สิทธิเด็ก

1. สิทธิเด็ก

2. “นิยาม ความหมาย”
 อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก (CRC)
“เด็ก หมายถึง มนุษย์ทุกคนที่อายุ ต่ากว่า18ปี เว้นแต่ จะบรรลุนิติ
ภาวะก่อนหน้านั้นตามกฎหมายที่ใช้บังคับแก่เด็กนั้น”
 พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 ม.4
“เด็ก หมายความว่า บุคคลซึ่งมีอายุ ต่ากว่า18ปีบริบูรณ์ แต่ไม่รวมถึงผู้
ที่บรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส”
 พระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและ
ครอบครัว พ.ศ.2553
"เด็ก" หมายความว่า บุคคลอายุยังไม่เกิน 15 ปี บริบูรณ์

3. อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก
(สิทธิขั้นพื้นฐานของเด็ก)
 สิทธิในการดารงชีวิต (Survival Rights)
ถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานโดยทั่วไป เช่น สิทธิในการมีชีวิตอยู่ สิทธิที่จะ
ได้รับบริการสาธารณสุขขั้นพื้นฐาน สิทธิที่จะมีมาตรฐานความเป็นอยู่ที่ดี
เป็นต้น
 สิทธิในการได้รับการปกป้องคุ้มครอง (Protection Rights)
คือ สิทธิในการไม่ถูกเอาเปรียบทางเพศ การใช้แรงงานที่อาจก่อให้เกิด
อันตรายต่อสุขภาพ พัฒนาการ สมอง จิตใจ ตลอดจนการปกป้องคุ้มครอง
เด็กที่อยู่ในภาวะยากลาบาก เช่น เด็กพิการ เด็กกาพร้า เป็นต้น

4. อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก
(สิทธิขั้นพื้นฐานของเด็ก)
 สิทธิที่จะได้รับการพัฒนา (Development Rights)
เช่น สิทธิที่จะได้รับการศึกษา เป็นต้น
 สิทธิในการมีส่วนร่วม (Participation Rights)
เช่น สิทธิในการแสดงความคิดเห็นได้อย่างอิสระในเรื่องที่จะส่งผล
กระทบต่อตนเอง สิทธิในการได้รับข้อมูลข่าวสาร เป็นต้น

5. ความรับผิดของเด็กและเยาวชนในการกระทาความผิด
อาญา
ตามประมวลกฎหมายอาญา หากเด็กกระทาความผิด ความรับผิดของ
เด็กจะแบ่งออกเป็น 4 ช่วงอายุ ดังนี้
1. อายุไม่เกิน 10 ปี ถือว่าเด็กมีความผิด แต่กฎหมายยกเว้นโทษ
แก่เด็ก โดยห้ามมิให้ลงโทษเด็กนั้นเลยโดยเด็ดขาด ซึ่งหมายความว่า
การกระทานั้นยังเป็นความผิดตามกฎหมายอาญาอยู่ เพียงแต่กฎหมาย
ไม่เอาโทษเท่านั้น
2. อายุ 10 ปี ไม่เกิน 15 ปี ถือว่าเด็กมีความผิด แต่ห้ามมิให้
ลงโทษทางอาญาแก่เด็ก ซึ่งกฎหมายก็เปิดช่องให้ศาลใช้ดุลพินิจที่จะใช้

6. 3. อายุ 15 ปี ไม่เกิน 18 ปี กระทาความผิด กฎหมายเปิดโอกาสให้ศาลใช้ดุลพินิจ โดยศาลที่พิจารณาคดี
อาจเลือกลงโทษทางอาญาแก่เด็กเช่นเดียวกับกรณีคนทั่วไป (แต่ให้ลดโทษลงกึ่งหนึ่งของโทษที่กฎหมาย
กาหนดไว้) หรือศาลอาจจะเลือกใช้วิธีการสาหรับเด็กอย่างที่ใช้กับเด็กอายุ 10 ปี ไม่เกิน 15ปีก็ได้
4. อายุ 18 ปี ไม่เกิน 20 ปี โดยปกติแล้วผู้กระทาความผิดที่มีอายุ 18 ปี ไม่เกิน 20 ปี จะต้องรับโทษทาง
อาญาเช่นเดียวกับผู้ใหญ่ แต่ศาลอาจใช้ดุลพินิจลดโทษ ให้หนึ่งในสาม หรือกึ่งหนึ่งของโทษที่กฎหมาย
กาหนดไว้ก่อนก็ได้ หากศาลพิจารณาแล้วเห็นว่าความรู้สึกผิดชอบของเขายังมีไม่เต็มที่ ซึ่งเป็นเหตุที่
พิจารณาจากตัวเด็กที่กระทาความผิดนั้นเอง

7. การ
ละเมิด
สิทธิเด็ก
บังคับขู่เข็ญใช้
เด็กเป็น
เครื่องมือ
ทาร้าย
ร่างกาย
และจิตใจ
ยกเด็กให้
บุคคลอื่นที่
ไม่ใช่ญาติ
ปฏิบัติ/
ขัดขวาง
พัฒนาการ
เด็ก
ทิ้งเด็กไว้ ไม่มี
การดูแลเรื่อง
สวัสดิภาพ
ใช้ทางานอาจ
ก่อให้เกิด
อันตราย

8. กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
 พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ.๒๕๔๖
 พระราชบัญญัติส่งเสริมการจัดการสวัสดิการสังคม พ.ศ.๒๕๔๖
 พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๕๐
 พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ถูกกระทาด้วยความรุนแรงในครอบครัว
พ.ศ.๒๕๕๐
 พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่ ๒๐
และ ๒๑) พ.ศ.๒๕๕๐ และ ๒๕๕๑
 พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
อาญา (ฉบับที่ ๒๕ ๒๖ และ ๒๘) พ.ศ.๒๕๕๐ และ ๒๕๕๑

9. กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
 พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ.
๒๕๓๙
 พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ พ.ศ.๒๕๕๑
 พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ฯ
 พระราชบัญญัติสุขภาพจิต พ.ศ.๒๕๕๐
 พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปราบการฟอกเงิน พ.ศ.๒๕๔๒
 พระราชบัญญัติคุ้มครองพยาน พ.ศ.๒๕๔๖
 พระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหายฯ ในคดีอาญาฯ พ.ศ.๒๕๔๔
 พระราชบัญญัติส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ พ.ศ.
๒๕๕๐