1. Dr. Deniz Oğuz
Ankara Onkoloji Hastanesi
Anestezi ve Reanimasyon Kliniği

2.  65 yaşında ek hastalığı olmayan erkek hasta
 İnvaze kolon kanseri nedeni ile operasyona
alındı.
 Aynı seansta hemikolektomi,splenektomi,
nefrektomi,pankreas – diafram – karaciğer
rezeksiyonu yapıldı. Toraksa su altı direnaj
tüpü yerleştirildi.
 Post operatif 2. günde abondan kanama
nedeni ile hasta 2. defa genel cerrahi ve
göğüs cerrahisi tarafından operasyona alındı.

3.  Standart hasta monitörizasyonuna ek olarak
sağ el radial arter kateterizasyonu yapıldı
(allen testi sonucu bilinmiyor?)
 Ortaya çıkan şiddetli hipotansiyon nedeni ile
(TA: 50/30) vazopressör tedavi
başlandı(santral venden mi periferik venden
mi uygulandı?).
 Kanamanın diafram onarımı esnasında
akciğer parankim yaralanmasına bağlı olduğu
anlaşılarak onarıldı ve hasta entübe olarak
yoğun bakım ünitesine çıkarıldı.

4.  Yoğun bakımda takibinin 2. gününde sağ el
parmak uçlarında başlayan nekroz farkedildi.
Nekroz hızla el sırtına ve el bileğine ilerledi.
 Kalp damar cerrahisi tarafından yapılan
dopplerde radial arterin el bileğinin 2cm
medialinde tıkandığı tespit edildi. Dijital
arterlerde yaygın stenoz mevcuttu.
 Reomakrodeks,trental(pentoksifilin) ve
papaverin tedavisine başlandı.

5.  Hastanın medikal tedaviye yanıt vermemesi ,
gangren halinin ilerlemesi, septik şok
tablosunun ortaya çıkması üzerine ailenin
onamı alınarak sağ el dirsek altından ampüte
edildi.
 Hastanın septik tablosu günler içinde
geriledi,bilinci açıldı.
 Ancak halen ortaya çıkan sekonder
enfeksiyonlar nedeni ile yoğun bakımda
tedavisine devam ediliyor.

7.  Periferik damar yollarından uygulanan
ilaçların perivasküler dokuya veya derialtı
alana kazara yayılması ya da sızması sonucu
oluşan hasarın farklı sebepleri vardır;
 Solüsyonların sitotoksisitesi
 osmolaritesi
 Vazopessör özelliği
 İnfüzyon basıncı
 Anatomik farklılıklar
 Hastaya bağlı faktörler.

8.  Yaşlı, kemoterapi alan hastaların deri ve
damarları frajildir,kullanılan ilaçların sitotoksik
etkisi nedeni ile ekstavazasyon hasarına daha
yatkındır.
 Neonatallerin,infantların damarları
küçüktür,kanülasyon zordur. Ekstaravazyona
bağlı ağrıyı tarif edemez.
 Pek çok intravenöz ilaç alan hastalarda venler
trombozedir.
 Obezite,ödem kanülasyonun yapılmasını ve
yerinin doğrulanmasını zorlaştırır.
 Periferal duyu ve dolaşım bozukluğu olan
periferal nöropati,diyabet,reynoud
fenomeni,periferik vasküler bozukluk hastaları
yanlış kanülasyonun veya damar dışına sızıntının
farkına varamazlar.

9.  Özellikle yoğun bakımda ilaçlar infüzörlerle
basınçlı bir şekilde verilmektedir. Basınç
alarmı hassaslaştırılmalı ,aralıklı olarak elle
ilaç verilerek kontrol edilmelidir.
 Santral venöz kateterlerin birçok açıklığı
vardır ,bunlardan herhangi birinden damar
dışına sızma olabilir. Anatomik
komşuluklarının önemli olması nedeni ile
dikkat edilmelidir.

10.  Vazokonstraksiyon ve iskemik nekroz
 Direkt toksisite
 Osmotik hasar
 Geniş volümde sıvının neden olduğu dış
mekanik bası
 Eklenen infeksiyon
 Doku hasarı 1-4 haftada aşikar olur ve artık
hasar geri dönüşümsüzdür.
 Hasarın önlenmesi için damar yolu açıldıktan
sonra kontrol edilmeli,mümkünse riskli
ilaçlar için santral venöz kateter ya da en az
18 gauge kateter kullanılmalıdır.

11.  Table 3 Management of extravasation injury
 Stop the injection/stop and disconnect the infusion
immediately
 Aspirate as much drug as possible from the cannula
 Leave the cannula in place until advice sought
regarding further treatment. When no
longer required, remove immediately to prevent
further use and injury
 If visible, mark the area of extravasation with a pen
or take photographs
 Elevate the limb
 Consider specific treatments if appropriate
 Consider referral to plastic surgery
 Ensure documentation is complete

12.  Radial ve ulnar arter ön kol ve elin beslenmesini
sağlarlar.
 Yüzeyel palmar ark komplet ve inkomplet iki
tipe ayrılmıştır;
 İnkomplet arklı hastalarda radial arter tıkanıklığı
dijital iskemi riskini belirgin olarak artırabilir.
 Radial Arter kanülasyonu öncesi elin
beslenmesinin değerlendirilmesi Allen Testi
yapılmalıdır.
 Radial arter kateterizasyonunun intimada hasar
oluşturduğu, segmental ya da diffüz stenoz,
hatta arter tıkanıklığına yol açabileceği
gösterilmiştir.

13.  Komplikasyon oranları %1,5-88.
 Tıkanıklık
 Vazospazm
 Dijital emboli ve iskemi
 Sepsis,lokal enfeksiyon
 Psödoanevrizma
 Hematom,kanama
 Ciltnekrozu
 Kanülasyon sırasında aşırı extansiyonun medial
sinir hasarı yaptığı gösterilmiştir (ulnar arterde
ulnar sinir hasarı )
 Trombositopeni (kanülasyonun değil ,heparin
komplikasyonudur )

14.  İnkomplet kollateraller, anatomik varyasyonlar
 Ateroskleroz varlığı (yaşlılık, diyabet, sigara
içiciliği, periferik arter hastalığı)
 Diğer hastalıklar (Raynaud, skleroderma)
 Giriş bölgesinde hematom
 Kanülasyon sırasında oluşan vazospazm
 Uzamış arteriyal kanülasyon
 Uzun süreli peroperatif hipotansiyon
 Uzun süreli ya da yüksek doz vazopressör
kullanımı
 Trombosis veya dijital emboli için yüksek riski
olan preoperatif hiperkoagülopatili hastalardır
(örn:kanser).

15.  Dtsch Med Wochenschr. 2012 Apr;137(15):780-4.
doi: 10.1055/s-0032-1304914. Epub 2012 Apr 10.
 Digital necrosis in
a patient with atherosclerosis: also
a paraneoplasia?
 Kanser hastaları ateroskleroza ve tromboza
yatkındırlar.
 Bu yayında da karaciğer metastazı olan kolon
kanseri vakasında spontal akral nekroz ortaya
çıkmış, bu durumun emboli veya bölgesel
trombotik damar tıkanıklığının sonucu olarak
değerlendirmişlerdir.

16.  Yoğun Bakım Dergisi 2006;6(1):49-51
Preterm Yenidoğanda Periferik Arter
Kateterizasyonuna Bağlı Tromboz:İki Olgu Sunumu
 Arch Fam Med. 1994 Feb;3(2):193-5.
Phentolamine reversal of epinephrine-
induced digital vasospasm. How to save an ischemic
finger
 Am J Emerg Med. 1990 Jan;8(1):46-7.
Epinephrine induced
vasospasm reversed by phentolamine digital block.
 JAMA. 1980 Mar 21;243(11):1145-6.
Multiple extremity amputations in hypotensive
patients treated with dopamine

17.  Eur J Vasc Endovasc Surg. 2012 Feb;43(2):218-23.
Epub 2011 Nov 26.
Haemodialysis access-
induced distal ischaemia (HAIDI) is caused by loco-
regional hypotension but not by steal
 AANA J. 2003 Feb;71(1):41-3.
Hand ischemia associated with profound
hypotension and radial artery catheterization in
apediatric patient: a case report.
 J Hand Surg Br. 1995 Aug;20(4):493-5.
Hand ischaemia following radial artery cannulation
 Am J Hosp Pharm. 1978 May;35(5):521.
Post-dopamine ischemia treated with chlorpromazine

18.  Arch Fam Med. 1994 Feb;3(2):193-5.
Phentolamine reversal of epinephrine-
induced digital vasospasm. How
to save an ischemic finger
 Br J Hosp Med (Lond). 2012 May10;73(5):2889.
Digital gangrene in an elderly patient
 Anesth Analg 2005;100:722–7 Extravasation Injury
in the Perioperative Setting
 Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care
& Pain | Volume 10 Number 4 2010
Extravasation injuries and accidental intra-arterial
injection