Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864 Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net Download luận văn thạc sĩ ngành quản lí giáo dục với đề tài: Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh, cho các bạn tham khảo

1. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ

TRẦN DUY NAM
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN,
NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG Ở ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2013

2. 3
BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ

TRẦN DUY NAM
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN,
NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG Ở ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 01 14
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS NGUYỄN VĂN TÀI
HÀ NỘI - 2013

3. 4
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 3
Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN, NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI
NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH 12
1.1. Quan niệm về quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh 12
1.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh 22
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
CHUYÊN MÔN, NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH 29
2.1. Đánh giá hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố
Hồ Chí Minh 29
2.2. Đánh giá tình hình quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông ở Thành phố Hồ Chí Minh 39
Chương 3 YÊU CẦU, BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI
DƯỠNG CHUYÊN MÔN, NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH 55
3.1. Yêu cầu xây dựng biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học
phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh 55
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh 57
3.3. Khảo nghiệm tínhcần thiết và tính khả thi củacác biện pháp 82
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 93
PHỤ LỤC 96

4. 5
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sự kiện nước ta gia nhập WTO chứng tỏ sự thừa nhận của cộng đồng
quốc tế đối với những thay đổi tích cực, to lớn và toàn diện trong thực hiện
đường lối đổi mới của Ðảng. Sự kiện này có ý nghĩa sâu sắc về chính trị, kinh
tế, xã hội; khẳng định vị thế của đất nước ta trên thế giới; thể hiện rõ ý chí của
toàn Ðảng, toàn dân quyết tâm xây dựng một quốc gia độc lập tự chủ, ổn định
về chính trị, đồng thuận về xã hội, sẵn sàng thực hiện các cam kết chung với
cộng đồng quốc tế. Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng khẳn
định: “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát
huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền
tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng
hiện đại” [14, tr.272]. Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, Đảng
và Nhà nước luôn chú trọng quan tâm phát triển sự nghiệp giáo dục, xem giáo
dục là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi
dưỡng nhân tài. Chính vì thế, trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ XI đã xác định đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo
hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá, trong đó đổi mới cơ
chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu
then chốt. Vì đây là nguồn lực quyết định việc thực hiện mục tiêu giáo dục,
đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân ở nước ta trong thời kỳ đẩy mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục trung học phổ thông được
xem là nền tảng và có ý nghĩa quan trọng, quyết định đến hiệu quả của nguồn
nhân lực đất nước; bởi lẽ giáo dục trung học phổ thông là nhằm giúp học sinh
củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện
học vấn phổ thông và những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng

5. 6
nghiệp để tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, học nghề
hoặc đi vào cuộc sống lao động. Để giáo dục trung học phổ thông thực sự có
chất lượng cao phải đảm bảo đồng bộ về các điều kiện như nội dung chương
trình, giáo khoa, cơ sở vật chất; đồng thời phải kể đến vai trò nòng cốt của đội
ngũ giáo viên.
Để đổi mới công tác quản lý giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục
đào tạo nói chung thì việc xây dựng đội ngũ giáo viên vững mạnh đủ sức
hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, tạo cơ sở tiền đề tốt cho hoạt động
dạy và học là một biện pháp cơ bản nhất. Vì vậy, các nhà quản lý giáo dục
phải hết sức coi trọng việc xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đủ về số
lượng, mạnh về chất lượng, hay nói cách khác là xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ
giáo viên “vừa hồng, vừa chuyên”. Đội ngũ giáo viên là nhân tố có ý nghĩa
quyết định đối với sự thành công hay thất bại của việc nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Sản phẩm của họ tích hợp cả
nhân tố tinh thần và vật chất, đó là nhân cách, sức lao động. Sứ mệnh của nhà
giáo có ý nghĩa đặc biệt, họ là bộ phận lao động tinh hoa của đất nước; lao
động của họ trực tiếp và gián tiếp thúc đẩy sự phát triển của đất nước và cộng
đồng đi vào trạng thái phát triển bền vững.
Đảng và Nhà nước ta từ khi ra đời cho đến nay rất quan tâm xây dựng
đội ngũ giáo viên. Trong nền giáo dục mới, Đảng và Nhà nước ta đã xác định
đội ngũ giỏo viên là những chiến sĩ cách mạng trên mặt trận tư tưởng văn hóa.
Họ có trách nhiệm truyền bá cho thế hệ trẻ lý tưởng và đạo đức cách mạng
chân chính, hệ thống những giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc và tinh hoa
của nhân loại. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Có gì vẻ vang
hơn là nghề đào tạo những thế hệ sau này, tích cực góp phần xây dựng chủ
nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Người thầy giáo tốt, thầy giáo xứng đáng
là thầy giáo, là người vẻ vang nhất” [29, tr.331].

6. 7
Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng, Đảng đặt ra yêu cầu: “giáo
viên phải có đủ đức, tài”; các lực lượng giáo dục, trước hết phải được “chuẩn
hoá”. Luật giáo dục của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã chỉ rõ:
“Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục”. Văn
kiện Đại hội Đảngtoàn quốc lần thứ XI đã nhấn mạnh: “Xây dựng đội ngũ giáo
viên đủ số lượng đáp ứng yêu cầu về chất lượng” [14, tr.216]. Xuất phát từ yêu
cầu và thực tiễn trên, đòi hỏi đội ngũ giáo viên cần thiết phải được bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ.
Nhận thức đúng đắn vai trò của đội ngũ giáo viên đối với giáo dục trung
học phổ thông, những năm qua Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí
Minh đã rất quan tâm bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên và đã thu được nhiều kết quả tốt. Tuy nhiên, công tác phát triển đội ngũ
giáo viên nói chung, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trung
học phổ thông nói riêng vẫn còn tồn tại những hạn chế bất cập. Theo báo cáo
tại hội thảo khoa học năm 2012 về “Đổi mới cơ chế quản lý, phát triển đội
ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục” của Câu lạc bộ Giám đốc sở Giáo
dục và Đào tạo các tỉnh, thành phía Nam xác định công tác quản lý hoạt động
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trung học phổ thông ở Thành
phố Hồ Chí Minh chưa thực sự đồng bộ và thường xuyên. Điều đó đòi hỏi cần
có sự quản lý khoa học hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo
viên trung học phổ thông trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Chính vì vậy,
việc nghiên cứu đề tài: “Quảnlý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phốHồ Chí Minh” là cần
thiết và cấp bách.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Xung quanh vấn đề bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và quản lý hoạt động
bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo viên phổ thông trung

7. 8
học nói riêng từ lâu thu hút các nhà khoa học, các nhà quản lý quan tâm
nghiên cứu. Sau đây là một số công trình nghiên cứu của các tác giả có liên
quan đến vấn đề trên.
Đề tài cấp Bộ “Các giải pháp bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội
ngũ giáo viên tiểu học Đồng bằng Sông Cửu Long”, do Nguyễn Thị Quy làm
chủ nhiệm, đã tiến hành khảo sát thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học và thực
trạng dạy học tiểu học ở Đồng bằng Sông Cửu Long, trên cơ sở đó đề xuất
các giải pháp bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học Đồng
bằng Sông Cửu Long.
Tác giả Nguyễn Thị Thu Hiền với công trình: “Đổi mới công tác bồi
dưỡng giáoviên trong trườngphổthông”, đã làm rõ các khái niệm đào tạo, bồi
dưỡng; làm rõ mục đích bồi dưỡng, nội dung bồi dưỡng, phương pháp bồi
dưỡng giáo viên trong các nhà trường phổ thông.
Các tác giả Chu Mạnh Nguyên, Mai Quang Tâm, Dương Thúy Giang,
Đỗ Thị Hòa nghiên cứu một cách hệ thống “nghiệp vụ quản lý trường trung
học”, đặc biệt trong đó đã chi tiết hóa công tác quản lý, bồi dưỡng, kiểm tra,
đánh giá đội ngũ giáo viên. Các công trình của các tác giả như Hà Thế Ngữ;
Bùi Minh Hiền, Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo; Bùi Thanh Huyền đã đề cập
đến vị trí, tầm quan trọng của người giáo viên, đặc điểm lao động của đội ngũ
giáo viên, những yêu cầu chung về xây dựng đội ngũ giáo viên và nhiệm vụ
của họ đều được thể hiện trong. Các tác giả Phùng Đình Mẫn, Trần Văn Hiếu,
Hồ Văn Liên, Phan Minh Tiến, Trương Thanh Thúy - Đại học Sư phạm Huế,
đã đề cập đến những vấn đề cơ bản về đổi mới giáo dục trung học phổ thông
hiện nay trong đó nhấn mạnh vai trò của người giáo viên và xu hướng đổi mới
đánh giá ở trường trung học phổ thông. Riêng tác giả Phạm Quang Huân đã
đưa ra những quan niệm mới: Giáo viên thực sự là chủ thể quản lý chất lượng
trong nhà trường. Các tác giả Nguyễn Kim Hồng - Trường Đại học Sư phạm

8. 9
Thành phố Hồ Chí Minh, Vũ Lan Hương - Trường Cán bộ quản lý giáo dục
và Đào tạo II đã có những bài viết về “coi trọng việc đào tạo đội ngũ quản lý
giáo dục có trình độ sau đại học cho các quận/huyện” và “hướng tới mục tiêu
10% giáo viên trung học phổ thông có trình độ sau đại học vào năm 2010”.
Các tác giả Nguyễn Văn Lê, Trần Bá Hoành đã chú ý nhiều đến bồi dưỡng
giáo viên về tư tưởng chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao năng lực
giảng dạy cho đội ngũ giáo viên.
Tác giả Trần Đình Thuận đã đề xuất xây dựng chương trình bồi dưỡng
cán bộ, giáo viên qua truyền hình, một vấn đề không mới nhưng rất cần được
sự quan tâm, đầu tư. Nhóm nghiên cứu gồm các tác giả Nguyễn Kim Hồng,
Đoàn Văn Điều, Nguyễn Sỹ Trung, Đoàn Nguyễn Thùy Dương - Trường Đại
học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh qua nghiên cứu tiêu chí đánh giá giáo
viên cấp trung học phổ thông tại Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất bảng
đánh giá giờ dạy của giáo viên gồm 35 tiêu chí cụ thể.
Cùng với các công trình nghiên cứu của các tác giả trên đây, còn có
nhiều luận văn thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục đề cập đến vấn đề quản
lý giáo viên trung học phổ thông.
Luận văn thạc sĩ “Biện pháp pháttriển đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi” của Nguyễn Văn Nhựt, đã đề cập
các vấn đề thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng các
trường trung học phổ thông huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, trên cơ sở đó
đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng tốt yêu cầu và
nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay.
Phạm Thanh Hải với luận văn thạc sĩ về đề tài“Biện pháp quản lý bồi
dưỡng giáo viên nhằm nâng caochất lượng đội ngũ nhà giáo ở trường trung
học phổ thông Số III Bảo Yên”, đã đề cập các vấn đề lý luận về quản lý công
tác bồi dưỡng giáo viên trong trường phổ thông và thực trạng hoạt động này

9. 10
của trường trung học phổ thông Số III huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Trên cơ
sở đó đưa ra biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao
chất lượng đội ngũ nhà giáo trường trung học phổ thông số III huyện Bảo
Yên, tỉnh Lào Cai.
Luận văn thạc sĩ “Một số biện pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm
nâng cao chấtlượng học tập cho học sinh trường trung học phổ thông huyện
Châu Thành A - tỉnh Cần Thơ” của tác giả Trần Thị Tư đã đi sâu nghiên cứu
về vấn đề xây dựng, bồi dưỡng quy hoạch quản lý phát triển đội ngũ giáo
viên, hoàn thiện dần cơ sở lý luận về xây dựng đồng thời đề xuất các biện
pháp trong việc quản lý, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương,
điều kiện nhà trường để từng bước củng cố, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên trở thành lực lượng chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng học tập cho học
sinh, quyết định sự phát triển giáo dục.
Như vậy, xung quanh vấn đề bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên nói chung, giáo viên trung học phổ thông nói riêng đã có nhiều công
trình của các tác giả đi sâu nghiên cứu. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu
của các tác giả thường chỉ đề cập đến bồi dưỡng giáo viên ở bậc phổ thông
nói chung hoặc bồi dưỡng giáo viên với trường thuộc nhiều địa phương khác
nhau. Đối với vấn đề “Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh” chưa
có công trình nào đề sâu nghiên cứu một cách cụ thể.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề lý luận, thực tiễn của vấn đề nghiên cứu, từ
đó đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho
độingũ giáo viên, góp phần nâng cao chấtlượng giáo dục, đào tạo trunghọc phổ
thông ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.

10. 11
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh.
Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên các trường trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh.
Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí
Minh hiện nay.
4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
4.1 Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên
trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh.
4.3. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên tại một số trường trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh.
Các số liệu điều tra, khảo sát ở các trường trung học phổ thông nêu trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh tính từ năm 2007 đến 2013.
5. Giả thuyết khoa học
Chất lượng đội ngũ giáo viên trung học phổ thông phụ thuộc vào nhiều
yếu tố, trong đó quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ là yếu
tố giữ vị trí, vai trò rất quan trọng. Nếu chủ thể quản lý thực hiện đồng bộ

11. 12
các biện pháp quản lý như: Nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ
quản lý; xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; tổ chức, chỉ
đạo triển khai thực hiện có hiệu quả hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ; đổi mới nội dung, hình thức bồi dưỡng; thường xuyên kiểm tra, đánh giá
hoạt động bồi dưỡng thì chất lượng đội ngũ giáo viên trung học phổ thông sẽ
được nâng cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển giáo dục, đào tạo ở
Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay.
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận
Để nghiên cứu đề tài, tác giả đã dựa trên nền tảng các quan điểm, tư
tưởng về giáo dục, quản lý giáo dục của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, quan điểm đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam và quán triệt,
vận dụng sâu sắc quan điểm hệ thống, cấu trúc, lôgic, lịch sử và quan điểm
thực tiễn trong nghiên cứu khoa học giáo dục, từ đó định hướng cho việc tiếp
cận đối tượng nghiên cứu và luận giải các nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.
6.2. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu đề tài, tác giả sử dụng kết hợp
các phương pháp sau:
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Thực hiện việc thu thập, nghiên cứu tài liệu; phân tích, tổng hợp, hệ
thống hoá, khái quát hoá các tài liệu về giáo dục, đào tạo, đặc biệt là những tài
liệu liên quan đến quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho
đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh như nghị
quyết của các cấp ủy đảng, các văn bản, chỉ thị, hướng dẫn của Bộ Giáo dục
và Đào tạo; kế hoạch quản lý giáo dục, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nói riêng
của Sở Giáo dục và Đào tạo Hồ Chí Minh và của các trường trung học phổ
thông trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.

12. 13
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phươngpháp quan sát sư phạm: quan sát việc quản lý các buổi tập huấn,
họp hộiđồngchuyên môncủa các tổ bộ môn ở một số trường, qua đó tìm hiểu
cách thức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên.
Phương pháp điều tra: điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến (hỏi) đối với
100 cán bộ quản lý và 156 giáo viên của 6 trường trung học phổ thông ở
Thành phố Hồ Chí Minh.
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm quản lý: nghiên cứu kết quả quản lý
hoạt động bồi dưỡng giáo viên của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục thông qua
các báo cáo tổng kết năm học ở các trường trung học phổ thông trên địa bàn
Thành phố Hồ Chí Minh.
Phương pháp chuyên gia: trao đổi, tham khảo ý kiến của một số nhà
khoa học, cán bộ quản lý giáo dục ở một số trường trung học phổ thông trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh những năm gần đây.
Phương pháp xử lý số liệu bằng toán thống kê để xử lý số liệu thu thập
được, qua đó rút ra những kết luận các nội dung liên quan đến đề tài.
7. Ý nghĩa của đề tài
Đềtài góp phầnhệthốnghoávà khái quáthoálý luận về quảnlý hoạt động
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông.
Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho độingũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho
nghiên cứu, giảng dạy và thực hiện những vấn đề liên quan đến công tác quản
lý giáo dục của các trường trung học phổ thông.
8. Kết cấu của luận văn
Luận văn có kết cấu gồm: Phần mở đầu, 3 chương, 7 tiết, kết luận, kiến
nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.

13. 14
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI
DƯỠNG CHUYÊN MÔN, NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
1.1. Quan niệm về quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ
Chí Minh
1.1.1. Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trung học
phổ thông
Bồi dưỡng là quá trình tác động của chủ thể giáo dục đến đối tượng
được giáo dục, làm cho đối tượng được bồi dưỡng tăng thêm năng lực, phẩm
chất và phát triển theo chiều hướng tốt hơn.
Khái niệm bồi dưỡng được hiểu theo hai nghĩa, nghĩa rộng và nghĩa
hẹp. Bồi dưỡng theo nghĩa rộng là quá trình giáo dục, đào tạo nhằm hình
thành nhân cách và những phẩm chất riêng biệt của nhân cách theo định
hướng mục đích đã chọn. Như vậy, bồi dưỡng theo nghĩa rộng bao hàm cả
đào tạo. Bồi dưỡng theo nghĩa hẹp là trang bị thêm những kiến thức, thái độ,
kỹ năng nhằm mục đích nâng cao và hoàn thiện năng lực hoạt động trong các
lĩnh vực cụ thể. Như vậy, bồi dưỡng theo nghĩa hẹp là một kế tục và bổ sung
cho quá trình đào tạo.
Bồi dưỡng là quá trình diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng
cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân để đáp ứng
nhu cầu lao động nghề nghiệp. Hay bồi dưỡng là một quá trình cập nhật kiến
thức và kỹ năng còn thiếu hoặc đã lạc hậu trong một cấp học, bậc học và
thường được xác nhận bằng một chứng chỉ. Thực chất của quá trình bồi
dưỡng là để bổ sung tri thức và kỹ năng còn thiếu hụt, hoặc đã lạc hậu để

14. 15
nâng cao trình độ, phát triển thêm năng lực trong một lĩnh vực hoạt động
chuyên môn, dưới một hình thức phù hợp. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ
thể hiện quan điểm giáo dục hiện đại đó là “Đào tạo liên tục và học tập suốt
đời”. Nội dung bồi dưỡng được triển khai ở các mức độ khác nhau, phù hợp
cho từng đối tượng cụ thể. Sau khi được bồi dưỡng, năng lực cá nhân được
gia tăng, đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực trong hiện tại và trong
tương lai của tổ chức.
Chuyên môn là lĩnh vực kiến thức riêng của một ngành khoa học nhất
định. Chuyên môn của giáo viên là sự hiểu biết về kiến thức bộ môn khoa học
mà họ phải giảng dạy trong nhà trường. Ở các trường phổ thông có nhiều bộ
môn khác nhau, do vậy đội ngũ giáo viên có nhiều chuyên môn khác nhau.
Nghiệp vụ là khả năng để thực hiện một hoạt động, thường liên quan
đến một nghề nghiệp nhất định. Nghiệp vụ của giáo viên là khả năng thực
hiện các hoạt động dạy học, giáo dục trong các nhà trường và thường được
gọi là nghiệp vụ sư phạm. Nghiệp vụ sư phạm bao gồm những kiến thức, kỹ
năng về dạy học, giáo dục và phát triển nghề nghiệp; những kỹ thuật để hình
thành năng lực dạy học, năng lực giáo dục. Hay nói cách khác, nghiệp vụ sư
phạm là tổ hợp các kiến thức, kỹ năng, thái độ và giá trị nghề nghiệp thiết yếu
đảm bảo cho người giáo viên thực hiện thành công quá trình dạy học, giáo
dục học sinh.
Chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau,
tác độngqua lại, bổ sung cho nhau cho phép người giáo viên thực hiện tốt hoạt
động dạy học và giáo dục trong nhà trường. Chuyên môn, nghiệp vụ là tổ hợp
các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo thực hành mà conngười tiếp thu được qua đào tạo
để có khả năng thực hiện một loạt công việc trong phạm vi một ngành nghề
nhất định theo phân công của xã hội. Chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên
trung học phổ thông là sự hiểu biết về các bộ môn khoa học nói chung, khoa

15. 16
học thuộc chuyên môn của bản thân nói riêng, hiểu rõ về công việc giáo dục
học sinh mà mình phụ trách ở trường trung học phổ thông, yêu nghề, có kỹ
năng lựa chọn và thực hiện những phương pháp, hình thức giảng dạy có hiệu
quả. Ngoài ra, giáo viên trung học phổ thông còn biết quan tâm đến những
vấn đề mà ngành học của mình đang cố gắng giải quyết trong sự phát triển
chung của khoa học.
Người giáo viên có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao là người có
hiểu biết về tâm lý học, giáo dục học, hiểu và ý thức được rằng nếu không có
những tri thức khoa học về giáo dục thì sẽ không thể cộng tác được với học
sinh. Giáo viên có năng lực chuyên môn nghiệp vụ tốt là người nắm vững các
kỹ năng đến mức hoàn thiện trong một lĩnh vực hoạt động lao động nào đó, là
người “lão luyện” trong công việc của mình. Những giáo viên như vậy, ngoài
hiệu quả đào tạo của nhà trường sư phạm và tự bồi dưỡng, rèn luyện bản thân,
còn phụ thuộc không ít vào vai trò của các nhà quản lý trong việc chú ý bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên.
Chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên trung học phổ thông còn được
biểu hiện ở trình độ đạt chuẩn giáo viên trung học phổ thông do Nhà nước
quy định. Cụ thể, chuẩn giáo viên trung học phổ thông được quy định trong
Thông tư số 30/2009/TT - BGDĐT ban hành quy định chuẩn nghề nghiệp
giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông.
Đội ngũ giáo viên, bên cạnh đào tạo cần có hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ. Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên là
một hoạt động có chủ đích nhằm cập nhật những kiến thức mới tiến bộ, hoặc
nâng cao trình độ giáo viên để hoàn thiện phẩm chất, tăng thêm tri thức, năng
lực sư phạm theo yêu cầu của ngành học. Công tác bồi dưỡng được thực hiện
trên nền tảng các loại trình độ đã được đào tạo cơ bản từ trước. Hoạt động bồi
dưỡng là việc làm thường xuyên, liên tục cho mỗi giáo viên, cấp học, ngành

16. 17
học, không ngừng nâng cao trình độ của đội ngũ để thích ứng với đòi hỏi của
nền kinh tế xã hội.
Từ những phân tích trên có thể hiểu bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho giáo viên trung học phổ thông như sau:
Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông là hoạt động có mục đích, có tổ chức của các chủ thể bồi dưỡng tác
động đến đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên,
đáp ứng với yêu cầu giáo dục ở bậc trung học phổ thông và đáp ứng với
chuẩn giáo viên trung học phổ thông theo quy định của Nhà nước.
Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trung học phổ thông là
quá trình cung cấp những tri thức về chuyên môn, về nghiệp vụ quản lý, nhằm
vun đắp, bổ sung thêm kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm cho đội ngũ giáo
viên trên cơ sở những kiến thức, tri thức, kỹ năng, kỹ xảo chuyên môn, nghiệp
vụ họ đã có, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy đáp ứng những yêu cầu
ngày càng cao của sự phát triển giáo dục, phát triển toàn diện cho học sinh về
kiến thức, tinh thần và thể chất.
Mỗi giáo viên cần phải có một trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững
chắc, sâu rộng. Vì vậy, giáo viên cần được bồi dưỡng những kiến thức, kỹ
năng trong suốt quá trình công tác. Đối với những giáo viên chưa đạt trình độ
chuẩn thì được bồi dưỡng để đạt chuẩn theo quy định. Trên cơ sở những kiến
thức chuyên môn, nghiệp vụ chắc chắn mới thể hiện kỹ năng sư phạm nhuần
nhuyễn. Có nghĩa là người giáo viên có một trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
vững vàng, kiến thức sâu sắc, toàn diện là cơ sở cho việc cải tiến phương
pháp dạy học và hoàn thiện nghiệp vụ sư phạm. Việc bồi dưỡng để hoàn thiện
kỹ năng sư phạm là cần thiết và phù hợp với khả năng của đội ngũ giáo viên,
là hình thức phổ biến thường làm ở các trường trong hệ thống giáo dục quốc
dân nói chung, trường trung học phổ thông nói riêng.

17. 18
Nội dung bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ phải quán triệt đầy đủ quan
điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục, giúp người được bồi
dưỡng có điều kiện phát triển nghề nghiệp về phẩm chất và năng lực. Bồi
dưỡng kiến thức là bồi dưỡng kiến thức cơ bản về giáo dục trung học phổ
thông, các kiến thức chuyên ngành, các kiến thức phổ thông về chính trị, kinh
tế, văn hóa, xã hội liên quan đến giáo dục trung học phổ thông. Bồi dưỡng
cho giáo viên trung học phổ thông các kiến thức về khoa học giáo dục, tâm lý
học sư phạm; cập nhật những lý thuyết sư phạm và lý thuyết các phương pháp
dạy học hiện đại ở bậc phổ thông.
Bồi dưỡng cho giáo viên những kỹ năng về đào tạo, giảng dạy là bồi
dưỡng về kỹ năng lập kế hoạch đào tạo, giảng dạy theo năm học, tháng, tuần;
lập kế hoạch phối hợp với cha mẹ của học sinh để thực hiện mục tiêu đào tạo,
giảng dạy. Bồi dưỡng cho giáo viên kỹ năng tổ chức thực hiện các hoạt động
giảng dạy ngoại khoá cho học sinh như tổ chức môi trường nhóm, lớp đảm
bảo vệ sinh an toàn; rèn luyện cho học sinh một số kỹ năng tự học tập và
nghiên cứu; phòng tránh và xử trí ban đầu một số bệnh, tai nạn thường gặp
đối với học sinh. Bồi dưỡng cho giáo viên kỹ năng tổ chức hoạt động giáo
dục học sinh là tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng tích hợp, phát huy
tính tích cực, sáng tạo của học sinh, môi trường giáo dục phù hợp với điều
kiện của nhóm, lớp; quan sát, đánh giá và có phương pháp đào tạo - giảng dạy
học sinh phù hợp.
Bên cạnh các kỹ năng, kỹ xảo cần thiết của người giáo viên nói chung,
cần thường xuyên bồi dưỡng cho giáo viên kỹ năng quản lý lớp học, đảm bảo
tính kỹ luật, học tập nghiêm túc của học sinh; kỹ năng xây dựng và thực hiện
kế hoạch quản lý nhóm, lớp gắn với kế hoạch hoạt động đào tạo, giảng dạy
học sinh; kỹ năng giao tiếp, ứng xử với học sinh một cách gần gũi, tình cảm;
giao tiếp, ứng xử với đồng nghiệp một cách chân tình, cởi mở, thẳng thắn;

18. 19
gần gũi, tôn trọng và hợp tác trong giao tiếp, ứng xử với cha mẹ học sinh;
giao tiếp, ứng xử với cộng đồng trên tinh thần hợp tác.
Về hình thức và phương pháp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho
đội ngũ giáo viên trung học phổ thông rất phong phú, đa dạng. Tùy theo nội
dung và các điều kiện hiện có, các trường trung học phổ thông thường có các
hình thức bồi dưỡng như bồi dưỡng tại chỗ là tổ chức bồi dưỡng ngay tại
trường, nơi giáo viên công tác, thông qua sinh hoạt nhóm, tổ chuyên môn, tổ
chức hội thảo theo từng trường hoặc cụm trường. Có nhiều hoạt động phong
phú để bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên theo hướng này là tổ chức cho giáo
viên dự giờ, thăm lớp lẫn nhau; tổ chức hội thảo chuyên đề về nội dung hay
phương pháp đào tạo, giáo dục học sinh; tổ chức rút kinh nghiệm sau mỗi học
kì, mỗi năm học; các giáo viên trong trường có thể giúp đỡ lẫn nhau, làm việc
theo cặp hoặc theo tổ. Thông qua việc bồi dưỡng chuyên môn để giáo viên
giỏi, giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong dạy học, giáo dục giúp đỡ cho giáo
viên còn yếu về chuyên môn; giáo viên có kinh nghiệm giảng dạy giúp giáo
viên mới ra trường; tổ chức cho giáo viên giao lưu, trao đổi kinh nghiệm; tạo
điều kiện cho giáo viên tham dự các hội thảo, seminar. Bồi dưỡng thường
xuyên là bồi dưỡng theo chu kỳ cho giáo viên trung học phổ thông để họ được
bổ sung các kiến thức thiếu hụt và cập nhật kiến thức mới về chủ trương,
đường lối giáo dục, về nội dung chương trình, phương pháp giáo dục học sinh
trung học phổ thông.
Bồi dưỡng thay sáchlà hình thức bồidưỡng được tiến hành khi có những
thay đổi về chương trình, nội dung và phương pháp giảng dạy học sinh trung
học phổ thông. Loại bồi dưỡng này chủ yếu giúp giáo viên có kiến thức mới,
cập nhật những đổimới trong chương trình về nội dung cũng như phương pháp
giáo dục, kỹ năng sư phạm giúp cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông có
thể dạy tốt chương trình mới. Các đợt bồi dưỡng thay sách này thường diễn ra

19. 20
trong hè trước khi năm học mới bắt đầu. Việc bồi dưỡng này rất thiết thực, đòi
hỏi mỗi giáo viên phải có ý thức tự bồi dưỡng, thường xuyên trau dồi kiến
thức, nếu không sẽ khó có thể dạy tốt chương trình mới.
Bồi dưỡng thông qua tự học, tự nghiên cứu với các yêu cầu như phát
huy hình thức tự bồi dưỡng, kết hợp nghe giảng, trao đổi, thảo luận; tăng
cường thực hành, rút kinh nghiệm, chia sẻ cùng đồng nghiệp; chú trọng sử
dụng các thiết bị, phương tiện, đồ dùng dạy học. Bồi dưỡng là loại hình của
hoạt động dạy và học. Yếu tố nội lực trong dạy học là tự học; yếu tố nội lực
trong bồi dưỡng là tự bồi dưỡng. Trong bồi dưỡng, việc tự bồi dưỡng sẽ phát
huy hiệu quả tối ưu khi có sự định hướng của người hướng dẫn của tổ chức và
có sự tác động đúng hướng của quản lý. Bồi dưỡng tập trung chỉ có hiệu quả
khi được quản lý hợp lý và phải dựa trên cơ sở ý thức tự giác và tự bồi dưỡng
của người học.
Phương pháp, hình thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo
viên là phương pháp dạy học cho người lớn, là những người đã có phương
pháp sư phạm nên phương pháp bồi dưỡng phải linh hoạt, phù hợp, nghiêng
về phương pháp tự học, tự nghiên cứu trên cơ sở hướng dẫn khai thác nhiều
kênh thông tin. Hiện nay, khai thác những tiến bộ của khoa học công nghệ
trong hoạt động bồi dưỡng đang được khuyến khích, các chủ thể quản lý nên
quan tâm đến hình thức bồi dưỡng này. Phương pháp, hình thức bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ phải đa dạng, phong phú kết hợp bồi dưỡng trong dịp
nghỉ hè với bồi dưỡng trong năm học, kết hợp bồi dưỡng nội dung với bồi
dưỡng phương pháp. Quá trình tự học, tự phấn đấu là con đường thuận lợi và
ít tốn kém nhất để giáo viên hoàn thiện kiến thức và phát huy các khả năng
tiềm ẩn của bản thân. Do đó cần phải xem việc tự bồi dưỡng của từng giáo
viên là hình thức cơ bản, chủ yếu trong vấn đề bồi dưỡng đội ngũ. Cần phải
đưa việc tự học của giáo viên đi vào nề nếp, tạo thành một quy chế bắt buộc

20. 21
trong nhà trường và cao hơn nữa là trở thành một thói quen, một nhu cầu tự
giác trong mỗi giáo viên.
1.1.2. Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông
Theo từ điển tiếng Việt của nhóm tác giả Hồng Mây - Ngọc Sương -
Minh Mẫn, nhà xuất bản Thống kê 2004, giáo viên là người dạy học ở bậc
phổ thông hoặc tương đương. Như vậy, Nhà giáo giảng dạy, giáo dục ở cơ sở
giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo
viên. Ở các trường mầm non, giáo viên không làm công việc giảng dạy, mà
giáo viên là người chăm sóc và giáo dục trẻ em. Nhà giáo giảng dạy ở bậc đại
học được gọi là giảng viên. Giáo viên trung học phổ thông là người hành nghề
giảng dạy một môn học nào đó ở trường trung học phổ thông và qua sự giảng
dạy môn học đó mà giáo dục học sinh theo mục tiêu giáo dục mà Bộ Giáo dục
và Đào tạo đã đề ra đối với giáo dục trung học phổ thông. Đội ngũ giáo viên
của một trường trung học phổ thông là tập hợp tất cả các giáo viên của trường
đó theo một cấu trúc nhất định về mặt tổ chức, có một số lượng giáo viên
nhất định (đủ hay chưa đủ theo quy định), có một chất lượng nhất định
(về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức và chuyên môn, nghiệp vụ) tạo
thành một tập thể sư phạm được đánh giá là vững mạnh hay yếu kém nói
chung, hoặc vững mạnh hay yếu kém về từng mặt nói riêng.
Đội ngũ giáo viên trung học phổ thông là tập hợp những giáo viên
làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong trường trung học phổ thông, là lực
lượng chủ yếu giữ vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu và kế
hoạch giáo dục của trường trung học phổ thông. Bất kỳ giáo viên nào cũng
có ảnh hưởng giáo dục rộng rãi đến một tập thể học sinh, và ngược lại học
sinh nào cũng đều trực tiếp nhận sự giáo dục của đội ngũ giáo viên. Chất
lượng giáo dục trong trường trung học phổ thông là sự đóng góp chung của

21. 22
tập thể sư phạm trong đó đội ngũ giáo viên đóng vai trò quyết định. Chất
lượng giáo dục không chỉ phụ thuộc vào tinh thần trách nhiệm và năng lực
công tác của từng giáo viên mà còn phụ thuộc vào sự phối hợp giáo dục của
các giáo viên. Đội ngũ giáo viên trong trường trung học phổ thông có sự quan
hệ gần gũi, gắn bó, giúp đỡ, tương trợ nhau trong cuộc sống và trong công
tác. Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ đạo trong các hoạt động giáo dục
của nhà trường, có sự thống nhất cao về nhận thức và hoạt động giáo dục.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông là một bộ phận trong hoạt động quản lý giáo dục.
Quản lý giáo dục theo nghĩa chung nhất là quá trình tác động có ý thức, được
định hướng của chủ thể quản lý lên các thành tố của hoạt động giáo dục nhằm
thực hiện mục tiêu giáo dục có hiệu quả. Quản lý giáo dục được thực hiện
trên nhiều lĩnh vực hoạt động khác nhau của cơ sở giáo dục, trong đó quản lý
nguồn nhân lực là một lĩnh vực chủ yếu. Quản lý nguồn nhân lực giáo dục là
quá trình xây dựng kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, điều khiển, quản lý công việc
của các thành viên, đơn vị trong hệ thống quản lý nhằm thực hiện tốt các mục
tiêu đã xác định.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông là một nội dung chủ yếu trong quản lý nguồn nhân
lực ở các trường trung học phổ thông với mục đích nâng cao năng lực chuyên
môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu giáo dục trung học
phổ thông. Từ những phân tích trên đây có thể hiểu:
Quản lýhoạtđộng bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông là sự tác động của các chủ thể quản lý thông qua
công tác kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ, nhằm nâng cao năng lực của đội ngũ giáo viên, góp phần
chuẩn hóa độingũ giáoviên, đáp ứng yêu cầu giáo dục trung học phổ thông.

22. 23
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông là một nội dung quan trọng, cơ bản trong công tác
quản lý giáo viên, vì chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên là yếu tố hàng đầu,
quyết định chất lượng của đội ngũ giáo viên.
Mục tiêu quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông là tạo dựng môi trường và những điều kiện
thuận lợi để thực hiện tốt mục tiêu, kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ cho giáo viên, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên đạt chuẩn quốc gia và đáp ứng với yêu cầu giáo dục trung học phổ thông
hiện nay. Cụ thể, mục tiêu quản lý hoạt động bồi dưỡng hướng vào quản lý
các hoạt động bồi dưỡng phát triển, hoàn thiện phẩm chất chính trị, đạo đức,
lối sống; năng lực, kỹ năng tìm hiểu đối tượng và môi trường dạy học; năng
lực thực hiện các hoạt động dạy học; năng lực thực hiện các hoạt động giáo
dục; năng lực thực hiện các hoạt động chính trị, xã hội, giao tiếp sư phạm;
năng lực phát triển nghề nghiệp.
Chủ thể quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông gồm chủ thể trực tiếp và chủ thể gián tiếp.
Chủ thể trực tiếp là tổ trưởng tổ chuyên môn, ban giám hiệu nhà trường trung
học phổ thông, chuyên viên phụ trách bậc trung học phổ thông, các nhà quản
lý thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo. Chủ thể gián tiếp quản lý bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông là Đảng, cấp ủy,
chính quyền địa phương, có chức năng và quyền hạn quản lý giáo dục ở bậc
học trung học phổ thông.
Đối tượng quản lý là toàn bộ hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông. Trong đó quan trọng nhất là
quản lý các hoạt động của chủ thể bồi dưỡng và hoạt động của các đối tượng
được bồi dưỡng.

23. 24
1.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông là một trong những hoạt động của quản lý giáo dục,
là quá trình tác động có ý thức của chủ thể quản lý giáo dục tới khách thể
quản lý (tập thể giáo viên, mỗi giáo viên) tạo cơ hội cho giáo viên tham gia
các hoạt động dạy học, giáo dục, học tập trong và ngoài nhà trường nhằm cập
nhật, bổ sung kiến thức, kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ, bồi dưỡng tư tưởng
tình cảm nghề nghiệp nhằm nâng cao phẩm chất và năng lực sư phạm đáp ứng
yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục, đào tạo.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh bao gồm những nội dung
cơ bản đó là công tác kế hoạch, tổ chức triển khai, chỉ đạo thực hiện việc bồi
dưỡng và công tác kiểm tra hoạt động bồi dưỡng.
Trước tiên là công tác kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho
giáo viên trung học phổ thông. Đây là khâu đầu tiên của chu trình quản lý.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên là nguồn nhân lực sư phạm có vai trò quyết định
đến chất lượng giáo dục đào tạo học sinh trong trường. Để đáp ứng kịp thời
với yêu cầu ngày càng cao của xã hội về chất lượng giáo dục, chủ thể quản lý
cần phải xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên thường xuyên, liên tục, cập nhật với chương trình giáo dục trung
học phổ thông mới, phương pháp giáo dục mới. Nội dung chủ yếu là xác định
hình thành mục tiêu đối với hoạt động bồi dưỡng giáo viên, lựa chọn các
phương án, biện pháp tốt nhất phù hợp nhất với điều kiện thực tế để tiến hành
hoạt động bồi dưỡng đạt kết quả tốt.
Quản lý kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên
trung học phổ thông là quản lý việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện

24. 25
kế hoạch. Đây là nội dung quan trọng trong quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông nói chung
và trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.
Công tác tổ chức triển khai hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ cho giáo viên là chức năng được tiến hành sau khi lập kế hoạch nhằm
chuyển hoá những mục đích, mục tiêu bồi dưỡng đội ngũ giáo viên được đưa
ra trong kế hoạch thành hiện thực. Nhờ đó mà tạo ra mối quan hệ giữa các
đơn vị trường học, các bộ phận liên quan trong hoạt động bồi dưỡng giáo viên
được liên kết thành bộ máy thống nhất, chặt chẽ và nhà quản lý có thể điều
phối các nguồn lực của các nguồn lực phục vụ ngày một tốt hơn cho công tác
bồi dưỡng. Phương pháp làm việc của cán bộ quản lý có ý nghĩa quyết định
cho việc chuyển hoá kế hoạch quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
thành hiện thực.
Quản lý việc chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ hoạt bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông là chức năng được thể
hiện rõ ràng trong nội hàm của khái niệm quản lý. Sau khi lập kế hoạch và cơ
cấu bộ máy, khâu vận hành, điều khiển hệ thống cốt lõi của chức năng chỉ
đạo. Nội dung của chức năng này là liên kết các thành viên trong tổ chức, tập
hợp động viên họ nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao, để đạt
được mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Nó kết nối, thẩm
thấu và đan xen vào hai chức năng lập kế hoạch và tổ chức thực hiện nhiệm
vụ của quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên.
Công tác kiểm tra, đánh giá là chức năng cơ bản và quan trọng của
quản lý nói chung và trong quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
Kiểm tra nhằm thiết lập mối quan hệ ngược và là khâu không thể thiếu trong
quản lý, kiểm tra là để quản lý, muốn quản lý tốt thì phải kiểm tra tốt. Thông
qua kiểm tra đánh giá được thành tựu hoạt động của công tác bồi dưỡng, điều

25. 26
chỉnh kịp thời nội dung phương pháp, hình thức cho phù hợp, đúng hướng.
Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên là quản lý được chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo
viên sau khi được bồi dưỡng. Chủ thể quản lý sẽ nắm được kết quả chuyên
môn, nghiệp vụ mà đội ngũ giáo viên đạt được để từ đó có những biện pháp
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ hiệu quả.
Tổ chức thực hiện hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên, góp phần nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên là một yêu cầu
cấp bách trong nhà trường. Chủ thể quản lý cần tạo điều kiện cho đội ngũ cán
bộ, giáo viên vận dụng lý luận đã học vào thực tiễn, tích lũy và tổng kết được
những kinh nghiệm thực tiễn, rút ra những lý luận mới. Qua đó, nâng cao
trình độ về mọi mặt. Muốn đạt được nội dung trên, chủ thể quản lý cần phải
củng cố thêm nhận thức về vị trí và trách nhiệm cho cán bộ, giáo viên ; xây
dựng được khối đoàn kết, nhất trí trong nhà trường; chăm lo đời sống vật chất
và tinh thần cho đội ngũ cán bộ, giáo viên. Nâng cao nghiệp vụ và rèn luyện
chuyên môn cho cán bộ, giáo viên, thực hiện các yêu cầu chuyên môn, thanh
tra, kiểm tra, dự giờ, thăm lớp, áp dụng các sáng kiến kinh nghiệm trong và
ngoài nhà trường nhằm phát hiện, giúp đỡ các giáo viên yếu, kém vươn lên
hoàn thiện phẩm chất, năng lực sư phạm.
Xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, vững
vàng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đủ khả năng thực hiện tốt mục
tiêu, kế hoạch đào tạo luôn là yêu cầu bức thiết và quan trọng hàng đầu đối
với cán bộ quản lý trường trung học phổ thông trong việc nâng cao chất
lượng giáo dục của nhà trường. Quản lý đội ngũ giáo viên là điều hành tập
thể những người lao động nhằm đạt được mục tiêu đề ra, chính vì vậy các
chủ thể quản lý đội ngũ cán bộ, giáo viên bằng các hình thức như quản lý
cán bộ, giáo viên bằng kế hoạch công tác cá nhân của họ; quản lý cán bộ,

26. 27
giáo viên thông qua tập thể tổ và các phong trào thi đua; quản lý cán bộ, giáo
viên bằng các văn bản, thể chế của nhà nước. Các chủ thể quản lý xác định
hình thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên vào từng thời
điểm như bồi dưỡng tại chỗ, bồi dưỡng qua hội giảng, bồi dưỡng ngắn hạn
trong hè. Giáo viên tự học bồi dưỡng như bồi dưỡng dài hạn, tham quan học
hỏi các trường bạn. Từ đó có kế hoạch tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng
cho giáo viên phù hợp với đặc điểm tình hình của trường mình mà vẫn đạt
hiệu quả cao.
Quản lý việc chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho
đội ngũ giáo viên, đòi hỏi chủ thể quản lý cần chỉ đạo một cách cụ thể hoạt
động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên về mục tiêu,
nội dung bồi dưỡng, thời gian bồi dưỡng, thời điểm bồi dưỡng, hình thức bồi
dưỡng, phương pháp bồi dưỡng, địa điểm bồi dưỡng, phân công trách nhiệm
cho từng thành viên, yêu cầu cần đạt sau bồi dưỡng.
Ngoài nội dung quản lý xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế
hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông, các chủ thể quản lý cần phải quản lý mục tiêu, nội dung, phương pháp,
hình thức tổ chức các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông.
Mục tiêu bồi dưỡng được hiểu là kết quả, là sản phẩm mong đợi của
quá trình bồi dưỡng. Quản lý mục tiêu bồi dưỡng là quá trình thực hiện những
tác động của chủ thể quản lý đến việc thiết kế và tổ chức thực hiện mục tiêu
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông.
Quản lý mục tiêu nhằm đảm bảo cho mục tiêu bồi dưỡng được khoa học, rõ
ràng, cụ thể và mang tính khả thi.
Nội dung bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ chính là hệ thống các kiến
thức về chính trị xã hội, về khoa học, nghiệp vụ sư phạm, đảm bảo cho giáo

27. 28
viên có thể thực hiện tốt các hoạt động dạy học và giáo dục. Quản lý nội dung
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông
nhằm đảm bảo cho nội dung bồi dưỡng đảm bảo tính cơ bản, tính khoa học
hiện đại và tính thiết thực. Khắc phục những biểu hiện vừa thừa, vừa thiếu
chồng chéo về nội dung hoặc nội dung lạc hậu không cần thiết cho hoạt động
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông
ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Quản lý các hình thức, biện pháp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông. Nội dung này đòi hỏi các nhà
quản lý phải kiểm soát được việc xác định các hình thức, biện pháp tiến hành
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, quản lý việc thực hiện các hình thức, biện
pháp tiến hành bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung
học phổ thông. Quản lý hình thức, biện pháp bồi dưỡng nhằm đảm bảo cho
hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trung học phổ
thông được thực hiện bằng các hình thức, biện pháp khoa học nhất, mang lại
hiệu quả cao nhất.
Để thực hiện hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên trung học phổ thông, cần phải có chủ thể tiến hành hoạt động bồi
dưỡng. Chủ thể của hoạt động bồi dưỡng là những người tiến hành hoạt động
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên. Quản lý chủ thể bồi dưỡng
bao gồm quản lý về số lượng, trình độ, kỹ năng và quản lý các hoạt động của
chủ thể bồi dưỡng, với mục đích phát huy tối đa vai trò của các chủ thể trong
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên.
Đối tượng được bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ là đội ngũ giáo viên
trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh. Hoạt động quản lý đối tượng
bồi dưỡng bao gồm quản lý về số lượng, quản lý về chất lượng, quản lý các
hoạt động học tập, rèn luyện của đối tượng, với mục tiêu phát huy tính tích

28. 29
cực, chủ động, độc lập, sáng tạo của cả chủ thể và khách thể trong hoạt động
bồi dưỡng và tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của mỗi giáo viên nhằm
đạt được mục tiêu bồi dưỡng đã đề ra.
Cùng với các nội dung trên, các chủ thể quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên cần quản lý các điều kiện phục
vụ bồi dưỡng là khai thác, sử dụng tốt điều kiện cơ sở vật chất, nguồn lực tài
chính và các phương tiện kỹ thuật phục vụ cho công tác bồi dưỡng. Đây là nội
dung đảm bảo điều kiện cho công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có thể
được thực hiện và thực hiện một cách có kết quả.
Quản lý chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông ở Thành phố Hồ Chí Minh gồm nhiều nội dung. Trong đó chủ thể quản
lý cũng cần tập trung vào các nội dung như quản lý việc xây dựng và tổ chức
thực hiện kế hoạch bồi dưỡng, quản lý mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình
thức, phương tiện, chủ thể và đối tượng bồi dưỡng. Việc quản lý toàn diện về
nội dung đảm bảo cho hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh đạt chất lượng
hiệu quả cao nhất.
*
* *
Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo. Việc
quản lý chất lượng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên góp phần hoàn thiện phẩm chất nhân cách, nâng cao năng lực
chuyên môn sư phạm tạo tiền đề vững chắc để nâng chất lượng giáo dục, đào
tạo học sinh của nhà trường trung học phổ thông
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông là sự tác động của các chủ thể quản lý tới hoạt động

29. 30
bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao năng
lực của đội ngũ giáo viên đáp ứng mục tiêu giáo dục trung học phổ thông và
chuẩn giáo viên trung học phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, trực tiếp góp phần
hoàn thiện phẩm chất nhân cách, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ,
giúp giáo viên trung học phổ thông thực sự là người có tay nghề, có lòng yêu
nghề, yêu học sinh, có khả năng chủ động cải tiến, sáng tạo trong mọi hoạt
động đào tạo - giảng dạy học sinh, kịp thời tiếp cận với chương trình giáo dục
trung học phổ thông mới.
Chính vì vậy, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông luôn được các cấp quản
lý giáo dục quan tâm đúng mức để đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao về
chất lượng đội ngũ giáo viên trong giai đoạn hiện nay. Làm tốt công tác quản
lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung
học phổ thông, chắc chắn sẽ xây dựng, phát triển được đội ngũ giáo viên
trung học phổ thông có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, tự tin hơn
trong công việc giảng dạy, giáo dục học sinh.

30. 31
Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN
NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
2.1. Đánh giá hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành Phố Hồ Chí Minh
2.1.1. Sốlượng và chất lượng đội ngũ giáo viên trung học phổ thông
ở Thành Phố Hồ Chí Minh
Trung học phổ thông là một bậc trong hệ thống giáo dục ở Việt Nam
hiện nay. Để tốt nghiệp bậc học này, học sinh phải vượt qua kì thi tốt nghiệp
vào cuối năm học lớp 12. Hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh có 184 trường
trung học phổ thông. Tổng số học sinh trung học phổ thông là 193.945 em và
tổng số giáo viên là 14.778 người.
Bảng 2.1. Quymôcủa ngành Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí
Minh niên học 2012-2013
Ngành học, bậc học Tổng số đơn vị Tổng số học sinh Tổng số giáo viên
Giáo dục mầm non 827 319.127 16.576
Giáo dục tiểu học 474 523.403 18.030
Giáo dục THCS 259 329.415 16.635
Giáo dục THPT 184 193.945 14.778
Giáo dục thường xuyên 46 40.447 1.550
Giáo dục chuyên nghiệp 34 78.672 3.829
Cộng 1.824 1.485.009 71.904
(Nguồn thống kê của Sở giáo dục và đào tạo)
Để đáp ứng xu thế đổimới giáo dục trung học phổ thông, các trường tiếp
tục đẩy mạnh các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, đào tạo theo chương trình giáo
dục trung học phổ thông mới. Đa số giáo viên có kỹ năng vận dụng phương
pháp dạy học tích cực, xây dựng môi trường hoạt động linh hoạt, tích cực cho

31. 32
học sinh. Kỹ năng sử dụng máy tính để tìm kiếm thông tin giảng dạy, đào tạo
của nhiều giáo viên được nâng lên. Ban giám hiệu trường trung học phổ thông
đã hiểu biết sâu sắc hơn về chương trình mới; từ đó đánh giá hoạt động của đội
ngũ giáo viên theo hướng đổi mới; tạo điều kiện cho giáo viên phát huy khả
năng sáng tạo, linh hoạt, chủ động hơn trong việc giảng dạy học sinh.
Hiện nay, ngành giáo dục của thành phố tích cực ứng dụng công nghệ
thông tin vào quản lý, tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên và hưởng ứng cuộc vận động “mỗi thầy cô giáo là một tấm gương
đạo đức, tự học và sáng tạo”, ban giám hiệu các nhà trường tăng cường và đẩy
mạnh việc tuyên truyền, giáo dục đạo đức nghề nghiệp theo chuẩn nghề nghiệp
cho giáo viên. Cuộc vận động đã tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về chất
lượng, có nhiều tấm gương mới xuất hiện; có nhiều sáng kiến kinh nghiệm
được áp dụng tại đơn vị. Mỗi cán bộ giáo viên và nhân viên đều thể hiện tốt tác
phong, cử chỉ, lời nói đối với đồng nghiệp, với học sinh, tạo được môi trường
thân thiện trong nhà trường. Với số học sinh và giáo viên trung học phổ thông
lớn nhất trên cả nước (so sánh với 62 tỉnh, thành còn lại), đội ngũ giáo viên
trung học phổ thông trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh cần được bồi dưỡng
nhiều về chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất lượng, tạo tiền đề thực hiện
các mục tiêu chiến lược về giáo dục mà Đảng bộ, Uỷ Ban nhân dân và nhân
dân Thành phố Hồ Chí Minh đã đề ra.
Bảng 2.2. Thống kê chuẩn trình độ giáo viên trung học phổ thông qua
một số niên học gần đây
Niên học Tổng số
giáo viên
Dưới chuẩn Đạt chuẩn Trên chuẩn Thạc sĩ,
Tiến sĩ
SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ
2009-2010 8671 211 2.43% 8319 97.57% 141 1.63% 141 1.63%
2010-2011 9.861 302 3.06% 9355 94.87% 204 2.07% 204 2.07%
2011-2012 12.538 415 3.31% 11869 94,66% 254 2.03% 254 2.03%
2012-2013 14.778 552 3.73% 13916 94.17% 310 2.10% 310 2.10%
(Nguồn: Sở Giáo Dục và Đào Tạo TPHCM)

32. 33
Bảng 2.3. Trình độ lý luận chính trị, tin học, quản lý nhà nước của
giáo viên trung học phổ thông niên học 2012-2013
Đối tượng
Tin học
(bằng B)
Lý luận chính
trị (trung cấp)
Quản lý nhà nước
Giáo viên 684 4.63% 1332 9.01% 33 0.22%
(Nguồn: Sở Giáo Dục và Đào Tạo TPHCM)
Từ hai bảng thống kê trên cho thấy đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay về cơ bản đã đáp ứng đủ
về số lượng, tỷ lệ giáo viên/lớp đảm bảo định biên theo quy định. Tuy nhiên,
chúng ta thấy số lượng giáo viên từ 8.671 (niên học 2009 - 2010) tăng lên với
số lượng giáo viên là 14.778 (niên học 2012 - 2013), nhưng tỷ lệ chưa đạt
chuẩn chưa được giảm đi mà có xu hướng tăng lên. Do vậy, để có thể đáp ứng
được nhu cầu học sinh trung học phổ thông đến trường hiện nay, cần phải
nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thông qua tuyển chọn, đào tạo và đào
tạo lại bằng các hình thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ. Đây chính là
một trong những lý do cần bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đối tượng
giáo viên này để không còn hoặc hạn chế đến mức tối thiểu số giáo viên chưa
đạt chuẩn.
Về chất lượng, trong những năm qua, đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông đã có nhiều cố gắng nâng cao về trình độ, năng lực quản lý và chuyên
môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới giáo dục trung học
phổ thông. Hàng năm, 100% giáo viên tham gia học bồi dưỡng thường xuyên,
tiếp thu các chuyên đề đổi mới về nội dung, chương trình giảng dạy học sinh
trung học phổ thông mới. Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã bước đầu
triển khai trong công tác giảng dạy của giáo viên ở các trường trung học phổ
thông, đặc biệt là các trường trọng điểm trong Thành phố Hồ Chí Minh. Công
tác bồi dưỡng và nâng cao phẩm chất, năng lực đội ngũ giáo viên được quan

33. 34
tâm đẩy mạnh, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, đào tạo học sinh. Hầu
hết giáo viên trung học phổ thông có phẩm chất đạo đức tốt, trách nhiệm, tận
tụy với công việc, tâm huyết với nghề, sáng tạo trong công tác quản lý và
trong công tác giảng dạy, đào tạo học sinh. Tuy nhiên, trình độ chính trị, tin
học và quản lý nhà nước của giáo viên cũng còn hạn chế, tỷ lệ giáo viên có
bằng B tin học mới chỉ có 4.63%, trình độ lý luận chính trị trung cấp chỉ có
9.01% trong tổng số giáo viên trung học phổ thông và trình độ về quản lý nhà
nước mới chỉ 0.22% giáo viên đạt yêu cầu này.
2.1.2. Tìnhhình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông ở Thành Phố Hồ Chí Minh
* Sự quan tâm chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo trong việc bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông
Thành phố Hồ Chí Minh hiện có 75.000 cán bộ, công chức, viên chức
trong ngành giáo dục. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã được
đào tạo, bồi dưỡng không ngừng nâng cao trình độ về mọi mặt. Những năm
qua, Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố và các trường trung học phổ thông
tiếp tục thực hiện có hiệu quả nội dung các cuộc vận động, các phong trào thi
đua của ngành bằng những việc làm thiết thực, hiệu quả, phù hợp điều kiện
từng địa phương; gắn với việc đổi mới hoạt động giáo dục của nhà trường, rèn
luyện phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống của cán bộ quản lý, giáo viên,
nhân viên và học sinh tại mỗi cơ quan quản lý và cơ sở giáo dục trung học.
Tiếp tục chỉ đạo việc thực hiện tinh giảm nội dung dạy học; xây dựng
và triển khai dạy học các chủ đề tích hợp; tăng cường các hoạt động nhằm
giúp học sinh vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết các vấn đề thực
tiễn. Tiếp tục tập trung chỉ đạo đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và giáo
dục, đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh; tạo
ra sự chuyển biến tích cực, rõ nét về chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo

34. 35
dục trung học. Tập trung phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo
dục trung học về năng lực chuyên môn, kỹ năng phát triển chương trình giáo
dục nhà trường phổ thông; năng lực đổi mới phương pháp dạy học, kiểm đánh
giá, công tác chủ nhiệm lớp; quan tâm phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên
môn, giáo viên cốt cán; chú trọng đổi mới sinh hoạt chuyên môn, nghiệp vụ
nhằm nâng cao vai trò và phát huy hiệu quả hoạt động của tổ/nhóm chuyên
môn trong trường trung học; nâng cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp
trong việc quản lý, phối hợp giáo dục toàn diện cho học sinh. Tiếp tục đổi
mới, nâng cao hiệu lực và hiệu quả công tác quản lý đối với các cơ sở giáo
dục trung học theo hướng tăng cường phân cấp quản lý, tăng quyền chủ động
của nhà trường trong việc thực hiện kế hoạch giáo dục đi đôi với việc nâng
cao năng lực quản trị nhà trường của đội ngũ cán bộ quản lý.
Để thực hiện quan điểm chỉ đạo trên, Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp
với các Sở Nội vụ, Sở Tài chính, các trường sư phạm trong và ngoài nước đã
xây dựng và tiếp tục triển khai đề án tu nghiệp giáo viên; đào tạo và bồi
dưỡng để đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý có phẩm chất chính trị, đạo
đức, lối sống, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ đào
tạo. Thành phố đã bố trí đúng, đủ cán bộ quản lý giáo dục; đã thực hiện kế
hoạch sắp xếp, bố trí, chuyển công tác khác đối với những giáo viên không đủ
chuẩn hoặc không đạt yêu cầu giảng dạy; tiến hành triển khai thực hiện phân
cấp xét tuyển giáo viên, nhân viên theo biên chế cho phép thực hiện từ năm
học 2009 - 2010.
Để giúp giáo viên trung học phổ thông cập nhật, bổ sung kiến thức mới,
nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu đổi mới
hiện nay, đòi hỏi giáo viên không chỉ tham gia các lớp bồi dưỡng nâng chuẩn,
mà còn tham gia các lớp bồi dưỡng tại chỗ với các hình thức đa dạng như bồi
dưỡng thường xuyên theo chu kỳ do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định theo

35. 36
chuyên đề trong các dịp hè; bồidưỡng qua các hội thi; qua các đợt tham quan,
học tập, trao đổi kinh nghiệm…
Thực hiện chương trình tập huấn của dự án hỗ trợ đổi mới quản lý giáo
dục (SREM), Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức bồi dưỡng cho 700 hiệu
trưởng các trường mầm non, phổ thông, phối hợp với trường cán bộ quản lý
giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh, tổ chức lớp đào tạo cán bộ quản lý cho 72
cán bộ đương chức và kế cận. Năm học 2012 - 2013 Sở Giáo dục và Đào tạo
đã cử 80 cán bộ, giáo viên đi học sau đại học; 15 cán bộ, giáo viên theo học
thạc sĩ diện chương trình 500 thạc sĩ, tiến sĩ của Thành ủy Thành phố Hồ Chí
Minh; 95 cán bộ, giáo viên học lớp đào tạo văn bằng 2 chuyên ngành giáo dục
Quốc phòng - An ninh; 117 cán bộ, giáo viên học lớp tập huấn các văn bản
quy phạm pháp luật. Ngoài ra còn cử cán bộ, giáo viên theo học các lớp như
bồi dưỡng kỹ năng giao tiếp, ứng xử; bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý nhà nước
ngạch chuyên viên cao cấp, chuyên viên chính và chuyên viên.
* Thực trạng nhận thức về hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Rất cần thiết Cần thiết Ít cần thiết K. cần thiết
Cán bộ
Giáo viên
Hình 1. Biểu đồ ý kiến về tính cần thiết bồi dưỡng

36. 37
Thông qua điều tra, phỏng vấn, trao đổi trực tiến với cán bộ quản lý
giáo dục và đội ngũ giáo viên ở các trường trung học phổ thông cho thấy
84.3% cán bộ quản lý đánh giá hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông là rất cần thiết, 15.7% cho là cần
thiết. Đánh giá về vấn đề này có 65.7% giáo viên đánh giá hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông là
rất cần thiết, 32% đánh giá ở mức độ cần thiết; chỉ có 2.3% đánh giá ở mức
độ không cần thiết. Như vậy, có thể đánh giá nhận thức về tính cần thiết hoạt
động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông trong giai đoạn hiện nay của cán bộ quản lý là tương đối cao, đánh giá
nhận thức về hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo
viên trung học phổ thông thì chưa phản ánh được sự kỳ vọng của nhà quản lý
giáo dục trong việc tổ chức, tiến hành các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho giáo viên.
Dựa vào số liệu thống kê và được biểu diễn ở biểu đồ trên, có thể khẳng
định hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung
học phổ thông là vấn đề đáng quan tâm. Thông qua hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ một cách thường xuyên sẽ giúp đội ngũ giáo viên
trung học phổ thông hoàn thiện các kiến thức, kỹ năng để nâng cao chất lượng
giáo dục và đào tạo học sinh, giúp học sinh phát triển toàn diện về thể chất,
tinh thần và trình độ kiến thức.
* Đánh giá nhận thức về mục tiêu bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông
Với số liệu ở bảng 2.4, cho thấy 63.6% cán bộ quản lý và 62.6% giáo
viên nhận thức đúng mục tiêu “củng cố, mở rộng, nâng cao kiến thức chuyên
môn, kỹ năng sư phạm cho giáo viên” trong hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông, đây là một con số

37. 38
khả quan về nhận thức tầm quan trọng của kiến thức đối với người giáo viên
trong giảng dạy. Tuy nhiên, cũng có tới 31.2% cán bộ quản lý và 31.9% giáo
viên được hỏi chưa nhận thức một cách đầy đủ, đúng đắn và sâu sắc về mục
tiêu “giúp giáo viên đáp ứng chuẩn ngạch giáo viên trung học phổ thông”.
Khi được hỏi về mục tiêu “nâng cao trình độ trên chuẩn cho giáo viên trung
học phổ thông” vẫn còn 23.7% cán bộ quản lý giáo dục và 28.6% giáo viên
cho rằng chưa cần thiết.
Bảng 2.4. Đánh giá nhận thức về các mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông
TT Mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng
CBQL GV
Tỉ lệ % Tỉ lệ %
1. Củng cố, mở rộng, nâng cao kiến thứ chuyên môn,
kỹ năng sư phạm cho giáo viên trung học phổ thông
63.8 62.6
2. Giúp giáo viên đáp ứng chuẩn ngạch giáo viên
trung học phổ thông
31.2 31.9
3. Nâng cao trình độ trên chuẩn cho giáo viên trung
học phổ thông
23.7 28.6
4. Nâng cao ý thức, khả năng tự học, tự bồi dưỡng
của giáo viên trung học phổ thông
52.4 31.3
5. Nâng cao thái độ đúng đắn đối với nghề sư phạm 37.8 33.4
Đối với mục tiêu “nâng cao ý thức, khả năng tự học, tự bồi dưỡng của
giáo viên”, có 52.4% cán bộ quản lý nhận thức đúng về mục tiêu này, trong
khi đó chỉ có 31.3% giáo viên nhận thức đúng. Có sự khác biệt về nhận thức
giữa cán bộ quản lý và giáo viên là do cán bộ quản lý nhận thức đúng về mục
tiêu bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên sẽ có ý nghĩa
quan trọng, ảnh hưởng đến việc thiết lập mục tiêu, xây dựng nội dung chương
trình, hình thức, phương pháp bồi dưỡng và đưa ra được các giải pháp phù
hợp để quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên. Đối với giáo viên, khi nhận thức đúng về mục tiêu bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ sẽ có tác động đến việc nâng cao trình độ, năng lực chuyên

38. 39
môn và ảnh hưởng đến hiệu quả, chất lượng giáo dục, đào tạo học sinh ở bậc
trung học phổ thông.
* Đánh giá tình hình tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh
Công tác tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ được tiến hành
mang tính chất truyền thống, chưa thể hiện sự tương ứng giữa cung và cầu
của chủ thể tổ chức và người tiếp nhận. Các đợt bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ thường được tiến hành theo kiểu giảng viên thuyết trình, học viên
ghi chép, người giảng tranh thủ truyền đạt càng nhiều càng tốt, người nghe cố
gắng ghi chép càng nhiều càng hay; người học cho rằng sau đợt bồi dưỡng sẽ
thu xếp thời gian nghiên cứu, nhưng rồi công việc cuốn hút, tài liệu mang về
để đó, khi mở ra xem lại, thấy nhiều vấn đề chưa kỹ càng, muốn vận dụng vào
thực tiễn gỉng dạy vẫn còn lúng túng.
Những đối tượng được tham gia thực hiện bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho giáo viên chính là những cán bộ đang trực tiếp làm công tác
chuyên môn thuần tuý. Vì vậy, ý nghĩa của nội dung bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ qua các đợt bồi dưỡng này chỉ giúp họ phần nào hiểu được những
định hướng chung về sự phát triển và những nhiệm vụ của bậc họcổtung học
phổ thông đang diễn ra trong năm học. Những vướng mắc, khó khăn nảy sinh
từ các đơn vị, nhà trường cần được tháo gỡ, giải đáp không nằm trong kế
hoạch bồi dưỡng và không được giải quyết và tình trạng này đã diễn ra trong
một thời gian dài nhưng chưa được khắc phục một cách triệt để.
Trong các đợt bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ do Bộ Giáo dục và
Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức thì kế hoạch, tiến độ bồi dưỡng bao
giờ cũng đảm bảo thời gian theo quy định, nhưng kết quả bồi dưỡng ở một số
nội dung chuyên môn, nghiệp vụ còn chung chung, chưa cụ thể, chưa đề ra
được biện pháp, cách thức thực hiện đạt hiệu quả. Nội dung bồi dưỡng chuyên

39. 40
môn, nghiệp vụ còn chưa có sự vận dụng và cụ thể hoá vào tình hình, đặc
điểm của từng trường. Nội dung bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông còn có sự chồng chéo, trùng lặp, nhắc lại
nội dung đã bồi dưỡng của các năm trước, hiệu quả của công tác bồi dưỡng
không cao.
* Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho
đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh
Để thực hiện tốt công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông, cần có các biện pháp kiểm tra, đánh giá
nghiêm túc, chính xác. Khi khảo sát các biện pháp kiểm tra, đánh giá hoạt
động này, tác giả đã thu được kết quả như
Về các nội dung, phương pháp, hình thức bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông được tiến hành hằng
năm theo kế hoạch năm học. Trong quá trình bòi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ thì hình thức thao giảng được cán bộ quản lý và giáo viên chọn là hình
thức kiểm tra, đánh giá được thực hiện thường xuyên và có hiệu quả nhất. Cụ
thể, qua điều tra bằng phiếu hỏi cho thấy 62.8% cán bộ quản lý và 71.4% giáo
viên cho là có thực hiện việc thao giảng trong năm học. Thông qua thao giảng
sẽ đánh giá mức độ tiếp nhận kiến thức cũng như sự học hỏi của từng cá nhân
giáo viên sau khi được bồi dưỡng. Hình thức viết sáng kiến kinh nghiệm cũng
được cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá ở mức độ thấp hơn. Kết quả điều
tra về “Viết sáng kiến kinh nghiệm” chỉ có 34.5% cán bộ quản lý và 29.7%
giáo viên cho là có thực hiện.
Tuy nhiên, khi điều tra về hình thức “làm bài thu hoạch” và “kiểm tra
viết hoặc trắc nghiệm” đã có sự khác biệt trong cách đánh giá về mức độ phù
hợp giữa cán bộ quản lý và giáo viên. Cán bộ quản lý cho rằng, đây là hình
thức ít phù hợp với 26.7% trả lời cho câu hỏi về kiểm tra viết hoặc trắc

40. 41
nghiệm, còn giáo viên, tỷ lệ đánh giá chiếm 32.8%. Kết quả điều tra về hình
thức tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung
học phổ thông được biểu hiện ở bảng 2.5.
Bảng 2.5. Hình thức kiểm tra, đánh gia sau các đợt bồi dưỡng cho đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông
TT Hình thức kiểm tra, đánh giá
Có thực hiện
CBQL GV
Tỉ lệ % Tỉ lệ %
1 Làm bài thu hoạch cá nhân 33.3 35.6
2 Kiểm tra viết hoặc trắc nghiệm 26.7 32.8
3 Đánh giá sản phẩm theo nhóm 41.3 39.5
4 Thao giảng 62.8 71.4
5 Viết sáng kiến kinh nghiệm 34.5 29.7
2.2. Đánh giá tình hình quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ở Thành phố Hồ
Chí Minh
2.2.1. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ cho đội ngũ giáo viên tại một số trường trung học phổ thông ở Thành
phố Hồ Chí Minh
* Thựctrạng xây dựng kế hoạch, chương trình bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ
Trong quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ quan trọng
nhất là quản lý bằng kế hoạch. Qua khảo sát một số trường trung học phổ
thông đạt chuẩn quốc gia ở Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy việc xây dựng
kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên của cán bộ
quản lý còn rất hạn chế.
Để xây dựng kế hoạch, chương trình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên đạt hiệu quả, thì việc tìm hiểu nhu cầu bồi dưỡng chuyên

41. 42
môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên là một vấn đề quan trọng, không thể
thiếu. Qua khảo sát ở các trường, tác giả nhận thấy có sự chênh lệch không
nhiều trong cáchđánh giá giữa cán bộ quản lý và giáo viên. Cán bộ quản lý cho
rằng việc tìm hiểu nhu cầu bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên được thực hiện ở mức trung bình (x = 2.12). Nhưng giáo viên lại cho rằng
đây là một hoạt động ít khi thực hiện (y = 1.96). Điều này làm ảnh hưởng đến
công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên trung học phổ thông. Khi xây dựng kế hoạch, chương trình bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên, đa số cán bộ quản lý
không chú trọng đến hoạt động tìm hiểu nhu cầu của giáo viên mà còn áp đặt,
dựa vào kinh nghiệm quản lý hay dựa vào các nội dung, yêu cầu bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên được phân bổ từ trên xuống. Về
phía đội ngũ giáo viên, khi không đáp ứng được nhu cầu của mình, họ sẽ có
tâm lý thụ động, không quan tâm và cảm thấy bị áp đặt khi tham gia hoạt
động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ.
Mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên là phương tiện giúp đạt được mục đích giáo dục; làm cơ sở để lập
kế hoạch, xây dựng nội dung chương trình và phân bổ các nguồn lực như cơ
sở vật chất, kinh phí, nhân sự; thiết lập các tiêu chuẩn hoạt động và quyết
định đến hiệu quả của hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên. Việc thiết lập mục tiêu càng rõ ràng, cụ thể sẽ định hướng càng
chính xác cho công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ. Thực tế khảo sát ở
các trường trung học phổ thông, cho thấy cán bộ quản lý và giáo viên đều
đánh giá việc thiết lập mục tiêu hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên ở mức độ tương đối thường xuyên (x = 2.15; y = 2.11)
và hiệu quả đạt chưa cao (x = 2.08; y = 2.05). Điều này cho thấy cán bộ quản
lý có sự quan tâm đến mục tiêu hoạt động bồi dưỡng nhưng chưa cụ thể, rõ

42. 43
ràng nên đã ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho
đội ngũ giáo viên.
Khi xây dựng kế hoạch, chương trình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên ở các trường trung học phổ thông, cán bộ quản lý phải
nắm vững kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của Bộ, Sở Giáo dục
và Đào tạo vì đây là căn cứ để cán bộ quản lý ở các trường có thể xây dựng kế
hoạch, chương trình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ chung cho toàn đơn
vị. Theo đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên ở các trường, tác giả thấy có
sự khác biệt trong cách đánh giá. Cán bộ quản lý cho rằng họ luôn nắm vững
kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của các cấp quản lý (x = 3.43)
trong khi đó giáo viên lại cho rằng hoạt động này chỉ đạt ở mức độ thường
xuyên (y = 2.86). Sở dĩ có sựkhác biệt như trên là do giáo viên ít khi chú ý đến
các kế hoạchbồidưỡng của Bộ, Sở Giáo dục và Đào tạo mà cán bộ quản lý của
trường triển khai, vì họ nghĩ rằng đó là công việc của cán bộ quản lý. Mặc dù
cán bộ quản lý nắm vững kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của Bộ,
Sở Giáo dục và Đào tạo, nhưng mức độ vận dụng lại chỉ đạt tương đối hiệu quả
( x = 2.35; y = 2.34). Nguyên nhân của tìnhtrạng này là do kế hoạchbồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ củaBộ, Sở Giáo dục và Đào tạo chưa có sự chỉ đạo cụ
thể và chưa sát với nhu cầu bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên.
Việc xây dựng kế hoạch hoạt động năm học của trường dựa trên kế
hoạch năm học chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuỳ theo mục tiêu của
năm học và yêu cầu chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên
mà mỗi trường có kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ chi tiết, cụ thể
trong từng năm học. Theo cán bộ quản lý, công tác này được thực hiện rất
thường xuyên (x = 3.41), giáo viên thì cho rằng chỉ đạt ở mức độ khá thường
xuyên ( y = 2.91). Mặc dù cán bộ quản lý ở các trường, đặc biệt là hiệu
trưởng luôn quan tâm đến việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn,

43. 44
nghiệp vụ trong kế hoạch hoạt động năm học của trường, nhưng mức độ hiệu
quả của hoạt động này chỉ đạt ở mức độ tương đối hiệu quả (x = 2.39; y =
2.72). Đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên cho thấy rằng trong kế hoạch
hoạt động năm học của trường, cán bộ quản lý có chú ý đến việc xây dựng kế
hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên nhưng chưa
có sự đầu tư, quan tâm thật sự nên dẫn đến hiệu quả đạt chưa cao.
Khi xây dựng kế hoạch, chương trình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên trung học phổ thông, ngoài việc thiết lập được mục tiêu
bồi dưỡng, cán bộ quản lý còn phải có khả năng lựa chọn nội dung, phương
pháp, hình thức bồi dưỡng sao cho phù hợp với đội ngũ giáo viên, điều kiện
cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhà trường. Theo kết quả khảo sát ở các
trường, đa số cán bộ quản lý cho rằng đây là hoạt động được thực hiện rất
thường xuyên (x = 3.4) nhưng giáo viên lại đánh giá hoạt động này chỉ đạt ở
mức độ tương đối thường xuyên (y = 2.87). Như vậy, cán bộ quản lý chưa xác
định rõ ràng, cụ thể các nội dung, hình thức, phương pháp trong kế hoạch,
chương trình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trung
học phổ thông nên mới có sự chênh lệch trong cách đánh giá như trên. Đánh
giá mức độ hiệu quả, cả cán bộ quản lý và giáo viên đều đánh giá hoạt động
này chỉ đạt ở mức độ tương đốihiệu quả (x = 2.78; y = 2.65). Việc xác định nội
dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ
giáo viên trung học phổ thông sẽ đạt chất lượng cao hơn khi cán bộ quản lý ở
các trường có sự quan tâm, đầu tư nghiêm túc về vấn đề này.
* Tổ chức, chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ
Tổ chức là một khâu trong chu trình quản lý, là một chuỗi hoạt động
diễn ra trong một giai đoạn của quá trình quản lý. Hoạt động tổ chức trước hết
và chủ yếu là xây dựng cơ cấu tổ chức. Xác định các bộ phận cần có, thiết lập
mối quan hệ ngang và dọc của các bộ phận, xác định chức năng, nhiệm vụ,

44. 45
quyền hạn của từng bộ phận, xây dựng qui chế hoạt động. Chỉ đạo là quá trình
liên kết, liên hệ giữa các thành viên trong tổ chức, tập hợp, động viên và
hướng dẫn, điều hành họ hoàn thành những nhiệm vụ nhất định để đạt được
mục tiêu.
Thực tế khảo sát ở các trường cho thấy, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ được thực hiện ở mức độ tương đối thường xuyên với
kết quả được thể hiện (x = 2.35; y = 2.96), nhưng mức độ hiệu quả đạt được
không cao (x = 1.99; y = 1.89). Nguyên nhân là do là do các cơ sở bị động
trong việc xây dựng một ban chỉ đạo cho hoạt động bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ vì không đủ kinh phí, nguồn lực để thực hiện công việc này. Đa
phần, cán bộ quản lý, cụ thể là hiệu trưởng sẽ là trưởng ban chỉ đạo kiêm
nhiệm theo những đợt bồi dưỡng tập trung dưới chỉ đạo của Bộ, Sở Giáo dục
và Đào tạo.
Hướng dẫn, chỉ đạo cụ thể nội dung và cách thức tổ chức hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho tổ chuyên môn, nghiệp vụ. Tổ chuyên
môn, nghiệp vụ chính là cầu nối giữa hiệu trưởng và giáo viên trong tổ về
thông tin hai chiều nhằm mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục;
tổ chức thực hiện chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ của hiệu trưởng và cơ quan
quản lý cấp trên về việc thực hiện kế hoạch, chương trình giáo dục, chuẩn
kiến thức kĩ năng, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giá
qua các hoạt động cụ thể như bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo
viên, dự giờ, thăm lớp.
Với vai trò, chức năng như trên, theo cán bộ quản lý, trong thời gian
qua, công tác hướng dẫn, chỉ đạo cụ thể nội dung và cách thức tổ chức hoạt
động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho tổ chuyên môn ở các trường
được thực hiện ở mức độ khá thường xuyên (x = 3.14), còn giáo viên đánh giá
ở mức độ tương đối thường xuyên (y = 2.87). Tuy đánh giá về mức độ thực