Salon 2 14 kasim 09.30 10.30 havva demi̇rcan-türkçe

1. OLGU SUNUMU
HAVVA DEMİRCAN
PLASTİK CERRAHİ ve
REKONSTRÜKSİYON KLİNİK SORUMLUSU
HEMŞİRESİ

2.  İnsan vericiden alınan anatomik ve
yapısal birimlerden oluşan ve birden
fazla doku içeren,
 Nakil sonrası işlev görebilmesi için
kan damarlarının birleştirilmesi ile
kanlanması sağlanan

3.  Sinirlerin birleştirilmesi ile hareket
ve duyu kazandırılan,
 Kan dolaşımına ihtiyacı olan ve
kan dolaşımının olmadığı sürenin
kısa olması gereken,

4.  Alıcı tarafından reddedilme olasılığı olan ve
bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların
kullanılmasını gerektiren,
 Vaskülarize kompozit allogreft olarak
tanımlanan, yüz, el, ayak, gırtlak, karın ön
duvarı, ince barsak, vb. gibi birden fazla doku
içeriği olan yapıların uygun insandan alıcıya
naklidir.

5.  Dünyada ilk yüz
nakli 2005 yılında
Fransa’da İ.D isimli
hastaya yapılmıştır.

6. Ülkemizde ilk kompozit
doku nakli, çift kol nakli
olarak, Prof. Dr. Ömer
Özkan ve ekibi tarafından
Eylül 2010 tarihinde
Akdeniz Üniversitesi
Hastanesi’nde yapılmıştır.
Ülkemizde toplam 10 tane
kompozit doku nakli
yapılmış ve bunlardan 7
tanesi hastanemizde
gerçekleşmiştir

7.  ÇİFT KOL NAKLİ
 RAHİM NAKLİ
 ÇİFT KOL VE BACAK NAKLİ
 YÜZ NAKLİ (5 TANE )

8.  Tıbbi öyküsü
 Hemşirelik bakımı
 Taburculuk eğitimi

9. Hastanın adı
soyadı:T.Ç.
Cinsiyeti:Erkek
Yaş:35
Eğitim durumu:İlkokul
İşi:Bahçıvan
Medeni durumu:Bekar

10.  3,5 yaşındayken ocakta yanan ateşin üzerine
düşen hastanın yüzünün tamamı, saçlı
derinin bir kısmı ve bir kulağı
yanmış.Yapılan tedavilerden sonra 5 kez
rekostüktif düzeltme yapılmış. Ancak
yüzünde beklenilen değişiklik olmamış.

11. ► İnsanların yüzüne baktıkları zaman korkmaları,
acımaları, başlarını çevirmeleri, çocukların
çığlık atarak uzaklaşmaları onu çok üzmüş.

12.  Hasta yüz nakli ile ilgili haber ve bilgileri
internetten ve medyadan araştırmaya başlamış.
Türkiye’deki ilk yüz nakli haberini izleyince kesin
olarak nakil olmaya karar vermiş. Şubat 2012
tarihinde nakil olmak için Akdeniz Üniversitesi
Hastanesine müracaat etmiş. Üç ay boyunca
preop tetkik ve hazırlık aşamalarından sonra
uygun donör’ün bulunmasıyla 15 Mayıs 2012
tarihinde hastamıza tam yüz nakli yapılmıştır.
 T.Ç. İsimli hastaya tüm derisi, kasları, göz
kapakları, göz yaşı kanalı, saçlı deri ve sağ kulak
nakli yapılmıştır.

15.  Rutin anestezi tetkikleri
 Doku testleri
 X-Ray
 Transplant taramalar (Eliza, HIV, CMV,
HLLA...)
 Kan grubu tayini
 Bilimsel komisyon onayı

16. Hastamız 3 ay boyunca sosyal, fiziksel ve
psikolojik yönden belli aralıklarla görüşmeler
yapılarak yüz nakli için hazırlanmıştır.Hastaya
immunsüpresiflerin yan etkileri anlatıldı, operasyon
için onam alındı.

17. YOĞUN BAKIM SÜRECİ
 Hasta 14 saat süren operasyonun ardından
reanimasyon yoğun bakıma çıkartıldı.
 Monitörizasyonu yapılıp sıvı elektrolit
dengesini sağlamak için % 0,9+% 5
dekstroz mayi takıldı. Yerine göre konulması
gereken elektrolitler planlandı.
 Hastaya semi fowler pozisyonu verilerek
yüzdeki flebin immobilizasyonu uygun
şekilde sağlandı.

18. YOĞUN BAKIM SÜRECİ
 İlk yarım saat içinde vital bulguları alınıp,
idrar miktarı ve IV sıvıları (% 0,45 NaCI)
kayıt edildi.
 Vazodilatasyonu sağlamak ve doku
perfüzyonunu artırmak için nakil yapılan
yüze ışık kaynağı tutuldu
 Hastanın vücut ısısı 36,5 C˚ sağlandı.
 Hekim istemine göre immunsüpresif
tedaviye hemen başlandı.

23.  Hastamıza 48x1 ANTAS ve SPO2 takibi
yapıldı.
 Saatlik AÇT yapıldı.
 Hekim istemine göre hastanın IV mayileri,
kan, (5 ünite RBC, 3 ünite TDP) ve tedavileri
(ATG, antibiyotikler, steroid …..) uygun
şekilde verildi .

24.  Postoperatif 1. günde T tüp ile mekanik
ventilatörden ayrıldı.
 Post-op 2.günde trakeostomisi çekildi.
 Hasta post-op 3. günde spontan solunumda
oryante olarak kliniğimize transportu sağlandı
.
 Hastayla yazarak ve beden dilini kullanarak
iletişim kuruldu(T.Ç. başını hareket ettirmeden
iletişim kurması istendi.)

25.  Hasta için tek kişilik oda hazırlandı. Odanın
temizliği ve dezenfeksiyonu sağlandı.
 Odaya oksijen ve aspirasyon sistemi kurduruldu,
monitör hazırlandı.
 2 adet ışık kaynağı kondu
 Hastaya kullanılacak ilaç ve malzemeler
hazırlandı.
 Hastaya özel tansiyon aleti, steteskop, pals
oksimetri cihazı ve infüzyon pompası konuldu.

26.  Odada bir adet buzdolabı ve TV bulunduruldu.
 Odanın dışına hemşire bakım dosyası,eldiven,
maske, gömlek ve el dezenfektanı konuldu.
 Takip panosu oda içine asıldı. Sonuçlar
buraya hekim tarafından kayıt edildi.

27.  Sessiz ve güvenli bir ortam olmasına dikkat
edildi.
 Odaya giriş çıkışı önlemek için 24 saat
güvenlik görevlisi bulunduruldu.
 Odanın içindeki banyonun aynasının üzeri
kapatıldı.

29. HASTANIN SERVİSE KABULU

32.  Komplikasyonun önlenmesi ve erken devrede
tanınmasına, tedavi edilmesine yönelik
girişimleri planlayıp uygulamak.
 Yeni yüzünü en etkin düzeyde kullanmasını
sağlamak.

33.  Hastanın hemodinamisini sürdürmek.
 Yeni yüzü ile uyumunu sağlamak ve yaşam
kalitesini arttırmak için psikolojik destek
sağlamak .

34.  Hasta postoperatif 3. günde genel
durumunun iyi olması nedeniyle
servisimize transport edildi.
 Kendisi için hazırlanan izole odaya alındı.
 Hastanın monitörizasyonu yapılıp IV
sıvılarının devamı sağlandı.
 Vital bulguları, IV sıvıları (% 0,45 mayi , ATG
, antibiyotik , steroid…) idrar miktarı kayıt
edildi.
 Hasta güvenliği için yatak kenarları kaldırıldı
.

35.  Hastanın yaşam bulguları saatlik izlendi.
TA:143/87 mmHg, Nbz: 96/dk, Sol:24/dk,
A:36.8C
 Aldığı Çıkardığı Takibi saatlik izlendi.
 Hekimle birlikte hastaya semi fowler
pozisyonu verilerek yüzdeki flebin
immobilizasyonu sağlandı.

36.  Hekim istemine göre hastanın antibiyotik ve
immünsüpresif ilaçları doğru dozda ve
planlanan şekilde verildi.
 Hastanın her sabah kan örnekleri
(hemogram, cd3, Tacrolimus bun, kreatinin,
elektrolitler, CRP, alt, ast, pt, inr) alındı.
Sonuçlar hekim tarafından panoya
kaydedildi.

37. POSTOP SÜRECİ
 Hastanın postop 22. günde pitozis (göz kapağı
kaldırılması) ameliyatı uygulanarak görmesi sağlandı.
 Ameliyat esnasında takılan nazolakrimal kanalın
açıklığını sağlayan dren 3. ayın sonunda çekildi.
 Hastanın postop 68. gününde kan şekeri yükseldi
(TKŞ:287 endokrin ABD’den konsültasyon istendi.
Günde 7x1 kan şekeri takibi yapıldı.
 Diyet diabetik gıdaya dönüştürüldü.
 Novanorm tb başlandı. Bir hafta içerisinde kan şekeri
normale döndü.

38.  Santral katater ve foley sonda bakımı su ve
sabunlu su ile 1x1 şeklinde yapıldı.
 Katater ve insizyon bölgeleri enfeksiyon
bulguları yönünden her gün gözlemlendi.
 Hasta katateri enfeksiyon riski yönünden en
kısa zaman hekim tarafından çekildi.
 Hastaya takılan IV kataterin üzerine tarih
yazıldı 72 saatte bir değiştirildi.

39.  Hastaya günlük silme banyosu yapıldı.
 Bakımlar hasta ve yakınına anlatılarak yapıldı,
onların da katılımı sağlandı.
 Günlük 4x1 göz damlaları düzenli damlatıldı.
 Öz bakım ihtiyaçları karşılandı.
(Banyo,traş,ağız bakımı sodyumbikarbonat ile
yapıldı.Mikostatin damla 4x1 kullanıldı.)
 Hasta ve yakınına kişisel hijyenin önemi
anlatıldı.

40.  İmmünsüpresifler: Prograf caps, Cellcept tb, Prednol
ampul , Deltacortyl tb, ATG flk .
 H2 reseptörüantagonisti ve bronkodilatörler: Ulcuran
amp. Omeprol cps .Asist amp.
 Antikoagulan: Clexan 0,4
 Antibiyotikler, Antiviral, Antifungal: Tazocin flk, Bactrim
tb, Meronem flk, Cosmofungin flk, Cmevene flk,
Valcayt tb
 Göz ilaçları: Kemicettin pom. Gentagutt dam. Exocin
coll, Refrech coll. Siccopos jel. Nevanac gutt.
 Diğer ilaçlar: Diltizem tb, Parol tb, Novanorm tb

41.  İMMUNSÜPRESYON: İdeal doku uyumlu donörler
bulunsa bile organ reddi olmaması için immunsüpresyon
tedavi gerekir.
 CELLCEPT: T ve B lenfositlerinin çoğalmasını önler.
Lökopeni(%5), GİS kanama ya da perforasyon, şiddetli
bulantı, kusma görülebilir (Hastamıza ilacın emilimini
arttırmak için aç karnına verildi).
 TACRALİMUS: Organ reddinin önlenmesinde primer
immünsüpresyonda endikedir. HT, böbrek fonksiyon
bozukluğu, KCFT bozukluk, diyabet, ellerde titreme,
uyku bozuklukları görülebilir (Yemekten 2-3 saat sonra
portakal suyuyla verildi).

42.  Hastanın kliniğe kabulünde T.Ç. ye semi
fawler pozisyonu verilerek solunum hızı
ve derinliği değerlendirildi.
 Monitörize edilerek takip edildi.
 Saatlik SPO2 takibi yapıldı.
 Lüzum halinde O2 verildi.
 Solunum sıkıntısı gözlenmedi.

43.  Postop 7. günde sulu gıda şeklinde beslenmeye
başladı (nötropenik gıda)
 14.günde katı gıdaya geçti. Enteral beslenme
için diyetisyenle işbirliği yapıldı.
 Hastanın besin değeri yüksek proteinden
zengin gıdalarla beslenmesi sağlandı.
 Steroid ilaçların iştahı artırabileceği konusunda
bilgi verildi.
 İmmunsüpresif tedavinin GİS üzerine yan
etkileri izlendi (bulantı, kusma, hazımsızlık)

44.  Hasta postoperatif 10. günde destekle mobilize
edildi.
 Hasta ve yakınına mobilizasyon ve önemi
konusunda bilgi verildi.
 Hastanın yüzündeki flebine postop 20.
günden itibaren fizik tedavi uygulanmaya
başlandı.
 Hasta yeni yüzüyle karşılaşmadan önce
Psikiyatristten destek alındı düzenli aralıklarla
görüşmeler sağlandı.

45.  Hastanın evdeki uyku düzeni öğrenildi (gece 6-
7 saat)
 Hastanın uyumasına engel olan sebepler
araştırıldı (Yüzündeki flebe zarar verme
korkusu, tedavi yoğunluğu, yeni yüzüyle
yaşamında nelerin değişebileceği merakı…)
 Hastanın kendini ifade etmesine ve
endişelerini anlatmasına izin verildi.

46. Doku perfüzyonunu düzenli sağlamak için,
 Hastaya hekimle birlikte semi fawler pozisyonu verilerek
yüze uygulanan flebin immobilizasyonu sağlandı.
 Flebin saatlik renk ve ısı takibi yapıldı. Değişiklikler
hekime bildirildi.
 Uygulanan flebin perfüzyonunu artırmak ve ısısını
korumak için ışık kaynağı uygulaması yapıldı.
 Hekim istemine göre sıvı ve ilaç tedavileri düzenli
uygulandı.

47.  Hastanın geleceğe yönelik endişe ve korkuları
öğrenildi (rejeksiyon korkusu yeni yüzüyle
yaşamında nelerin değişeceği)
 Yapılan tüm işlem ve uygulamalardan önce
hastaya yeterli bilgi verildi
 Hastaya verilen bilgiler yalın ve anlaşılır
olmasına dikkat edildi.
 Hasta ve yakını hastalığı hakkında soru
sormaya teşvik edildi.

49.  Yeni yüzü ile yaşamı nasıl olur sorusuna
duygularını açıklaması sağlandı.
 Endişe ve korkularını açıklaması için teşvik
edildi. Hasta ve ailesine destek olundu.
 Stresle baş etme yolları hakkında ,
 Kendisine yapılan değişikliğin farkında
olabilmesi neler yapması gerektiği konusunda
bilgilendirildi.

50. TABURCULUK EĞİTİMİ
 Rejeksiyon riskine karşılık hastada 37.7 0C
üzerine çıkan bir ateşin olması halinde,
 AKŞ 100mg/dl üzeri TKŞ 130mg/dl üzeri, TA
140 mmHg üzeri olunca,
 İdrar miktarında azalma, idrar yaparken yanma
ve ağrı hissetmesi durumunda,
 Yüzünde ısı artışı, kızarıklık, hassasiyet olması
halinde araması gereken telefonlar verildi.
 Hastaya ilaçlarını düzenli ve saatine uygun bir
şekilde içmesi söylendi.

51.  Enfeksiyon riskine karşı korunması gerektiği,
 İmmünsüpresif ilaçların bağışıklığı baskıladığı,
 Beslenme ve diyetine dikkat etmesi gerektiği az
pişmiş yemekleri tüketmekten kaçınması
 Tuvaletten, yemekten önce ve sonra ellerini
yıkaması ,
 Ziyaretine gelen kişilerle sarılmaması, öpüşmemesi,
bulaşıcı hastalığı olan kişilerden uzak durması,
 Ağız içi hijyenine önem vermesi

52.  İlaçların mutlaka tavsiye edilen doz ve saatte
içmesi gerektiği, ilaç dozunu atladığı zaman ne
yapması ve mutlaka yanında yedek ilaç
bulundurması gerektiği,
 Greyfurt suyunu immunsüpresif ilaçların
etkileşimini bozduğu için içmemesi,

53.  Kontroller sırasında ilaç kullanım çizelgesini
yanında bulundurması konusunda
bilgilendirildi,
 Seyahat esnasında ilaç kutusunu bagaja
teslim edilmemesi yanında bulundurması,
İlaçları çok sıcak, soğuk ve güneşten
koruması gerektiği konusunda bilgilendirildi

54. ÖNERİLEN DİYETE UYMA
 Çiğ sebze ve meyvelerin bol suyla iyice
yıkanması
 Proteinden zengin beslenmesi
 Günde ortalama 2.5 litre sıvı tüketmesi
 Hızlı kilo almaması önerildi.

55. EGZERSİZ
 Mobilizasyonun önemi
 Aşırı efor ve enerji sarf etmesini gerektiren
egzersizlerden kaçınması
 Haftada 3-4 kez 30 -40 dk yürüyüş
yapmasının uygun olacağı söylendi.

56. NAKİL EKİBİYLE İLETİŞİM
 Her hangi bir değişiklik durumunda haber
vereceği kişiler ve telefonları
 Hangi durumlarda sağlık kurumuna gelmesi
gerektiği ve randevuları konusunda hasta
ve ailesine eğitim verildi.

57. Plastik cerrahi uygulamaları ile insanların
yaşamına dokunularak fizyolojik, psikolojik ve
sosyal boyutlarda yaşam kalitesinin gelişmesi
sağlanmaktadır.

59. Transplantasyon
olan hastaların
tedavilere uyum
sağlamalarında
yaşamlarını
yönetme becerisi
kazanmalarında
HEMŞİRELİK
BAKIMI’nın önemi
büyüktür..