuai utk diberikan
kpd ind yg terlibat.
Sprinthall (Schmidt, 1993); bimbingan digunakan bg
menghuraikan bhg kurikulum yg berkaitan dgn afektif
atau psikologi pendidikan.
Andrew dan Wolky (Shaw, 1973); perkhidmatan yg
btersusun ditubuhkan dgn tujuan membantu MM capai
perkembangan potensi max dan membuat penyesuaian,
pengiktirafan terhadap kehormatan dan nilai diri ind
dan memberi hak bantuan peribadi semasa diperlukan.
3. D.W. Lefever : suatu proses pdd yg berlanjutan,
tersusun, sistematik. Ia bertujuan membantu ind
mellaui daya usaha sendiri utk mengembangkan
kebolehannya serta membuat penyesuaian diri dgn
kehendak mkt agar perolehi kesejahtaraan hidup.
McDaniel & Shaftel : suatu pola khidmat yg
merangkumi orentasi, maklumat pdd & kerjaya
iventori ind, kaunseling, penempatan & aktiviti
susulan.
Alice Crow : bantuan diberikan kpd ind bg
menentukan matlamat jangka pendek & panjang,
merancang cara bertindak serta memperbaiki sikap dan
t.laku dlm aspek-aspek yg perlu.
4. Umum :
Proses membantu ind tingkatkan kefahaman /
kemahiran utk tangani cabaran / isu dlm kehidupan
dgn berkesan.
Ind belajar ubah dan bina sikap baru, nilai-nilai,
kemahiran agar dpt hadapi situasi sukar.
Proses berterusan dan perlu masa utk berubah.
Mengapa MM Perlu Bimbingan?
Berkelakuan baik dlm BD dan semasa berhubung
Menyelesaikan masalah yg dihadapi (peribadi, emosi,
rohani, sosial, akedemik)
Membuat pilihan paling bermakna / bernilai bg mereka
Mendpt kemahiran / pengetahuan, nilai utk
menyumbang kpd masyarakat.
5. BB utk semua MM (tdk yg bermasalah sj) /
pkbgan MM secara sitematik / menolong MM (M
biasa, M yg salah laras, berbakat)
Fokus utama pencegahan (drp membaiki) :
cegah m.lah serius dgn beri kemahiran utk
hadapi m.lah ketika MM boleh dikawal /
memahami kelemahan dan kekuatan &
kukuhkan kekuatan utk pencapaian matlamat
tertinggi
6. Bimbingan adalah :
tugas pdd. Menolong MM menjd angota mkt yg
berguna sejajar dgn kehendak mkt / neg.
proses pengetahuan / membantu M secara
menyeluruh (ambil kira minat, bakat, keperluan,
kelebihan, kelemahan M). BB yg diberi ialah
‘bimbingan hidup’ iaitu BB sosioemosi,
kesihatan, pdd & kerjaya.
perlu butiran peribadi lengkap / menyeluruh
(kebolehan, pencapaian, minat, bakat, latar
belakang, keluarga) utk BB berkesan.
t.jawab secara kolektif antara guru, M, guru BB,
sek, rakan sebaya, ibu bapa
7. Bimbingan adalah :
proses seumur hidup : SR – SM – U (setiap
peringkat ada kesulitan)
menolong M menetapkan matlamat hidup yg
realistik selaras dgn kebolehan, minat & bakat
dijalankan kepercayaan bahawa setiap M boleh
berkembang / berubah ke arah positif.
utamakan masa skrg & hadapan. Bantu M jd
lebih cekap sesuai diri & faham implikasi
tindakannya utk jangka masa pendek / panjang.
berbeza bg setiap M ikut minat, kebolehan,
bakat & motivasi utk M.
8. Pembimbing perlu :
bersikap terbuka, tdk menghukum, sabar serta
mudah ditemui.
melengkapi diri dgn kemahiran bimbingan /
faham tabii manusia & kemahiran komunikasi.
guna kemahiran intrapersonal : mendengar
secara aktif, empati, penyayang, positif
terhadap murid, bina hubungan yg baik.)
berhubung baik dgn guru lain (guru darjah,
i.bapa, jiran & pelajar) bg mudah mendpt
maklumat.
laksanaan secara koloboratif (warga sek, ibu
bapa dan mkt)
9. Pembimbing perlu :
sediakan bilik BB selesa, lengkap (lampu, kipas,
perhiasan dalaman, kondusif).
mengetahui agensi rujukan luar.
guru profesional terhadap MM, bina hubungan
yg mesra, sihat, empati dan beretika.
Merahsiakan maklumat pelajar utk dpt
kepercayaan drp M.
Beri masa yg cukup utk M luahkan masalah bagi
memudahkan proses bimbingan
10. Murid / Klien perlu :
sertai BB sepenuhnya, sukarela, berterusan & membina
matlamat sendiri. MM faham t.jawab terhadap
perkembangan diri & buat keputusan hidup mereka
(Guru tdk buat keputusan utk MM)
tdk memaksa M berkongsi maklumat. Kerelaan
& kemesraan perlu diwujudkan)
11. Program BB oleh Unit Bhg S-Sekolah, KPM bersifat
:
Menyeluruh : utk semua kelompok di sek
Perkembangan, pembaikan dan pemulihan
Terbuka : galakkan penglibatan MM secara aktif
Bersepadu : terapkan unsur BB melalui
kurikulum & kokurikulum
Pelbagai mobiliti : libat pelbagai aspek pkbgan
(kognitif, psikomotor, afektif, jasmani,moral @
agama, kejantinaan (jender), vokesional @
kerjaya.
Mengajar : BB ind @ kumpulan.
12. Perkhidmatan :
Iventori individu dan rekod
Memberi maklumat
Bimbingan kelompok
Kaunseling
Penempatan
Mencegah penyalahgunaan dadah
Perundingan dan rujukan
Penyelarasan sumber
Perbincangan dgn ibu bapa
Penilaian
13. A. PERKHIDAMATAN IVENTORI IND. & REKOD
# : Mengendalikan fail BB bg setiap murid
# : Mengumpul & merekod butiran berkaitan
penilaian & pentafsiran minat MM.
# : Awasi corak kehadiran MM yg dirujuk utk B&K
# : Menyelaras, menjaga & kemas kini rekod MM
# : Beri maklumat ttg pencapaian & kemajuan MM
bermasalah utk tujuan pdd pemulihan
# : Jalankan kaji selidik / buat tafsiran ttg kes MM
14. B. PERKHIDAMATAN MEMBERI MAKLUMAT
# : Kumpul & sebar maklumat pelajaran, vokesional,
latihan & kerjaya kpd MM melalui risalah, buku
kecil, poster, buletin, pameran kerjaya.
# : Tambah & kemas kini fail maklumat kerjaya,
peluang latihan, pelajaran, sosial dan peribadi.
# : Beri penerangan cara mengisi borang
permohonan pekerjaan
# : Kendali lawatan kerjaya
# : Beri maklumat kerjaya kpd sesiapa sj
# : Adakan program pencegahan dadah.
15. C. PERKHIDAMATAN BIMBINGAN KELOMPOK
# : Rancang & selaras aktiviti BB kelompok & tunjuk
ajar utk galakkan pkbgan k.kendiri +ve, afektif,
psikososial, jasmani, kejantinaan, vokesional,
moral & agama.
# : Adakan BB kelompok ttg m.lah disiplin, pelajaran
sosial ikut masa.
# : Bantu MM pilih mata pelajaran utk peperiksaan
UPSR, PMR, SPM dan STPM
16. D. PERKHIDAMATAN KAUNSELING
# : Kaunseling Ind @ Kelompok ttg :
% : pencapaian akademik yg tdk memuaskan
% : rujukan yg dibuat oleh i.bapa @ guru
% : peribadi & kerjaya
% : ketidakhadiran kegiatan kokurikulum
% : masalah disiplin (poneng, merokok
# : Kaunseling Keluarga (jika perlu) : fahami m.lah
MM dgn kerjasama drp i.bapa
# : Kaunseling Tunjuk Ajar : kelas mengajar spt
penilaian kendiri, penjelasan nilai, kemahiran
komunikasi, hadapai masalah, buat keputusan
cara-cara elak dari dadah.
17. E. PERKHIDAMATAN PENEMPATAN
# : Bantu MM pilih bidang kokurikulum sesuai dgn
kebolehan, kemmapuan, minat mereka
# : Penempatan pekerjaan
% : Penyelarasan menempatkan MM ikut
program / pengalaman berkerja.
% : Bantu Bhg Pdd Vokesional & Teknik bekal
data ttg MM lepasan sek vok & tek.
% : Bantuu tempatkan MMlepasan sek
vok & tek memasuki firma @ kilang.
18. F. PERKHIDAMATAN MENCEGAH DADAH
# : Adakan BB ind @ kelompok pupuk sikap benci
dadah
# : Menolong MM dptkan rawatan @ pemulihan
# : Bantu MM sesuaikan diri dgn persekitaran sek
lepas pemulihan.
# : Menilai dan beri maklum balas kpd JPN ttg
program pencegahan dadah di sekolah.
19. G. PERKHIDAMATAN PERUNDINGAN & RUJUKAN
# : Menolong MM lepasan sek dlm hal peribadi,
kerjaya, pelajaran (jika perlu)
# : Menolong pentadbir & staf fahami program BB sek
# : Menolong i.bapa dlm hal kebajikan MM
# : Berbincang dgn staf sek cara tingkatkan program
BB di sekolah.
# : Rancang bersama guru ttg cara berkesan awasi
kemajuan MM
# : Adakan p-prosedur utk rujuk kes tertentu kpd
pakar, agensi luar (doktor, pakar KK, pakar jiwa @
pegawai kebajikan)
20. H. PERKHIDAMATAN PENYELARASAN SUMBER
# : Jd penyelaras aktiviti kebajikan MM di sek dgn
agensi luar
# : Jd pakar rujuk dlm kegiatan kokurikulum
# : Jd penyelaras libatkan majikan, agensi kebajikan
dgn org-org kenamaan tempatan dlm BB di sek
# : Merancang & menjd penyelaras dlm usaha
perkenalkan aktiviti BB kpd agensi tertentu @
komuniti tempatan
21. I. PERKHIDAMATAN PERBINCANGAN DGN I.BAPA
# : Adakan hubungan dgn i.bapa utk s-sama awasi
kemajuan anak-anak
# : Hubungai i.bapa jika kemajuan MM tdk memuas
# : Selaras program orentasi MM dgn i.bapa
# : Berkerjasama dgn i.bapa dlm wujudkan disiplin
dikalangan MM
# : Adakan sesi BB keluarga jk masalah berpunca
drp i.bapa
22. J. PERKHIDAMATAN PENILAIAN
# : Menilai program BB di sek utk tingkatkan
mutunya
# : Menilai model BB sebelum laksana di sekolah
# : Adakan program BB rakan sebaya & program
latihan.
23. BANTU MM
Bina potensi utk jd ind yg seimbang bg menghadapi
cabaran hidup dengan berkesan
Bina kemahiran penyelesaian masalah / membuat
keputusan yg tepat / terbaik
Bina kemahiran penguasaan kendiri (masa, stress,
sasaran dan keutamaan bg mereka)
Sedia peluang belajar dgn guna keupayaan dan minat
utk kuasai keberkesanan peribadi.
24. BANTU MM
Bina kemahiran komunikasi dan perhubungan
interpersonal
Bina nilai +ve / sihat terhadap diri & org lain utk tingkat
kesedaran kendiri, faham peranan /t jawab dlm kehidupan
Bina kesedaran & sikap utk berjaya dlm akademik /
kerjaya
Bina arah kendiri secara normal dan muktamad
Memudahkan perubahan t.laku bg menjalani kehidupan
produktif untuk kepuasan diri
25. pencegahan spt hindar MM terlibat dlm m.lah
disipin, t.laku tdk sopan, dadah
Menyediakan
kaunseling krisis
perkhidamatn
pemulihan spt bantu MM atasi masalah kerjaya
sosioemosi dan akademik
buat penyesuaian peribadi, sosial, emosi &
akademik dgn persekitaran & peraturan sek
kurang bernasib baik utk kembangkan potensi
Membantu ke tahap max & peroleh pencapaian baik
MM
memahami kebolehan, bakat, minat &
kelemahan diri supaya MM dpt pilih mata
pelajaran, jurusan & kerjaya yg sesuai
26. membina tabiat kerja yg baik spt dpt siapkan
tugasan dgn teratur / menepati masa
mengembang secara seimbang aspek JERIS
Memahami masalah dr sudut yg luas
peroleh kemahiran menyelesaikan masalah
Menolong buat keputusan terbaik dlm pelbagai situasi
MM
peroleh kemahiran berkomunikasi agar
perkembangan sosioemosi dpt ditingkatkan
menjalani program transisi (peralihan dr
SR – SM) bg mempercepatkan penyesuaian MM
dptkan pengetahuan / maklumat kerjaya bg
memudahkan permohonan ke institut
27. berkebolehan berfikir secara rasional & cuba
mengelak krisis drp berlaku.
Memberi stabil emosinya serta berada dlm ketenangan
khidmat & kebahagiaan.
bersifat sosial yg positif spt berdikari, rajin,
bersemangat, berdaya saing, (amal NNM)
Memberi khidmat penyuburan & pengayaan dlm aspek pkbgan
MM dgn sediakan peluang & pengalaman sesuai dgn
kemampuan & kebolehan MM
Mewujudkan peluang setiap M kembangkan daya kebolehan
dirinya mengikut kesanggupannya
Mengenal pasti kesulitan yg menganggu pencapaian akademik
MM & adakan langkah utk atasinya.
Mengadakan kem motivasi dr semasa ke semasa utk
tingkatkan aras motivasi terhadap kerja.
Berkerjasama dgn i.bapa ttg perkembangan anak-anak
mereka dlm akademik / kokurikulum.
28. SECARA LANGSUNG
Pertemuan bersemuka (ind / kumpulan) berkeperluan
spasifik / segera / kes-kes pemulihan
SECARA TDK LANGSUNG
# : Perbincangan / latihan utk ind yg berkeperluan j.masa
panjang
# : Pencegahan / kemajuan kerjaya / bengkel / seminar
29. PENDEKATAN DALAM
BIMBINGAN
PERKEMBANGAN KRISIS
PENCEGAHAN PEMULIHAN
PENDEKATAN DALAM BIMBINGAN
30. A. PENDEKATAN PERKEMBANGAN
# : Program direka utk tingkatkan fungsi dan pkbgan
potensi sihat ind / kumpulan.
# : Bantu MM peroleh pertumbuhan peribadi yg positif
mengikut peringkat umur.
# : BB rangkumi kompetensi murid @ hasil yg perlu dicapai
bg 3 domin pkbgan (akademik, kerjaya, peribadi dan
sosial)
# : Keperluan perkembangan BB bg MM
31. TAHAP MM perlu dibantu dlm perkembangan
SEKOLAH (1) berikut :
# : Kemahiran asas yg MM perlukan utk berjaya di sek 3M
# : Jelaskan b.mana mereka belajar sesuatu, ingat
PKBGAN
kembali maklumat, merancang utk selesai tugasan
AKADEMIK
# : Keupayaan utk kenalpasti situasi d mana pbj
adalah mudah atau sukar.
# : kebolehan utk jelaskan apa yg mereka suka lakukan &
b.mana mereka berubah dr tahun ke tahun
PKBGAN # : Kebolehan utk jelaskan pekerjaan di pelbagai latar,
KERJAYA jenis pekerjaan dlm keluarga.
# : Kesedaran ttg perbezaan antara rakan sebaya & dirinya
# : Kesedaran ttg kemahiran yg mereka ada.
# : Kesedaran kendiri, keyakinan dan kompetensi
PKBGAN # : Kemahiran dlm menjelaskan perhubungan & proses dlm
PERIBADI/ menjalin dan mengekalkan persahabatan.
SOSIAL # : Gambaran +ve ttg atribiut & keunikan diri /org lain
# : T.jawab terhadap tugasan & penjagaan diri / hak milik
32. TAHAP MM perlu dibantu dlm perkembangan
SEKOLAH (2) berikut :
# : Strategi yg membantu MM belajar eg catat nota,
mengingat, menetapkan matlamat & sedia utk
diuji.
# : Memahami b.mana pbj berlaku secara berbeza
PKBGAN atas ind berebza dan b.mana ianya berlaku
AKADEMIK serentak di dlm / luar sekolah
# : Kebolehan utk aplikasi kemahiran berbeza bg
m.pelajaran dan latar sekolah yg berbeza.
# : Kebolehan menghurai pekara yg dipelajari
berkait dgn dirinya
33. # : Pengiktirafan terhadap pilihan yg dibuat oleh
manusia terhadap pekerjaan serta peranan lain
dlm hidupmereka
PKBGAN # : Kebolehan utk huraikan pekerjaan org lelaki dan
KERJAYA p.puan serta hubungan antara minat dan
keupayaan utk bekerja
# : Kebolehan utk menjelaskan b.mana kehidupan
mereka pd masa akan datang.
# : Menjelaskan ttg diri mereka, kekuatan mereka
# : Mengenalpasti akibat drp tindakan mereka ke
atas org lain & ada kesan drp pilihan tersebut.
# : Memahami b.mana trait berkembang.
PKBGAN
# : Keupayaan utk lahirkan penghargaan kpd org lain
PERIBADI/
SOSIAL atas kualiti diri mereka yg unik.
# : Keupayaan utk mengetahui bila perubahan
mungkin @ tdk mungkin berlaku
# : Keupayaan utkkenalpasti dan lahirkan perasaan
dlm adab yg diterima.
34. CIRI-CIRI PERKEMBANGAN BIMBINGAN SPT BERIKUT :
Merupakan usaha jangka panjang
Berbentuk kumulatif (terkumpul)
Ia tertumpu kpd perkembangan ind secara menyeluruh
Ia menekankan tugasan kes ind, perundingan,
Koordinasi, memprogram, kaunseling dan kerja
Kumpulan berkaitan.
35. B. PENDEKATAN PENCEGAHAN
PENCEGAHAN
#: mengenalpasti kemahiran yg perlu masa sekarang / depan
serta cara menggunakan kemahiran tersebut
# : Biasanya proaktif iaitu permulaan, jangkaan, hadapinya
secara aktif dan sasaran pd satu kumpulan bukan pd ind
TUJUAN :
@ : Menangani masalah masa depan dgn sediakan ind / kumpulan
dgn kemahiran yg diperlukan atau ubah persekitaran.
@ : Pencegahan dilakukan sebelum m.lah terjadi @ sebelum
masalah kecil menjadi besar / serius
BIMBINGAN PENCEGAHAN :
% : Utamakan jangkaan (ramalan) m.lah masa depan serta
sedia maklumat dan latihan kemahiran yg perlu bg cegah
masalah tsbt.
36. PROGRAM PENCEGAHAN :
#: Dianggap berisiko, mudah dipengaruhi dan alami
kecelaruan dlm jangka masa terdekat
OBJEKTIF UTAMA PROGRAM PENCEGAHAN :
@ : Sampaikan aktiviti / program yg boleh mencegah atau
meminimakan insiden kecelaruan terhadap populasi
yg berisiko.
@ : Contoh : Program Pencegahan Dadah Untuk MM Sekolah
Rendah.
37. C. PENDEKATAN PEMULIHAN
PEMULIHAN :
#: Proses diaplikasikan selepas masalah ditemui utk dorong
moditifikasi t.laku yg bermasalah.
# : Sedia perkhidmatan kpd MM yg hadapi masalah spasifik
APLIKASI :
APLIKASI : LAKUKAN DIAGNOSIS LENGKAP
Kaji individu dan masalahnya
Buat keputusan spt :
1. Btk kejadian yg dpt kukuhkan t.laku yg diinginkan
2. Musnahkan t.laku yg tdk diinginkan
Contoh : MM yg tdk berfungsi dlm BD normal dibantu memoditifikasikan
t.Laku dgn guna teknik tertentu agar dia dpt belajar dlm BD normal
38. PROGRAM PEMULIHAN :
#: Fokus kpd cara galakkan MM buat pilihan yg berkesan /
sesuai dan kebolehan gunakan strategi dgn berkesan.
PENGGUNAAN PROGRAM PEMULIHAN :
@ : Keatas MM yg belum berkembang
@ : Mendemostrasi kemahiran buat pilihan yg sihat
@ : MM yg perlu bantuan utkmenangani sesuatu yg sukar.
39. D. PENDEKATAN KRISIS
PENDEKATAN KRISIS :
#: Berbentuk arahan dan berorentasikan tindakan
# : Digunakan semasa MM menghadapi krisis
# : Semasa hadapi krisis MM tiada masa buat refleksi-kendiri
penerokaan dalaman terhadap persepsi dan aspek
tumpuan
# : MM perlukan panduan sehingga mereka menjd stabil /
selamat dan bertanggingjawab membuat keputusan.
# : T.jawab dtg secara beransur setelah pelan tindakan
awal diperkukuhkan dan MM telah mengalami
kejayaan peringkat awal.
40. CIRI-CIRI REKABENTUK BB YANG BAIK
Tujuan yg jelas
Aktiviti yg bersesuaian dgn umur
Pelajaran yg mempunyai koordinasi serta
mengikut urutan
Peluang bagi MM utk mengaplikasi, membuat
refleksi dan menilai pbj mereka.
41. BB digunakan utk btk arahan tertentu @
perkhidmatan maklumat spt “bimbingan BD” @
“bimbingan kumpulan kecil”
Aktiviti dibtk utk bantu MM fokus kpd pemerolehan
pengetahuan @ kemahiran
Bina matlamat yg sihat / kuasai tingkah laku bg
mencapai matlamat BB
Aktiviti disampaikan dlm sesi BB kumpulan kecil @
besar utk semua murid
Guru Perlu :
Berkerjasama secara kolobaratif dgn guru BB agar
MM terima BB yg diperlukan.
42. A. BB INDIVIDU
BB INDIVIDU BERKAIT DGN :
• Pencapaian akademik yg tdk memuaskan
• Masalah peribadi dan kerjaya
• ketidakhadiran semasa aktiviti @ kokurikulum
• Masalah disiplin spt tdk dtg @ lewat ke sekolah,
ponteng dan merokok.
TUGAS GURU BB :
• Adakan BB ind bg bincangkan masalah yg dihadapi MM,
MM dpt kenalpasti dan pencegahan dpt diambil
• Membimbing MM menangani masalah
• Kembang hubungan & k.pasti masalah yg dihadapi MM
& bantu mereka fahami antara tindakan & akibatnya
• Bantu MM mengamalkan kemahiran yg diperlukan utk
hadapi situasi bermasalah dgn berkesan.
43. B. BB BERKUMPULAN
• Gladding (Schmidt, 1993) : tujuan BB kumpulan sbg
pencegahan terhadap kecelaruan perseorangan atau
kumpulan melalui pemindahan maklumat dan / atau
penelitian terhadap nilai-nilai.
• Berbtk pdd & infomasi dr bercorak rawatan @ peningkatan
diri
• Bantu k.pasti MM yg menghadapi konflik kritikal & kesulitan
• Lebih kpd arahan dan maklumat secara semulajadi
• Menitikberatkan maklumat @ arahan kpd MM yg ramai
• Libat ramai murid / perkongsian / perbincangan berlaku
• Berpotensi tingkatkan persekitaran BD @ sekolah dgn
utamakan aspek +ve (perkbgan & perhubungan manusia)
• Maklumat / kemahiran boleh digeneralisasikan oleh MM utk
capai matlamat diri, pdd dan kerjaya mereka.
44. GURU PERLU :
• Guna pelbagai proses pengajaran / teknik / kaedah
• Saiz kumpulan sederhana (tdk lebih 25 org)
• Berstruktur dan terarah dlm aktiviti.
BATASAN BB KUMPULAN :
• Tdk menghasilkan perubahan signifikan kpd MM yg alami
konflik kritikal @ kesulitan dlm kehidupan & di sek, ttp
boleh kenalpasti golongan ini utk dirujuk kpd kanselor.
• Saiz kumpulan besar tdk menyekat interaksi ahli kumpulan
mbbkan sokongan peribadi, k.sayang dan pembinaan
kepercayaan tdk begitu mendalam
• Tdk membantu ind tertentu, matlamat pdd dan kerjaya utk
semua ahli kumpulan
• Dlm usaha mencapai objektif pengajaran utk pelajaran BB
dlm satu siri topik, kemungkinan perhatian terhadap
keperluan ind diabaikan.
45. RINGKASAN
BIMBINGAN Proses membantu ind / kumpulan buat pilihan yg sesuai
PRINSIP @ : Semua murid boleh rasai sesi BB tanpa kira kaum
@ : T.jawab kolektif antara guru BB, MM, rakan, i.bapa
BIMBINGAN
@ : prosedur khusus
# : pemudahcara t.laku terhadap pelanggan
MATLAMAT # : bantu pelanggan hadapi situasi baru
# : menjelaskan keperihatinan
BIMBINGAN
# : menguasai perhubungan interpersonal
# : guna kebolehan bg kuasai keberkesanan kendiri
& : perkembangan, pencegahan, pdd pemulihan & krisis
PENDEKATAN
utk sedia bantuan kpd MM cara mengendali @
BIMBINGAN mencari penyelesaian kpd masalah yg dihadapi
JENIS
& : individu & berkumpulan (kelompok)
BIMBINGAN
46. Kembangkan kemahiran MM utk tangani masalah
(disiplin, peribadi, akademik) dlm kehidupan
Tdk selesaikan masalah utk MM
Sbg pendengar yg baik, supaya MM dpt meneroka /
menilai situasi dan diri mereka serta kembangkan
kemahiran utk hadapi masalah
Berkerjasama (koloboratif) dgn guru PBB bg sedia BB yg
sesuai.
Bekalkan maklumat & maklumbalas kpd guru PBB ttg
keperluan & keberkesanan BB
47. Beri BB permulaan kpd MM dan bincang apa yg
mereka perlukan sebelum rujuk kpd guru PBB utk BB
@ bantuan selanjutnya.
Biasakan MM dgn BB di sek agar mereka dpt sampai
maklumat BB kpd MM lain & galakan gunakan BB di
sek
Sokong @ bantu program BB spt menjd fasilitator kem
motivasi, mentor dlm program mentor-mentee
Kemas kini rekod MM dlm BD spt kemajuan,
kehadiran,pencapaian akademik dan latarbelakang MM
Btk hubungan baik dgn MM, penyayang, positif
terhadap MM, sensitif dgn memahami kehendak MM
Bantu btk nilai-nilai dan sikap +ve, komunikasi
berkesan dlm aktiviti pbj BD.
48. A. MENGUMPUL MAKLUMAT TENTANG MM
PERANAN GURU MATA PELAJARAN :
@ : Sediakan maklumat lengkap (personaliti, tingkahlaku,
pencapaian) MM melalui ujian dan bukan ujian (soal
selidik, pemerhatian, temuduga)
@ : Buat pemerhatian terhadap MM (luar @ dlm BD) utk
dpt maklumat ttg t.laku & sosial
@ : Melengkapkan, mengemaskini dan menyimpan rekod
pencapaian akademik, kokurikulum MM
@ : Menyimpan laporan anekdot libatkan sesuatu peristiwa
tarikh dan tempat utk guru PBB / kaunselor fahami
personaliti MM
@ : Melengkapkan, mengemaskini dan simpan rekod MM
iaitu kad 001 R/M.
49. B. MENGENALPASTI MM YG BERMASALAH
# : K.pasti MM bermasalah & bantu MM sebelum jd rumit
# : Btk hubungan baik dgn MM utk ketahui masalah mereka
# : Terdpt MM kongsi masalah dgn rakan (tdk dgn guru),
maka bina hubungan dgn rakan MM bermasalah
# : Membincang masalah MM utk ketahui masalah sebenar
# : Teroka cara penyelesaian bers-sama dgn MM (MM perlu
jujur, komited, rela, guna strategi penyelesaian m.lah)
# : Rujuk MM bermasalah kpd pakar / kaunselor
Bincang masalah
Teroka cara penyelesaian
Kenalpasti MM utk ketahui
bersama-sama
Bermasalah masalah
(MM perlu jujur)
sebenar
50. C. RUJUK KEPADA PAKAR
$ : MM bermasalah rumit dirujuk kpd kaunselor / pakar
guru PBB
$ : Masalah spesifik perlu kemahiran spesifik
$ : Pastikan strategi / langkah pemulihan dituruti oleh MM
$ : Kenalpasti kelemahan dlm strategi tersebut.
51. D. MENGENALPASTI FAKTOR PENGHALANG
FAKTOR PENGHALANG BIMBINGAN
$ : Tdk mempunyai kemahiran kaunseling / tdk terima
kursus bimbingan dan kaunseling
$ : Salah tafsir bahawa perkhidmatan BB hanya utk MM
bermasalah sj, MM cuba elak bertemu guru PBB sbb
takut ditertawakan.
$ : Tdk dpt sokongan i.bapa sbb tdk mahu anak dilebel sbg
bermasalah
$ : Tdk dpt sokongan guru lain sbb rasa tdk cekap sbb
kurang kemahiran BB dan kaunseling.
52. 4 peranan guru BB & Kaunseling :
(i) : Mengumpul maklumat m-murid : guna ujian &
bukan ujian utk dpt gambaran tentang personaliti, t.laku
& pencapaian MM
(ii) : Mengenalpasti MM bermasalah : melalui temuduga
bg mempastikan masalah sebenar dan bantu MM
meneroka penyelesaian @ pilihan penyelesaian. Rujuk kes
kpd pakar jk rasa tdk mampu selesai masalah
(iii) : Merujuk kpd pakar : jika tdk mampu selesai
masalah dan guru perlu rancang tindakan susulan
(iv) : Mengenalpasti faktor-faktor penghalang : spt
kurang kemahiran, salah faham terhadap BB dan
Kaunseling serta kurang sokongan i.bapa dan guru
53. CONTOH KOMUNIKASI INTERPERSONAL DLM BD:
Berbual dgn murid-murid
Memberi atau membalas pujian
Berkenalan dgn rakan baru
Berkomunikasi menerusi mesej yg segera
Mengekalkan dan memperbaiki perhubungan
Memberi tunjuk arah
Memujuk guru besar.
54. Soalan bg meningkatkan komunikasi
interpersonal (KomI) :
Apa yg ingin saya katakan?
Apa yg patut saya kata, k.kala bertentangan dgn
niat baik saya?
Apa sebenarnya maksud saya, apakah kesan
emosi terhadap kata-kata saya?
55. KONSEP
KOMUNIKASI INTERPERSONAL
• Dibuat secara bersemuka, berbual dgn murid sblm
kelas bermula, berinteraksi dgn ibu bapa @ rakan
semasa makan malam, bertukar rahsia dgn rakan
• Berlaku sepanjang hari / ada yg berkesan & ada
yg tdk berkesan
• Proses perkongsian maklumat antara individu
• Perlukan usaha 2 hala
56. KOMUNIKATOR BERKESAN
: Memahami sepenuhnya maklumat
: Mengetahui proses komunikasi interpersonal
: Merancang dgn teliti bg mereka bentuk & melaksana
strategi komunikasi
: Guna maklum balas utk memastikan ketepatan
sesuatu mesej.
57. KEMAHIRAN INTERPERSONAL
: Kemahiran yg perlu utk meneruskan hubungan
antara individu dgn individu lain.
: Contoh kemahiran interpersonal :
‘Rakan menyatakan sesuatu, anda mendengar,
menyoal jika tdk faham, angguk kepala jika
setuju’
: Kemahiran interpersonal : menyoal, mendengar
dgn aktif, gunakan anggota badan, komunikasi
memberi perhatian, memahami berempati, refleksi
bersemuka (konfrontasi)
58. KOMUNIKASI
: Satu btk rasa yang melibatkan perhubungan manusia
(perbualan, pandangan, mengurus konflik)
: 2 kumpulan memain peranan secara jelas / lengkap
: Apa sahaja bentuk interaksi – perkataan, ekspresi
muka, bahasa, gerak tubuh, kesenyapan yg boleh
diterjemahkan maksud, perasaan & sikap antara yg
terlibat.
: Pertukaran maklumat antara pengantar / penerima
: Mesej perlu jelas penerima memahami, percaya &
buat tindakan
: Maklum balas dpt melengkapkan ketepatan
komunikasi
: Medan komunikasi 2 hala
59. : Komunikasi melibatkan :
: individu dgn individu
: antara organisasi
: proses yg kompleks & libatkan banyak aspek
: penyampaian tepat drp penyampai - penerima
: ketepatan penerima dan pemahaman
: penerimaan @ penolakan selepas menerima
maklumat.
: melibatkan pengherotan & ketidaktepatan
akibat rangkaian perhubungan manusia yg luas
: kepercayaan & keyakinan (kepercayaan menjadikan
komunikasi lebih terbuka dan jujur)
60. KEBERKESANAN KOMUNIKASI 2 HALA
: Mesej yang jelas
: Penerima memahami, mempercayai & ambil tindakan
: Menerima maklumbalas
: Atasi halangan (halangan bahasa, pendengaran,
ketidakupayaan bertutur, kebisingan, istilah &
pengetahuan murid)
: Komunikasi berkesan melibatkan :
: komponen intrinsik kerja yg efisyen
: perhubungan yg berkesan
: aliran komunikasi secara terbuka dlm
keadaan kondusif
: hubungan positif yg didorong oleh
penggunaan teknik tertentu.
61. MASALAH KOMUNIKASI
: bekerja dlm rangka rujuk yg berbeza
: tdk mampu bina hubungan dlm keadaan yg
memuaskan / selamat / berkesan
: tdk diberi perhatian serius
: anggap komunikasi tdk penting.
62. MODEL KOMUNIKASI 2 HALA
PERSEKITARAN KEBISINGAN
MAKLUMBALAS
ENKOD DEKOD
PENAPIS PENAPIS
MESEJ
PENYAMPAI
PENERIMA
PERSEKITARAN KEBISINGAN
SUMBER : Lucas R.W : Perhubungan Interpersonal Yg Berkesan
63. HALANGAN KOMUNIKASI
ASPEK CIRI HALANGAN CARA ATASI HALANGAN
Kebisingan Kurangkan aras bunyi /
PERSEKITARAN gangguan alat komunikasi dlm bilik khas/
pendengaran elak guna radio
Suara / bahasa Guna ayat ringkas & jelas,
tdk jelas maksud elak guna istilah yg mbbkan
kabur, istilah salah faham, kemukakan
PENGHANTAR
teknikal, soalan soalan terbuka / tertutup utk
yg sukar dpt maklumat / sedia
difahami maklum balas yg sesuai
S-sama bercakap Berhenti berbual & dengar
PENERIMA Jgn mencelah @ sahaja / elakkan mencelah
menyampuk @ menyampai pendapat.
64. ASPEK CIRI HALANGAN CARA ATASI HALANGAN
Sikap (nilai, minat
kepercayaan, pdd Kenalpasti faktor tsbt dlm
penderiaan dan diri anda (guru) dpt
PENAPIS pengetahuan) mencegah halangan /
bertindak sbg kerosakan penerima mesej
penapis / halang drp murid-murid
resepsi mesej
Idea, konsep, Pastikan anda berpengetahuan
maklumat yg di bermaklumat & mahir utk
MESEJ
pindahkan sbg sampai mesej dgn berkesan
penyampai Berupaya jawab soalan murid
Keadaan / aliran
Komunikasi secara
SALURAN yg dilalui semasa
bersemuka.
berkomunikasi
65. ASPEK CIRI HALANGAN CARA ATASI HALANGAN
Murid gagal
Tingkatkan kefahaman murid
terjemah @
pd mesej & kenalkan murid
fahami apa yg
pd simbol, perkataan &
ENKOD guru hantar/ murid
isyarat akan beri kesan kpd
tdk kenal
mesej. Pilih saluran / masa
perkataan &
ind utk sampaikan mesej
isyarat
Penterjemahan isi
Guru boleh
kandungan ke
DEKOD menginterpertasi dan beri
bahasa, simbol @
respons yg sesuai
makna
Atasi penerimaan mesej &
MAKLUMBALAS diterjemah spt yg
dikehendaki.
66. KEMAHIRAN
Komunikasi Intrapersonal
: Keberkesanan seorg guru, rakan, pasangan hidup
pengurus bergantung kpd kemahiran Komunikasi
Intrapersonal
: Penting kpd keupayaan profesional & dokumentasi
secara meluas
67. 1. MEMBINA HUBUNGAN
: Hubungan berkesan jk ada keyakinan antara G-M
: Bina hubungan berasas kepercayaan & pertahankanya
w.pun terjadi perubahan
: Kepekaan, hormat, empati & keteguhan faktor penting
dlm bina hubungan
: Murid beri m.balas terhadap kepekaan, hormat & empati
dr guru & mahu guru rasai apa yg mereka rasa &
anggap guru sbg rangka rujukannya.
: Kemesraan, penyayang & perlakuan yg sesuai
galakan murid bertindakbalas.
: Keadaan fizikal, cara murid dialu-alukan, gerak isyarat,
nada suara, kehadiran gangguan pengaruhi mesej
: Guru guna kemesraan, nada & perkataan yg diterima
murid & elak guna kenyataan streotaip @ humur palsu.
68. 2. MEMBERI PERIHATIAN
: Individu terima maklumat 4-6 kali lebih cepat dr
kepantasan pertuturan normal
: MM mudah terganggu, maka guru perlu beri
perhatian penuh agar mesej tdk hilang
: Guru perlu :dengar dgn penuh perasaan / dengar
dgn penuh minat dgn libatkan tumpuan mental /
gunakan ekspresi muka, gerak isyarat & postur
: Fungsi Memberi Perhatian :
: fahami kenyataan murid
: bantu fahami masalah murid
: wujudkan rasa hormat diri @ selamat bg murid
: alat peneguhan / alat komunikasi
: bantu hubungan baik G – M (klien)
69. KOMPONEN MEMBERI PERHATIAN
: Kedudukan Klien (Murid) : Pastikan murid dpt duduk
dgn selesa / tiada apa-apa yg menghalang t.laku
: Bertenang : Murid duduk selesa agar kenyataan dpt
dinyatakan @ didengar dgn jelas / dorong M bercakap
: Kedudukan Tubuh (posture) Pembimbing: condong
kehadapan arah murid menunjukkan Pmbg menerima /
minat pd murid.
: Ekspresi Muka : berseri, senyum sbg tanda Pmbg
sedia menerima murid
: Tentangan Mata : bertentang mata dgn murid tanda tunjuk
minat dgn apa yg dikatakan & bersama murid dr fizikal
& mental. Ikut keselesaan murid (alih mata bila M malu)
: Soalan Terbuka : galakan murid bercakap / beri peluang
murid bercakap panjang
: Dorongan Minima Utk Bercakap : gerak isyarat, angguk
kepala, perkataan tunggal & ringkas spt „uh-uh‟,
„uh-uhm‟, „ye‟, perwatakan badan, ulang perkataan
70. CONTOH : Skala kadar : Tingkah laku Memberi Perhatian
Tentangan mata
1. Kurang memberi perhatian, kurang tentangan mata
2. Tentangan mata konsisten
3. Perhatian teliti, mengubah penggunaan tentangan mata,
sering memberi perhatian penuh.
Kedudukan tubuh badan, pergerakan dan gerak-geri
1. Tegang, kurang selesa
2. Terlalu tenang
3. Selesa, memberi perhatian penuh, gerak-geri munasabah
Kadar Pertuturan dan nada suara
1. Terlalu lambat atau cepat, nada suara tidak berubah
2. Teragak-agak, kurang pasti
3. Kadar pertuturan yang sesuai.
71. 3. MENDENGAR DGN AKTIF
€ : Mendengar :
: Carl Rogers : Guru pmbg hendaklah mendengar
secara aktif.
: asas / komponen penting dlm interaksi &
komunikasi
: bantu kenal pasti bidang bermasalah /
perunding yg berkesan dlm selesai konflik &
masalah, buat keputusan
: alat kumpul maklumat dlm komunikasi aktifkan
proses pembelajaran
: 4 fasa mendengar iaitu pendengaran,
penumpuan, pemahaman dan bertindakbalas.
€ : Tujuan Mendengar : Fahami mesej
72. : Guru Perlu :
: tunjukkan minat yg tulen terhadap kata-kata murid
: berdiam diri sepanjang masa ttp guna semua
deria utk fahami mesej
: mendengar setiap perkataan & minda mencari
mesej yg tersirat / melalui mata lihat bahasa
tubuh, gaya isyarat / dengar kata hati anda,
buat catatan reaksi terhadap mesej
: faham maksud tersirat dan tersurat (fahami
perasaan murid dgn mendalam @ rasai apa yg
dirasai oleh murid (mendengar dgn empati)
: menyatakan dgn tepat idea & perasaan murid
: dpt mentafsir perasaan yg terpendam murid &
buktikan pd murid bahawa kita mendengar,
memahami dan menerima mereka
: profesional, ambil berat dan menghormati murid
sbg manusia
73. : Mendengar Dgn Aktif :
: Bantu guru menguji pemahaman ttg apa yg
dikatakan oleh murid-murid
: Mengimbas kembali pengertian maksud kpd
murid dan buat penjelasan atau betulkan salah
faham
: Tdk mengulang perkataan sama yg dituturkan
murid, ttp memasukkan pemahaman guru ttg
keseluruhan mesej murid jd satu maksud yg
menyeluruh
: Rangsangan meneroka perasaan & pemikiran
mereka
: Kegagalan Mendengar : kegagalan perkhidmatan,
murid kecewa, meningkatkan stress ind & publisiti
negatif di war-warkan.
74. : TEKNIK MENDENGAR SECARA AKTIF :
I. Meringkaskan Maksud M
: Guru guna perkatan sendiri bg jelaskan maksud
@ perasaan murid & yakinkan murid bahawa anda
mengerti @ tunjuk minat terhadap mereka
: Murid berpeluang jelaskan perkara sebenar
: Perjelasan berlaku bila wujud salah faham @
melahirkan sokongan kpd murid utk terus berbual
II. Melahirkan Pemahaman Terhadap Perasaan M
: Ulang perasaan yg dinyatakan @ bayangan utk
bantu anda kaji semua persepsi anda terhadap
perasaan murid
: Murid lihat perasaan sendiri secara objektif dan
menjelaskannya.
75. III. Mengemukakan Soalan
: Menyoal :
- dpt fahami pemikiran / perasaan murid / peroleh
maklumat tambahan
- Merangsang / menyokong murid utk rasai mereka
boleh kembangkan pemikiran / perasaan
- Mengesahkan minat dan perhatian guru
terhadap murid
: Kebaikan Mendengar Secara Aktif :
- Bekalkan lebih banyak maklumat utk perbincangan
- Kesan terapeutik
- Ind dpt luahkan perasaan membawa kpd
pelepasan emosi
76. 4. MENGGUNAKAN BAHASA YG SESUAI
: Bahasa :
: Lisan dan bukan lisan
: Pengalaman sebenar ind dpt dilahirkan
: Beri kefahaman ind lain lihat situasi sbg masalah
atau peluang
: Tanda kepekaan @ penghormatan kpd budaya
murid bila anda bertutur / memahami bahasa
mereka (formal / bahasa harian murid).
: Berpusat bg interaksi sosial @ kuasa berkesan
menggambarkan kebenaran kpd murid.
77. : Maksud sesuatu perkataan bergantung kpd :
: Individu yg bercakap
: Latarbelakang individu yg bercakap
: Pendidikan individu
: Perkataan yg dipilih utk digunakan.
: Strategi :
: Guna ayat ringkas
: Elak bahasa yg sukar difahami
: Sebut perkataan dgn jelas
: Elak guna istilah yg merendah / menghina
murid.
78. 5. MEMAHAMI BAHASA TUBUH
: Bahasa Tubuh :
: Komunikasi tanpa lisan (kontek mata, ekspresi
muka, isyarat, pergerakan / posisi badan,
kelipan mata, isyarat tangan dll)
: Menjadi pelengkap perkataan (pertuturan)
: Meluah perasaan, reaksi, keadaan pemikiran
tanpa guna perkataan / tanpa bertutur
: Kajian : Bahasa tubuh yg diguna utk hantar
mesej lebih penting dr perkataan yg ditutur.
: Keseluruhan mesej yg difahami murid didapati
: 10 % dr keseluruhan kandungan
: 30 % dr kenyaringan / nada suara
: 60 % dr komunikasi non-verval (b.tubuh)
79. : Pentafsiran b.tubuh perlu berhati-hati : Eg : senyuman
anggukan, kelipan mata, ekspresi mukatdk membawa
makna mendalam.
: Contoh :
MASA BAHASA TUBUH PENTAFSIRAN
Duduk dihujung kerusi Tdk bermaksud apa-apa
Lepas 30 min sambil membongkok kerana itu cara murid
badan ke meja duduk yg paling selesa.
Menunjukkan minat yg
Situasi 1 Semakin membongkok
mendalam pd
Lepas 30 min kan badannya
perbincangan
Tdk berminat atau
Situasi 2 Duduk tegak dan
sudah hilang minat pd
Lepas 30 min Bersandar di kerusi
perbincangan
80. : 2 cara pentafsiran bahasa tubuh
a. Memerhati perlakuan individu di awal perbincangan
semasa tekanan masih rendah dan subjek mudah
diterima
b. Kesan perubahan mendadak dlm tingkah laku dan
postur.
: Jgn fahami bahasa tubuh pd isyarat sahaja ttp juga pd
postur
81. 6. KEMAHIRAN BEREMPATI
: Kemahiran Berempati : Guru cuba memahami serta
merasai apa yg dirasa oleh murid
: Kepentingan : bantu Guru memahami kenyataan
murid & merasai perasaannya.
: Kebaikan :
: Beri gambaran kpd M bahawa Guru telah
memahami perasaannya.
: Mendorong murid menceritakan masalahnya
: Bantu Guru memahami kesulitan murid
82. : Respon Guru mengandungi 2 aspek iaitu
a. Aspek kognitif
b. Respon afektif.
CONTOH 1 :
M : Basikal saya dilanggar kereta pagi tadi. Entah mana saya
nak cari wang utk membaikinya.
Guru : Ahmad berasa bimbang kerana tdk ada wang utk
membaiki basikal yg telah dilanggar kereta.
2 aspek respon Guru berdasarkan cth di atas :
a. Aspek kognitif : basikal telah dilanggar kereta
b. Aspek afektif : bimbang
83. : Kemahiran Berempati Guru mengandungi 2 komponen
kenyataan Murid (klien) iaitu :
a. Idea klien (kongitif)
b. Perasaan klien (afektif)
CONTOH 2 :
M : Saya benci kawan saya Mutu. Dia suka menuduh saya
tanpa bukti. Semalam dia kehilangan pen. Dia menuduh
saya mencurinya.
Guru : Kamu benci Mutu kerana dia selalu menuduh kamu tanpa
bukti.
2 Komponen kenyataan Guru iaitu :
a. Komponen idea : kerana dia selalu menuduh kamu
tanpa bukti .
b. Komponen afektif : benci
84. KEPENTINGAN EMPATI
Membina : Murid rasa Guru memahaminya dia mudah
hubungan dgn M menceritakan masalahnya.
Merangsang : Guru beri respon empati : Murid mula meneroka
penerokaan diri situasi dihadapannya dgn mendalam
Menyemak
: Murid betulkan respon empati Guru yg kurang
pemahaman dgn
tepat.
klien (M)
Memberi : Empati adalah cara menyelami jiwa Murid dr
sokongan aspek pengalaman, t.laku & perasaan.
85. Melicinkan : Empati galakkan Murid bercakap lebih lanjut
komunikasi sbb merasakan Guru telah memahaminya.
: Empati tumpu pd isu-isu penting dr murid
Meningkatkan
: Empati membantu Murid & Guru memahami
tumpuan
pengalaman, t.laku dan emosi Murid
: Empati libatkan Guru @ Pmbimbing utk beri
Menyekat nasihat terlalu awal
pembimbing € : Empati galakkan Murid memikirkan strategi
penyelesaian masalah.
€ : Empati dorong Murid akui masalahnya & liha
Menggalakkan
masalah dgn mendalam, menyusun
tindakan M
strategi dan bertindak dgn tegas..
86. RESPONS EMPATI KAUNSELOR
Tepat Kurang Tepat
Pengesahan oleh Murid Tanda kurang tepat yg
secara lisan @ tanpa ditunjukkan secara lisan
lisan @ tanpa lisan
Penjelasan lanjut Kenyataan semula @
oleh Murid pembetulan oleh Murid
Respons kaunselor yg
berempati
Pergerakan yg disebabkan empati yg tepat & kurang tepat
87. 7. MEMBERI TINDAK BALAS BERSESUAIAN
A. GALAKAN YG MINIMA
• : Isyarat tangan, anggukan, sepatah perkataan @ buat
bising, postur badan, pengulangan kata kunci, senyuman
tunjukan anda berminat
• : Eg : „mmm‟, „A-haa‟, „Ya‟, „Jadi?‟, „Lagi?‟, „Ibu anda‟
• : Kebaikan :
• : Galakan Murid terus bercakap
• : Guru banyak bercakap mbbkan Murid hilang minat
• : Mudah dpt mesej (mendengar suara sendiri)
88. B. MENYOAL
: Soalan digunakan utk :
: mengembangkan maksud
: memulakan perbualan
: dpt ilustrasi (gambaran) secara spasifik
: mengkaji persepsi
: mendapat lebih maklumat ttg masalah Murid.
: 2 jenis soalan :
A. Soalan Terbuka
B. Soalan Tertutup
89. A : Saoalan Terbuka
: Agar M terus bercakap / jelaskan topik dgn terperinci
: Bantu M fahami topik bkn memahami pemahaman pmbing
: Dpt peroleh banyak maklumat & dpt gambaran jelas
ttg masalah Murid
: Memudahkan sesi membimbing.
CONTOH :
“Apakah perkara berkaitan ibu anda yg amat mengecewakan anda?”
“Bagaimana anda boleh menghilangkan kekusutan ini?”
“Apakah sebab anda meninggalkan sekolah?”
“Apakah maksud anda dengan „kegagalan‟?”
“Bagaimana perasaan kamu selepas dihukum oleh Guru Besar?”
“Apakah sifat bapa yg mengecewakan kamu?”
“Apakah perasaan Siti apabila diberitahu Siti telah mendapat 8A dlm
SPM?”
90. B : Saoalan Tertutup
: Maklumat berbentuk fakta @ jawapan „ya – tdk‟
: Menghentikan perbualan
: Mencadangkan murid senyap & jawab bila ditanya
: Peroleh maklumat terhad (perlu kemuka byk soalan)
CONTOH :
“Apakah dia membuatkan anda marah?”
“Ya” , “Tidak juga” , “Tidak” .
“Anda mahu pergi dari dia?”
“Oh! Saya fikir anda mahu meninggalkan rumah”
Guru : Sukakah kamu datang ke sekolah?
M : Ya
Guru : Sudahkah kamu bersarapan?
M : Belum
Guru : Adakah kamu terlibat dgn kecurian itu?
M : Tidak
91. C. BERFIKIR LANTANG
: Menyuarakan secara terbuka / eksplisit apa yg ada dlm
dlm fikiran anda utk didengar oleh org lain
: Murid akan hairan, tertanya-tanya, terganggu jika guru
ubah topik serta merta.
: Kegunaan : Utk menjelaskan;
: kpd M apa yg berlaku dlm komunikasi
: sebab mengapa topik pengajaran diubah t-tiba
: Tujuan :
: Menghapuskan kesangsian, keraguan,
anggapan buruk murid ttg apa yg berlaku
: Yakinkan murid apa yg berlaku dgn penerangan
ringkas / jelas.
92. D. TERUS MENERUS
: Bertindak secara langsung @ terbuka apa bila
mengetahui apa yg berlaku diantara guru dgn murid pada
satu masa dan berkomunikasi secara konstruktif
: Jika komunikasi beri kesan –ve, mengacam murid, rasa tdk
selesa, tdk mesra ; maka anda perlu jelaskan sebabnya
sama ada satu kemungkinan @ pendapat sahaja.
: Eg : “Saya dpt rasakan yg kamu mula berasa marah
terhadap saya sekarang”.
93. E. MENGGUNAKAN KESENYAPAN
: Kesenyapan : berhenti sementara
: Sebab Murid berhenti bercakap
: rasa tidak selesa
: penerokaan diri utk celik akal terhadap m.lah
: mencari idea / perasaan utk disampaikan
: Tujuan kesenyapan
: Menerima tindakan murid
: Beri keyakinan pd murid bahawa ia berhak
menentukan corak komunikasi.
: Beri peluang kpd guru / murid utk berfikir
: Membina kepercayaan
: galakan pelajar berfikir terbuka utk lahir isi hati
94. : Cara guna kesenyapan dgn berkesan
: menerima murid
: peka terhadap masa
: biarkan murid memecahkan kesunyian
: jangan timbulkan kemarahan murid –
benarkan ia keluar (jika ia mahu)
CONTOH :
1. Nampaknya, saudari sdg memikirkan sesuatu. Boleh
saya kongsi?
2. Mungkin saudara sudah sedia utk berkongsi dgn saya
tentang apa yg difikirkan tadi.
3. Saya kira saudari ada sesuatu yg hendak disampaikan.
Sila ceritakan.
95. F. MENGENAL PASTI PERASAAN
: Kebolehan membuat tanggapan @ t.balas terhadap
perasaan murid secara tepat.
: Tahap sensitiviti yg tinggi utk memahami murid
: Kebolehan mengenal perasaan apabila diluahkan
: Galakan murid meluah @ menyatakan perasaan dgn jelas
: Eg :
: “Apa perasaan kamu ttg apa yg berlaku?”
: “Apa perasaan kamu sekarang?”
96. G. REFLEKSI
: Refleksi :
: terhadap idea utama dgn kenyataan ringkas
: ungkap semula apa yg M terlah katakan
: isi kandungan dirumus jd maklumat baru
: terhadap perasaan (dr kenyataan beremosi murid)
fokus kepada maksud tersirat
: diguna utk tunjuk kefahaman @ bantu murid ke
arah kesedaran kendiri
: diguna disemua peringkat komunikasi
: menyemak pemahamannya dgn murid (Guru perlu
b-benar faham masalah murid
: Refleksi berkesan memberi isyarat kpd murid bhw guru
cuba memahami @ fahami dgn betul @ menerima murid
: 2 jenis refleksi : Refleksi Idea & Refleksi Perasaan
97. REFLEKSI IDEA
: kemahiran Guru sbg cubaan memahami murid
: Guru menyemak sama ada dia faham apa yg
dikatakan oleh murid
: membolehkan murid capai kesedaran diri dan
kefahaman diri.
; Guru membalikkan idea @ isi kenyataan murid
CONTOH 1 :
M : Saya tidak mencuri
Guru : Saudara tidak mencuri.
CONTOH 2 :
M : Saya fikir saya akan gagal lagi. Saya tidak pernah
mendapat gred yang baik.
Guru : Rekod lama saudara menunjukkan saudara mungkin
akan gagal.
98. REFLEKSI PERASAAN
: Guru membalikkan aspek emosi kpd murid
: Meninggikan tahap kesedaran murid ttg
perasaan sebenar yg dialami olehnya.
: Contoh di bawah
99. CONTOH 1 :
M(Man): Saya berasa saya akan gagal lagi
Guru : Ali bimbang akan gagal lagi.
CONTOH 2 :
M : Cikgu menengking saya tanpa suatu sebab tertentu.
Guru : Saudara berasa marah kerana ditengking tanpa sbb.
CONTOH 3 :
M : Saya benci sikap i.bapa saya. W.pun sudah berumur
17 tahun, mereka suka menyekat pergerakan saya.
Guru : Saudara berasa kecewa kerana kebebasan saudara
tersekat?
CONTOH 4 :
M : Saya hairan b. mana kamu kalah dlm perlawanan itu,
pada hal kamu bermain baik sekali.
Guru : Saudara hairan kerana kalah dlm perlawanan itu?
100. Contoh kata-kata perasaan adalah spt berikut :
Sedih Geli hati Kecewa Seronok
Hampa Puas hati Putus asa Cemburu
Terharu Takut Gelisah Tersinggung
Rasa sakit Rimas Muram Sayang
Rindu Terperanjat Kecil hati Cinta
Bosan Tertekan Malu Iri hati
Jemu Tak sedap hati Keliru Ria
Marah Geram Berang Risau
Meradang Patahhati Meluat Bingung
Sakit hati Kuatir Panas hati Bimbang
Benci Mesra Sombong Terancam
Suka Kasih Gembira Rasa bersalah
101. Pengukuran Tindak Balas Yg Tepat Kpd Perasaan
(Cheryl J. Normington)
Arahan : Tandakan ( / ) dlm ruang berkenaan 1 2 3 4 5
Tindak balas tidak menepati isi
Jarang menepati isi
Kadangkala menepati isi
Sentiasa menepati isi
Tidak menghiraukan perasaan nyata
Tindak balas tidak menepati perasaan
Kadangkala menepati perasaan
Sentiasa menepati perasaan
Tidak dapat menyentuh perasaan dalaman
Kadangkala menyentuh perasaan
Sentiasa menepati perasaan
102. H. INTERPRETASI (MENTAFSIR)
: Proses aktif utk menerangkan makna sesuatu
peristiwa / aktiviti kpd murid secara aktif supaya mereka
boleh melihat masalahnya dr sudut yg baru.
: tafsiran kpd masalah bg pastikan guru & murid b-benar
memahami masalah / dpt gambaran jelas masalah murid
: Matlamat :
: melatih murid mentafsir sendiri peristiwa @ masalah
yg dihadapi
: membantu murid memahami maksud sesuatu
peristiwa.
: memberi pandangan alternatif terhadap masalah
: beri makna lebih mendalam terhadap mesej
asal murid.
103. : Kemahiran Interpretasi :
: gunakan perkataan mudah difahami
: jgn berikan terlalu banyak interpretasi pd satu
satu masa.
: toleransi & pengetahuan murid perlu ada supaya
M tdk di paksa terima sesuatu interpertasi.
104. CONTOH 1:
M : Saya tdk dpt mengurangkan a-aktiviti permainan
saya …….tugas yg diberikan oleh pensyarah terlalu
banyak. Ini melampau.
Guru : Anda cuba menyatakan p-pensyarah bersalah krna
memberi terlalu banyak tugasan dan itu menganggu
aktiviti permainan anda.
CONTOH 2 :
M : Saya tdk dpt membuat kerja rumah jk ayah berada
dirumah. Saya berasa tertekan. Dia akan marah
w.pun suatu kesilapan kecil berlaku.
Guru : Drp apa yg saudara katakan ttg ayah saudara,
saudara amat takut pdnya. Adakah itu benar?
105. CONTOH :
“Kamu menceritakan mengenai keluarga kamu seolah-olah
kmau bukannya pemerhati yg berminat. Saya mengandai
kan bahawa kamu tidak mempunyai perasaan terhadap
mereka.”
“Tidak mustahil seseorang itu boleh mencintai atau
membenci bapanya pada masa yang sama.”
“Dari apa yg kamu katakan mengenai bapa kamu,
nampaknya kamu betul-betul takutkannya. Begitukah
pandangan anda?”
106. I. PENJELASAN
: Penjelasan :
: membuatkan sesuatu yg kabur jd lebih fokus
atau jelas
: respon murid yg kabur (menyembunyikan sesuatu /
mengelirukan) perlu diperjelaskan
: Cara penjelasan :
CONTOH :
“Boleh tak kamu terangkan perasaan kamu itu dgn cara yg
lain pula?
“Saya kurang faham dgn apa yg telah kamu terangkan.”
“Apa maksud kamu apabila kamu berkata ibu bapa kamu
tidak mempedulikan kamu langsung?”
107. J. KONFRONTASI
: Konfrontasi :
: menjelaskan perselisihan yg telah kita perhatikan
dlm t.laku murid.
: satu respon membolehkan murid berdepan dgn apa
yg diperlukan @ yg perlu dielakkannya
: Tujuan :
: kenali dgn jujur / terbuka serta tunjukkan kpd murid
apa yg berlaku.
: bantu murid mengenal pasti percanggahan, rasional
helah & interpertasi yg salah.
: Kesan : timbul cabaran, pendedahan @ ancaman
108. : Kemahiran Konfrontasi : digunakan oleh Guru bila :
1 : Bila kenyataan Mberlainan dgn tindakannya.
Eg : Murid berjanji utk dtg awal ke sek ttp masih dtg
lewat ke sek. (Konfrontasi digunakan utk betulkan
tdkan murid ini dgn menyatakan kata-katanya berbeza
dgn tindakannya )
2 : Murid tdk mahu mengaku sesuatu @ tdk ingin melihat
sesuatu perkara @ masalah dr sudut yg berlainan.
: Masalah Konfrontasi :
: timbul rasiko @ mencabar murid.
: Murid rasa tergugat & mahu tamatkan bmbingan @
tdk mahu berjumpa Guru.
: Kebaikan :
: timbul sedar diri pd M dgn cepat /dorong M ubah
t.laku sejajar dgn kata-katanya.
: Gunakan konfrontasi semasa hubungan G-M
baik (mesra / kukuh)
109. CONTOH 1:
M : Selepas makan, saya biasanya menonton TV. Lepas
itu saya cuba menyiapkan kerja rumah ttp saya
dapati sukar utk menyelesaikan kesemuanya
G : Nampaknya saudara mempunyai masa utk
menonton TV kekurangan masa utk menyiapkan
kerja rumah.
CONTOH 2 :
M : Bilakah rombongan ke Melaka itu akan bertolak.
G : Saudara telah menyatakan beberapa kali saudara
tdk meminati rombongan tersebut, ttp saudara
kerap bertanya ttgnya.
110. CONTOH :
“Kamu kata sekolah tdk berapa memuaskan, tetapi gred
kamu sangat cemerlang.”
“Kamu asyik mengatakan kamu sayangkan emak kamu,
tetapi kamu tak mahu menggembirakannya dgn selalu
duduk di rumah.”
111. H. PENDEDAHAN KENDIRI
: Gbb pernah menangani m.lah serupa @ pernah alami
masalah yg sama
: Perkongsian pengalaman dgn murid dpt melegakan @
murid rasa selesa.
: Murid rasakan bukan dia sj alami masalah tersebut
: Elak maklumat yg merendahkan murid @ murid berasa
kurang senang.
112. CONTOH 1:
M : Ini kali kedua saya cuba menduduki peperiksaan
PMR. Bodohnya saya ini.
G : Itu bukan perkara luar biasa. Saya pun menduduki
peperiksaan SPM sebanyak dua kali sebelum saya
lulus
CONTOH 2 :
M : Keluarga saya miskin.Oleh itu saya terpaksa
membantu emak di gerai. Saya tdk dpt mengulang
kaji sepanjang masa.
G : Mat, itulah tanggungjawab seorang anak. Bapa
penoreh getah. Semasa kecil saya menjual kuih yg
dibuat oleh ibu.
113. I. PEMPARAFRASARAN
: Pemparafrasaran : meringkaskan kenyataan murid dr
semasa ke semasa.
: Tujuan :
: Gbb menyemak pemahamannya ttg masalah murid
: tingkatkan ingatan G isi-sis penting
: tingkatkan pemahaman murid ttg masalah yg
dihadapinya.
: timbul kesedaran diri murid
: beri celik akal kpd murid utk selesai masalahnya
114. CONTOH 1:
M : Saya sentiasa lambat masuk ke kelas. Ini mbbkan
saya terus dihalau keluar dr bilik darjah. Saya
benci cikgu kerana tindakannya itu. Lagipun saya
tdk sengaja. Saya terpaksa menolong emak
membasuh baju dan seterusnya menyediakan
makanan utk adik saya.
G : Nampaknya saudari marah kerana selalu dihalau
keluar dari kelas walaupun saudari ada sebab-
sebab yang sah.
115. J. MEMBERI NASIHAT
: Hadley : cadangan & nasihat a.lah t-teknik yg sama
dgn pujukan & oleh itu ia perlu digunakan dgn
berwaspada.
: Guru perlu meneroka satu strategi penyelesaian
masalah.
: Eg : Murid lemah dlm BI, jgn terus cadangkan utk ikuti
kelas tuisyen, sbb cadangan itu siapa saja boleh
mencadangkannya.
: Guru perlu tanya apa yg murid boleh buat utk baiki
pencapaian dlm BI
116. K. KEMAHIRAN IMMEDIACY (KETIKA INI)
: K. Immrdiacy : pengakuan ttg apa yg berlaku di sini
pd ketika ini.
: Meramal perasaan.
: Eg : M melihat keluar beberapa kali – mungkin sudah
bosan dgn sesi bimbingan. (Guru boleh bertutur dlm
suasana „disini & ketika ini‟ (here & now) spt
menyatakan kpd murid yg dia kelihatan sudah bosan
dan baik ditangguhkan.
CONTOH 2 :
G : Saya berasa saudara kurang puas hati dgn saya skrg
CONTOH 2 :
G : Nampaknya saudara tdk gemar akan tempat ini,
117. L. BERSEMUKA
: Guru perlu bersemuka dgn murid utk dpt maklumat jelas
terperinci (bukan lisan)
: Faedah Bersemuka :
: dpt cerita sebenar / jelas / ikhlas
: memahami perasaan / non verbal (t.laku)
: dpt membantu murid dgn cara yg betul
: beri perhatian teliti kpd kenyataan murid
118. HALANGAN Dalam
Komunikasi Intrapersonal
… tiada seorang pun yg tidak menghargai kebaikan &
simpati. Kita mesti membina hubungan berdasarkan
saling percaya-mempercayai, memahami,
menghormati dan membantu tanpa mengambil kira
perbezaan budaya, falsafah, agama @ kepercayaan
The Dalai Lama
119. : Kekurangan elemen komunikasi mbbkan pemahaman
kejelasan makna akan berkurangan
: Halangan komunikasi membawa kegagalan komunikasi
: Contoh.
HALANGAN KOMUNIKASI
Budaya, persepsi, sejarah, Makna/maksud
kepercayaan, jangkaan, mesej diubah
MESEJ keadaan organisasi, etnik, suai @
peranan, motivasi, hilang
psikologi, kuasa yg ada
pada individu.
120. A. FIZIKAL
: Ketidakupayaan spt kecacatan fizikal, masalah
pendengaran, pertuturan dan kesihatan
B. PERSEKITARAN
: Pengalaman dr persekitaran yg dikongsi bersama akan
galakkan komunikasi
: Komunikasi tdk berkesan jk maklumat tdk cukup @
terlalu banyak.
: Mesej guru akan bersaing dgn apa yg difikirkan oleh
murid-murid (fizikal @ mental).
: Bunyi bising menyukarkan penyampaian mesej
121. C. PSIKOLOGI
: Psikologi :
: Persepsi penyampai terhadap penerima
(sebaliknya) terhadap kemahiran /
pengetahuan.
: Perasaan saling faham-memahami
Mempengaruhi
: Persepsi negatif tafsiran mesej
: Tdk ada keterbukaan yg berbeza
: Tdk percaya mempercayai menyebabkan
: Prakonsep yg negatif komunikasi
tidak berkesan
122. : Komunikasi bergantung kpd pemahaman tahap
pengetahuan penerima.
: Keupayaan memahami mesej / Sikap penyampai
PENYAMPAI PENERIMA
: Perasaan personal terhadap kepakaran penyampai
: Teliti jk penyampai berkemahiran tinggi
: Pandangan negatif kpd penyampai mbbkan mesej tdk
diterima / hilang
: Terlalu +ve mempengaruh keputusan penerima
: Persepsi –ve mempengaruhi tafsiran
mesej yg berbeza Komunikasi
: Tdk ada keterbukaan Tdk Bereksan
: Tdk ada kepercayaan / pra konsep -ve
123. D. SOSIAL
: Satu perkataan mempunyai banyak
makna & berbeza ikut budaya
: Ketidakfahaman ttg budaya setempat
mempengaruhi keberkesanan
komunikasi HALANGAN
: Perbezaan jantina, wilayah, etnik KOMUNIKASI
menghalang komunikasi
: Guru guna istilah / bahasa sukar
difahami
: Tdk guna perkataan yg biasa penerima
gunakan.
124. Implikasi penggunaan
Kemahiran Komunikasi
Dlm membina Hubungan
Intrapersonal yg berkesan
125. TANGGUNGJAWAB GURU
: Pastikan semua murid berkomunikasi / berhubung
secara positif dan berkesan
: Mampu memimpin komunikasi 2 hala
: Faham matlamat dan proses Komunikasi Intrapersonal
: Rancang rekabentuk / perlaksanaan komunikasi
berdasarkan maklumbalas bg pastikan ketepatan
sesuatu mesej.
126. Apakah yg perlu dilakukan oleh guru ?
: Menyedari komunikasi harus berlaku dlm melakukan
@ sempurnakan tugasan / menyelesaikan masalah.
: Tangani masalah/kesulitan komunikasi secara
langsung.
: Berkerjasama dgn pelajar bg menstrukturkan semula
persepsi Mmengenai sikap mereka terhadap
komunikasi serta bina hubungan sempurna.
: Bina rasa percaya dgn fokus kpd situasi kumpulan
(sikap / perasaan ahli-ahli kumpulan)
127. Apakah yg perlu dilakukan oleh guru ?
: Beri maklumat relevan kpd murid secara terbuka
: Maksimumkan hubungan G–M (L/P) dgn galakkan soal
jawab / suara rasa tdk puas hati, bina keyakinan.
: Yakinkan pelajar bahawa guru mempercayai mereka
: Mempengaruhi org lain dgn guna kata-kata
menyampaikan maklumat.
