Luận văn Đánh giá ảnh hưởng trên tuần hoàn của oxytocin dùng trong mổ lấy thai với gây tê tủy sống.Ngày nay mổ lấy thai được các bác sỹ sản khoa chỉ định khá rộng rãi . Trong mổ lấy thai có nhiều phương pháp vô cảm nhưng trên thế giới cũng như ở Việt Nam phương pháp gây tê tủy sống được áp dụng nhiều hơn cả. Gây tê tủy sống trong mổ lấy thai có rất nhiều ưu điểm so với các phương pháp vô cảm khác như giảm đau nhanh và tốt, mềm cơ, kỹ thuật đơn giản và mẹ sẽ được nhìn thấy con khi lấy thai ra. Tuy nhiên gây tê tủy sống làm giảm sự co cơ tử cung, làm tử cung co hồi kém hơn ở các sản phụ đẻ thường. Do đó trên các sản phụ phải mổ lấy thai thường được chỉ định dùng các thuốc co hồi tử cung

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Luận văn Đánh giá ảnh hưởng trên tuần hoàn của oxytocin dùng trong mổ lấy
thai với gây tê tủy sống.Ngày nay mổ lấy thai được các bác sỹ sản khoa chỉ định
khá rộng rãi . Trong mổ lấy thai có nhiều phương pháp vô cảm nhưng trên thế giới
cũng như ở Việt Nam phương pháp gây tê tủy sống được áp dụng nhiều hơn cả.
Gây tê tủy sống trong mổ lấy thai có rất nhiều ưu điểm so với các phương pháp vô
cảm khác như giảm đau nhanh và tốt, mềm cơ, kỹ thuật đơn giản và mẹ sẽ được
nhìn thấy con khi lấy thai ra. Tuy nhiên gây tê tủy sống làm giảm sự co cơ tử cung,
làm tử cung co hồi kém hơn ở các sản phụ đẻ thường. Do đó trên các sản phụ phải
mổ lấy thai thường được chỉ định dùng các thuốc co hồi tử cung.
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.00149
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Oxytocin là một trong những thuốc được chỉ định nhiều nhất trong mổ lấy thai để
làm co hồi tử cung. oxytocin là một hormon thùy sau tuyến yên, là một thuốc gây
sảy thai, gây chuyển dạ đẻ và để cầm máu nơi nhau bám. Trên sản phụ phải mổ lấy
thai thuốc có tác dụng làm co cơ tử cung, giúp kiểm soát chảy máu sau khi tử cung
đã rỗng.
Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về oxytocin từ thập niên 70 của thế kỷ trước,
ngoài tác dụng chính đã nêu trên còn khá nhiều tác dụng không mong muốn khi sử
dụng đặc biệt là tác dụng lên huyết động. Oxytocin thường được tiêm tĩnh mạch
sau khi lấy thai ra trong mổ đẻ để giảm mất máu. Tiêm tĩnh mạch liều cao oxytocin
dẫn đến giãn rõ rệt động mạch và tĩnh mạch.Giãn động mạch làm tăng cung lượng
tim lên gấp đôi, trong khi giãn tĩnh mạch làm giảm lượng máu trở lại tĩnh mạch,
dẫn đến giảm huyết áp, tăng tần số tim, và ở một số bệnh nhân, dẫn đến thiếu máu
cục bộ cơ tim. Cường độ của các tác dụng này là phụ thuộc liều dùng. Tuy nhiên,
những tác dụng này không được nhiều bác sĩ lâm sàng đánh giá đúng. Điều tra bí
mật tử vong mẹ tại Vương quốc Anh (CEMD) sau khi dùng 10 đơn vị oxytocin
tiêm tĩnh mạch nhanh ở một phụ nữ bị giảm thể tích máu đã tử vong , một lần nữa
làm rõ yêu cầu cần nhấn mạnh về sự nguy hiểm của oxytocin .[67],[73].Vì vậy
phải rất chú ý khi dùng liều cao hoặc tiêm tĩnh mạch trực tiếp trên sản phụ có gây
mê toàn thân hay GTTS hoặc bệnh nhân có bệnh tim mạch hay có giảm khối lượng
tuần hoàn.
Tại Việt Nam thuốc cũng được dùng rất nhiều trên các sản phụ mổ lấy thai nhưng
cho đến nay vẫn chưa có nhiều nghiên cứu cụ thể về những ảnh hưởng trên tuần
hoàn và tác dụng không mong muốn của nó. Chủ yếu vẫn dùng thuốc bằng cách
tiêm trực tiếp tĩnh mạch mà không pha loãng trên các sản phụ được mổ lấy thai.

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Để góp phần làm giảm nguy cơ trên sản phụ mổ lấy thai có gây tê tủy sống và đánh
giá kỹ hơn về sự ảnh hưởng lên huyết động khi dùng thuốc này chúng tôi tiến hành
đề tài nghiên cứu: “Đánh giá ảnh hưởng trên tuần hoàn của oxytocin dùng
trong mổ lấy thai với gây tê tủy sống”.
Đề tài này được tiến hành tại bệnh viện Bạch Mai từ tháng 2/ 2012 đến tháng
8/2012 với các mục tiêu sau:
1. So sánh sự thay đổimột số chỉ số tuần hoàn và co hồi cơ tử cung với các liều
oxytocin trong mổ lấy thai.
2. Đánh giá một số tác dụng phụ khác.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 15
1.1. Một số đặc điểm sinh lý, giải phẫu của phụ nữ liên quan đến gây tê
tủy sống15
1.1.1. Cộtsống, các khoang và tủy sống 15
1.1.2. Thay đổivề hô hấp 17
1.1.3. Thay đổivề tuần hoàn 19
1.1.4. Thay đổivề tiêu hóa 19
1.1.5. Tuần hoàn tử cung- rau 20
1.2. Sơ lược về lịch sử gây tê tủy sống 23
1.3. Dược lý thuốc gây tê tủy sống 25
1.3.1. Dược lý học của Bupivacain 25
1.3.2. Dược lý học của fentanyl 28
1.4. Dược lý thuốc Oxytocin 30
1.4.1. Tính chất dược lý 31
1.4.2. Sinh tổng hợp 32
1.4.3. Điều hòa và bài tiết 32
1.4.4. Dược động học 32
1.4.5. Dược lực học 33
1.4.6. Chỉ định và chống chỉ định 36
1.4.7. Chế phẩm và cách dùng 36
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 37
2.1. Đốitượng nghiên cứu 37
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân 37
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 37
2.2. Phương pháp nghiên cứu 38
2.2.1. Cỡ mẫu 38
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu 38

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
2.2.3. Phương pháp tiến hành 40
2.2.4. Các chỉ tiêu nghiên cứu 42
2.2.5. Xử lý số liệu 47
2.3. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 47
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 48
3.1. Đặc điểm chung 48
3.2. Số lần sinh con 49
3.3. Trọng lượng thai nhi 49
3.3.1. Trọng lượng trung bìnhthai nhi 49
3.3.2. Phân bố trọng lượng thai nhi 50
3.4. Vị trí gây tê 51
3.5. Thời gian từ khi gây tê đến khi rạch da 52
3.6. Thời gian từ khi tiêm oxytocin đến khi mổ xong 52
3.7. Mức an thần trong mổ 53
3.8. Thay đổivề tần số tim sản phụ khi sử dụng oxytocin 54
3.9. Huyết áp tâm thu sau khi sử dụng oxytocin 56
3.10. Huyết áp tâm trương khi sử dụng oxytocin 58
3.11. Huyết áp trung bình sau khi sử dụng oxytocin 60
3.12. Các thay đổitrên điện tim sau khi sử dụng oxytocin 62
3.13. Tổng lượng dịch truyền 63
3.14. Lượng ephedrin đã dùng sau gây tê 63
3.15. Sự thay đổi hô hấp 64
3.15.1. Thay đổi tần số thở 64
3.15.2. Thay đổi SpO2 66
3.16. Sự co hồi tử cung trong mổ 67
3.17. Xét ngiệm CTM trước và sau mổ 69
3.18. Tác dụng khác sau khi dùng thuốc 70
3.19. Các tác dụng khác 70
Chương 4. BÀN LUẬN 71
4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu 71
4.1.1 Đặc điểm về tuổi 71
4.1.2. Đặc điểm về chiều cao, cân nặng 71
4.1.3. Số lần sinh con 71
4.1.4. Trọng lượng thai 72
4.1.5. Thời gian từ khi dùng Oxytocin đến khi mổ xong 72
4.2. Đặc điểm về gây tê tủy sống và sự ảnh hưởng tới kết quả nghiên cứu 73
4.2.1. Vị trí gây tê 73
4.2.2. Thời gian từ khi gây tê đến khi rạch da 73

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
4.2.3. Hiệu quả giảm đau 74
4.2.4. Mức an thần 74
4.2.5. Tổng lượng Ephedrin dùng để nâng huyết áp 74
4.2.6. Tổng lượng dịch truyền trong mổ 75
4.3. Ảnh hưởng lên hô hấp sau khi gây tê và sau dùng thuốc 76
4.3.1. Thay đổinhịp thở 76
4.3.2. Bão hòa Oxy máu mao mạch 77
4.4. Ảnh hưởng trên tuần hoàn sau khi gây tê và sau khi dùng thuốc 78
4.4.1. Ảnh hưởng lên tần số tim sau dùng thuốc 79
4.4.2. Ảnh hưởng lên huyết áp tâm thu sau khi dùng thuốc 81
4.4.3. Ảnh hưởng lên huyết áp tâm trương sau khi dùng thuốc 82
4.4.4. Ảnh hưởng lên huyết áp trung bình sau khi dùng thuốc 83
4.4.5. Các thay đổi điện tim sau khi dùng thuốc 84
4.5. Tác dụng co hồi tử cung sau khi dùng thuốc 85
4.6. Lượng máu mất trong mổ 86
4.7. Tác dụng khác sau khi dùng thuốc 87
4.7.1. Đỏ mặt 87
4.7.2. Buồn nôn và nôn 88
4.7.3. Ngứa 88
4.7.4. Tức ngực 89
KẾT LUẬN 90
KIẾN NGHỊ 91
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. Phạm Đông An, Nguyễn Văn Chừng (2005): Hiệu quả gây tê tủy sống bằng hỗn
hợp Bupivacain và Fentanyl trong mổ lấy thai, Y học TP. Hồ Chí Minh. Tập 9. Tr
51-58.
2. Bộ môn Dược lý học Trường Đại học Y Hà Nội. Dược lý học lâm sàng NXB Y
học: Tr.582-586.
3. Bộ môn Sinh lý học Trường Đại học Y Hà Nội Bài giảng sinh lý học NXB Y
học 1990: Tr.31.
4. Bùi Quốc Công (2003): Đánh giá tác dụng gây tê tủy sống bằng hỗn hợp
Bupivacain liều thấp và Fentanyl tromg mổ lấy thai, Luận văn chuyên khoa cấp II ,
Trường Đại học y Hà nội
5. Nguyễn Tiến Dũng (1995): Góp phần nghiên cứu tác dụng gây tê dưới màng
nhện bằng Marcain trong phẫu thuật chi dưới, Luận văn thạc sỹ y khoa Đại học y

5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Hà nội.
6. Đào Thị Kim Dung (2003): Nghiên cứu các yếu tố nguy cơ và tỷ lệ nôn – buồn
nôn sau mổ tại Bệnh viện Việt đức, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ nội trú các bệnh
viện.
7. Dược Thư Quốc Gia Việt Nam. Oxytocin,Trang 891-892.
8. Phạm Minh Đức (2003): Nghiên cứu sử dụng Bupivacain kết hợp Fentanyl gây
tê tủy sống trong phẫu thuật cắt tử cung, Luận văn thạc sỹ y khoa. Trường Đại học
y Hà nội.
9. Đặng Đức Hậu (2003): Lý thuyết xác suất thống kê ứng dụng, Bộ môn toán tin
trường Đại Học Y Hà Nội, tr 47- 87.10. Hồ Sỹ Hùng (1999): Đánh giá hiệu quả
của phương pháp tiêm oxytocin vào tĩnh mạch rốn lên sự xổ rau, luận văn tốt
nghiệp bác sỹ nội trú bệnh viện. trường Đại Học Y Hà Nội, tr12; 44.
11. Bùi Ích Kim (1984): “Gây tê tủy sống bằng Marcain kinh nghiệm qua 46
trường hợp”, Báo cáo hội gây mê hồi sức.
12. Phan Đình Kỷ (2002): “Gây mê mổ lấy thai”, Bài giảng gây mê hồi sức tập II,
Nhà xuất bản Y học. Tr 274 – 310.
13. Tôn Đức Lang, Lê Lan Phương, Công Quyết Thắng (1988): Gây tê tuỷ sống
bằng Dolargan, kinh nghiệm qua 2181 trường hợp, Tạp chí ngoại khoa số 2: 47-
21.
14. Đỗ Ngọc Lâm (2002): “Thuốc giảm đau dòng họ Morphin”, Bài giảng gây mê
hồi sức tập I. Tr 407 – 423.
15. Đỗ Văn Lợi (2007): Nghiên cứu phối hợp Bupivacain với Morphin hoặc
Fentanyl trong gây tê tuỷ sống để mổ lấy thai và giảm đau sau mổ, Luận văn thạc
sỹ y học. Trường đại học Y Hà nội
16. Nguyễn Văn Minh, Hồ Khả Cảnh, Trân Văn Phùng, Ngô Dũng (2006): Nghiên
cứu tác dụng giảm đau sau mổ của Morphin tuỷ sống trong mổ lấy thai.
17. Nguyễn Hoàng Ngọc (2003): Đánh giá tác dụng gây tê dưới màng nhện bằng
Bupivacaine liều thấp kết hợp với Fentanyl trong mổ lấy thai, Luận văn tốt nghiệp
thạc sỹ y học.
18. Nguyễn Hoàng Ngọc và cộng sự (2007): “So sánh tác dụng trên tim mạch và
tác dụng gây co tử cung trong mổ lấy thai khi sử dụng Oxytocin tiêm tĩnh mạch
trực tiếp có hay không pha loãng hoặc truyền tĩnh mạch”, Báo cáo Đại hội gây mê
toàn quốc 2008.
19. Đào Văn Phan (2001): “Thuốc tê’’, Dược lý học Nhà xuất bản Y học Hà Nội.
Tr. 145-15120. Nguyễn Quang Quyền (1999): Atlas giải phẫu người, Nhà xuất bản
Y học TP.Hồ Chí Minh.
21. Trần Đình Tú (2006): “Sựkết hợp Bupivacain (Marcaine heavy 0.5%) với
Morphin hydroclorid bằng phương pháp GTTS đểvô cảm trong mổ và giảm đau

6. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
sau mổ lấy thai”, Báo cáo khoa học.
22. Trần Đình Tú (2004) “Gây mê và gây tê cho mổ lấy thai”. Bài giảng sản phụ
khoa tập II, nhà xuất bản Y Học, tr 251 – 269.
23. Công Quyết Thắng (1984): Gây tê tuỷ sống bằng Pethidine, Luận văn tốt
nghiệp chuyên khoa I hệ nội trú.
24. Công Quyết Thắng (2002): “Gây tê tuỷ sống, Gây tê ngoài màng cứng”, Bài
giảng GMHS tập II Nhà xuất bản Y học. Tr 44 – 83.
25. Nguyễn Thụ, Đào Văn Phan, Công Quyết Thắng (2002): “Các thuốc giảm đau
họ Morphin”, Thuốc sử dụng trong gây mê. Tr.180 – 235
26. Nguyễn Thụ, Đào Văn Phan, Công Quyết Thắng (2002): “Các thuốc gây tê tại
chỗ, thuốc sử dụng trong gây mê”, Nhà xuất bản Y học. Tr 269 – 301
27. Nguyễn Phú Vân (2004): “Nghiên cứu giảm đau sau mổ tim bằng phương pháp
tiêm hỗn hợp Morphin-Fentanyl và tuỷ sống”, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ nội trú
bệnh viên