Luận án Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, tình trạng kháng insulin và hiệu quả can thiệp ở người cao tuổi mắc hội chứng chuyển hóa.Hội chứng chuyển hóa là nhóm các yếu tố nguy cơ bao gồm béo phì, rối loạn chuyển hóa glucose, kháng insulin, tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa lipid máu, tương tác theo nhiều cơ chế phức tạp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường typ 2, ung thư, rối loạn nhận thức… gây những tổn thất lớn về mặt kinh tế xã hội và được coi là đại dịch toàn cầu. Cơ chế gây bệnh chưa rõ ràng nhưng tình trạng béo bụng và kháng insulin được chứng minh là nguyên nhân chính. Gần đây các rối loạn khác như tình trạng tiền viêm mạn tính, tiền tăng đông mạn tính, gan nhiễm mỡ và gen cũng đóng góp vào bệnh cảnh của hội chứng chuyển hóa, làm cơ chế sinh bệnh càng phức tạp hơn [1]. Có nhiều phương pháp chẩn đoán kháng insulin, nên chọn phương pháp nào để đánh giá chính xác, thuận tiện trong các nghiên cứu lâm sàng và cộng đồng là vấn đề được nhiều nhà khoa học quan tâm. Ở Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu nào đề cập vấn đề này ở đối tượng người cao tuổi

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU, LH 0915.558.890
Luận án Nghiêncứu một số đặc điểm dịch tễ, tình trạng kháng insulin và hiệu
quả can thiệp ở người cao tuổi mắc hội chứng chuyển hóa.Hội chứng chuyển
hóa là nhóm các yếu tố nguy cơ bao gồm béo phì, rối loạn chuyển hóa glucose,
kháng insulin, tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa lipid máu, tương tác theo nhiều
cơ chế phức tạp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường typ 2, ung
thư, rối loạn nhận thức… gây những tổn thất lớn về mặt kinh tế xã hội và được coi
là đại dịch toàn cầu. Cơ chế gây bệnh chưa rõ ràng nhưng tình trạng béo bụng và
kháng insulin được chứng minh là nguyên nhân chính. Gần đây các rối loạn khác
như tình trạng tiền viêm mạn tính, tiền tăng đông mạn tính, gan nhiễm mỡ và gen
cũng đóng góp vào bệnh cảnh của hội chứng chuyển hóa, làm cơ chế sinh bệnh
càng phức tạp hơn [1]. Có nhiều phương pháp chẩn đoán kháng insulin, nên chọn
phương pháp nào để đánh giá chính xác, thuận tiện trong các nghiên cứu lâm sàng
và cộng đồng là vấn đề được nhiều nhà khoa học quan tâm. Ở Việt Nam hiện chưa
có nghiên cứu nào đề cập vấn đề này ở đối tượng người cao tuổi.
MÃ TÀI LIỆU BQT.YHOC. 00131
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Ước khoảng 20-25% người trưởng thành trên toàn thế giới mắc hội chứng chuyển
hóa. Họ có nguy cơ tử vong tăng gấp 2 lần, nguy cơ bị nhồi máu cơ tim tăng 10,56
lần, đột quỵ tăng 3 lần, nguy cơ mắc đái tháo đường typ 2 tăng gấp 5 lần so với
những người không mắc hội chứng chuyển hóa [2]. Tỉ lệ mắc hội chứng chuyển
hóa phụ thuộc vào tuổi, giới, chủng tộc. Các vùng địa lý, các dân tộc khác nhau có
tỉ lệ mắc khác nhau. Tỉ lệ mắc bệnh tăng dần theo tuổi. Tuổi càng cao thì nguy cơ
mắc các bệnh tim mạch chuyển hóa càng cao [3-5]. Hội chứng này ở người cao
tuổi còn có nhiều đặc điểm và nguy cơ khác người trẻ tuổi. Tiếp cận điều trị hội
chứng chuyển hóa là chúng ta can thiệp vào giai đoạn sớm, nhằm hạn chế tỉ lệ mắc
các bệnh tim mạch và đái tháo đường. Trong các phương pháp điều trị, việc thay
đổi lối sống là nền tảng và có vai trò rất quan trọng [6;7]. Muốn can thiệp hiệu quả
chúng ta cần nắm rõ các đặc điểm của hội chứng chuyển hóa ở người cao tuổi, tuy
nhiên các nghiên cứu ở nhóm người cao tuổi chưa được tập trung nhiều. Việt nam
có tỉ lệ người cao tuổi tăng cao và đã chính thức trở thành nước có dân số già (tỉ lệ
người cao tuổi ≥ 10%) vào năm 2012. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài “Nghiên
cứu một số đặc điểm dịch tễ, tình trạng kháng insulin và hiệu quả can thiệp ở
người cao tuổi mắc hội chứng chuyển hóa” nhằm 3 mục tiêu:

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU, LH 0915.558.890
1. Mô tả một số đặc điểm dịch tễ hội chứng chuyển hóa ở người cao tuổi tại một
vùng của Việt Nam.
2. Xác định tình trạng kháng insulin ở người cao tuổi mắc hội chứng chuyển hóa.
3. Đánh giá hiệu quả mô hình can thiệp cộng đồng đối với người cao tuổi mắc hội
chứng chuyển hóa.
MỤC LỤC Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, tình trạng kháng insulin và
hiệu quả can thiệp ở người cao tuổi mắc hội chứng chuyển hóa
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 3
1.1. HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA 3
1.1.1. Khái niệm 3
1.1.2. Chẩn đoán hội chứng chuyển hóa 5
1.1.3. Sinh lý bệnh hội chứng chuyển hóa 8
1.1.4. Hội chứng chuyển hóa và các bệnh liên quan 14
1.1.5. Tỉ lệ mắc hội chứng chuyển hóa 16
1.1.6. Điều trị và dự phòng hội chứng chuyển hóa 19
1.2. KHÁNG INSULIN VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN 23
1.2.1. Định nghĩa kháng insulin 23
1.2.2. Các nguyên nhân gây kháng insulin 24
1.2.3. Kháng insulin và các rối loạn trong hội chứng chuyển hóa 26
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
2.1. XÁC ĐỊNH TÌNH TRẠNG KHÁNG INSULIN Ở NGƯỜI CAO TUỔI MẮC
HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA 38
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 38
2.1.2. Phương pháp nghiên cứu 39
2.2. MÔ TẢ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA
Ở NGƯỜI CAO TUỔI 42
2.2.1. Đối tượng nghiên cứu 42
2.2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 42
2.2.3. Thiết kế nghiên cứu, cỡ mẫu và cách chọn mẫu 42
2.2.4. Phương pháp và công cụ thu thập số liệu 43
2.3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ MÔ HÌNH CAN THIỆP TẠI CỘNG ĐỒNG ĐỐI
VỚI NGƯỜI CAO TUỔI MẮC HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA 44
2.3.1. Đối tượng nghiên cứu 44
2.3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 44
2.3.3. Thiết kế nghiên cứu, cỡ mẫu 44
2.3.4. Phương pháp can thiệp 45

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU, LH 0915.558.890
2.3.5. Cách đánh giá hiệu quả can thiệp 47
2.4. CÁCH THU THẬP THÔNG TIN VÀ THÔNG SỐ NGHIÊN CỨU 49
2.5. CÁC TIÊU CHUẨN SỬ DỤNG TRONG NGHIÊN CỨU 51
2.6. XỬ LÝ SỐ LIỆU 53
2.7. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU 54
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 55
3.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA Ở
NGƯỜI CAO TUỔI 55
3.1.1. Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu tại 2 phường 55
3.1.2. Tỉ lệ mắc hội chứng chuyển hóa ở người cao tuổi tại hai phường theo tiêu
chuẩn NCEP ATP III chỉnh sửa cho người châu Á 56
3.1.3. Đặc điểm hội chứng chuyển hóa ở người cao tuổi 57
3.2. ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG KHÁNG INSULIN Ở NGƯỜI CAO TUỔI MẮC
HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA 60
3.2.1. Chẩn đoán kháng insulin bằng phương pháp trực tiếp và gián tiếp 60
3.2.2. Đánh giá mức độ tương quan giữa các phương pháp chẩn đoán kháng insulin
gián tiếp với phương pháp trực tiếp 64
3.2.3. Điểm cắt của nồng độ insulin máu lúc đói và HOMA-IR để chẩn đoán kháng
insulin máu ở người cao tuổi 65
3.2.4. Đánh giá tình trạng kháng insulin ở người cao tuổi tại 2 phường 67
3.3. HIỆU QUẢ MÔ HÌNH CAN THIỆP HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA TẠI
CỘNG ĐỒNG 69
3.3.1. Thay đổi các thành phần của hội chứng chuyển hóa 69
3.3.2. Thay đổi về hành vi sức khỏe của người cao tuổi 75
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 77
4.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA Ở
NGƯỜI CAO TUỔI 77
4.2. ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG KHÁNG INSULIN Ở NGƯỜI CAO TUỔI MẮC
HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA 86
4.3. HIỆU QUẢ CAN THIỆP HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA TẠI CỘNG ĐỒNG
NGƯỜI CAO TUỔI 97
KẾT LUẬN 111
KIẾN NGHỊ 113
DANH MỤC BÀI BÁO KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN
LUẬN ÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU, LH 0915.558.890
ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
Tài Liệu Tham Khảo Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, tình trạng kháng
insulin và hiệu quả can thiệp ở người cao tuổi mắc hội chứng chuyển hóa
1. Hồ Thị Kim Thanh, Phạm Thắng (2010) “Nghiên cứu tỉ lệ mắc và các yếu tố
liên quan của hội chứng chuyển hóa ở một quần thể người cao tuổi Việt Nam”.
Tạp chí nghiên cứu y học, phụ trương 67(2), 176-183
2. Hồ Thị Kim Thanh, Phạm Thắng, Đỗ Thị Khánh Hỷ (2010) “Giá trị của
HOMA, QUICKI trong chẩn đoán kháng insulin ở bệnh nhân đái tháo đường
typ 2 cao tuổi có hội chứng chuyển hóa” Tạp chí nghiên cứu y học, 69(4), 33-
39
3. Hồ Thị Kim Thanh, Phạm Thắng, Đỗ Thị Khánh Hỷ (2010) “Tình trạng kháng
insulin ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 có hội chứng chuyển hóa từ 60 tuổi
trở lên” Tạp chí nghiên cứu y học, 70(5), 32-38
4. Hồ Thị Kim Thanh (2012) “Phương pháp kẹp bình đường tăng insulin máu để
đánh giá tình trạng kháng insulin” Tạp chí nghiên cứu y học, 80(3), 187-191