danh gia knxh tr khuyet tat di học hoc nhap

1. Taåp chñ Giaáo duåc söë 395
22
(kò 1 - 12/2016)
ÀAÁNH GIAÁ KÔ NÙNG XAÄ HÖÅI
CUÃA HOÅC SINH KHUYÏËT TÊÅ
T TRÑ TUÏÅ LÚÁP 1 HOÅC H
NGUYÏÎN VÙN HÛNG*
* Viïån Khoa hoåc Giaáo duåc Viïåt Nam
Ngaây nhêån baâi: 18/07/2016; ngaây sûãa chûäa: 20/07/2016; ngaây duyïåt àùng: 22/07/2016.
Abstract: Recently, social skills education for students with intellectual disabilities has been inter-
ested by educators and requires frequent assessment on actual state of these skills to improve effec-
tiveness. In this article, author mentions a survey on 50 students with intellectual disabilities grade 1
in inclusive classess and presents the results of social skills situation of these students which are
considered as a foundation for teachers and educators to find out solutions to enhance education
quality for disabled children.
Keywords: Social skills, assessment, student with intellectual disabilities.
1. Luêåt Ngûúâi khuyïët têåt Viïåt Nam (2010) àaä
xaácàõnhgiaáoduåchoâanhêåplaâphûúngthûácgiaáoduåc
chuãyïëuàöëivúáingûúâikhuyïëttêåt.Tronggiaáoduåchoâa
nhêåpchohoåcsinh(HS)khuyïëttêåt,songsongvúáiviïåc
trangbõkiïënthûácvùnhoáa,cêìntêåptrungphaáttriïíncaác
phêímchêëtnùnglûåcvaâkônùngchoHSkhuyïëttêåt.Kô
nùngxaähöåi(KNXH)àûúåcxaácàõnhlaâmöåttrongnhûäng
nöåidunggiaáoduåcquantroång;giuápHSkhuyïëttêåtnoái
chung, HS khuyïët têåt trñ tuïå (KTTT) noái riïng thñch
ûáng, hoâanhêåptöët húnvúáimöitrûúângxaähöåivaâphaát
triïínbaãnthêntrongmöitrûúângxaähöåi.
Gêìnàêy,möåtsöëcöngtrònhnghiïncûáuúãtrongvaâ
ngoaâinûúácàaäxêydûångàûúåckhunglñthuyïëttûúngàöëi
thuyïëtphuåcvïìvêënàïìgiaáoduåcKNXHchoHS (nhû
cuãacaácnhaânghiïncûáu:Elliott,Horner,ÀùångThaânh
Hûng,NguyïînCöngKhanh,TaåThõNgoåcThanh...).
Caácnghiïncûáuàaälaâmsaángtoãvïìbaãnchêët,àùåctrûng
vaâ hïå thöëng hoáa caácKNXH; tuy nhiïn, vêîn chûa coá
nhiïìucaácnghiïncûáuvïìgiaáoduåcKNXHchoHSKTTT.
Trongböëicaãnhhiïånnay,àïígiaáoduåcKNXHcho
HS KTTT coáhiïåu quaã, cêìn phaãi xaác àõnhàûúåc HS
KTTTàoáàangúãàêutrong“nêëcthang”phaáttriïínvïì
KNXH; haycuåthïíhúnlaâthûåctraångKNXHcuãaHS
KTTTàoáàangúãmûácàöånaâo,tûâàoátòmraàûúåcphûúng
thûác hûäu hiïåunhêët nhùçm giaáo duåc caác kô nùng naây
choHSKTTT.Thúâigianqua,chuángtöiàaätiïënhaânh
nghiïncûáuàaánhgiaáthûåctraångKNXHcuãaHSKTTT
lúáp1hoåchoâanhêåp.Baâiviïëtnaâytrònhbaâytoámlûúåckïët
quaãcuãaquaátrònhnghiïncûáuvaâàêyseälaâkïnhthöng
tinhûäuñchàïícaácgiaáoviïndaåyhoâanhêåpHSKTTT
coáthïmnhûängcúsúãkhoa hoåcchohoaåt àöånggiaáo
duåccuãamònh.
2.NöåidungvaâphûúngphaápàaánhgiaáKNXH
cuãaHSKTTTlûáatuöíitiïíuhoåc
2.1.CaácKNXHcuãaHSKTTTlûáatuöíitiïíuhoåc.
Trongnghiïncûáunaây,chuángtöisûãduångquanniïåm
vïìKNXHcuãataácgiaãÀùångThaânhHûng: “KNXHlaâ
khaáiniïåmchónhûängloaåikônùnghûúángtúáivaâàûúåcaáp
duång trûåctiïëp vaâo nhûäng möëi quan hïå, hoaân caãnh,
quaátrònhvaâà
úâisöëngxaähöåicöångàöìngàïígiuápcaánhên
nhêånthûác,ûángxûã,giaotiïëpvaâthñchûángxaähöåithaânh
cöng”[1;tr9-11].DûåatrïncaácnghiïncûáucuãaNguyïîn
CöngKhanh,TaåThõNgoåcThanh...àöìngthúâicoátñnh
àïënnhûängàùåcàiïímàùåcthuâcuãaHSKTTT(göìm:khaã
nùngtûduy,ngönngûä,caáchlñgiaãinguyïnnhênvaâyá
nghôacuãacaáctònhhuöëng,hiïåntûúång...),chuángtöixaác
àõnh5nhoámKNXHcêìnthiïëtchoquaátrònhthñchûáng,
hoâanhêåpvaâàemlaåinhûängthaânhcöngtrïnhoåcàûúâng
úãlûáatuöíitiïíuhoåccuãaHSKTTT,göìm:
-Nhoámkônùng
tòmkiïëmsûåtrúågiuáp;-Nhoámkônùngtuênthuã;-Nhoám
kônùngkiïímsoaáthaânhvi;-Nhoámkônùnggiaotiïëp;-
Nhoámkônùnggiaãiquyïëtvêënàïì
.
2.2. Phûúng phaáp àaánh giaá KNXH cuãa HS
KTTTlûáatuöíitiïíuhoåc.Àaánhgiaákônùngnoáichung
vaâKNXHnoáiriïnglaâviïåclaâmhïëtsûáckhoákhùn.Thöng
thûúâng,viïåcàaánhgiaáàûúåctiïënhaânhbùçngquansaát
trûåctiïëphaânhvicuãangûúâicêìnàaánhgiaákônùng;xaác
àõnhsöëlûúångvaâtêìnxuêëtthûåchiïåncaácthaotaácàuáng,
thaotaácthûâa,thaotaáclöîitrongquaátrònhthûåchiïånkô
nùng.Ûuàiïímcuãacaáchàaánhgiaánaâylaâxaácàõnhkhaá
chñnhxaáccaánhênnaâoàoácoámöåtKNXHcuåthïíhay
chûa, vaâ coá úã mûác àöå naâo. Tuy nhiïn, haån chïë lúán
LÑ LUÊÅN GIAÁO DUÅC - DAÅY HOÅC
LÑ LUÊÅN GIAÁO DUÅC - DAÅY HOÅC
LÑ LUÊÅN GIAÁO DUÅC - DAÅY HOÅC

2. Taåp chñ Giaáo duåc söë 395 23
(kò 1 - 12/2016)
nhêët cuãa caáchàaánhgiaánaâylaâ töënthúâigianvaâcöng
sûác; trong möåt söë trûúâng húåp khöng thïí tiïën haânh
àaánhgiaáàûúåc.
Gêìn àêy, khi baân túái vêën àïì àaánh giaá “kô nùng
mïìm”,nùnglûåchaythêåmchñcaãphêímchêëtcuãamöåt
caánhên,ngûúâitathûúângquantêmàïën3khñacaånh
cêìnàaánhgiaá:
-Thaáiàöå;-Niïìmtin;-Haânhvi
.Caáchtiïën
haânhàaánhgiaá:ngûúâiàaánhgiaáthiïëtkïëmöåtböåcêuhoãi
àïí kiïím soaát àûúåc caã 3 khña caånh trïn cuãa ngûúâi
àûúåcàaánhgiaá.Caáccêuhoãicaângcoáàöåbaophuãröång,
caâng khaách quan thò
viïåcàaánhgiaácaângchñnh
xaác. Ûu àiïím cuãa
phûúng thûác àaánh giaá
naâylaâdïîtriïínkhai,vòviïåc
àaánhgiaáchógiöëngnhû
töíchûácchongûúâiàûúåc
àaánhgiaáthûåchiïånmöåt
baâi trùæc nghiïåm thöng
thûúâng;sauàoáthuthêåp
kïëtquaã,xûãlñkïëtquaãvaâ
ruát ra kïët luêån. Tuy
nhiïn, khoá khùn laåi
chñnhlaâviïåcthiïëtkïëböå
cöngcuå(baãngàaánhgiaá)
coáchêëtlûúång.
3. Kïët quaã àaánh
giaá KNXH cuãa HS
KTTT lúáp 1 hoåc hoâa
nhêåp
Caách àaánh giaá maâ
chuáng töi tiïëp cêån úã
àêy àïí àaánh giaá thûåc
traång KNXH cuãa HS
KTTT lûáa tuöíi tiïíu hoåc
laâ thiïët kïë böå cöng cuå
àaánhgiaáKNXHcuãaHS
KTTTlûáatuöíitiïíuhoåc.
Nöåi dung cuãa baãng
àaánh giaá göìm 5 nhoám
KNXH àûúåc xaác àõnh
laâ rêët cêìn thiïët àïí HS
KTTT hoåc hoâa nhêåp
trong trûúâng tiïíu hoåc;
möîinhoám KNXHgöìm
6tiïíukônùng.ÚÃmöîitiïíu
kô nùng àïìu àûúåc
àaánh giaá úã 4 mûác àöå:
-Khöngbaogiúâ;-Hiïëm
khi; - Thónh thoaãng;
-Thûúângxuyïn.
Caáchlaâm:GiaáoviïnnïnhûúángdêînHSKTTT
laâmtûângcêu, khiHSlaâmxongcêunaây,giaáoviïn
múái chuyïín sang cêu khaác. Giaáo viïn thu phiïëu
khiHS àaälaâm xongvaâkiïímtratûângcêu hoãixem
HS coá laâm thiïëu hay laâmkhöng àuáng yïu cêìuthò
àïì nghõ em àoá sûãa laåi. Àöëitûúång àaánhgiaá chuáng
töilûåachoån50HSKTTTlúáp1àanghoåchoâanhêåp
taåiHaâNöåivaâHaâGiang(nùmhoåc2014-2015).Kïët
thuáckhaãosaátàaánhgiaá,chuángtöithuàûúåckïëtquaã
úãbaãng1.
Khöng
bao giúâ
Hiïëm khi
Thónh
thoaãng
Thûúâng
xuyïn
Nhoám
KNXH
Caác kô nùng cuå thïí
SL % SL % SL % SL %
Khi khöng
hiïíu baâi trïn lúáp, em nhúâ giaáo viïn
giuáp àúä
27 54 12 24 9 18 2 4
Biïët àûúåc khi naâo mònh cêì
n sûå trúå giuáp tûâ ngûúâi
khaác
36 72 8 16 5 10 1 2
Biïët baây toã nhu cêìu cêìn trúå giuáp phuâ húåp 17 34 11 22 15 30 7 14
Em nhúâ ngûúâi lúán giuáp àúä, can thiïåp khi bõ treã
khaác àaánh hoùåc trïu 11 22 14 28 17 34 8 16
Khi gùåp khoá khùn tro
ng cöng viïåc taåi gia àònh,
em nhúâ ngûúâi lúán trúå giuáp
11 22 15 30 13 26 11 22
Kô nùng
tòm kiïëm
sûå trúå giuáp
Nhúâ baån beâ xung quan
h giuáp àúä khi gùåp baâi têåp
khoá 6 14 27 54 8 16 9 18
Trûúác khi duâng àöì àaåc cuãa ngûúâi khaác, em xin
pheáp
11 22 15 30 11 22 13 26
Giûä trêåt tûå, khöng gêy öìn aâo trong caác giúâ hoåc
11 22 18 16 12 24 9 18
Em giú tay khi muöën phaát biïíu 10 20 12 24 11 22 17 34
Em hoaân thaânh baâi têåp úã nhaâ àuáng thúâi haån
9 18 19 38 14 28 8 16
Tron
g giúâ hoåc chuá yá lùæng
nghe giaáo viïn
giaãng baâi11 22 16 32 19 38 4 8
Kô nùng
tuên thuã
Cêët àöì duâng caá nhên àuáng núi quy àõnh 20 40 13 26 15 30 2 4
Em tûå thûåc hiïån viïåc ùn, uöëng vaâ ài vïå sinh 11 22 14 28 13 26 12 24
Khöng giêån dûä khi ngûúâi kh
aác nöíi caáu vúái em 13 26 13 26 15 30 9 18
Nghe böë meå traách mùæng maâ khöng giêån dûä
15 30 11 22 18 36 6 12
Boã qua khi caác baån trïu choåc, chïë nhaåo em 12 24 13 26 17 34 8 16
Khöng trïu choåc, àaánh baån 14 28 20 40 14 28 2 4
Kô nùng
kiïím soaát
haânh vi
Traánh, khön
g laâm nhûäng viïåc coá thïí gêy cho
ngûúâi khaác tûác giêån
15 30 17 34 15 30 3 6
Lêìn àêìu gùåp ai àoá em chuã àöång chaâo, khöng chúâ
phaãi nhùæc múái chaâo
14 28 13 23 18 36 5 10
Lùæng nghe, khi ngûúâi khaác àang noái vúái em 13 26 19 38 16 32 2 4
Chuã àöång trong caác cuöåc troâ chuyïån vúái ngûúâi
khaác
26 52 15 30 8 16 1 2
Em noái lúâi caám ún khi ngûúâi khaác laâm giuáp em
möåt àiïìu gò àoá 8 16 21 42 13 26 8 16
Biïët sûã duång caác yïëu töë phi ngön ngûä (aánh mùæt,
cûãchó, àiïåu böå) trong caác hoaân caãnh giao tiïëp
28 56 14 28 8 16 0 0
Kô nùng
giao tiïëp
Sûã duång ngön ngûä phuâ húåp trong caác hoaân caãnh
giao tiïëp
12 24 26 52 9 18 3 6
Em nhêån ra nhûäng khoá khùn cuãa mònh 34 68 9 18 7 14 0 0
Khi gù
åp khoá khùn, em biïët caách giaãi quyïët khoá
khùn cuãa mònh
40 80 6 12 4 8 0 0
Àiïìu chónh haânh vi cuãa mònh khi ngûúâi khaác khöng
haâi loâng
36 72 9 18 4 8 1 2
Phaãn höìi laåi caác mïånh lïånh, yïu cêìu cuãa ngûúâi
khaác
14 28 17 34 13 26 6 12
Em tha löîi cho baån, khi baån trïu choåc em 12 24 13 20 23 46 2 4
Kô nùng
giaãi quyïët
vêën àïì
Khi em khöng nghô ra caách giaãi quyïët vêën àïì, em
dûâng laåi àïí suy nghô 23 46 14 28 11 22 2 4
Baãng1.KïëtquaãàaánhgiaáKNXHcuãaHSKTTTlúáp1hoâanhêåp

3. Taåp chñ Giaáo duåc söë 395
24
(kò 1 - 12/2016)
Kïëtquaãúã
baãngchothêëy: KNXHcuãanhoámHS
KTTTlúáp1thamgiahoåchoâanhêåpcoânrêëthaånchïë
vaâphaáttriïínkhöngàöìngàïìu. ÚÃnhoám
kônùngtòm
kiïëmsûåtrúågiuáp
:coáàïën65%söëHSKTTTthamgia
àaánh giaá coá kïët quaã laâ
hiïëm khi vaâkhöng bao giúâ
thûåc hiïån àûúåc caác tiïíu kô nùng trong nhoám naây.
Ngoaâira,coátrïn55%söëHSKTTTlúáp1àûúåcàaánh
giaá coân úã mûác àöå
hiïëm khivaâkhöng bao giúâ thûåc
hiïånàûúåccaáckônùngnhoãtrongnhoám
kônùngtuên
thuã
.Coá56%söëHSKTTTlúáp1àûúåcàaánhgiaá
khöng
thûåchiïånàûúåc
caáckônùngtrongnhoámkônùngkiïím
soaáthaânhvi
.
HS KTTT bõ haån chïë vïì ngön ngûä vaâgiao tiïëp,
àiïìunaâyàûúåcthïíhiïånrêëtroätrongkïëtquaãàaánhgiaá:coá
trïn 70% söë HS KTTT coân úã mûác àöå
hiïëm khi vaâ
khöngbaogiúâ thûåchiïånàûúåccaác
kônùnggiaotiïëp.
Sûåhaånchïë vïì caác KNXHcuãaHS KTTTlúáp 1 hoåc
hoâanhêåpthïíhiïånyïëukeámhúncaãlaâúãnhoám
kônùng
raquyïët àõnhvaâgiaãiquyïët vêënàïì
:chócoá4%söëHS
KTTT tham giaàaánh giaá coá thïíthûúâng xuyïn thûåc
hiïånàûúåccaáckônùngnaây;coátrïn76%söëHSKTTT
coânúãmûácàöå
hiïëmkhihoùåckhöngbaogiúâ thûåchiïån
àûúåccaáckô nùngnhoã trongnhoám
kô nùngraquyïët
àõnhvaâgiaãiquyïëtvêënàïì
.
* * *
ÀaánhgiaáKNXHcuãaHSnoáichungvaâHSKTTT
noáiriïnglaâviïåclaâmrêëtkhoá.Ngaâynay,viïåcàaánhgiaá
naây àûúåc tiïëp cêån theo 3 hûúáng chñnh: - Àaánh giaá
dûåavaâoquansaáttrûåctiïëphaânhvicuãaHSàûúåcàaánh
giaá;-Àaánhgiaádûåavaâoquansaáttrûåctiïëpthaáiàöåcuãa
HS;-Àaánhgiaágiaántiïëpquakhaãosaátyákiïëncuãanhûäng
ngûúâiliïnquanhoùåcchuyïngia.Möîicaáchàaánhgiaá
coánhûängûuàiïímvaânhûúåcàiïím.Àïíhoaåtàöångàaánh
giaámangtñnhkhaáchquanvaâxaácthûåc,ngûúâinghiïn
cûáucêìnphöëihúåpnhiïìuphûúngphaápàaánhgiaákhaác
nhauhayphöëihúåpgiûäaàaánhgiaátrûåctiïëpvaâàaánhgiaá
giaántiïëpquaàöëi tûúångtrunggian. Viïåclaâm naâyàoâi
hoãi sûå àêìu tû cöng sûác cuãa nhûäng nhaânghiïn cûáu
trongviïåcthiïëtkïëcaácböåcöngcuåàaánhgiaádaânhcho
àöëitûúångliïnquan,coáàöåbaophuãröångvaâàaãmbaão
tñnhkhoahoåc.
Taâi liïåu tham khaão
[1] Àùång Thaânh Hûng (2010).
Baãn chêët vaâ àùåc àiïím
cuãa kô nùng xaä höåi
. Taåp chñ Khoa hoåc Giaáo duåc,
söë 100.
[2] Nguyïîn Vùn Hûng (2015).Kô nùng xaä höåi cuãa hoåc
sinh khuyïët têåt trñ tuïå àêìu cêëp tiïíu hoåc
. Taåp chñ Khoa
hoåc Giaáo duåc, söë 112, tr 27-30.
[3] Nguyïîn Cöng Khanh (2006). Sûå phaát triïín xuác
caãm, tònh caãm vaâ caác kô nùng xaä höåi úã hoåc sinh trung
hoåc phöí thöng
. Taåp chñ Khoa hoåc Giaáo duåc, söë 7,
tr 33-34.
[4] Taå Thõ Ngoåc Thanh (2010).
Baân vïì kô nùng xaä höåi
cho hoåc sinh tiïíu hoåc
. Taåp chñ Giaáo duåc, söë 238,
tr 29-31.
[5] Gresham - Elliott (1990). Social behavior and
skills in children. Springer publishing.
naâyquahoåctêåpböåmön,caácemseäcoáNLtûåhoåc,tûå
giaãiquyïëtvêënàïìvaâsaángtaåo,NLhúåptaácvaâcoáthïm
àiïìukiïånàïíhònhthaânhNLthêímmô...
ÀïíhiïíuroähúnnhûängNLcêìnhònhthaânhvaâphaát
triïínchoHStrongDHLSúãtrûúângphöíthöng,chuáng
töi àûa ra nhûäng biïíu hiïån cuãa tûâng NL thöng qua
baãng(xem trang27 ).
* * *
DH theo hûúáng phaát triïín NL noái chung, trong
mön LS noáiriïnglaâvêënàïìmúái,chûacoánhiïìucöng
trònhnghiïncûáu.Vòvêåy,nhûängNLmaâchuángtöiàïì
xuêëtcêìntiïëptuåcnghiïncûáu,caãtûâcaáchtiïëpcêån,nhûäng
cùncûáàïíxaácàõnhàïëncaácNLàùåcthuâcuãaböåmön.
ViïåcxaácàõnhàuánghïåthöëngNLphuâhúåpvúáikiïënthûác
böåmön,phuâhúåpvúáiàöëitûúångHSvaâthûåctraångDHLS
hiïånnayseälaâtiïìnàïìàïíàïìxuêëtcaáchònhthûác,phûúng
phaáp vaâ biïån phaáp àöíi múái phuâ húåp, hiïåu quaã, goáp
phêìnnêngcaochêëtlûúångDHLSúãtrûúângphöíthöng
hiïånnay. 
Taâi liïåu tham khaão
[1] Hoaâng Phï (1994). Tûâ àiïín Tiïëng Viïåt.
NXB
Giaáo duåc.
[2] Hoaâng Thõ Tuyïët (2013).
Phaát triïín chûúng trònh
àaåi hoåc theo caách tiïëp cêån nùng lûåc
. Taåp chñ Phaát
triïín vaâ Höåi nhêåp, söë 9, thaáng 3 + 4.
[3] Lï Haãi Yïën (2016).
Nghô vïì caác kô nùng cêìn thiïët
nhêët trong muåc tiïu giaáo duåc
. Taåp chñ Daåy vaâ Hoåc
ngaây nay, söë 5.
[4] Böå GD-ÀT (2015).Chûúng trònh Giaáo duåc phöí
thöng töíng thïí trong Chûúng trònh giaáo duåc phöí
thöng múái
(lûu haânh nöåi böå).
[5] Dirk Schneckenberg - Johannes Wildt (2006). J.
The Challenge of a competence in academic staff
development. N - Y, CELT.
[6] Phan Ngoåc Liïn - Trõnh Àònh Tuâng - Nguyïîn Thõ
Cöi (àöìng chuã biïn) (2009).Phûúng phaáp daåy hoåc
lõch sûã
, têåp 1, 2. NXB Àaåi hoåc Sû phaåm.
[7] Nguyïîn Maånh Hûúãng - Nguyïîn Vùn Ninh (2016).
Böìi dûúäng nùng lûåc thi trung hoåc phöí thöng quöëc
gia mön Lõch sûã
. NXB Àaåi hoåc Sû phaåm.
Xaác àõnh hïå thöëng nùng lûåc...
(Tiïëp theo trang 27)