Salon 2 15 kasim 09.00 09.30 asi̇ye durmaz akyol

1. Prof.Dr Asiye Durmaz Akyol
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları
Hemşireliği ABD Öğretim Üyesi
e-posta:asiye.durmaz@ege.edu.tr
10.Dünya Yoğun Bakım Hemşireleri Federasyonu Kongresi & 6.Ulusal Yoğun Bakım Hemşireleri Kongresi---
----12-15 Kasım 2014

2. Kritik hasta;
 Bir yada daha fazla organ/sistem yetersizliği yada
fonksiyon bozukluğu olan,genel durumu kötüleşmesi
nedeniyle izlem ve tedavi için daha karmaşık donanım
kullanılarak hayatta kalması sağlanabilecek olan
hastalardır.
 Hayati tehdit taşıyan bu kişiler acil servis yada yoğun
bakım ünitesinde kalmaktadırlar.
Bodur A.,2005;Uysal H.2010

3. Transport/transfer nedir?
Sözcük anlamı olarak;nakil ,taşıma anlamına gelmektedir.
 1. anlamı bir yerden başka bir yere taşıma, iletme, nakil.
taşımacılık, nakliyat.
2. anlamı zevk ve heyecandan çılgın hale gelme, kendinden
geçme; taşıt/taşımacılık/ulaşım, sürgün olmuş kimse, ministry
of transport ulaştırma bakanlığı, coştur/sür/taşı; askeri vasıta;
taşınma, yerden yere götürme, münakalat, nakil; götürmek,
taşımacılık, sürgün.
3. anlamı nakil. taşıma. taşımacılık. araç. taşıt. taşımak.
götürmek. nakletmek. sürgüne göndermek. sürmek.
4. ulaşım.
 Transport; (bir yerden başka bir yere) taşıma, iletme, nakil.
taşımacılık, nakliyat.

4. Transportun Tarihçesi
İnsanlık tarihi kadar eski------ başlangıcı ile başlar
 1855----1.Kırım Savaşı-----Florence Nightingale (Askerlerin yaralarına göre
ayrılması ----triyaj??)
 Dominic Larry---Napolyonun hekimi---taşıma ve triyaj
 1865---Cincinnati –Ohio—ilk ambulans hastane hizmeti
 1899----Chicago-----ilk elektrikli ambulans
 20yy---Hasta taşımada ambulans hizmeti ve önemi
 İlk sivil hava taşımacılığı---Avustralya
 1918---helikopterler---ABD askeri hava taşımacılığı
 1945---Kore –Vietnem savaşı
 1972----Munih İlk helikopter programı
 1980---hastane uçuş programları
 1990----Taşıma araçları ve YB transport programları
 1990 yıllardan sonra -----Uçuş hemşireliği???????

5. Transport/Transfer tipleri
AMAÇ:En üst seviyede bakım vermektir.
Primer Transport Sekonder Transport
 Kaza /olay yerinden yada
hastalığın başladığı yerden
tedavi göreceği merkeze
nakledilmesidir.
 Hastanın başlangıç
tanılamasından sonra özel tanı
yada terapötik gereklilikler için
aynı hastanede içinde yada bir
başka hastaneye naklidir.
Kurum Özel incelemeler; Özel hastanelerde içi yada kurumlar arası olabilir.
yapılması uygun incelemelerdir (MRI
gibi)
Sosyal transport;Evine yakın YBÜ
götürülen hasta aile desteği alır ve aile
yaşamından kopmaz

6. Transfer Endikasyonları
• Özel tanı işleminin yapıldığı
hizmeti alma gereksinimi
• Özel tibbi beceri gereksinimi olma
• Acil hizmetin kısıtlı bir çevrede
sunulması
1-Teknik ve
profesyonel
desteğe
gereksinim
duyulması
• YBÜ yatak kapasitesinin
azlığı
• Tanı ve girişimlerin hastane
içinde ayrı bölümde yapılması
2-Organizasyonel
gereksinimler
Transport ekibi tarafından yararlar & riskler iyi belirlenmelidir.
Hastanın bilgileri elektronik ortamda transfer edilebilir----Hasta transportu
olmadan

7. Yoğun Bakım Hasta Transferinde Riskler
 Teknik komplikasyonlar (Endotrekeal tüpün ,IV bağlantının ,drenlerin
ayrılması—çıkması--kopması)
 Fizyopatolojik değişiklikler (ICP artması,kardiyak arrest,aritmi,HT kriz,HipoTA)
 İzlemde yetersizlik (solunum ,KVS izlemi)
 Tedavide yetersizlik (uygun araç-donanım olmaması)
 Transport sırasında ek müdahele yapılma durumu (akut
kanamada pıhtılaşma faktörü gereksinimi olması)
 Acil uygulamada malzeme/donanım eksikliği (pnömotoraksta
göğüs röntgeni çekilememesi)
 Personel sayısının azlığı (tecrübeli,özel eğitimli sağlık çalışanı
eksikliği/olmayışı)

8. Yoğun Bakım Hasta Transferinde Yaşanan
Problemler
Yönetimle ilgili problemler Araçla ilgili problemler
*Problemi tanıma ve farkına
varma,
*Protokolleri izleme yetersizliği,
*Hastaların yetersiz hazırlığı,
*Acele etme ve dikkatsizlik
*İletişim sorunları
*Protokollerin yetersizliği
*Hizmetin yetersizliği
*Eğitimde yetersizlikler
Kayıtla ilgili problemler

9. 262 transport izlemi yapılmış (184 hasta)
120 hastada (% 45.8 ) istenmiyen sorunlar/olaylar
gözlenmiş
46 vakada ( %16.8 ciddi sorunlar)
68 Vakada (% 26) hastayı etkileyen sorunlar
belirlenmiştir.

13. 20 makale incelenmiş
Hastalarda en fazla arteriyal basınç ve kalp hızı değişiklikleri
Ekiple ilişkili probl.
Bilgi eksikliği
İletişim eksikliği
Araç kullanımında bilgi eksikliği

16. Transfer sırasında riski arttıran durumlar
 Pediyatrik hastalar
 Gece transferi
 İntrakranial basıncın artması /arttığı hastalar
 Pozitif havayolu basıncı artmış hastalar
 Ekipte ani değişiklikler
*Hastanın durumu stabil hale getirilir
*Kontrol listeleri ve rehberler kullanılır
Riski azaltan
önlemler
*Hasta güvenliği öncelikler listesinde temel alınır.

17. YB Hastasının Transferinde Uygulanacak Adımlar
 Karar Verme,
 Planlama,
 Uygulama ve
 Kayıt
aşamalarından oluşur.
YB hastasında transfer kararı
gönderen ve transferi kabul eden kurumların hekimleri tarafından
alınır.

18. Bu kararı etkileyen faktörler;
Transferde görevli sağlık ekibi:
tıbbi personel paramedikler.

19. Lojistik:
araçlar,kaynaklar,hasta
kilosu,taşıma aracının
kapasitesi vb

20. Transport durumu:
mesafe,rota,hava koşulları

21. Transport alternatif modelleri:
uçak ,helikopter,ambulans

22. Hastanın kurum içinde transferi sırasında izlenecek olan adımlar
*Koordinasyon
*İletişim
*Ekipmanlar
*Monitörizasyon
*Transport ekibi
*Hastanın değerlendirilmesi ve hazırlığı

23. 1-TRANSFER ÖNCESİ KOORDİNASYON
*İletişim sağlanmalı
*Tıbbi kayıt yapılmalı
*Hasta taşınma hazırlığı ve sonrasında izlem için liste
oluşturulmalı
*Hastaya refaket eden en az iki kişi olmalı (biri hemşire ),akut
durumlarda solunum terapisti ve hekim olmalı
*Sağlık ekibi bilgili ve donanımlı olmalı

24. 2- İletişim
 Hastanın bakım ve tedavisinden sorumlu olan ekip
bilgilendirilir.
 Hasta ailesi ,kabul eden kuruma değişiklikler ile ilgili
bilgi verilmeli
 Hastanın ek destekte ihtiyaç duyulacak donanım için
yardımcı hizmetlerin bilgilendirilmesi
İletişim problemleri transfer sorunların % 9 unu oluşturmaktadır.
İletişim kopukluğu
Uzun saatler bekleme ----ekipmanların ve mönitörlerin kapasite
azlığı/ şarj azlığı
Hasta hakkında detayların atlanması/eksikliği
Her birey iletişim kurallarını uygulamalıdır.

25. 3- Transfer Ekipmanları
 Hastanın transportu sırasında ortaya çıkabilecek olan
problemler ekipman seçimini etkilemektedir.
 Teknik sorunlar------cihaz problemleri % 8-11
*Oksijen tüplerinin boşalması
*Perfüzer ile verilen ilaçların bitmesi
*İdrar torbalarının kopması ,dolması yada yırtılması
*Entübe hastada entübasyon tüpünün çıkması
*Acil durumda kullanılacak ilaçların eksikliği,yokluğu yada
yetersizliği

26. Transfer sırasında bulundurulması gereken
ilaçlar
 17. Mannitol flakon 18. MgSO4 19.
Metil prednizolon
 20. Metoprolol ampul
 21. Nitrogliserin ampul
 22. Nitrogliserin tablet 5 mg 23. KCl,
KHPO4 ampul 24. Bikarbonat ampul
ve flakon
 25. Midazolam
 26. Propofol
 27. Hipnomidat
 28. Fentanil
 29. Verkuronium, atrakurium
 30. Atrovent, Ventolin nebülizasyon
 + Enjektörler (2, 5, 10, 20, 50 mL)
 + Serum setleri, ara bağlantılar ve üçlü
musluklar
 + Branuller ve santral kateter seti
 + Arter kateter seti (radiyal ve femoral
 1- Adrenalin ampul
 2. Amiodaron ampul
 3. Aminofilin ampul
 4. Atropin ampul 5. CaCl2 ampul 6.
Dekstroz %5, %30 100 mL, 500 mL
 7. NaCl %0.9 10 mL, 100 mL, 500 mL
 8. Gelofusin, Haes
 9. Digoksin ampul
 10. Diltiazem ampul
 11. Dopamin flakon
 12. Dobutamin flakon
 13. Esmolol premiks 250 mL
 14. Furosemid ampul
 15. Heparin flakon
 16. Lidokain ampul ve flakon

27. Transfer sırasında gerekli olan
donanımlar-I
-Monitör/defibrilatör
-Tansiyon aleti ve steteskop
-Yeterli miktarda malzeme bulunan resüsitasyon çantası;
endotrakeal entübasyon tüpü ve entübas- yon
malzemeleri
-Oksijen kaynağı (en az 1 saat rezervli)
-Bağlantı kopması ve yüksek havayolu basıncı du-rumunda
alarm verebilen %100 oksijen konsantras-yonlu
(FiO2), ekspiryum sonunda pozitif basınç
uygulayan (PEEP) taşınabilir ventilatör
Uysal H.2010 Kritik hasta transportu

28. Transfer sırasında gerekli olan
donanımlar-II
-Aspiratör ve aspirasyon kateterleri
-İntravenöz (İV) sıvılar ve İV infüzyon ilaçları veya
şarjlı infüzyon pompası
-Resüsitasyon için ilaçlar (adrenalin, lidokain, atro- pin ve sodyum
bikarbonat vb.)
-Tıbbi duruma göre hekim tarafından istem yapılmış ek
destekleyici ilaçlar (sedatifler, narkotik analjezikler vb.)
-Transfer sırasında gerekli olacak donanım ve ilaçlar
için kontrol listeleri

29. 4- Monitörizasyon Ekipmanları
 Elektrokardiyografi (EKG)
 Kan basıncı ve kalp hızı izlemi
 Solunumun değerlendirilmesi
Pulse oksimetri
Pulmoner arter basıncı izlemi
 Nörolojik izlem
CVP
ICP ölçümü
Minör ve major ritm prob
İnotrop-antiaritmik ilaçlar
Solunum problemleri---
CO2 yükselmeleri
Hipoksi ve hipotansiyon ---beyin hasarı

30. 5- Transfer Ekibi
 Transfer ekibi özel eğitimli ve deneyimli olmalı
 Hastanın devredilmesi sırasında uygun kayıtların
kullanılması,KONTROL LİSTELERİ kullanma
 Bu bilgilerin hekim—hekim,hemşire—hemşire
aktarılması,
 Açık ve net olması
Ekip üyeleri arasında eğitim farklılıkları ,ülkelere göre farklılıklar
Sürekli eğitim
Düzenli kayıt tutma
Profesyonel deneyim kazandırma programları---
düzenli katılım
Morbidite ve mortalite oranlarında
azalma

31. Hastanın Transfere Hazırlanması
 Hastanın ayrıntılı sistemik değerlendirilmesi yapılmalı ve
bilgiler hasta dosyasına kayıt edilmelidir.
 Hastanın nakli sırasında dosyası,formlar,bakım
planları,ilaçları ve kimlik bilgileri gönderilmelidir.
 Hastanın naklinin yapıldığı yerde yeterli sağlık ekibi
olmasına özen gösterilmeli
 Bilgilendirme yapılmalı
 Transport neden yapılıyor açıklanmalı
 Hastanın gideceği ünitenin düzenlenmesi hasta ve ekip
üyeleri ile birlikte yapılmalıdır.

32. Hastanın Transfere Hazırlanması
 İhtiyaç duyulan ,gereksiz olan perfüzyonlar taşınmamalıdır.
 Hastanın idrar yolu varsa klemplenmeli,idrar boşaltılmalıdır.
 Toraks dreni olan hastalarda dren klemplenir
 Hastalar kendi yataklarında taşınmalıdırlar.
 Hastaların ekstremitelerinin sarkma,çarpma ,sıkışma dikkat
edilmelidir.
 Hasta güvenliği—güvenli transfer sağlanmalıdır (sedyede ise
kemerleri bağlanmalı).
 Araç gereçlerin şarjlı olması/ kontrol edilmesi
Deneyimli ekip seçimi
Uygun malzeme ve araç kullanımı
Değerlendirme ve araştırmanın uygun ve zamanında yapılması
Sürekli izlem ve bakım
Uygun devir teslim yapılması
Doğru kayıt tutulması
Transport çantası eksikliklerinin giderilmesi/tamamlanması

33. GÖMÜLÜ TEORİ

34. Tanım
 Bu teori, araştırılan olguya tümevarımcı bir
yaklaşımdır.
 Olguya bağlı olarak elde edilen verilerin sistematik
olarak toplanması ve analizi ile keşfedilmesi,
geliştirilmesi ve profesyonelce doğrulanması anlamına
gelir.
Böylece veri toplama,
Analiz,kodlama,veriyi
tanımlama ve teori arasında
döngüsel bir ilişki içine girer.

35. AMAÇ
Araştırılan durumla ilişkili olarak
kuram keşfetmek yada üretmektir.
İyi düşünce ortaya çıkarılması
Anlamayı geliştirebilmesi
Uygulamaya anlamlı rehberlik
sağlayabilmesidir.
Burada neler oluyor?
Neyi değil
Nasıl ve Niçin sorar
Bu dökümanı daha önce kodladıklarımla aynı
yada farklı yapan nedir?
Sabır
Yetenek
Teknik bilgi
Ana konuya ulaşıncaya kadar -----tema
doğrulaması---başka yeni konu çıkmadan
Kuramsal
örnekleme
Kuramsal
duyarlılık
Sürekli
karşılaştırma
işlemi
Kodlama
süreci
BECERİLER geliştirilmeli

37. Güçlendirilmiş,Koordine,Hasta Merkezli Bakım
Odak Kategori Algısal ve Ayarlanabilen
Birey gereksinimlerini tanıma---bireysel bakım planı-Eğitim/danışmanlık
desteği----Emosyonel/psikososyal destek---Hareketlerinde destek verme
Teorik Kategori: Hasta gereksinimleri ve bakım verenlerin kaynakları
arasındaki denge
Tüm süreç boyunca ulaşmayı amaçladığı konularda karşılaşılan prob çözmeyi
içerir
Kategoriler
Değişime hazırlık İyileşmeyi teşvik etmek
“Güven duyma”
Pozitif davranış,anksiyete varsa düzeltmek ve tepki
,sağlığın ilerlemesi
“Bilinmeyeni bilmek “
Transfer öncesi hast eğitini ve bilgilendirme
Ziyaret öncesi---- yeni başlayan ile toplantı
“Hast kendi gücünü uygulayabilme
girişimi”
Günlük amaçlar,hasta gücünü geliştirme,hastanın
yardımsız hareketi denemesi
“İttifak oluşturma”
Güvensizlikleri giderme, klinik
yeterlilik,birbirine bilgi ve danışmanlık
“Hastanın güçlendirilmesi”
Normal yaşamı desteklemek,bağımsızlığa
teşvik etme
“Oryantasyon ve Entegrasyon”
Hasta öykülerini entegre,anksiyeteyi
giderme
Alt kategoriler

38. Algısal ve Ayarlanabilen
Birey gereksinimlerini tanıma
bireysel bakım planı-
Eğitim/danışmanlık desteği
Emosyonel/psikososyal destek
Hareketlerinde destek verme

39. Hemşire için her gün aktif bir transfer
günüdür.Hastayı nasıl
destekleyeceğimiz konusunda rutinde
herhangi bir şey yok.YB Hemşiresi
(Dışsal etki—içsel etki ???)
Bir grup hemşirenin hasta bakımında
farklı düşünce içinde olduğunu
düşünüyorum fakat pozisyonlarımızda
değiştirdiğini düşünmüyorum.Bir
konsensus sağlamalıyız.YBÜ Hemşiresi
Hasta GEREKSİNİMLERİ ve bakım verenlerin
KAYNAKLARI arasındaki denge
Değişime hazırlık İyileşmeyi teşvik etmek

40. “Güven duyma”
• “Hastaların farklı
yöntemler
kullanarak
gereksinimlerini
karşılamak
zorundasın.Onların
kendi talepleri
var.YBÜ hareket
bazıları için oldukça
büyük iken bazıları
için oldukça endişe
vericidir. Güven
vermelisiniz.”
Güçlendirilmiş,Koordine,Hasta Merkezli Bakım
Bilinmeyeni bilmek
• “Hasta nasıl gittiği
ile ilgili tam
olarak kesinlikle
bilgilendirilmeli,ve
çalışan bunun
önemini tam
olarak
kavramalıdır.”
Hast kendi gücünü
uygulayabilme
girişimi”
• Hızlı iyileşmeyi
istiyorsan hepsini
kendin
yapmalısın.
• GYA yardımlı
• Mobility

41. Değişime
hazırlık
İyileşmeyi teşvik
etmek Algısal ve
ayarlanabilen
Koordine,güçlü ve
hasta merkezli bakım
Hasta
gereksinimleri ve
bakım verenlerin
kaynakları
arasındaki denge

42. Güçlendirilmiş,Koordine,Hasta Merkezli Bakım
Odak Kategori Algısal ve Ayarlanabilen
Birey gereksinimlerini tanıma---bireysel bakım planı-Eğitim/danışmanlık
desteği----Emosyonel/psikososyal destek---Hareketlerinde destek verme
Teorik Kategori: Hasta gereksinimleri ve bakım verenlerin kaynakları
arasındaki denge
Tüm süreç boyunca ulaşmayı amaçladığı konularda karşılaşılan prob çözmeyi
içerir
Kategoriler
Değişime hazırlık İyileşmeyi teşvik etmek
“Güven duyma”
Pozitif davranış,anksiyete varsa düzeltmek ve tepki
,sağlığın ilerlemesi
“Bilinmeyeni bilmek “
Transfer öncesi hast eğitini ve bilgilendirme
Ziyaret öncesi---- yeni başlayan ile toplantı
“Hast kendi gücünü uygulayabilme
girişimi”
Günlük amaçlar,hasta gücünü geliştirme,hastanın
yardımsız hareketi denemesi
“İttifak oluşturma”
Güvensizlikleri giderme, klinik
yeterlilik,birbirine bilgi ve danışmanlık
“Hastanın güçlendirilmesi”
Normal yaşamı desteklemek,bağımsızlığa
teşvik etme
“Oryantasyon ve Entegrasyon”
Hasta öykülerini entegre,anksiyeteyi
giderme
Alt kategoriler

45.  ....DocumentsYBHD2009yb transport19-HASTA
TRANSFER TALİMATI.doc
 YeniBelge 30.pdf

50. Sonuç olarak;
Transfer sırasında
olumsuz etkilenmemesi
için;
 Risklerin ortadan
kaldırılması
 Planlama ve uygun
donanımların seçilmesi
YBÜ
*Hastanın bireysel gereksinimleri
belirlenmeli ve bakım verilmeli
*Uygun kaynak kullanımı
*Organizasyonel yetersizlikleri
belirleme (düzenleme)
*İzlem ve teknolojiyi azaltmaya
ilişkin daha fazla bilgi toplama
gereksinimi
ARAŞTIRMA—
GRUP GÖRÜŞME /NİTEL ÇALIŞMA Eğitim planı
Protokollerin oluşturulması

51. KAYNAKLAR
1-Ridley S.Secondary transport of the critically ill.Intensive care nursing
2-Martin T.Transporting the critically ill patient.Surgery 25,3,2007122-127.
3-Çoban N ve ark.hastane içi hasta transportlarımızın değerlendirilmesi.Türk Yoğun Bakım
Derneği dergisi.12,2014,7-12.
4----------Guideliness for the transport of the critically ill adults.The Intensive Care Socieyt 2014.
5-European socieyt of ıntensive care medicine.Patient transportation skills and technıques,2011.
6-Jarden R,Quirke S.Improving safety and documentation in intrahospital transport:Development
of an intrahospital tool for critically ill patients.İntensive care and critical care
nursing.26,2010,101-107.
7-Ott L,Hoffman L,Hravnak M.Intrahospital transport to the radiology department:Risk for
adverse events,nursing surveillance,utilization of a MET ,and practice ımolications.J Radiol
Nurs 30,2011,49-54.
8-Brokalaki H.J.Brokolakis J.D ve ark.Intrahospital transportation:monitoring and risks. İntensive
care and critical care nursing.12,1996,183-186.
9-Haggström M,Asplund K,Kristiansen L.How can nurses facilitate patient’s transitions from
intensive care? A grounded theory of nursing. İntensive care and critical care
nursing.28,2012,224-233.
10-Uysal H.Kritik durumdaki hastanın transferi.Türk kardiolDerin Kardiovasküler
hemş Dergisi.2010.
11-Bodur H.kritik hastanın transportu.Yoğun bakım dergisi.5(1),2005,36-41.