bài viet bao cáo

1. Taåp chñ Giaáo duåc söë 411 9
(kò 1 - 8/2017)
TÊM LÑ HOÅC - SINH LÑ HOÅC LÛÁA TUÖÍI
TÊM LÑ HOÅC - SINH LÑ HOÅC LÛÁA TUÖÍI
TÊM LÑ HOÅC - SINH LÑ HOÅC LÛÁA TUÖÍI
T
reãembùætàêìubûúácvaâogiaiàoaånhoåctêåpúãtrûúâng
phöí thöng theo nhûäng cêëp àöå vïì kô nùng xaä höåi
(KNXH)vaâxuáccaãmkhaácnhau.Nhûängchuêínnaây
cêìnthúâi gianvaâsûåluyïåntêåpàïícoáthïíhònhthaânhàûúåc.
Chameå/ngûúâichùmsoác,giaáoviïncêìncungcêëpchotreã
nhiïìucúhöåingaykhitreãcoânúãlûáatuöíimêîugiaáoàïíbùætàêìu
phaáttriïínnhûängphêímchêëttñchcûåc.
HònhthaânhvaâphaáttriïínKNXHchotreãemnoáichungvaâ
treãcoá
röëiloaånphöítûåkó
(RLPTK)noáiriïnglaâviïåclaâmhïëtsûác
cêìnthiïët.Tuynhiïn,àêylaåilaâmöåtnhiïåmvuåkhönghïìdïî
daângvúáicaácem.TreãcoáRLPTKkhaácvúáicaácbaånkhaáctrong
caáchtiïëpthuthöngtin-vúáikiïíutrigiaácböåphêån,bõchiphöëi
búãihïåthöëngcaãmgiaáckhaácbiïåt;khoákhùntrongviïåchiïíu
suynghô,dûåàõnhcuãangûúâikhaác;khoákhùntrongviïåctöí
chûáchoaåt àöångtûduyvaâthûåctiïîn,nhiïìuemcoácaáchtöí
chûáctheomöåttrêåt tûåriïng,khoáthayàöíivaâcuänghïët sûác
khaácbiïåtsovúáingûúâikhaác...Nhûängàiïìunaâykhiïëncaácem
gùåpkhoákhùntrongcuöåcsöëng,tronghoåctêåpvaâtrongviïåc
duytrò sûåtûúngtaác,möëiquanhïåvúáingûúâikhaác. KNXH
khöngphaãilaânhûängtöëchêëtbêímsinh,àûúåcditruyïìnmaânoá
phaãiàûúåchònhthaânhvaâphaát triïíntrong quaátrònhsöëng,
tûúngtaác,quahoaåtàöång,traãinghiïåm,têåpluyïån,reânluyïån...
TreãcoáKNXHtöëtseäphaáttriïíntöëtcaáckônùng(KN)quansaát,
lùængnghe;KNgiaotiïëp,hoâaàöìngvúáibaånbeâ;KNchiaseã;
KNûángxûã;KNraquyïëtàõnh...
1.Treãröëiloaånphöítûåkó
TaåiViïåtNam,khaáiniïåmphöítûåkómúáithûåcsûåàûúåcbiïët
àïënvaâcoánhûängnghiïncûáuröångraäitrongkhoaãnghúnmöåt
thêåpkógêìnàêynïnnhûängvêënàïìnghiïncûáuvïìphöítûåkó
vêîncoânhaånchïë.Bïncaånhàoá,viïåcnhêånàõnhnhûängkhoá
khùncuãahoåcsinhRLPTKàïíàûaranhûängbiïånphaáphöî
trúå àùåc biïåt cuäng chûa thûåcsûåcoá sûåthöëngnhêët. Treã coá
RLPTKàangthamgiavaâochûúngtrònhgiaáoduåc(GD)noái
chungvaâchûúngtrònhGDtiïíuhoåcnoáiriïngvúáirêëtnhiïìu
khoákhùn,thaáchthûác.
Hiïånnay,coánhiïìukhaáiniïåmkhaácnhauvïìtûåkó.Vïìcú
baãn,RLPTKlaâmöåtröëiloaånphaáttriïíndiïånröångvúáinhûäng
khoákhùnvïìtûúngtaácxaähöåi,giaotiïëpvaâcaáchaânhvi,súã
CHUÊÍN BÕ KÔ NÙNG XAÄ HÖÅI CHO TREÃ RÖ
ÀAÂM THÕ KIM THU*
* Trûúâng Àaåi hoåc Sû phaåm - Àaåi hoåc Thaái Nguyïn
thñch,hoaåtàöångrêåpkhuöndêînàïënkhoácoáthïího
åctêåpvaâ
hoâanhêåpxaähöåi.
Trongnhûängnùmgêìnàêy,tólïåhoåcsinhRLPTKhoåc
tiïíuhoåchoâanhêåpàaätùnglïnàaángkïí.Tuynhiïn,viïåcàaáp
ûángcaáchoaåtàöångGDcuãacaácemchûacaodocaácemhaån
chïëvïìKNXH.
2.Kônùngxaähöåi
KNXHlaâmöåttrongnhûängnhoámKNthñchûáng.KNXH
àûúåchiïíulaâKNliïnquantúáisûåtûúngtaácxaähöåivúáicaáccaá
nhênkhaác;baogöìmcaácKNthiïëtlêåpvaâduytròsûåtûúngtaác
vúái ngûúâi khaác, giaãi quyïët caác tònh huöëng vaânhêån thûác,
phaãnhöìilaåinhûängxuáccaãm,tònhcaãm.Baãnchêëtcuãahònh
thaânhKNXHlaâhònhthaânhnùnglûåctûåthïíhiïånnhûänghaânh
vimongmuöënúãtreã.
Hònhthaânhvaâphaát triïíncaácKNXHlaânöåidungquan
troångtrongquaátrònhGDtreãkhuyïëttêåtnoáichung,treãtûåkó
noáiriïng.SûåhònhthaânhvaâphaáttriïínnhûängKNXHúãtreãtûå
kóthûúângmuöån,vúáitöëcàöåchêåmhúnsovúáitreãbònhthûúâng
cuângàöåtuöíi.Thêåmchñ,nïëukhöngàûúåccanthiïåp,GDphuâ
húåp,nhûängKNXHúãtreãtûåkócoânbõphaáttriïínlïåchhûúáng.
Àiïìunaâylaâmchotreãcaânggùåpnhiïìukhoákhùnhoùåckhöng
àûúåcsûåchêëpnhêåncuãangûúâikhaácchonhûängnöîlûåchoâa
nhêåpcöångàöìng.Dovêåy,cêìncoánhûängnöåidungGDàûúåc
thiïëtkïëphuâhúåpàïígiaãiquyïëtvêënàïìnaây.
3.CaácKNXHcêìnthiïëtchotreãnoáichung,treãRLPTK
noáiriïng
-Sûåtûåtin
: Treãphaãicaãmthêëytöëtvïìbaãnthênmònhvaâ
tin rùçng mònh coá thïí thaânh cöng. Nhûäng àûáa treã tûå tin
thûúângcoánhiïìunöîlûåchúnchoviïåcthûåchiïånnhûängnhiïåm
vuåmúái,cuängnhûchuángseäbiïëtcaáchnöîlûåc,cöëgùænglaåinïëu
nhûkhöngthaânhcöngtronglêìnàêìutiïn.
- Sûå àöåc lêåp
: Treã phaãi hoåc laâm moåi thûá trong chûâng
mûåccoáthïí. Àêylaâkhoákhùnlúánàöëivúáitreãkhuyïëttêåt noái
chungvaâtreãtûåkónoáiriïng.
-Àöångcú:Treãphaãithêëyrùçngmònhmuöënvaâcoánhucêìu
thïíhiïånàöångcúàaåoàûác:coáyáthûácvïìnhûängchuêínmûåc,
haânhviàaåoàûác;àöångcúxaähöåi;Àöångcúhaânhvicaánhên:
Ngaây nhêån baâi: 22/05/2017; ngaây sûãa chûäa: 23/05/2017; ngaây duyïåt àùng: 07/06/2017.
Abstract:
Children with autism spectrum disorders (ASDs) are characterized by defect of social interaction, communication and in
interests and actions; defect of social interaction that causes of many difficulties related in school skills. The article gave some me
developing social skills to help children with autism spectrum disorders can take part in learning environment and integrate into
Keywords:
Children with autism spectrum disorders, social skill, social interaction.

2. Taåp chñ Giaáo duåc söë 411
10
(kò 1 - 8/2017)
treãtoã roähaânh vicuãa mònh: àöångcúmuöën tûåkhùèng àõnh
mònh,àöångcúmuöënnhêånthûác,muöënkhaámphaáthïëgiúái
xungquanh...Cêìnphaãiquantêmàïënnöåidungàöångcú
cuãatreã,cêìnphaãiphaáthuyàöångcútñchcûåcvaângùnchùån
àöångcútiïucûåc.Sûåkhaácnhaugiûäatreãemúãàêyroänhêëtlaâ
trong hïå thöëng thûá bêåc cuãa àöång cú, xem àöång cú naâo
chiïëmûuthïënhêët.ÀiïìuàoáhoaântoaânphuåthuöåcvaâosûåGD
cuãangûúâilúánvaâaãnhhûúãngcuãacuöåcsöëngbïnngoaâimaâtreã
tiïëpxuác.
- Sûåtoâmoâ
: Treãcoábaãntñnhtûånhiïnlaâtoâmoâ,vaâsûåtoâ
moâlaåitaåocúhöåichongûúâilúántaåoranhûängtònhhuöëngkñch
thñchtreãkhaámphaá.Khithêëytoâmoâ, treãseäcoánhucêìuàïí
khaámphaá.
-Húåptaác
: Treãphaãicoánhucêìucaãmthêëyhoâaàöìngvúái
ngûúâikhaác,vaâhoåccaáchchiaseãcuängnhûbiïëtcaáchàúåiàïën
lûúåtmònhtrongcaáchoaåtàöångchung.VúáitreãcoáRLPTK,do
treãcoákhoákhùntronggiaotiïëpvaâtûúngtaácxaähöåivòvêåyKN
húåptaáclaâKNrêëthaånchïëcuãatreã.
- Tûåkiïímsoaát
: Treãphaãinhêånthûácàûúåcrùçngcoácaác
caáchthûácphuâhúåpcuängnhûkhöngphuâhúåptrongböåclöå
caãmxuác,nhêëtlaâkhigiêåndûä.Chuángphaãihiïíurùçng:Möåtsöë
haânhvi(nhûàaánh-àêëm-cêëuchñbaånhaytûåxêmhaåibaãn
thên...)laâkhöngàûúåcchêëpnhêån.
-Sûånhiïåttònh,saymï:Treãphaãicoámöåtsúãthñchvúáimöåt
hay möåt vaâi hoaåt àöång, hoùåc àöì vêåt naâo àêëy; àöìng thúâi
chuángcuängphaãihiïíuvaâàöìngcaãmvúáicaãmxuáccuãangûúâi
khaáctrongnhûängtònhhuöëngnhêëtàõnh.
4.MöåtsöëbiïånphaápchuêínbõKNXHchotreãRLPTK
hoåctiïíuhoåchoâanhêåp
4.1.ÀaánhgiaámûácàöåàaåtàûúåccaácKNXHcuãatreã
.
Quansaát,àaánhgiaácoámuåcàñchmûácàöåcaácKNàaåtàûúåc
cuãatreãcoáRLPTKnhû:mûácàöåtreãthamgiavaâocaáchoaåt
àöånghoåctêåp,hoaåtàöångchúivúáicaácbaån;...Trïncúsúãàoá,
xaácàõnhcaácmuåctiïuchotreã,àöìngthúâicoánhûängbiïånphaáp
kïëthúåpgiûäaGDnhaâtrûúângvúáiGDgiaàònhvaâGDxaähöåi.
4.2.XêydûångkïëhoaåchphaáttriïínKNXHchotreã .
XêydûångkïëhoaåchphaáttriïínKNXHchotreãRLPTKlaâhoaåt
àöångxaácàõnhmuåctiïudaâihaånvaâmuåctiïungùænhaån,àïìra
caácphûúngphaápvaâcaáchthûáctiïënhaânh,phûúngtiïånhöî
trúå,lûåclûúångthamgiathûåchiïånmuåctiïuchotreã.Kïëhoaåch
phaáttriïínKNXHchotreãcêìnàûúåcthïíhiïånàúngiaãn,cuåthïí,
dïîhiïíu.Kïëhoaåchcêìncùncûávaâoàùåcàiïímcuãatreãcuäng
nhûkhaãnùngthamgiacuãacaáclûåclûúångcuängnhûàiïìu
kiïånàïíthûåchiïån.
4.3.Taåocúhöåichotreãhoaåtàöång .Cungcêëpcaáccú
höåiàïítreãlùåplaåihaânhvi: Hûúángdêînvaâkhuyïënkhñchtreã
caáchthûåchiïånàithûåchiïånlaåimöåt viïåcchotúáikhitreãhoåc
àûúåcchuángnhû:boâ,ài,phaátêmtûâmúái,caáchuöëngnûúác
bùçngcöëc...;nhúâvêåy,treãcuängxêydûångàûúåcsûåtûåtincêìn
thiïëtàïíkhaámphaánhûängthûámúáimeã.
4.4.Möåtsöëbiïånphaápthuácàêíytñnhtñchcûåccuãatreã:
- Thïí hiïån cho treã biïët rùçng böë meå quan têm àïën
treã: Nhûängtreãemcaãmthêëymònhàûúåcyïuthûúng,qu
an
têmdûúâng nhûtûå tinhúnnhiïìu sovúáinhûängtreãñtàûúåc
daânhsûåquantêmchùmsoác.Treãphaãitintûúãngvaâotònh
yïucuãaböëmeå.Haäydaânhsûåquantêm,sûåkhuyïënkhñch,
nhûängcaáiömvaâthúâigianvuichúi,thûåchaânhbïntreãnhiïìu
nhêëtcoáthïí.
-Sûãduångnhûängluêåtlïå,quytùæcphuâhúåp: Têëtcaãtreãem
àïìucêìnmöåtgiúáihaånàûúåcàùåtrachoriïngbaãnthên.Ngûúâi
lúáncêìnàùåtranhûängquytùæckóluêåtphuâhúåp,vûâaphaãi,tûå
nhiïnseäphaáttriïínnhûängKNXHvaâKNxuáccaãm,mùåtkhaác,
viïåchoåctêåpúãtrûúângcuängseätöëthúnsovúáinhûängtreãcoácha
meåàùåtraquaáñt,hayquaánhiïìuluêåtlïågiúáihaån.
-Lùængnghetreãàïítòmhiïíutreãàangcaãmnhêånthïënaâo,
vaânhêånrakhinaâotreãcêìncoásûågiuápàúäcuãaböëmeå.
-Giuáptreãàûaranhûänglûåachoånvaâhûúánggiaãiquyïët
vêënàïì.
-Tñchcûåckhuyïënkhñch,cöívuätreãthûúângxuyïn.Khen
ngúåitreãkhitreãlaâmtöëtmöåtàiïìugò.Nuåcûúâivaâsûåàöångviïn
coátaácduånglúánvaâtñchcûåchúntrongviïåcàõnh hònhthoái
quenvaâhaânhviûángxûãcuãatreãsovúáicaáchònhphaåthaâkhùæc.
-Chopheáptreãàûúåcchuãàöånglaâmnhiïìuthûá. Treãcêìn
àûúåcgiaámsaát chùåtcheä. Tuynhiïn, treãhoåcàûúåc sûåtûå
lêåpvaâphaáttriïínàûúåcsûåtûåtinthöngquaviïåcthûåchiïån
nhûängnhiïåmvuåcaánhênnhû:tûåmùåcquêìnaáo,tûåcêëtvaâ
lêëyàöìchúi...
-Khuyïënkhñchtreãchúivúáicaácbaån:Treãcêìncaáccúhöåi
giaotiïëpxaähöåiàïíhoåcmuåctiïu,vaâcaáchnhònnhêåntheo
quan àiïím cuãa ngûúâi khaác. Treãem noái chung vaâ treã coá
RLPTKnoáiriïngcoáveãdïîyïuquyágiaáoviïnvaâbaånbeâcuâng
lúápnïëuchuángcoácúhöåitraãinghiïåmvúáinhiïìungûúâilúánvaâ
nhiïìutreãemkhaácnhau.
** *
GDKNXHchotreãcoáRLPTKtrûúáctuöíihoåclaâmöåtviïåc
laâm rêët coá yánghôaàöëivúái baãnthên treã, cuäng nhûvúái gia
àònh,nhaâtrûúângvaâtoaânxaähöåi.Tuynhiïn,viïåctòmrabiïån
phaápgiuápGDKNXHchotreãcoáRLPTKlaâviïåckhöngàún
giaãnvaâdïîdaâng,àoâihoãinhaâGDcêìnkiïntrò,bïìnbó,khöng
noángvöåi.Nhûängàïìxuêëtvïìcaácbiïånphaáphònhthaânh,phaát
triïínKNXHchotreãkïítrïnmúáichólaânhûängàõnhhûúáng,
cêìncoánhûängtiïënhaânhnghiïncûáucuåthïívaâkhaãonghiïåm
trïndiïånröångàïícoáthïícoánhûängàiïìuchónhchophuâhúåp,
töëiûuvúáisûåphaáttriïíncuãatreãcoáRLPTK.

Taâi liïåu tham khaão
[1] Nguyïîn Nûä Têm An (2012).
Möåt söë vêën àïì cú baãn
trong chêín àoaán röëi loaån phöí tûå kó
. Taåp chñ Khoa hoåc
- Àaåi hoåc Quöëc gia Haâ Nöåi, têåp 28 - söë 3, tr 143 -147.
[2]Böå GD-ÀT (2010).
Giaáo duåc kô nùng söëng trong caác
mön hoåc úã tiïíu hoåc
-lúáp 1
. NXBGiaáo duåc Viïåt Nam.
[3] Nguyïîn Xuên Haãi (2009).
Giaáo duåc hoåc treã khuyïët
têåt
. NXB Giaáo duåc Viïåt Nam.
[4] Trung têm Nghiïn cûáu giaáo duåc vaâ chùm soác treã
em (2011). Höî trúå kiïën thûác vïì chùm soác vaâ giaáo duåc
treã mùæc höåi chûáng tûå kó
. NXB Àaåi hoåc Sû phaåm.
[5] Nguyïîn Thõ Hoaâng Yïën (2013).
Tûå kó
- Nhûäng vêën
àïì lñ luêån vaâ thûåc tiïîn
. NXB Àaåi hoåc Sû phaåm.