Download luận văn thạc sĩ với đề tài: Chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh hiện nay

1. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
LÊ VĂN SANG
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC LÝ LUẬN
CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN
Ở CÁC TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ
QUẬN, HUYỆN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC

2. HÀ NỘI – 2014
BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
LÊ VĂN SANG
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC LÝ LUẬN
CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN
Ở CÁC TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ
QUẬN, HUYỆN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
CHUYÊN NGÀNH: XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC
MÃ SỐ: 60 31 02 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN HOÀNG LÂN
HÀ NỘI - 2014

3. BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Viết đầy đủ Viết tắt
Chính trị quốc gia CTQG
Chủ nghĩa xã hội CNXH
Đảng Céng s¶n ViÖt Nam ĐCSVN
Đảng uû qu©n sù trung ¬ng ĐUQSTƯ
Nhà xuất bản Nxb
Sự thật ST
Xã hội chủ nghĩa XHCN
Diễn biến hòa bình DBHB
Thành phố TP
Hồ Chí Minh HCM
Mác lê nin MLN
Quân đội nhân dân QĐND
Trang Tr.

4. MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 3
Chương 1 CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO HỌC
VIÊN Ở CÁC TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ QUẬN,
HUYỆN THÀNHPHỐHỒCHÍMINH–MỘTSỐVẤNĐỀLÝLUẬN
VÀTHỰCTIỄN 12
1.1 Giáo dục lý luận chính trị và những vấn đề cơ bản về chất lượng
giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyện Thành phố Hồ Chí Minh 12
1.2 Thực trạng chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các
trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện Thành phố Hồ Chí
Minh hiện nay – nguyên nhân và một số kinh nghiệm.
36
Chương 2 YÊUCẦUVÀNHỮNGGIẢIPHÁPCHỦYẾUNÂNGCAOCHẤT
LƯỢNG GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN Ở
CÁC TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ QUẬN, HUYỆN
THÀNHPHỐHỒCHÍMINHHIỆNNAY 55
2.1 Sự phát triển của tình hình nhiệm vụ và yêu cầu nâng cao chất
lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
55
2.2 Những giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng giáo dục lý luận
chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện
Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
63
KẾT LUẬN
89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
92

5. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong sự nghiệp cách mạng của giai cấp vô sản, đội ngũ cán bộ bao giờ
cũng giữ một vị trí đặc biệt quan trọng, là nhân tố trực tiếp quyết định sự thành bại
của cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Bất cứ chính sách, công tác gì, có
cán bộ tốt thì thành công…không có có cán bộ tốt thì hỏng việc” [27. Tr. 326), đồng
thời Người luôn khẳng định trong bất cứ hoàn cảnh điều kiện nào, Đảng cũng phải
coi: “Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng” (28. Tr.269). Trong thực tiễn
hơn 80 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã luôn quan tâm xây dựng đội
ngũ cán bộ, coi trọng toàn bộ các khâu của công tác cán bộ như chăm lo tạo nguồn,
lựa chọn, đào tạo bồi dưỡng, quản lý, sử dụng và xây dựng chính sách đãi ngộ…bảo
đảm cho đội ngũ cán bộ của Đảng luôn có sự phát triển và nối tiếp vững chắc, đáp
ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kỳ, từng giai đoạn.
Giáo dục lý luận chính trị là một nội dung, biện pháp trong công tác
giáo dục, đào tạo cán bộ của Đảng nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh
chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống lành mạnh, không quan liêu, tham
nhũng, lãng phí, kiên quyết đấu tranh chống quan liêu tham nhũng, lãng phí;
có tư duy đổi mới, sáng tạo, có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu
cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghệp hoá, hiện đại hoá.
Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những trung tâm kinh tế, chính trị
lớn của đất nước, là một trong những Thành phố năng động, sáng tạo, có tốc độ
phát triển mạnh mẽ và toàn diện hàng đầu của đất nước, một trong những
nguyên nhân dẫn đến thành công của Thành phố chính là thường xuyên quan
tâm, coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ các cấp. Các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh là nơi tổ chức bồi dưỡng
trình độ lý luận chính trị cho cán bộ các cấp của Thành phố. Những năm qua,
cấp ủy, chính quyền và ban giám đốc các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận,
3

6. huyện thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều cố gắng, phấn đấu hoàn thành nhiệm
vụ bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho hàng ngàn cán bộ các cấp, góp phần nâng
cao chất lượng hệ thống chính trị, năng lực hoạt động của cấp ủy đảng, chính
quyền cơ sở của thành phố Hồ Chí Minh. Giáo dục lý luận chính trị là một trong
những vấn đề được các trung tâm thường xuyên quan tâm chỉ đạo, đổi mới nội
dung, hình thức và phương pháp, góp phần nâng cao chất lượng bồi dưỡng toàn
diện cho đội ngũ cán bộ các cấp, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống
chính trị toàn Thành phố.
Tuy nhiên, công tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung
tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh thời gian qua còn
bộc lộ những bất cập, hạn chế: nhận thức của một số cấp uỷ, chính quyền các
cấp và cán bộ chủ trì các trung tâm bồi dưỡng chính trị về công tác giáo dục
lý luận chính trị cho học viên còn đơn giản; nội dung chương trình bồi dưỡng,
giáo dục lý luận chính trị cho các đối tượng kết cấu còn đơn điệu, mang tính
giáo điều, xa dời thực tiễn; hình thức giáo dục lý luận chính trị thiếu tính sáng
tạo, linh hoạt; quá trình tổ chức, duy trì giáo dục lý luận chính trị tại một số
trung tâm chưa tạo ra một môi trường học tập, rèn luyện nghiêm túc cho đội
ngũ học viên; năng lực đội ngũ cán bộ, giáo viên làm công tác bồi dưỡng lý
luận chính trị chưa thật sự đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ. Những hạn chế
bất cập nêu trên đã tác động tiêu cực đến chất lượng giáo dục lý luận chính trị
của các trung tâm, ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ các
cấp của Thành phố.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thức XI của Đảng đã khẳng định chủ
trương: “Nâng cao chất lượng nghiên cứu lý luận và đổi mới công tác giáo
dục lý luận chính trị, công tác tư tưởng trong Đảng, nhất là cho đội ngũ cán
bộ lãnh đạo và quản lý chủ chốt các cấp” [10. Tr.49], Vì thế, chọn nghiên cứu
vấn đề “Chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm
bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh hiện nay” vừa có
tính cấp thiết, vừa có ý nghĩa thiết thực.
4

7. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Có nhiều công trình tiếp cận nghiên cứu về công tác giáo dục lý luận
chính trị; công tác giáo dục lý luận chính trị, nâng cao chất lượng giáo dục lý
luận chính trị cho cán bộ, đảng viên như:
Trong cuốn sách “Khoa học lãnh đạo hiện đại” (Nhà xuất bản. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2000) của Vương Lạc Phu, Tưởng Nguyệt Thần cho rằng
phẩm chất người lãnh đạo cần tu dưỡng gồm: Phẩm chất chính trị, phẩm chất tri
thức, phẩm chất năng lực và phẩm chất tâm lý. Theo các tác giả việc rèn luyện,
nâng cao phẩm chất người lãnh đạo là học tập lý luận và hoạt động thực tiễn của
bản thân; Trong đó thực tiễn bản thân là khâu cơ bản nhất.
Giáo trình công tác chính trị của quân giải phóng nhân dân Trung Quốc
dùng trong các học viện, nhà trường thời kỳ mới (Trung tâm thông tin khoa
học công nghệ môi trường Bộ Quốc Phòng) do Chương Tử Nghị chủ biên
năm 2006, đã xác định rằng giáo dục chính trị tư tưởng là mắt xích trung tâm
và là nhiệm vụ cơ bản của công tác chính trị, là sự bảo đảm thực hiện sự lãnh
đạo của Đảng. Dùng phương pháp kiên trì thuyết phục tiến hành giáo dục
chính trị tư tưởng là phương châm nhất quán của Đảng cộng sản Trung quốc.
Nguyên tắc cơ bản của công tác giáo dục tư tưởng là thuyết phục, giáo dục
đối với mọi người chứ không phải dùng phương pháp cưỡng chế hay phương
pháp mệnh lệnh, hành chính.
Đề tài: “Tác động của những biến đổi kinh tế - xã hội ở nước ta đến
xây dựng QĐNDVN về chính trị trong giai đoạn cách mạng mới”, Đề tài
khoa học cấp Bộ Quốc phòng, TCCT, Nxb QĐND, Hà Nội, 2000.
Trên cơ sở luận giải làm rõ những biến đổi kinh tế, xã hội ở nước ta
trong giai đoạn hiện nay, các tác giả đã phân tích những tác động của sự biến
đổi đó đối với quá trình xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam về chính trị
để từ đó đề xuất những định hướng đổi mới về nội dung, phương pháp quản
5

8. lý, và tiến hành công tác tư tưởng đối với cán bộ, chiến sĩ ở các đơn vị cơ sở.
Những luận giải của đề tài là nội dung quan trọng để tác giả luận văn tham
khảo trong quá trình thực hiện đề tài của bản thân.
Đề tài: “Nâng cao bản lĩnh chính trị năng lực hoạt động thực tiễn của cán bộ
chủ trì CTĐ, CTCT ở đơn vị cơ sở ”, Đề tài khoa học cấp Bộ Quốc phòng, Ban đề tài
-Học viện Chính trị Quân sự, Trần Danh Bích - Chủ nhiệm đề tài, năm 2004.
Phạm Tất Thắng (2010) “Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận phục vụ sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội
Các đề tài này đã đề cập khá toàn diện những vấn đề lý luận và thực
tiễn liên quan đến giáo dục chính trị và nâng cao bản lĩnh chính trị cho cán
bộ; làm rõ khái niệm, cấu trúc, biểu hiện và những bài học kinh nghiệm, trong
xây dựng, giáo dục, bồi dưỡng ý thức chính trị. Đồng thời chỉ ra những yếu tố
tác động đến giáo dục chính trị; dự báo xu hướng biến đổi đời sống tư tưởng,
chính trị của cán bộ, từ đó đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm bồi dưỡng,
giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho cán bộ, nhân dân.
Tác giả Nguyễn Văn Thắng, “Nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính
trị cho cán bộ ở đơn vị cơ sở trong quân đội hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ
Chí Minh”, Luận án Tiến sĩ lịch sử, Học viện Chính trị quân sự, Hà Nội, 2001.
Trên cơ sở luận giải những quan điểm, tư tưởng của chủ tịch Hồ Chí Minh
về vai trò và yêu cầu của công tác giáo dục chính trị, tác giả đã khẳng định tầm
quan trọng của công tác giáo dục chính trị trong quá trình xây dựng quân đội vững
mạnh về chính trị; phân tích những đặc điểm, yêu cầu giáo dục chính trị ở đơn vị
cơ sở trong điều kiện mới, tác giả đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục chính trị ở đơn vị cơ sở trong quân đội nhân dân Việt Nam.
Tổng cục Chính trị. Tăng cường giáo dục lý tưởng, truyền thống cách
mạng cho đội ngũ sỹ quan trẻ Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay, sách tham
khảo, Nxb QĐND, Hà Nội, 2002.
6

9. Lê Duy Chương (2008) “Một số vấn đề về nâng cao chất lượng giáo dục chính
trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở đơn vị cơ sở”, Sách tham khảo, Nxb QĐND, Hà Nội;
Vũ Ngọc Am “Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy lý luận chính
trị”, Nxb chính trị quốc gia Hà Nội, 2004.
Ngô Văn Quỳnh (2010) “Phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ giảng dạy
chính trị nhằm nâng cao chất lượng học tập chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở
đơn vị cơ sở hiện nay”, Tạp chí Giáo dục lý luận chính trị quân sự, số 3, Hà Nội.
Nội dung các công trình trên đã khẳng định tính cấp thiết phải nghiên cứu,
luận giải sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn của công tác bồi dưỡng, giáo dục
chính trị, xây dựng ý thức, bản lĩnh chính trị của cán bộ, đảng viên trong Đảng nói
chung và trong quân đội nói riêng; những vấn đề cơ bảrieengclj và nâng cao chất
lượng giáo dục chính trị cho các đối tượng trong thời kỳ mới. Đề xuất và kiến nghị
những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục, bồi dưỡng chính trị
cho cán bộ, đảng viên và quân nhân phù hợp với đặc điểm tình hình hiện nay của đất
nước, của quân đội trong điều kiện xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay.
Đỗ Thị Thìn (2008): “Biện pháp quản lý thực hiện chương trình giáo dục
lý luận chính trị tại các Trung tâm Bồi dưỡng chính trị cấp huyện tỉnh Thái
Nguyên”. Luận văn thạc sĩ, trung tâm khoa học, tài liệu – Đại học Thái Nguyên.
Đàm Thế Sử (2011): “Biện pháp quản lý thực hiện chương trình bồi dưỡng
lý luận chính trị ở các Trung tâm Bồi dưỡng chính trị cấp huyện Tỉnh Bắc Ninh”.
Luận văn thạc sĩ, trung tâm khoa học, tài liệu – Đại học Thái Nguyên.
Ban Tuyên giáo Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh: “Tổng kết 10 năm
thực hiện quy định 54-QĐ/TW ngày 12/5/1999 của Bộ Chính trị (Khóa VIII)
về chế độ học tập lý luận chính trị trong Đảng”;
Công trình “Một số vấn đề về công tác tư tưởng” của tác giả Đào
Duy Tùng, do nhà xuất bản Lý luận chính trị ấn hành 1985, đã đề cập toàn
diện các mặt, các nội dung công tác tư tưởng của Đảng. Dưới góc độ của
khoa học xây dựng Đảng, tác giả khẳng định: “Đảng là chủ thể quản lý các
7

10. quá trình tư tưởng trong toàn xã hội. Yếu tố quyết định nâng cao hiệu quả
công tác tư tưởng là tăng cường vai trò lãnh đạo, hoàn thiện cơ chế quản lý
tư tưởng và nâng cao năng lực tổ chức thực hiện những nhiệm vụ công tác
tư tưởng của Đảng”[31].
Trong công trình Công tác tư tưởng và vấn đề đào tạo cán bộ làm công
tác tư tưởng, tiến sỹ Trần Thị Anh Đào xác định công tác giáo dục chính trị là
một nội dung của công tác tư tưởng nhằm truyền bá và giải thích sâu rộng
trong quần chúng nhân dân hiểu rõ lý luận Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh và đường lối của Đảng Cộng sản, trang bị cho nhân dân những tri thức
về các quy luật phát triển của xã hội, trên cơ sở đó xây dựng niềm tin vào vào
lý tưởng cộng sản và nâng cao tính tích cực, sáng tạo của quần chúng trong
cuộc đấu tranh xây dựng xã hội mới. Công trình này đề cập đến phương thức
lãnh đạo công tác tư tưởng của Đảng. Theo tác giả phương thức lãnh đạo
công tác tư tưởng của Đảng bao gồm các vấn đề: xác định mục tiêu, phương
hướng kế hoạch giáo dục chính trị, tư tưởng; Đảng lãnh đạo công tác tư tưởng
bằng hệ thống cơ chế, chính sách tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và
đãi ngộ hợp lý đội ngũ cán bộ tư tưởng; Đảng lãnh đạo bằng việc thường
xuyên kiểm tra và đánh giá hiệu quả công tác tư tưởng để tìm biện pháp
không ngừng nâng cao hiệu quả đó. Những luận bàn của tác giả về công tác tư
tưởng, về giáo dục chính trị cho học viên đào tạo báo chí, tuyên truyền là
những gợi ý quan trọng để tác giả luận văn nghiên cứu xác định chủ thể, nội
dung, phương pháp giáo dục chính trị cho học viên các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyệntrên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
Năm 2004, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có Giáo trình công
tác dân vận. Công trình đã phân tích khá sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác vận động quần chúng, trong đó
xác định giáo dục chính trị - tư tưởng cho quần chúng nhân dân là một nhiệm vụ,
8

11. nội dung của công tác dân vận. Những luận bàn của công trình về giáo dục chính
trị - tư tưởng cho quần chúng nhân dân là cơ sở khoa học để tác giả nghiên cứu
những vấn đề lý luận, thực tiễn công tác giáo dục chính trị cho học viên các
trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyệntrên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
Nhìn tổng quát, các công trình nghiên cứu trên đây đều khẳng định: công tác
bồi dưỡng, giáo dục lý luận chính trị luôn là một trong những hoạt động có vai trò
quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp cách mạng của Đảng; dự báo yếu tố tác động và
sự cần thiết phải tăng cường công tác giáo dục lý luận chính trị; luận giải nhiều vấn
đề về công tác giáo dục chính trị như quan niệm, nội dung hoạt động, các hình thức,
biện pháp công tác giáo dục chính trị; bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác giáo dục
chính trị tư tưởng. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu một
cách cơ bản, hệ thống về nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị cho
học viên các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện trên địa bàn thành
phố Hồ Chí Minh. Vì vậy, đề tài luận văn không trùng lặp với các công trình
khoa học, luận văn, luận án đã công bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
* Mục đích nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề về lý luận và thực tiễn; đề xuât các biện pháp nâng cao
chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính
trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề về lý luận và thực tiễn, chỉ rõ những nhân tố tạo
thành chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
- Đánh giá thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân, rút bài bài học kinh nghiệm giáo
dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện
thành phố Hồ Chí Minh.
- Xác định các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị
cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh hiện nay.
9

12. 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu
Chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
* Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động giáo dục lý luận chính trị cho
học viên hệ sơ cấp lý luận chính trị - đối tượng đào tạo ở các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh. Thời gian và các số liệu sử dụng
khảo sát, điều tra tính từ 2008 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận
Luận văn nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, chủ
trương, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam. Chính sách, pháp luật của
Nhà nước; các công trình nghiên cứu về giáo dục lý luận chính trị, về nâng
cao chất lượng giáo dục chính trị tại các nhà trường.
* Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn công tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm
bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh; các báo cáo về tình hình,
chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị, kết quả nghiên cứu, điều tra, khảo
sát thực tế của tác giả về chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên (tập
trung vào đối tượng học viên hệ sơ cấp lý luận chính trị) ở các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, luận
văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của khoa học chuyên ngành
10

13. và liên ngành, trong đó đặc biệt chú trọng các phương pháp lôgic – lịch sử, phân
tích, tổng hợp, điều tra, khảo sát, so sánh, tổng kết và phương pháp chuyên gia
6. Ý nghĩa của đề tài
Những kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cung cấp thêm cơ sở
khoa học giúp cấp ủy, ban giám hiệu các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận,
huyện thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu, vận dụng vào quá trình lãnh đạo, chỉ
đạo nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên.
Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo phục vụ giảng dạy, nghiên cứu
môn giáo dục chính trị ở các học viện, nhà trường, trung tâm bồi dưỡng chính trị
7. Kết cấu của luận văn
Luận văn gồm: Mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận và kiến nghị, tài liệu
tham khảo, phụ lục
11

14. Chương 1
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤCLÝ LUẬNCHÍNH TRỊ CHO HỌCVIÊN
Ở CÁCTRUNGTÂMBỒIDƯỠNGCHÍNHTRỊQUẬN, HUYỆN
THÀNHPHỐHỒCHÍMINH–MỘTSỐVẤNĐỀLÝLUẬN
VÀTHỰCTIỄN
1.1. Giáo dục lý luận chính trị và những vấn đề cơ bản về chất
lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
1.1.1. Giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
* Khái quát về các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành
phố Hồ Chí Minh
Thành phố Hồ Chí Minh có 24 quận, huyện ủy trong đó có 19 quận và 5
huyện; các quận, huyện ủy đều có trung tâm bồi dưỡng chính trị. Các trung tâm
bồi dưỡng chính trị thành phố Hồ Chí Minh “tiền thân” là các trường Đảng quận,
huyện ủy trực thuộc Ban Tuyên giáo quận, huyện ủy. Năm 1989, thực hiện
Hướng dẫn số 729-HD/BTCTU ngày 07/11/1988 của Ban Tổ chức Trung ương
và Hướng dẫn số 17-HD/BTH ngày 25/4/1989 của Ban Tuyên huấn Thành ủy
thành phố Hồ Chí Minh, các quận, huyện ủy tiến hành thành lập trung tâm giáo
dục chính trị trực thuộc Ban Tuyên giáo quận, huyện ủy, chịu sự chỉ đạo của
quận, huyện ủy và nội dung hoạt động của Ban Tuyên huấn Thành ủy. Năm
1997, thực hiện quyết định số 210/QĐ-TU ngày 27/10/1996 của Thành ủy thành
phố Hồ Chí Minh, các quận, huyện ủy quyết định chuyển trung tâm giáo dục
chính trị thành trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện ủy trực thuộc quận,
huyện ủy và ủy ban nhân dân quận, huyện; nội dung hoạt động của trung tâm
thực hiện theo sự chỉ đạo và hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Thành ủy.
Qua quá trình hình thành và hoạt động của các trung tâm bồi dưỡng
chính trị, mặc dù có những tên gọi khác nhau nhưng luôn có sự thống nhất về
yêu cầu, nhiệm vụ và mục tiêu chung là giáo dục lý luận chính trị cho các đối
tượng quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh.
12

15. Theo Quyết định số 1816 - QĐ/TU ngày 24/8/2010 của Thành ủy
thành phố Hồ Chí Minh, các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện là
đơn vị sự nghiệp trực thuộc quận ủy, huyện ủy và ủy ban nhân dân quận,
huyện, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của ban thường vụ
quận ủy, huyện ủy và chịu sự hướng dẫn về nội dung, chương trình đào tạo,
bồi dưỡng của Ban Tuyên giáo Thành ủy. Trung tâm bồi dưỡng chính trị
quận, huyện có chức năng tổ chức đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị -
hành chính; nghiên cứu, học tập các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách
pháp luật của Nhà nước; kiến thức, kỹ năng và chuyên môn, nghiệp vụ công
tác xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị
- xã hội, kiến thức quản lý nhà nước cho cán bộ, đảng viên trong hệ thống
chính trị ở cơ sở quận, huyện, không thuộc đối tượng đào tạo, bồi dưỡng của
Trường Cán bộ thành phố Hồ Chí Minh
Các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
có các nhiệm vụ:
Đào tạo sơ cấp lý luận chính trị và kiến thức quản lý nhà nước; bồi
dưỡng các chương trình lý luận chính trị cho các đối tượng theo quy định; các
nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước cho cán
bộ, đảng viên và nhân dân quận, huyện.
Bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới về chuyên môn, nghiệp vụ công tác
xây dựng Đảng, quản lý nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị
- xã hội và một số lĩnh vực khác cho cán bộ đảng (cấp ủy viên cơ sở, ủy viên
ủy ban kiểm tra cấp ủy cơ sở), đại biểu hội đồng nhân dân xã, cán bộ chính
quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể ở cơ sở.
Bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho đối tượng phát triển đảng; lý luận
chính trị cho đảng viên mới; nghiệp vụ công tác đảng cho cấp ủy viên cở sở.
Tổ chức thông tin về tình hình thời sự, chính sách, pháp luật… cho đội
ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên ở cơ sở.
13

16. Thực hiện một số nhiệm vụ khác theo yêu cầu và tình hình thực tế do
chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương.
Để thực hiện được chức năng, nhiệm vụ theo quy định, các trung tâm
bồi dưỡng chính trị quận, huyện TP.Hồ Chí Minh được tổ chức, biên chế theo
tình thần quyết định số185-QĐ/TW ngày 03/9/2008 của Ban Bí thư Trung
Ương (Khóa X) xác định: biên chế của trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp
huyện có từ 4 đến 6 người, gồm giám đốc, 1 phó giám đốc và cán bộ giáo vụ,
hành chính. Ngoài ra, trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện được thực hiện
chế độ giảng viên kiêm chức và cộng tác viên theo qui định.
Căn cứ vào đặc thù của thành phố Hồ Chí Minh, được sự chấp thuận của
Trung Ương, ngày 24/8/2010 Ban Thường vụ Thành ủy ban hành quyết định số
1816-QĐ/TU quy định về chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của trung tâm
bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh. Theo đó, biên chế tổ
chức bộ máy của trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện gồm: giám đốc, phó
giám đốc, giảng viên, cán bộ giáo vụ, hành chính biên chế từ 5 đến 7 người, tính
trong biên chế các cơ quan Đảng của quận, huyện ủy. Ngoài số biên chế trên,
trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện được thực hiện chế độ giảng viên
kiêm chức và cộng tác viên theo quy định.
Ngày 04/3/2010, Ban Tuyên giáo Trung Ương ban hành Quyết định số 1853-
QĐ/BTGTW, quy định về tiêu chuẩn và nhiệm vụ quyền hạn của giám đốc, phó giám
đốc, cán bộ, giảng viên của trung tâm bồi dưỡng chính trị cũng như quy chế giảng dạy và
học tập của trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp quận, huyện. Về mục tiêu, yêu cầu đào tạo
củacáctrungtâmbồidưỡngchínhtrịquận,huyện,Quyđịnhchỉrõ:
Mục tiêu của quá trình đào tạo tại các trung tâm bồi dưỡng chính trị
quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh nhằm giúp người học nắm được những
kiến thức cơ bản nhất về lý luận chính trị, trên cơ sở đó hình thành thế giới
quan khoa học, nhân sinh quan cách mạng và phương pháp luận duy vật biện
14

17. chứng của chủ nghĩa Mác – Lênin. Qua học tập, người học hiểu và nắm được
những nội dung chủ yếu của tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối
cách mạng, sự vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh của
Đảng Cộng sản Việt Nam trong giai đoạn hiện nay; từ đó, củng cố niềm tin
vào mục tiêu, lý tưởng của Đảng, của cách mạng.
Yêu cầu đào tạo đặt ra đối với các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận,
huyện thành phố Hồ Chí Minh là người học phải biết vận dụng những kiến
thức được học vào thực tế công tác và cuộc sống, chủ động, tích cực tham gia
cùng tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể ở cơ quan, đơn vị, địa phương thực
hiện những nhiệm vụ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và vận động nhân dân
thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước. Sau khi hoàn thành chương trình bồi dưỡng chính trị, người học được
cấp bằng Sơ cấp lý luận chính trị, tạo cơ sở, tiền đề, điều kiện để người học
tiếp tục theo học các chương trình cao hơn hoặc được miễn học một số
chương trình, chuẩn hóa chức danh cán bộ theo quy định.
Nội dung, chương trình giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung
tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
Giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị
quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh bao gồm có các nhóm nội dung, chương trình
cơ bản như: nghiên cứu, học tập, quán triệt các Nghị quyết của Đảng; các chương
trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho trình độ sơ cấp chính trị, đối tượng
Đảng và đảng viên mới; các chương trình bồi dưỡng chuyên đề; các chương trình
nghiệp vụ; các chương trình lý luận chính trị và nghiệp vụ công tác đoàn thể chính
trị - xã hội và các chương trình khác (Phụ lục số 01)
Các Trung tâm Bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh có chi bộ cơ sở trực thuộc quận, huyện ủy; kể từ khi các quận, huyện ủy
thành lập Đảng bộ cơ sở Khối Đảng – Đoàn thể, chi bộ cơ sở Trung tâm Bồi
15

18. dưỡng Chính trị chuyển thành chi bộ bộ phận trực thuộc Đảng bộ cơ sở Khối
Đảng – Đoàn thể. Bên cạnh đó, Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị có tổ chức
Công đoàn cơ sở trực thuộc Liên đoàn lao động quận, huyện ủy; đối với
Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị có lực lượng đoàn viên, thanh niên sinh hoạt
chung với Chi đoàn cơ quan Khối Đảng – Đoàn thể quận, huyện ủy.
Chi bộ Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị có vị trí, vai trò, chức năng,
nhiệm vụ lãnh đạo toàn diện các mặt hoạt động của Trung tâm Bồi dưỡng
Chính trị quận, huyện ủy.
* Học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh
Học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh là những cán bộ, đảng viên và quần chúng đang công tác, học tập và lao
động tại các đơn vị cơ sở thuộc quận, huyện và các đơn vị thuộc Thành phố,
Trung ương trú, đóng quận, huyện. Được chọn, lựa cử đi học theo tiêu chuẩn,
chức danh và quy hoạch công tác cán bộ của các cấp. Cụ thể: các đảng viên Đảng
Cộng sản Việt Nam chưa có bằng sơ cấp lý luận chính trị trở lên hoặc chưa có
chứng chỉ công nhận trình độ tương đương. Cán bộ lãnh đạo của Mặt trận Tổ
quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội ở cơ sở chưa có bằng sơ cấp lý luận chính
trị trở lên hoặc chưa có chứng chỉ công nhận trình độ tương đương hoặc trên sơ
cấp lý luận chính trị. Những người thuộc các đối tượng khác có nguyện vọng, có
trình độ học vấn từ phổ thông cơ sở trở lên, được cấp ủy cơ sở giới thiệu. Như
vậy, học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh có độ tuổi, trình độ lý luận chính trị, học vấn khá đa dạng. phong phú. Vì
vậy, quá trình đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục lý luận chính trị cho các đối tượng học
viên, các trung tâm bồi dưỡng chính trị phải vận dụng các giáo trình, tài liệu để
xây dựng chương trình, biên soạn bài giảng theo hướng đa dạng hóa về nội dung,
hình thức, phương pháp cho phù hợp với từng đối tượng.
16

19. Theo Hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương về thực hiện chương trình
Sơ cấp lý luận chính trị, thời gian dành cho chương trình là 30 ngày, 295 tiết, mỗi
tiết 45 phút (mỗi ngày tính 10 tiết) bao gồm cả thời gian dành cho lên lớp nghe
giảng, thảo luận và nghiên cứu thực tiễn. Tương tự, về chương trình bồi dưỡng lý
luận chính trị cho Đảng viên mới, thời gian dành cho chương trình là từ 6 đến 8 ngày,
từ 60 đến 80 tiết, bao gồm thời gian lên lớp nghe giảng 4,5 ngày (45 tiết); nghiên cứu
thực tiễn, báo cáo bổ sung 1 ngày (10 tiết), trao đổi, thảo luận tổ 1 ngày (10 tiết); giải
đáp thắc mắc, hệ thống chương trình học 0,5 ngày (5 tiết); viết thu hoạch, tổng kết lớp
học và phát giấy chứng nhận cho học viên 1 ngày (10 tiết). Đối với chương trình bồi
dưỡng lý luận chính trị cho đối tượng kết nạp Đảng, thời gian dành cho chương trình là
5 ngày (50 tiết), bao gồm thời gian lên lớp nghe giảng 3 ngày (30 tiết); trao đổi thảo
luận, nghiên cứu thực tiễn, báo cáo bổ sung 1 ngày (10 tiết); hệ thống, giải đáp thắc
mắc, viết thu hoạch và tổng kết lớp học, phát giấy chứng nhận cho học viên 1 ngày (10
tiết). Ngoài ba chương trình cơ bản nêu trên, còn khá nhiều chương trình khác… Trung
tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện vận dụng hợp lý từng chương trình học để đào
tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị và nghiệp vụ cho học viên.
- Đặc điểm học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện
thành phố Hồ Chí Minh
Học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh chủ yếu là cán bộ công chức với nhiều nghềnghiệpkhácnhau,vừa học,vừalàm.
Học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố
Hồ Chí Minh xuất thân cơ bản là cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức
và công nhân lao động đang công tác và học tập tại các đơn vị cơ sở trên
địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Trình độ văn hóa đa số có trình độ tốt
nghiệp cấp 3, số ít có trình độ cao đẳng, đại học và trung học cơ sở. Về
cương vị đảm nhiệm rất đa dạng ngành, nghề như: cán bộ, chiên sỹ dân
quân; bảo vệ dân phố; ủy viên thanh tra xây dựng; ủy viên ban điều hành
khu phố, ủy viên tổ dân phố; thành viên lực lượng vũ trang; công nhân lao
17

20. động; cán bộ, đảng viên và cán bộ công nhân viên của phường, xã, thị trấn
và ban ngành, đoàn thể quận, huyện.
Học viên vừa học, vừa làm, ăn ở tại gia đình, cơ quan, không tập
trung ăn ở, sinh hoạt tại Trung tâm, vì vậy việc quản lý học viên, nhất là
quản lý giờ tự học, nghiên cứu của học viên gặp nhiều khó khăn.
Học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh có tuổi đời và trình độ đa dạng
Tuổi đời học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành
phố Hồ Chí Minh đa phần từ 20 đến 40 tuổi, một số ít trên 50 tuổi, một điều đáng
chú ý là đa số học viên (nhất là cán bộ, đảng viên đương chức) có tâm lý ngại
học chương trình sơ cấp, không muốn học liên thông, mà muốn học ngay
chương trình trung cấp lý luận chính trị. Đây là một trong những yếu tố gây tác
động tiêu cực tới quá trình xây dựng động cơ, thái độ của người học, ảnh hưởng
không nhỏ đến kết quả học tập của học viên. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, được
sự quan tâm của các cấp ủy, Trường Cán bộ Thành phố đã ra thông báo: một
trong những điều kiện bắt buộc để chiêu sinh học viên lớp trung cấp chính trị -
hành chính, là học viên phải có bằng hoặc giấy xác nhận trình độ tương đương
sơ cấp lý luận chính trị mới đủ điều kiện nhập học. Nhờ đó, đã khắc phục được
tâm lý ngại học sơ cấp của học viên, tạo điều kiện thuận lợi cho các trung tâm tổ
chức được nhiều lớp sơ cấp lý luận chính trị.
* Giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
Giáo dục là hoạt động truyền thụ những tri thức và kinh nghiệm, rèn
luyện kỹ năng và lối sống, bồi dưỡng tư tưởng và đạo đức cần thiết cho đối
tượng, giúp hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất, nhân cách phù hợp
với mục đích, mục tiêu chuẩn bị cho đối tượng tham gia lao động sản xuất và
đời sống xã hội
18

21. Giáo dục lý luận chính trị là hoạt động truyền bá, xây dựng, bảo vệ và
phát triển hệ tư tưởng, lý luận của giai cấp cầm quyền nhằm tập hợp, huy
động và phát huy vai trò của quần chúng nhân dân thực hiện thắng lợi mục
tiêu, nhiệm vụ mà giai cấp đề ra.
Giáo dục lý luận chính trị là giáo dục trong xã hội có giai cấp, giai cấp
cầm quyền sử dụng giáo dục lý luận chính trị như là công cụ xây dựng và
quản lý xã hội, là con đường, biện pháp truyền bá, bảo vệ và phát triển hệ tư
tưởng của đảng cầm quyền; giáo dục lý luận chính trị mang tính giai cấp sâu
sắc và mang tính lịch sử, xã hội.
Từ những cách tiếp cận trên có thể quan niệm: Giáo dục lý luận chính trị
cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh là hoạt động có mục đích, tổ chức của cấp ủy, ban giám đốc, cơ quan chức
năng và cán bộ, giảng viên ở các trung tâm giáo dục chính trị nhằm trang bị
những vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường
lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, truyền thống của Đảng, dân
tộc và địa phương, nhiệm vụ của cách mạng, của Thành phố, âm mưu, thủ đoạn
của kẻ thù; góp phần nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin, tinh thần trách
nhiệm, xây dựng ý chí quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ của mỗi học viên.
Mục đích giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh là nhằm nâng cao nhận
thức, giác ngộ chính trị, giúp học viên quán triệt sâu sắc đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, nhiệm vụ của cách mạng,
của địa phương, đơn vị và chức trách bản thân; xây dựng bản lĩnh chính trị, ý
chí quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ trên cương vị được giao
Chủ thể giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh là cấp ủy, ban giám đốc, tổ
chức đảng các cấp, cơ quan chức năng, đội ngũ cán bộ, giảng viên và các tổ
19

22. chức quần chúng trong các trung tâm giáo dục chính trị . Cấp ủy, ban giám
đóc trung tâm là chủ thể lãnh đạo, chỉ đạo; cơ quan chức năng là chủ thể quản
lý, điều hành; đội ngũ cán bộ, giảng viên và các tổ chức quần chúng là chủ thể
tiến hành giáo dục chính trị cho học viên ở các trung tâm giáo dục chính trị
Nội dung giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh gồm: Kiến thức cơ bản về
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối của
Đảng, pháp luật của Nhà nước; kiến thức về truyền thống, văn hóa của dân
tộc, của Đảng và của địa phương; đạo đức cách mạng; nhiệm vụ của địa
phương, đơn vị; chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ; âm mưu thủ đoạn
của kẻ thù.
Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ giáo dục lý luận chính trị và tính đa
dạng, phong phú của đối tượng học tập, chương trình, tài liệu giáo dục lý
luận chính trị của các trung tâm bồi dưỡng lý luận, chính trị quận, huyện
thành phố Hồ Chí Minh kế thừa những nội dung cơ bản, hợp lý của chương
trình, tài liệu sơ cấp lý luận chính trị do Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung
ương ban hành năm 2002; tham khảo có chọn lọc bộ Giáo trình quốc gia các
bộ môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã được cập nhật đến
năm 2011; chương trình, giáo trình các bộ môn lý luận chính trị dành cho
sinh viên trong các trường đại học, cao đẳng không chuyên Mác – Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh; cập nhật, bổ sung những kết quả nghiên cứu mới trong
lĩnh vực lý luận chính trị, những nhận thức mới về chủ nghĩa xã hội và con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta theo tinh thần Nghị quyết Đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng và các Hội nghị của Ban Chấp hành
Trung ương khóa XI. Đồng thời, căn cứ từ mục tiêu và yêu cầu nhận thức
cần đạt được đối với người học, Ban Tuyên giáo Trung ương ban hành
chương trình sơ cấp lý luận chính trị mới năm 2013, chương trình có bước
20

23. đổi mới cơ bản về bố cục và kết cấu theo hướng giảm tải, gắn với yêu cầu
thực tiễn của cơ sở địa phương hiện nay.
Hình thức giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh được sử dụng rất phong phú
linh hoạt: học tập chính trị; sinh hoạt chính trị; giáo dục truyền thống; văn hóa
văn nghệ; tổ chức các hoạt động và thông qua quá trình tự nghiên cứu, học tập
của học viên. Riêng chương trình đào tạo sơ cấp chính trị được kết cấu 30
ngày, 295 tiết (bao gồm cả thời gian dành cho lên lớp nghe giảng, thảo luận
và nghiên cứu thực tiễn); tỷ lệ giữa lý thuyết và thảo luận tùy thuộc đối tượng
cụ thể và bài học cụ thể; khuyến khích tăng cường các phương pháp học tập
trực quan, tích cực và tăng thời gian thảo luận. Tùy theo tình hình cụ thể, có
thể mở lớp tập trung, liên tục trong 30 ngày hoặc có thể chia thành 2 đợt học,
mỗi đợt học xong có tổ chức thảo luận, nghiên cứu và có viết bài thu hoạch,
kiểm tra, thi tốt nghiệp.
Đối tượng giáo dục lý luận chính trị, là học viên ở trung tâm bồi dưỡng
lý luận chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh.
* Vai trò giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
- Một là, giáo dục lý luận chính trị góp phần nâng cao nhận thức lý
luận chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn quận, huyện.
Thông qua quá trình giáo dục lý luận chính trị, giúp học viên thấm
nhuần lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan
điểm và các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm
vụ của Thành phố và của cơ quan, đơn vị mình. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí
Minh đặc biệt quan tâm đến công tác lý luận nói chung và công tác giáo dục
lý luận nói riêng, Người chỉ rõ: “Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn thì
thành thực tiễn mù quáng, lý luận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận
21

24. suông” và “Đảng muốn vững phải có chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng
phải hiểu, phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như
người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam”. Muốn cho chủ nghĩa
Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh thấm sâu vào đời sống xã hội trở thành
nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của toàn Đảng, toàn dân,
Đảng ta phải chủ động tiến hành công tác giáo dục lý luận chính trị. Giáo dục
Lý luận chính trị có vai trò trực tiếp trong công tác xây dựng Đảng về chính
trị, tư tưởng và tổ chức, góp phần quyết định nâng cao năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của Đảng ta.
Từ khi ra đời đến nay, ý thức sâu sắc và đầy đủ tầm quan trọng của vấn
đề giáo dục lý luận chính trị, nâng cao trình độ nhận thức cho cán bộ, đảng
viên, Đảng ta thường xuyên coi trọng và quân tâm vấn đề nâng cao trình độ
Mác – Lênin cho cán bộ, đảng viên, coi đây là một nhiệm vụ thường xuyên
của Đảng. Hiện nay việc nâng cao trình độ Mác – Lênin trong cán bộ, đảng
viên là điều kiện chủ yếu để nâng cao trí tuệ, tăng cường sự thống nhất trong
Đảng ta, làm cho sự đoàn kết thống nhất ấy có cơ sở thật vững chắc. Vì thế,
giáo dục lý luận chính trị có vai trò cực kỳ quan trọng, liên quan trực tiếp đến
quá trình xây dựng và phát triển của Đảng. Quy định số 54 QĐ/TW ngày
12/5/1999 của Bộ Chính trị khóa VIII đã khẳng định: “Mọi cán bộ, đảng viên,
trước hết là cán bộ lãnh đạo chủ chốt phải thường xuyên học tập, nâng cao
trình độ thực tiễn. Học tập là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi cán bộ, đảng viên
và phải quy định thành chế độ học tập, lười suy nghĩ, không thường xuyên
tiếp nhận những thông tin mới, những biểu hiện mới, cũng là sự biểu hiện của
sự thái hóa”. Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thức XI của Đảng cũng yêu cầu:
Dù ở cương vị nào, trong bất cứ điều kiện nào, “Mỗi cán bộ, đảng viên đều
phải học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị” [11, Tr.257]
22

25. Đội ngũ học viên tại các trung tâm bồi dưỡng lý luận chính trị quận, huyện
thành phố Hồ Chí Minh đều là cán bộ, đảng viên cơ sở, trực tiếp tham gia tuyên
truyền, vận động quần chúng nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng,
nhiệm vụ chính trị của địa phương. Trình độ, năng lực của đội ngũ này được nâng
cao sẽ tác động trực tiếp đến khả năng, hiệu quả thuyết phục quần chúng, nâng
cao trình độ nhận thức cho nhân dân.
Hai là, giáo dục chính trị góp phần quan trọng vào củng cố niềm tin,
xác định trách nhiệm, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ cho cán bộ, đảng viên và
quần chúng nhân dân .
Thông qua các chương trình đào tạo, bồi dưỡng, trung tâm bồi dưỡng
chính trị đã giúp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân tiếp cận với những kiến thức
cơ bản nhất về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước Việt Nam, cơ chế, chính
sách của địa phương; truyền thống lịch sử Đảng, tinh thần yêu nước của dân tộc
Việt Nam, các chính sách về dân tộc, tôn giáo, chính sách đối ngoại của Đảng và
Nhà nước, của địa phương cho cán bộ, đảng viên quận, huyện.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam trong mọi giai đoạn cho thấy, khi cán bộ
đảng viên được giáo dục, đào tạo, nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước thì năng lực giải quyết công việc bao giờ
cũng hiệu quả hơn, ngược lại cán bộ đảng viên chỉ hoạt động bằng kinh nghiệm,
không được bồi dưỡng về đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước thì dễ sai
lầm, vấp váp, lúng túng, bị động khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Người cán bộ, đảng viên không được đào tạo, giáo dục đầy đủ thường
thiếu sự vững vàng về bản lĩnh, không dám làm, dám chịu trách nhiệm, thậm
chí có trường hợp cán bộ, đảng viên vì thiếu phương pháp luận, thế giới quan
và kiến thức cơ bản mà dẫn đến giải quyết công việc trái với chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và trái với nguyện
23

26. vọng của nhân dân. Cho nên việc bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính
trị cho cán bộ, đảng viên, nâng cao kiến thức về truyền thống của Đảng, của
dân tộc, các chính sách về tôn giáo, dân tộc, về hội nhập kinh tế quốc tế, các
nghị quyết của các tổ chức đoàn thể nhân dân có ý nghĩa cực kỳ quan trọng ,
giúp cho cán bộ, đảng viên có thể nhận thức đầy đủ, toàn diện các lĩnh vực
của đời sống xã hội, hiểu rõ tình hình trong nước, quốc tế, xu hướng vận động
và phát triển của thời đại, từ đó xác định rõ trách nhiệm của bản thân, củng cố
niềm tin vào sự nghiệp của Đảng, của chế độ, con đường đi lên của dân tộc,
tích cực phấn đấu hoàn thành cương vị, chức trách được giao, góp phần xây
dựng địa phương giàu đẹp, đất nước phát triển.
Ba là, giáo dục lý luận chính trị góp phần bồi dưỡng, nâng cao đạo
đức cách mạng, hoàn thiện nhân cách, củng cố vai trò tiền phong, gương
mẫu của cán bộ, đảng viên trong các trung tâm giáo dục chính trị quận,
huyện.
Quá trình giáo dục, trang bị kiến thức lý luận chính trị cũng đồng thời
là quá trình tuyên truyền, giáo dục về mục tiêu, lý tưởng của Đảng của giai
cấp; giáo dục những giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống của dân tộc từ đó,
xây dựng các lớp thế hệ con người Việt Nam mới có phẩm chất đạo đức, có
trí tuệ, có sức khỏe đáp ứng các mục tiêu, mô hình xây dựng chế độ xã hội
mới mà Đảng, nhân dân ta đề ra.
Quá trình học tập nghiên cứu lý luận chính trị tại các trung tâm giáo dục
lý luận chính trị quận, huyện, đội ngũ cán bộ, đảng viên sẽ có cơ hội trau dồi
kiến thức, xây dựng tình cảm cách mạng, hun đúc ý chí về lý tưởng hoạt động
của người đảng viên, để từ chỗ giác ngộ đến thấu triệt quan điểm rằng, Đảng ta
là một đảng cách mạng, một đảng vì dân, vì nước. Mọi việc làm tốt hay xấu của
đảng viên đều ảnh hưởng đến sự nghiệp cách mạng của giai cấp, của dân tộc,
cuộc sống của nhân dân. Đảng viên có vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt quần
chúng, tổ chức cho quần chúng thực hiện thắng lợi mọi chủ trương, đường lối
24

27. của Đảng. nếu trong mọi việc đảng viên đều tiên phong đi trước, làm gương, cổ
vũ nhân dân theo sau, thì công việc có khó đến đâu, đều có thể làm được
Trong điều kiện cơ chế thị trường, kinh tế nhiều thành phần, mở cửa
với bên ngoài hiện nay, cán bộ, đảng viên hằng ngày, hằng giờ chịu sự tác
động của nhiều nhân tố phức tạp, kể cả sự chống phá của các thế lực thù địch,
vấn đề giữ vững phẩm chất, đạo đức cộng sản đang đặt ra những yêu cầu mới.
Thời gian qua, do Đảng chưa chú ý đúng mức vấn đề giáo dục, rèn luyện
phẩm chất chính trị, tư tưởng và đạo đức đối với cán bộ, đảng viên, do đó,
một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng bản thân, phai nhạt
lý tưởng, mất cảnh giác, giảm sút ý chí, kém ý thức tổ chức kỷ luật, sa đoạ về
đạo đức và lối sống. Một số thoái hoá về chính trị, nạn tham nhũng kéo dài
trong bộ máy của hệ thống chính trị và trong nhiều tổ chức kinh tế là một
nguy cơ lớn đe doạ sự sống còn của chế độ ta. Tình trạng lãng phí, quan liêu
còn khá phổ biến. Nghị quyết Đại hội X của Đảng đánh giá: Cuộc xây dựng,
chỉnh đốn Đảng chưa đạt yêu cầu và nêu rõ: "Tình trạng suy thoái về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân và tệ quan
liêu, tham nhũng, lãng phí trong một bộ phận cán bộ, công chức diễn ra
nghiêm trọng” [10, tr.133]..
Để khắc phục tình trạng đó, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
X đã coi “bồi dưỡng lòng yêu nước, yêu nhân dân, lý tưởng độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội, tăng cường giáo dục phẩm chất đạo đức cách mạng trong toàn
Đảng, toàn dân, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ” [10, tr. 283] là một trong những
nội dung biện pháp hàng đầu để xây dựng Đảng trong thời kỳ mới.
Bốn là, giáo dục lý luận chính trị góp phần nâng cao bản lĩnh, năng
lực cho cán bộ, đảng viên trong đấu tranh chống các tư tưởng phản động, sai
trái, bảo vệ trận địa tư tưởng của Đảng ở địa bàn quận, huyện.
Đấu tranh chống những quan điểm, tư tưởng thù địch, sai trái, bảo vệ
vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng ở cơ sở là một trong những nhiệm vụ quan
25

28. trọng của công tác tư tưởng của Đảng nói chung, công tác giáo dục lý luận chính
trị nói riêng. Trong điều kiện xu thế hội nhập toàn cầu, mở rộng giao lưu, hội nhập
ngày càng sâu, rộng, vấn đề đấu tranh chống sự sâm nhập, phá hoại của các tư
tưởng thù địch, sai trái càng trở nên cấp thiết và ngày càng phức tạp.
Thông qua quá trình giáo dục lý luận chính trị, sẽ góp phần “Bám sát
thực tiễn, lắng nghe tâm tư nguyện vọng và những vướng mắc trong tư tưởng
của cán bộ, đảng viên và nhân dân để giải đáp sát thực, kịp thời”. Trên cơ sở
nhận rõ âm mưu lợi dụng sự bình đẳng cạnh tranh trong quá trình hội nhập,
các thế lực thù địch, phản động đang sử dụng hội nhập như là một con đường,
một cơ hội lớn nhằm tìm cách chống phá cách mạng Việt Nam bằng những
âm mưu, thủ đoạn cực kỳ thâm độc và xảo quyệt, trong đó, cuộc tiến công
trên mặt trận tư tưởng được xác định là mặt trận chính và được kết hợp chặt
chẽ với mặt trận kinh tế, ngoại giao, tài trợ và trao đổi thương mại. Quá trình
giáo dục lý luận chính trị sẽ góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị và trình độ
trí tuệ, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vận dụng và phát triển sáng tạo trong
thực tiễn hoạt động của Đảng. Nâng cao chất lượng nghiên cứu lý luận và đổi
mới công tác giáo dục lý luận chính trị, công tác tư tưởng trong Đảng, nhất là
cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo và quản lý chủ chốt các cấp, bảo đảm cho đội
ngũ cán bộ, đảng viên có thể “chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán
những quan điểm, tư tưởng phản động, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong nội bộ ta; khắc phục những biểu hiện sai trái, lệch lạc, phai
nhạt lý tưởng, cơ hội, chạy theo lợi ích cá nhân xuất hiện trong Đảng và xã hội.
* Đặc điểm công tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm
bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
- Chương trình giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện chủ yếu là chương trình bồi dưỡng ngắn hạn
26

29. Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện do cấp ủy quận, huyện quyết định
thành lập và trực tiếp lãnh đạo; Ủy ban nhân dân quận, huyện quản lý về cơ sở vật
chất, thiết bị và cấp kinh phí hoạt động. Ban tuyên giáo cấp ủy quận, huyện có trách
nhiệm giúp cấp ủy kiểm tra về định hướng chính trị, tư tưởng trong giảng dạy tất cả các
chương trình bồi dưỡng, giáo dục cán bộ, đảng viên của trung tâm. Ban Tổ chức cấp
ủy quận, huyện chủ trì, phối hợp với ban tuyên giáo quận, huyện ủy và trung tâm xây
dựng kế hoạch bồi dưỡng lý luận chính trị cho các đối tượng trên cơ sở quy hoạch cán
bộ Đảng, chính quyền, đoàn thể ở các cơ sở, xây dựng bộ máy, biên chế, cán bộ và
thực hiện chế độ chính sách đối với người dạy và người học.
Các chương trình bồi dưỡng cụ thể cho từng đối tượng được triển khai thực
hiện theo hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Tuyên giáo Thành ủy và
chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy quận, huyện theo nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của
địa phương. Tài liệu của từng chương trình bồi dưỡng do Ban Tuyên giáo Trung ương
biên soạn và phát hành. Ngoài ra còn có các tài liệu của địa phương về tình hình phát
triển kinh tế - văn hóa – xã hội, các gương điển hình tiên tiến, giáo dục truyền thống,
các chủ trương, chính sách của Thành phố,… Mỗi chương trình đều có phân phối cụ
thể về thời gian, trong đó có dành thời gian cho thảo luận, trao đổi kinh nghiệm xử lý
tình huống ở cơ sở, báo cáo điển hình và tham quan thực tế.
Các phòng ban chuyên môn của cấp ủy và ủy ban nhân dân huyện theo chức
năng, phối hợp với trung tâm tiến hành những nhiệm vụ có liên quan đến các lĩnh vực
công tác giáo dục lý luận chính trị. Ban Tuyên giáo Thành ủy chủ trì, phối hợp với các
ban, ngành của Thành phố thống nhất việc hướng dẫn mở các loại chương trình bồi
dưỡng cho các đối tượng tại Trung tâm, hướng dẫn kiểm tra, sơ kết, tổng kết hoạt động
của Trung tâm. Trường cán bộ Thành phố chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Thành
ủy và Trung ương có kế hoạch bồi dưỡng lý luận, nghiệp vụ cho giám đốc, phó giám
đốc, giáo vụ và đội ngũ giảng viên; hướng dẫn, giúp đỡ Trung tâm những vấn đề về
chuyên môn, nghiệp vụ.
27

30. - Đối tượng tham gia học tập chính trị ở các trung tâm bồi dưỡng lý luận chính
trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh là cán bộ đương chức. Hầu hết học viên dự
các khóa bồi dưỡng tại các trung tâm là cán bộ đương đảm nhiệm các chức vụ, cương
vị trong hệ thống chính trị của Thành phố, họ có thực tiễn công tác, kinh nghiệm sống,
có bản lĩnh chính trị vững vàng, có ý thức học tập tích cực. Tuy nhiên, do vừa học vừa
đảm đương nhiệm vụ nên đội ngũ học viên thường phân tán, bị chi phối bởi các hoạt
động của cơ quan, đơn vị. Mặt khác, đa số học viên là những người trung tuổi, trình độ
văn hóa và lý luận tuy đã được tích lũy ở mức độ nhất định, nhưng phương pháp
nghiên cứu, học tập các môn lý luận, khai thác, sử dụng công nghệ thông tin phục vụ
nghiên cứu và học tập còn gặp khó khăn nhất định.
- Đội ngũ giảng viên giảng dạy tại các trung tâm hầu hết là kiêm nhiệm. Theo
Quyết định 1816 – QĐ/TU của Thành ủy, mỗi trung tâm giáo dục chính trị có biên
chế từ 5 đến 7 người, gồm có giám đốc, các phó giám đốc, giáo vụ, hành chính nên
mỗi trung tâm thường có từ 2 đến 3 giảng viên cơ hữu. Số giảng viên còn lại là giảng
viên kiêm chức (trên dưới 30 người/quận, huyện) và một số cộng tác viên. Các đồng
chí tham gia làm giảng viên kiêm chức ở trung tâm thường là cấp ủy quận, huyện,
trưởng, phó các ngành, đoàn thể quận, huyện; được đào tạo cơ bản, có trình độ lý luận
chính trị, phẩm chất đạo đức trong sáng, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng
của Đảng, có tinh thần trách nhiệm cao và nhiệt tình trong công tác. Tuy đội ngũ giảng
viên chuyên trách, kiêm chức của các trung tâm khá đông người nhưng đa số chưa qua
nghiệp vụ sư phạm, lại bận công tác chuyên môn nên ít đầu tư thời gian cho việc
nghiên cứu, soạn bài lên lớp, nên ít tham gia giảng dạy. Khá nhiều chương trình quận,
huyện phải mời giảng viên của Thành phố về thỉnh giảng.
Điều kiện bảo đảm, cơ sở vật chất của các trung tâm bồi dưỡng lý luận chính
trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh còn khó khăn, thiếu thốn. Tuy được coi là một
đơn vị sự nghiệp giáo dục nhưng về chế độ, chính sách; vấn đề đầu tư cơ sở vật chất,
trang thiết bị cho hoạt động dạy và học ở các trung tâm bồi dưỡng lý luận chính trị
quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh chưa được thực hiện như các đơn vị sự nghiệp
28

31. giáo dục khác trong cùng Thành phố. Điều kiện cơ sở vật chất còn bất cập, chế độ thù
lao giảng cho giảng viên còn thiếu thống nhất…
Những đặc điểm trên đây tác động đến chất lượng giáo dục lý luận chính trị của
các trung tâm bồi dưỡng lý luận chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh, đặt ra
những yêu cầu đặc thù trong việc thực hiện nội dung chương trình giáo dục lý luận
chính trị, nắm và tổ chức quản lý đối tượng học viên, xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ giảng viên cũng như thực hiện cơ chế chính sách và điều kiện cơ sở vật chất để
các trung tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao
1.1.2. Chất lượng và tiêu chí đánh giá chất lượng giáo dục lý luận
chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện
thành phố Hồ Chí Minh
* Quan niệm chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các
trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
Thuật ngữ “chất lượng” được sử dụng rộng rãi trong đời sống, trong các lĩnh
vực hoạt động của con người. Triết học Mác – Lênin cho rằng, mỗi một sự vật hiện
tượng là sự thống nhất biện chứng giữa chất và lượng, quy định bản chất của sự vật,
hiện tượng đó. Sự tác động biện chứng giữa chất và lượng theo những quy luật nhất
định làm cho sự vật tồn tại, vận động, phát triển không ngừng. Theo Từ điển Tiếng
Việt: “chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật,
một sự việc” [17, Tr.331]. Như vậy, chất lượng là tổng hợp các yếu tố, điều kiện
tham gia vào quá trình hình thành phẩm chất, giá trị của con người, sự vật để thỏa
mãn nhu cầu nào đó trong đời sống xã hội và con người.
Ở lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, đối tượng nghiên cứu là các quá
trình chính trị - xã hội và nghiên cứu con người. Việc nhận thức các quá trình,
quy luật xã hội thường là phức tạp hơn trong tự nhiên. Vì vậy, đánh giá chất
lượng của một hoạt động chính trị - xã hội, hoạt động giáo dục con người thường
phức tạp hơn về cả định tính và định lượng. Trong thực tế có những công trình
29

32. nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn trong một thời gian dài mới có thể đánh
giá đầy đủ chất lượng của nó.
Hoạt động giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh về thực chất là hoạt động
giáo dục xây dựng con người. Vì vậy phải thấy hết đặc thù của công tác này để
xác định chính xác chất lượng của nó.
Một là, bản chất của giáo dục lý luận chính trị cho người học ở các trung tâm
bồi dưỡng chính trị quận, huyện quy định mục tiêu giáo dục. Đó là giáo dục cán bộ,
đảng viên và quần chúng có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cách mạng để
hoàn thành nhiệm vụ được giao. Thông qua đó để góp phần xây dựng trận địa chính
trị tư tưởng ở địa phương vững mạnh về chính trị. Nếu xem xét chất lượng
xa rời mục tiêu đó thì việc đánh giá sẽ mất phương hướng chính trị, rơi vào
chủ quan phiến diện. Điều này cũng lý giải vì sao trong lĩnh vực giáo dục
lý luận chính trị không thể chỉ căn cứ vào chỉ tiêu số lượng sách báo đã
phát hành, số người tham gia học tập, số lượng các công cụ phương tiện
thông tin, số đợt sinh hoạt chính trị, thông báo thời sự chính sách, kết quả
thi và kiểm tra. Đó chưa phải là cái chủ yếu. Những vấn đề đó mới biểu
hiện số lượng của các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, chứ chưa phản
ánh sâu sắc bản chất mục tiêu giáo dục lý luận chính trị. Nghĩa là chưa chỉ
rõ sự tiếp thu, lĩnh hội của người học được thể hiện ra ở việc tu dưỡng, rèn
luyện phẩm chất, bản lĩnh chính trị, việc hình thành niềm tin, thành động
cơ đúng trong thực hiện nhiệm vụ. Sản phẩm của giáo dục lý luận chính trị
là tạo ra những con người có đầy đủ phẩm chất và năng lực, đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ được giao.
Hai là, xuất phát từ phương pháp tiếp cận hệ thống, giáo dục lý luận chính
trị là một chỉnh thể thống nhất bao gồm nhiều bộ phận có mối quan hệ hữu cơ
với nhau theo những quy luật nhất định nhằm đạt được các nhiệm vụ mục tiêu
30

33. giáo dục lý luận chính trị. Đó là các nhân tố: mục tiêu giáo dục; nội dung giáo
dục; chủ thể và đối tượng của quá trình giáo dục; hình thức, phương pháp,
phương tiện giáo dục lý luận chính trị… Nếu một trong những nhân tố đó hoạt
động kém hiệu quả sẽ làm hạn chế chất lượng của toàn bộ hệ thống. Vì vậy, chất
lượng giáo dục lý luận chính trị là tổng hợp chất lượng hoạt động của các nhân
tố hợp thành nó nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục lý luận chính trị đã xác định.
Khi xem xét đánh giá chất lượng giáo dục lý luận chính trị phải có quan điểm toàn
diện, cụ thể, thấy được mối quan hệ nhân quả giữa kết quả thực hiện mục đích
nhiệm vụ giáo dục với tổng hợp chất lượng của các yếu tố hợp thành.
Từ những phân tích trên, có thể khái quát: chất lượng giáo dục lý luận chính
trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh là tổng hợp giá trị các hoạt động, các yếu tố được phản ánh ở phẩm chất và
năng lực của chủ thể và đối tượng trong việc đáp ứng mục tiêu yêu cầu giáo dục lý
luận chính trị đặt ra.
- Các yếu tố tạo thành chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các
trungtâmbồi dưỡng chính trị quận,huyệnthànhphốHồChí Minh
Chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi dưỡng
chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh là chất lượng tổng hợp của chủ thể,
đối tượng, nội dung, hình thức, phương pháp, phương tiện, biện pháp tổ chức và
việc bảo đảm về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho giáo dục lý luận chính trị. Nghiên
cứu, làm rõ những yếu tố tạo thành chất lượng giáo dục lý luận chính trị có ý nghĩa
thiết thực trong việc xác định các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục lý luận
chính trị cho học viên các trong tâm bồi dưỡng lý luận chính trị quận, huyện thành
phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Thực tiễn cho thấy kết quả giáo dục lý luận chính trị cho học viên đạt thấp so
với mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đề ra thì chất lượng thấp; nếu kết quả giáo dục lý
luận chính trị cho học viên đạt được mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đề ra thì đạt chất
31

34. lượng và nếu kết quả giáo dục lý luận chính trị cho học viên đạt cao so với mục
tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ được giao thì có chất lượng cao.
Thứ nhất, phẩm chất, năng lực của chủ thể giáo dục lý luận chính trị
Chủ thể giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm giáo dục lý
luận chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh là tổ chức đảng, ban giám đốc,
cơ quan chức năng, đội ngũ cán bộ, giảng viên. Đây là yếu tố quan trọng , cơ sở tiền
đề quyết định chất lượng giáo dục lý luận chính trị của các trung tâm bồi dưỡng lý
luận chính trị quận, huyện Thành phố. Phẩm chất, năng lực của chủ thể giáo dục lý
luận chính trị thể hiện trong việc xác định chủ trương, phương hướng, nội dung,
phương pháp giáo dục lý luận chính trị cho các đối tượng; trong nghiên cứu, cụ thể
hóa các chủ trương, Nghị quyết của trên thành kế hoạch, cách thức tổ chức, quản lý
và phối hợp các tổ chức, lực lượng tiến hành giáo dục lý luận chính trị hiệu quả, sát
hợp với đối tượng, điều kiện cụ thể của địa phương. Đó là năng lực lãnh đạo, tham
mưu, đề xuất của cấp ủy, cơ quan chức năng; là chất lượng tổ chức, quản lý và
giảng dạy của đội ngũ cán bộ, giảng viên.
Thứ hai, chất lượng nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục lý luận
chính trị của các trung tâm.
Nội dung giáo dục lý luận chính trị được quy định bởi mục tiêu, yêu cầu đào
tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho các đối tượng. Nội dung giáo dục lý luận chính
trị quy định hình thức và phương pháp, phương tiện, biện pháp tổ chức tiến hành
giáo dục lý luận chính trị và là một trong những trọng tâm đổi mới trong điều kiện
bùng nổ thông tin và phát triển khoa học công nghệ hiện nay. Hình thức, phương
pháp, phương tiện, biện pháp là cách thức tổ chức được sử dụng trong quá trình
giáo dục lý luận chính trị. Những yếu tố này quy định trực tiếp hoạt động của chủ
thể và đối tượng giáo dục lý luận chính trị, đồng thời có quan hệ chặt chẽ với mục
tiêu, yêu cầu và nội dung giáo dục. Trên cơ sở mục tiêu, yêu cầu và nội dung giáo
dục lý luận chính trị để xác định hình thức, phương pháp, phương tiện và biện pháp
tổ chức giáo dục lý luận chính trị cho phù hợp, hiệu quả.
32

35. Thứ ba, chất lượng đối tượng giáo dục lý luận chính trị.
Chất lượng đối tượng giáo dục lý luận chính trị là một trong những yếu tố quan
trọng tạo nên chất lượng quá trình giáo dục lý luận chính trị chính trị các trung tâm bồi
dưỡng lý luận chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh. Nhận thức về nhiệm vụ,
thái độ trách nhiệm trong quá trình nghiên cứu, học tập, bản lĩnh trong tiếp nhận, xử lý
nội dung thông tin; kinh nghiệm trong hoạt động thực tiễn…của học viên có ảnh hưởng
trực tiếp tới chất lượng quá trình giáo dục lý luận chính trị. Hiện nay, chúng ta đang thực
hiện nguyên lý giáo dục biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo, càng đòi hỏi vai trò của
đối tượng giáo dục lý luận chínhtrị cần đượckhẳngđịnhvàcoi trọng.
Thứ tư, cơ sở, vật chất, trang thiết bị phục vụ giáo dục lý luận chính trị
Hoạt động giáo dục lý luận chính trị cũng như bất cứ một hoạt động nào
đều cần có điều kiện về trang bị, cơ sở vật chất. Mức độ bảo đảm về phòng học,
tài liệu, trang thiết bị âm thanh, ánh sáng, trình chiếu cùng với các phương tiện
bảo đảm khác là những yếu tố góp phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục
lý luận chính trị. Đặc biệt trong điều kiện phát triển khoa học công nghệ hiện nay,
điều kiện, cơ sở vật chất đang giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong chuyển tải nội
dung, giúp người học và giảng viên rút ngắn thời gian sưu tầm, cập nhật thông tin,
tăng khả năng kết nối trong quá trình quản lý người học, đồng thời bảo đảm cho
quá trình truyền thụ nội dung được sinh động, cuốn hút hơn.
* Tiêu chí đánh giá chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên
ở cáctrung tâmbồi dưỡng chínhtrị quận,huyệnthànhphốHồChí Minh
Chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện được xem xét đánh giá trong mối quan hệ hữu cơ
giữa việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục lý luận chính trị và tổng hợp chất
lượng của các yếu tố hợp thành. Bản chất, đặc thù của hoạt động giáo dục lý luận
chính trị cho học viên ở các trung tâm quy định phương pháp đánh giá chất lượng
của công tác này. Theo đó, đánh giá chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học
33

36. viên ở các trung tâm giáo dục chính trị quận, huyện trên địa bàn thành phố Hồ Chí
Minh cần căn cứ vào các tiêu chí sau:
Một là, nhận thức, trách nhiệm, năng lực của các chủ thể và các lực
lượng tham gia giáo dục chính trị cho học viên các trung tâm giáo dục chính
trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh. Được thể hiện ở những chủ trương,
biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, tổ chức Đảng đối với công tác giáo
dục chính trị. Trách nhiệm của đội ngũ cán bộ và lực lượng tham gia giáo dục
chính trị cho học viên ở các trung tâm giáo dục chính trị. Sự phối hợp giữa
các tổ chức, lực lượng trong giáo dục chính trị cho học viên ở các trung tâm
giáo dục chính trị. Sự quan tâm, đầu tư, thực hiện các chế độ, chính sách, quy
định trong giáo dục chính trị cho học viên ở các trung tâm giáo dục chính trị
quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh.
Hai là, tính đúng đắn, sự phù hợp, hiệu quả của nội dung, hình thức
phương pháp giáo dục chính trị của các trung tâm giáo dục chính quận,
huyện thành phố Hồ Chí Minh. Nội dung và hình thức phương pháp giáo
dục chính trị cho học viên ở các trung tâm giáo dục chính trị quận huyện
thành phố Hồ Chí Minh có sinh động, thiết thực, phù hợp, sáng tạo và hiệu
quả không ?. Sự phù hợp và hiệu quả của nội dung, hình thức phương pháp
giáo dục chính trị cho học viên thể hiện tập trung ở tính cập nhật kịp thời
những vấn đề mới về lý luận và thực tiễn trong đời sống chính trị - xã hội
của đất nước, Thành phố và địa phương; sự phù hợp của nội dung giáo dục
chính trị với tình hình, nhiệm vụ, với đối tượng tác động là đội ngũ cán bộ,
công chức; mức độ đáp ứng đúng những nhu cầu, nguyện vọng của đội ngũ
cán bộ, công chức; khả năng giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc của
xã hội và địa bàn và đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả những luận điệu
tuyên truyền phá hoại tư tưởng của các lực lượng thù địch. Những tiến bộ,
đổi mới về hình thức, phương pháp giáo dục chính trị, được biểu hiện tập
34

37. trung ở những khía cạnh như: cải tiến nội dung, chương trình, đổi mới hình
thức, phương pháp truyền thụ theo hướng bảo đảm tính thiết thực, sinh
động, đa dạng, hấp dẫn; mở rộng dân chủ trong giáo dục chính trị; tăng
cường khai thác, sử dụng có hiệu quả trang bị, phương tiện để phục vụ hoạt
động giáo dục chính trị .
Ba là, kết quả học tập, rèn luyện của học viên ở các trung tâm giáo dục
chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh. Khi đánh giá vấn đề này không
chỉ căn cứ vào việc hoàn thành hoặc chưa hoàn thành chương trình, nội dung
giáo dục theo kế hoạch mà phải đo được mức độ nhận thức và lĩnh hội của học
viên đối với từng nội dung giáo dục được thể hiện qua kết quả tiếp thu những
kiến thức chính trị, tư tưởng mà học viên đã được truyền đạt. Sự trưởng thành
về thế giới quan, phương pháp luận, phương pháp kinh nghiệm và năng lực
công tác của học viên ở các trung tâm giáo dục chính trị quận, huyện thành
phố Hồ Chí Minh. Để có thể đánh giá chính xác điều này cần phải căn cứ vào
thái độ của người học đối với các quan điểm đường lối, nhiệm vụ cách mạng
và nhiệm vụ chức trách của mỗi người; vào năng lực bảo vệ các quan điểm
đúng đắn; vào mức độ tự phê bình và phê bình; vào thái độ trách nhiệm và
nghĩa vụ của mình đối với các giá trị xã hội, giá trị truyền thống và tương lại;
sự đề đạt những sáng kiến và kiến nghị mới, tính chủ động sáng tạo, sự nỗ lực
huy động toàn bộ sức lực, trí tuệ và tinh thần của mình để hoàn thành xuất sắc
nhiệm vụ của học viên. Thái độ của người học đối với những tiêu cực, lạc
hậu, lỗi thời, thù địch, phi đạo đức, phản nhân văn…
Tóm lại, tiêu chí của sự trưởng thành, củng cố, phát triển thế giới quan,
niềm tin khoa học, những phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cần thiết được thể
hiện ở động cơ, thái độ, hành vi của người học theo mục tiêu yêu cầu, nhiệm vụ
giáo dục lý luận chính trị đã xác định. Trên tinh thần đó, hệ thống tiêu chí đánh giá
chất lượng chính trị, tư tưởng của học viên ở các Trung tâm cần được xác định rõ:
Một là, tính đúng đắn, khoa học của nội dung, chương trình giáo dục lý luận chính
35

38. trị cho học viên so với mục tiêu, yêu cầu; hai là, kết quả thực hiện nội dung,
chương trình, hình thức, phương pháp giáo dục lý luận chính trị cho học viên
so với mục tiêu, yêu cầu; ba là, sự chuyển biến về nhận thức lý luận, nhận
thức tư tưởng và năng lực công tác của học viên so với mục tiêu, yêu cầu đã
xác định; bốn là, kết quả học tập, phân loại tốt nghiệp của học viên.
1.2. Thực trạng chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở
các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh
hiện nay – nguyên nhân và một số kinh nghiệm
1.2.1. Thực trạng chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho học viên
ởcáctrung tâm bồi dưỡng chính trị quận,huyện thành phốHồChí Minh
* Những ưu điểm
Cấp ủy các quận, huyện, Ban Tuyên giáo Thành ủy, chi bộ và ban giám
đốc, cán bộ, đảng viên các trung tâm đã nhận thức đúng đắn tầm quan trọng
của giáo dục lý luận chính trị và phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong lãnh
đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác giáo dục lý luận chính trị cho các
đối tượng học viên ở các trung tâm.
Những năm qua, nhận thức của cấp ủy các cấp, Ban Tuyên giáo Thành
ủy và chi bộ, ban giám đốc các trung tâm bồi dưỡng lý luận chính trị quận,
huyện thành phố Hồ Chí Minh về công tác giáo dục lý luận chính trị cho học
viên các trung tâm bồi dưỡng chính trị đã có chuyển biến rõ rệt. Trên cơ sở
nghiên cứu, quán triệt các kế hoạch, chỉ thị, hướng dẫn của trên, cấp ủy các
cấp đã chỉ đạo cho các chi bộ, ban giám đốc các trung tâm bồi dưỡng chính trị
quận, huyện xây dựng chương trình kế hoạch cụ thể thực hiện nhiệm vụ giáo
dục lý luận chính trị cho từng đối tượng một cách sát hợp. Đã triển khai thực
hiện hệ thống chương trình học tập đa dạng, phong phú cho nhiều đối tượng,
cán bộ, đảng viên và nhân dân theo chương trình nội dung do Ban Tư tưởng –
Văn hóa Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo) và các ban, ngành biên soạn
36

39. như chương trình bồi dưỡng đối tượng kết nạp Đảng; chương trình bồi dưỡng
đảng viên mới; chương trình bồi dưỡng bí thư chi bộ và cấp ủy viên cơ sở;
chương trình bồi dưỡng trưởng thôn, trưởng bản, chương trình bồi dưỡng cựu
chiến binh, cán bộ Mặt trận Tổ quốc, cán bộ Công đoàn, Hội Liên hiệp phụ
nữ và cho đoàn viên thanh niên (xem Phụ lục 1 và Phụ lục 2)
Cùng với giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các
Trung tâm Bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh còn tập
trung vào nhiệm vụ giáo dục, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng
Cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của Nhà nước Cộng hòa Xã hội
chủ nghĩa Việt Nam; chủ trương, cơ chế, chính sách của địa phương cho cán
bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân quận, huyện. Ngoài các nội dung trên,
Trung tâm Bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh còn bồi
dưỡng các chuyên đề về truyền thống của Đảng, của dân tộc, các chính sách
về tôn giáo, dân tộc, về hội nhập kinh tế quốc tế, các nghị quyết của các tổ
chức đoàn thể nhân dân để giúp cho cán bộ, đảng viên nâng cao nhận thức
đầy đủ, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, hiểu rõ tình
hình trong nước, quốc tế, xu hướng vận động và phát triển của thời đại, từ đó
hành động phù hợp với tình hình của địa phương, của đất nước và thế giới.
Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng cấp ủy, chính quyền Thành phố và
các quận, huyện đã dành khoản kinh phí khá lớn cho công tác nghiên cứu
tổng kết thực tiễn và bồi dưỡng đào tạo cán bộ, xây dựng đội ngũ giáo viên
kiêm chức, quan tâm đến hoàn thiện cơ chế, chính sách đối với cả người dạy
và người học, nhất là đối với học viên là phụ nữ, là cán bộ trẻ. Cấp ủy, chính
quyền các quận, huyện trên địa bàn Thành phố đã thường xuyên phối hợp với
Ban Tuyên giáo Thành ủy và Trường Cán bộ Thành phố để lãnh đạo, chỉ đạo
các trung tâm bồi dưỡng chính trị thực hiện tốt hơn nhiệm vụ nghiên cứu,
giáo dục lý luận chính trị; mạnh dạn đổi mới về kết cấu nội dung chương
37

40. trình, phương pháp giáo dục theo hướng tinh, gọn, chuyên sâu. Đặc biệt, nội
dung giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức cách mạng, lối sống cho quần
chúng nhân dân, mà trước hết là cho đội ngũ cán bộ, đảng viên được các trung
tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh xác định là một
trọng tâm, chú trọng triển khai thực hiện.
Trong những năm qua các Trung tâm Bồi dưỡng chính trị quận, huyện
đã khắc phục khó khăn mở hàng ngàn lớp “Học tập Tư tưởng Hồ Chí Minh”
theo tinh thần Chỉ thị 06 của Bộ Chính Trị; Học tập chuyên đề: “Tư tưởng của
Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu” và
tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh... Nhờ đó nội
dung giáo dục lý luận chính trị đã thể hiện rõ tính thiết thực, hiệu quả. Qua
khảo sát ý kiến học viên cho thấy, có 95 trên 120 ý kiến (79,18%) cho rằng
cấp ủy, chính quyền và lãnh đạo, Ban Giám đốc các trung tâm bồi dưỡng
chính trị đã thường xuyên quan tâm đến nhiệm vụ giáo dục chính trị cho học
viên (xem Phụ lục 8)
Sự quan tâm của lãnh đạo, ban giám đốc các trung tâm bồi dưỡng chính
trị quận, huyện đối với nhiệm vụ giáo dục chính trị cho học viên còn được thể
hiện ở mức độ đầu tư đổi mới trang thiết bị bảo đảm cho nhiệm vụ giáo dục
chính trị ở các trung tâm. Trong những năm qua, thực hiện phương châm
hướng về cơ sở, trong điều kiện kinh phí, ngân sách của các quận, huyện
thành phố Hồ Chí Minh còn hạn hẹp, song được sự quan tâm trực tiếp của cấp
ủy, chính quyền các quận, huyện và thành phố, đến nay, trong 24 quận, huyện
thành phố Hồ Chí Minh, đều có cơ sở riêng cho trung tâm bồi dưỡng chính trị
với diện tích từ 300 đến hơn 15.000 mét vuông, với đầy đủ hệ thống phòng
học, hội trường, thư viện…tạo điều kiện để các trung tâm bồi dưỡng chính trị
thực hiện nhiệm vụ. Các trang thiết bị phục vụ giáo dục chính trị, đặc biệt là
hệ thống máy vi tính đã được lắp đặt cho hầu hết các trung tâm với số lượng
38

41. máy ít nhất là 03 bộ (Quận 12, Quận Bình Tân), nhiều nhất là 90 bộ (Quận
Tân Phú) (Xem Phụ lục 4).
Điều kiện bảo đảm cho học tập, sinh hoạt của học viên tại các trung
tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh được nâng cấp
ngày càng đầy đủ hơn, đáp ứng nhu cầu học tập, nghiên cứu và sinh hoạt của
người học. Hầu hết các trung tâm đã có phòng thư viện, hội trường lớn trang
bị máy trình chiếu Powerpoint. Một số trung tâm đã xây dựng nhà ăn, phòng
nghỉ cho học viên với điều kiện trạng thiết bị khá hiện đại. Công tác điều
hành, bảo đảm cho hoạt động học tập, nghiên cứu của học viên tại các trung
tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện ngày càng chặt chẽ và đồng bộ.
Hai là, hình thức, phương pháp giáo dục lý luận chính trị tại các trung
tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh đã từng bước
được đổi mới, ngày càng phù hợp và hiệu quả.
Hình thức, phương pháp giáo dục lý luận chính trị ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh được áp dụng khá đa dạng,
kết hợp giữa bồi dưỡng theo chuyên đề với tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ, đảng
viên, giữa học tập theo đợt với lồng ghép với nội dung các hoạt động của trung
tâm cũng như các hoạt động của cơ sở. Cùng với việc phối hợp với Trường cán bộ
Thành phố mở lớp, các trung tâm bồi dưỡng chính trị đã chủ động phối hợp với
các phòng, ban, đoàn thể quận, huyện mở các lớp tập huấn nghiệp vụ chuyên môn
cho cán bộ trong hệ thống chính trị cơ sở như: bồi dưỡng nghiệp vụ công tác
Đảng; bồi dưỡng kiến thức nhà nước cho cán bộ, đảng viên; bồi dưỡng nghiệp vụ
cho đoàn thể chính trị - xã hội như Mặt trận Tổ Quốc, Công đoàn, Cựu chiến binh,
Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ,… Qua đó bồi dưỡng cán bộ chủ chốt trong hệ
thống chính trị cơ sở, nắm vững chủ trương, nghiệp vụ chuyên môn của tổ chức
mình để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
39

42. Để chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cho cơ sở theo Quy định số 54-QĐ/TW của
Bộ Chính trị ngày 12/5/1999 về chế độ học tập chính trị trong Đảng và để tạo
nguồn cán bộ cho cơ sở, các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện đã phối
hợp với Trường cán bộ Thành phố mở hàng trăm lớp trung cấp lý luận chính trị,
trung cấp hành chính, trung cấp pháp lý đảm bảo số lượng và chất lượng. Hình
thức đào tạo cán bộ chủ chốt ở cơ sở là hình thức đào tạo không tập trung, hệ
thống này phù hợp với tình hình ở cơ sở hiện nay, giúp cho cán bộ chủ chốt cơ sở
vừa có thể học tập nâng cao trình độ cho cán bộ, đồng thời đảm bảo đủ chuẩn cho
cơ sở có người làm việc để tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Qua
đào tạo, đội ngũ cán bộ đã vận dụng những kiến thức đã học vào quá trình công
tác đem lại năng suất, chất lượng ngày càng tốt hơn.
Sự tìm tòi áp dụng các hình thức, phương pháp một cách linh hoạt đã
mang lại sự phù hợp, không chỉ mang lại hiệu quả tiếp nhận nội dung tốt hơn
cho học viên mà còn tạo điều kiện cho người học học hỏi kinh nghiệm hay
cách làm tốt của các trung tâm để sau này về áp dụng vào địa phương, cơ
quan mình. Qua khảo sát ý kiến của học viên các trung tâm bồi dưỡng chính
trị quận, huyện thành phố Hồ Chí Minh cho thấy có 90 trên 120 ý kiến được
hỏi (79,16%) cho rằng phương pháp, hình thức giáo dục chính trị đã có sự đổi
mới mạng lại hiệu quả thuyết phục cao hơn trước đây; 80 trên 120 ý kiến
được hỏi (66,66%) cho rằng phương pháp truyền đạt của đội ngũ giáo viên
chính trị tại các trung tâm bồi dưỡng chính trị quận, huyện thành phố Hồ Chí
Minh là dễ hiểu, dễ tiếp thu (xem Phụ lục 7).
Ba là, nội dung giáo dục lý luận chính trị đã góp phần nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên các cấp thành phố Hồ Chí Minh
Nội dung có tính định hướng chính trị trong các loại chương trình giáo
dục lý luận chính trị có tác dụng củng cố niềm tin cho cán bộ, đảng viên, uốn
nắn những lệch lạc, chống các luận điệu thù địch, tạo cơ sở cho sự thống nhất
40