1. Батлав. Сургалтын менежер / Д.Долгорсүрэн/
5.1.Ээлжит хичээл
Сэдэв: Энгийн бутархай
Хичээлийн зорилго:Дүрсийг тэнцүү хуваах,хэсгийг тэмдэглэх,унших,тоолох чадвар
олгох.
Хичээлийн зорилт:
 Бүхэлбүтэн юмсын хэсгийг тэмдэглэх ,унших,тоолох
 Энгийн бутархайн тухай ойлголттой болох,түүнийг унших,бичих,бутархайн хүртвэр,
хуваарийг мэдэх,ялгах.
Хэрэглэгдэхүүн:
 Тууз-2ш
 Хэрчмэл картууд 1талдаа зураг,нөгөө талдаа бутархай тоотой
 Хайч,харандаа,бөмбөгнүүд,бутархай хэсгийг дүрсэлсэн үзүүлэн
 Хүүхэд бүр 1м цаасан тууз -3ш бэлдсэн байх
Зохион байгуулах хэлбэр:багаар ажиллана.
Хичээлийн явц:
Эзэмшихүйн
үе шат Багшлахуйн үйл
ажиллагаа
Суралцахуйн үйл ажиллагаа Анхаарах зүйл ба
дэмжлэг
Үйлийн
баримжааг
ялган таних
үе шат
10 мин
-Энэ туузаар
ширээний уртыг
хэмжсэн
-Энэ тууз хэдэн метр
болохыг мэдье.1,33..
-Багш 1м урттай
хэмжүүрийн шугам
өгнө.
- 1м –ээс илүү байгаа
хэсгийг хайчилж авья.
-Энэ жижиг туузыг
метрээр илэрхийлэх
ёстой.
-За бодоорой өөр
ямар арга байна.
-За хүүхдүүдээ энэ
жижиг туузны уртаар
1м туузыг хэсэглээд
үзье.
 Энэ метр дээр см-ийн
хуваарь байгаа гэж
ярилцана.
 Самбарт 2 сурагч гарч
хэмжээд 1м-ээс илүү
байна .Одоо яах вэ?гэж
асууна.
 Сурагч хайчилсан хэсгийг
бусдад
харуулна.
Хүүхдүүд 2 туузаа жишиж
ярилцана.
А:наад жижиг хэсэг чинь 1м-
ийн талтай адил байна.
Б:Үгүй ээ.Талаас арай бага
байна.
В: 1м туузны талын тал байна
.
Г: см-ээр хэмжиж болно шүү
дээ.
 Самбарт өөр хүүхэд гарч
жижиг туузыг том дээр
зөөн тавьж зурна.
 3 удаа багтаж байна
Өнгийн тууз
хуваарьгүй байх.
Метр ба см-ээр
хольж хэмжихгүй.
Хайчилж авахад
багш тусална.
Хайчилж авсан
туузаа урт
туузтайгаа
харьцуулж
ярилцана.
1м-ээс илүү
хэсгийййг бид
метрээр
илэрхийлэхиййг
анхааруулах.

2. 1м
Самбарын төлөвлөлт
?м Самбарт туузаа
тогтооно.
Багш: 1м-ийг 3 тэнцүү хуваасны 1 ширхэг хэсгийн
уртыг “1метрийн гуравны нэг хэсэг “гэж хэлээд
𝟏
𝟑
м гэж бичнэ.
Хуваалтыг
давхцуулж
тайлбарла.
1-ээс бага жижиг
хэсгийг тоолдог
тоо.
Үйлийн
баримжааг
эзэмших үе
15 мин
Бичих дараалал
....3
1
3
....1
.....2
2
3
1
3
Уншихдаа доороос нь дээш
уншдаг юм байна.Илүү
байгаа уртыг бид ийм тоогоор
илэрхийлснийг бутархай тоо
гэнэ
Хэдэн хэсэг болохыг зааж
байгаа тоог хуваарь
гэнэ.Хэдийг авсныг харуулах
тоог хүртвэр гэнэ.
Аа ойлголоо.3 хуваасан
жижиг хэсгүүдийг тоолохдоо
1
3
,
2
3
,
3
3
гэх мэт тоолох нээ.
1
3
гэдэг нь юмыг
гурав хуваасан
хэсгүүдийг тоолдог
анхны нэгж юм
гэдгийг
анхааруулах
гэх мэт хуваалттай
дүрсийг харуулж
тоолуулан ,
уншиж бичүүлнэ.
1
2
-ийг 2,3,4,5,6 удаа
хэд болох гэх мэт
асууж хэлүүлнэ.
Алимны зураг дээр
тайлбарлана.
Сурагчид дүрсийг гаргах бүрд
тоолж,уншиж ,бичнэ.
Нэг бүтэн хагасыг яаж
бичих,унших талаар
ойлголттой боллоо.Сурах
бичгийн 1-5 дугаар дасгалыг
бодоод үзье чадах юм шиг
байна.Түрүүлж дууссан
сурагчид тоглоно.
Энэ дүгнэлтийг
хүүхэд өөрөө
гаргавал сайн
Үйлийн
баримжааг
хөгжүүлж
үнэлэх үе
шат
15 мин
Сурах бичигний хуу-42
№1-5 дасгал ажилла.
Сурагчдаас 9 хүүхэд
гарган нүх шахах
тоглоомоор тоглуулах
Хэрэглэгдэхүүн:
бутархай тоотой
даалуу 45ш
Даалуугаа ижил
тоогоор хувааж авна.
Дүгнэлт:
Ямар үед бутархай
тоог хэрэглэх вэ ,яаж
унших,бичих,аль нь
хүртвэр,аль нь
хуваарь байх вэ?
Дасгалаа дуусаад тоглоё гоё
доо. Нэг тоглогч нэг даалуу
гаргаж тавина.Нар зөв тойрч
дараагийн хүүхэд “нүх шахах”
дүрмээр уг даалуутай залгаж
тавина.Даалууг 2 талд нь
залгаж тавина.Даалуугаа
түрүүлждууссан нь хожно
гэсэн дүрмээр тоглоно гэлүү
хожноо би.
-Юмыг бүтнээр нь хэрэглэж
болохгүй үед хүнийхээ
тоогоор хуваадаг ,тэр
хуваасан хэсгээ бутархай
тоогоор тоолно.
Ойлгоогүй хүүхдэд
найз нараар нь
туслуулна.
Уншиж
тайлбарлахад үг
хэлийг нь
анхаарах.
Аль болох дүрс ба
зургаар
илэрхийлэх.

3. Тэмдэглэл..........................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Өнөөдрийн хичээлийн
сэтгэгдлээ бич.
Гэрт: 3-н бутархайг
дүрсийг нь зураад
,бичиж ир.
-Тоолохдоо хэдэн хэсэг
хувааснаа эхлээд
хэлнэ,дараа нь хэдийг авснаа
хэлнэ.
хүртвэр
хуваарь
гэж байна.Сурагчид
сэтгэгдлээ илэрхийлнэ.
Бичих хугацаа
гаргаж сэтгэгдэл
бичүүлэх.

4. Батлав. Сургалтын менежер / Д.Долгорсүрэн/
5.2.Ээлжит хичээл
Сэдэв: Дасгал
Хичээлийн зорилго:Холимог тооны тухай мэдлэгтэй болох,унших ,бичих.
Хичээлийн зорилт:
 Амьдрал дээр буй бүтэн ба хэсэг юмсыг эвлүүлж холимог тоогоор илэрхийлэх.
 Холимог тоонд тохирох хэсгүүдээр шинэ дүрс бүтээх
 Холимог тоог тэмдэглэх ,унших ,бичих.
 Холимог тоог хэрхэн үүсч байгааг ажиглах. Засагдах бутархайг
холимогболгох,холимог бутархайг засагдах бутархай болгох аргыг мэдэх.
Хэрэглэгдэхүүн:
 Бодит зүйлс
 Алимны дүрсүүд
 Хайч,цавуу,дүрс,сав
Зохион байгуулах хэлбэр: Багаар ажиллана.
Хичээлийн явц:
Эзэмшихүйн
үе шат Багшлахуйн үйл
ажиллагаа
Суралцахуйн үйл ажиллагаа Анхаарах зүйл
ба дэмжлэг
Үйлийн
баримжааг
ялган таних
үе шат
10 мин
Түлээг 5 тэнцүү
хуваахад хэдэн хэрчим
үүсэх вэ?
Эдгээр дүрсийн
хэмжээг
тэмдэглэ.Багуудаар
самбарт дүрснүүд дээр
дүгнэлт гаргуулна .2
1
2
-
энэ нь 2 бүтэн дээр
нэмэгдээд
1
2
-ийг зааж
байна эсвэл
1
2
-ийг 5
удаа авсан гэсэн
дүгнэлтэнд хүрнэ.
Амьдралд бүтэн хагас
зүйл байнга холилдон
-загварчилан хэрчим зураад
турш
1
1
2
ба
3
4
,
1
4
гэж
тэмдэглэнэ,уншина.
-зурагт үзүүлэн дээр ажиллана.
Дүгнэлт гаргана,зарим
бутархайг
Энгийн бутархай
Аравтын бутархай
Процент зэргийн холбоог хамт
авч үзнэ.
Өөрийн багийн
болон бусад
багийн
бодолтыг
анхааран
сонсож
тэмдэглэж байх.
Бүхэлба
бутархай
зүйлийг хамтад
нь илэрхийлж
байгаа энгийн
бутархайг
холимог
бутархай гэнэ.

5. байдаг тухай
ярилцана.
Бутархай тооны түүх
хэлж түүхээрээ
бахархах сэтгэгдэл
төрүүлнэ.
Слайд
ашиглана
САМБАРЫН ТӨЛӨВЛӨЛТ:
7 пиццаг 4 хүүхэд хэрхэн
хувааж авах
1 хүүхдэд хэдэн пицца
оногдох
Үүнийг зурж харцгаая
1м
1
3
туузны нийт уртыг холимог
Тоогоор илэрхийл.
Бүхэл
,бутархайг нь
ялгуул.
Үйлийн
баримжааг
эзэмших үе
15 мин
1м-ээс цааш
1
3
хэсгээр
тоолоход засагдах
бутархай үүсч байна.
- хуваарьтай сав
/ мензурка / шингэн зүйл
авч үзнэ.
3
3
м =1м болж байна.
4
3
м= 1
1
3
м
5
3
м = 1
2
3
м
6
3
м= 2м гэх мэт
Холимог ба засагдах
бутархайн холбоог
ажиглалтаар тайлбарлая
7
4
= 1
3
4
7-г 4-д хувааж
бүхлийг нь бутархайн өмнө
үлдэгдлийг нь бутархайн
хүртвэрт тавьж холимог
бутархай үүсгэнэ.
1
3
4
–ийг засагдах бутархай
болгохдоо
1∙4+3
4
гэж болгож
байна.
Зөв
бутархай
Холимог
бутархай
Засагдах
бутархай
бутар
хай
Хүртвэр нь их,
хуваарь нь
бага бутархайг
засагдах
бутархай гэнэ.
Хүртвэр нь
бага, хуваар
нь их
бутархайг зөв
бутархай гэнэ.

6. Тэмдэглэл..........................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Үйлийн
баримжааг
хөгжүүлж
үнэлэх үе
шат
15 мин
Сурах бичигний №7 оос
№12 дугаар дасгалыг
өөрсдөөр нь бодуулна..
4
3
5
;
5
8
; 2
3
7
;5;7
6
9
гэх мэт
Өнөөдөр юу мэдэж сурч
авав.багуудыг байр
эзлүүлэн дүгнэнэ.
эхний
байранд орсон багт
дэвтэрт нь нааж өгнө.
Багийн гишүүд бүгд бодох ба
бодсны дараа баг дотроо
ярилцах,дасгалуудаа хамтарч
ярилцан,тайлбарлана.
Энгийн бутархайнуудаас
холимог бутархайг ялгах
дасгал даалгавар хийх
 Ямар нэг хэсгийг
будна. Бутархай
тоогоор будсан
будаагүй дүрсийг
бутархайгаар бичнэ.
Багаар уралдаж
бодно.
Хүүхэд бүр бие
дааж гүйцэтгэх ,
хүүхэд бүр
өөрийн хирээр
гүйцэтгэнэ.

7. Батлав. Сургалтын менежер / Д.Долгорсүрэн/
5.3.Ээлжит хичээл
Сэдэв: Бутархайн үндсэн чанар, тэнцүү бутархай, хураагдах үл хураагдах
бутархай
Хичээлийн зорилго:Бүтэн юмыг янз бүрийн аргаар тэнцүү хувааж ,хуваалт бүрээс ижил
хэсгийг илэрхийлж байгаа бутархайг олж таних,ухаарах,нэрлэх.
Хичээлийн зорилт:
 Тэнцүү бутархайн ойлголттой болох.
 Бутархайг өргөтгөх.
 Бутархайг хураах.
 Үл хураагдах бутархай.
Зохион байгууллах хэлбэр:багаар ажиллана.
Хичээллийн хэрэглэгдэхүүн:
 Зурагт слайд
 Бага хэмжээний кино
 Мензурк,ус,хайч цавуу,харандаа
 Үзүүлэн
Хичээлийн явц:
Эзэмшихүйн
үе шат Багшлахуйн үйл ажиллагаа Суралцахуйн үйл ажиллагаа Анхаарах зүйл
ба дэмжлэг
Үйлийн
баримжааг
ялган таних
үе шат
10 мин
Ангийн сурагчдын
𝟒
𝟖
нь
эрэгтэй ,
𝟑
𝟔
нь эмэгтэй
сурагч байв. Аль нь олон
бэ?
Дараах бутархайнууд
тэнцүү бутархай мөн үү.
Эдгээр
бутархайнууд
тэнцүү
бутархай
мөн үү
Асуудлыг шийдэхийн тулд
4
8
ба
3
6
бутархайг дүрсэлье.
Ижил хэсгийг илэрхийлж байна.
Үүнийг тэнцүү бутархай гэнэ.
Багийн гишүүд тус бүр 1 ,1 зураг
дээр талбайг нь олж байж
тэнцүү бутархай мөн гэсэн
дүгнэлт хийв.Хуваалтыг бич.
Дүгнэлт гаргах.
Хуваалтыг сайн
ажиглалт
хийгээрэй.
Хуваалт янз бүр
байж болно.

8. 1
2
=
4
8
=
5
10
тэнцүү
бутархайнуудын зүй тогтлыг
ол.
Хүртвэр хуваарийг хоёуланг нь
ижил тоогоор үржсэн байна.
Мөн ижил тоонд хуваасан
байна.
Өмнөх бутархайг
дараагийн
бутархайтай
харьцуулж хар.
Дээрх мөр нь самбарын төлөвлөлт
Үйлийн
баримжааг
эзэмших үе
15 мин
Бутархайн хүртвэр ,
хуваарийг ижил тоогоор
үржихийг бутархайг
өргөтгөх гэнэ.
Бутархайн хүртвэр ,
хуваарийг ижил тоонд
хуваахыг бутархайг хураах
гэнэ.
Тэгвэл бутархайн хүртвэр,
хуваарийг ижил тоогоор үржиж
эсвэлижил тоонд хувааж тэнцүү
бутархай мөн эсэхийг мэдэж
болно.
Оюун дүгнэлтийг дэвтэртээ бич.
Түрүүлж дууссан нь 2 жишээ ол.
Дэвтэртээ бич.
3
10
бутархайг 20,30,50,70
Хуваарьтай болгоорой.
48
216
бутархайг хураа.
24-өөс том тоонд хурааж
болдоггүй юм уу.
3∙2
10∙2
=
6
20
гэх мэт бодно.
3
10
2
гэж тэмдэглэнэ.
А:
Б: шууд хүртвэр хуваарийг 24-д
хувааж болно.
Болохгүй.
Багийн гишүүд
бүр хуваарилж
бодно.
Яаж бодов.
Санамж:2-ийг
тохируулан
үржигдэхүүн
гэнэ.

9. Тэмдэглэл..........................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Үйлийн
баримжааг
хөгжүүлж
үнэлэх үе
шат
15 мин
Тэгвэл 24 гэсэн тоо 48;216
гэсэн хоёр тооны юу нь вэ?
-Цааш хүртвэр,хуваарь нь
ижил тоонд хуваагдахгүй
2
9
гэсэн тоог үл хураагдах
бутархай гэнэ.
Дээрх сургалтын киног
үзүүлжхүүхдүүдээр хороор
уншуулж дүгнэлтийг хийнэ.
ХИЕХ нь байна.
Өргөтгөх ,хураах дасгал
ажиллаж үгийн сүлжээ олно.
өх : хиех (9,2)=1
Дээрх сургалтын киног үзүүлж
хүүхдүүдээр хороор уншуулж
дүгнэлтийг хийнэ.
Бичиглэл
анхаарна.
Кино нь
хүүхдийн
сонирхол татна..
Киногоор
дамжуулж
хичээлийн
дүгнэлт хийж
сэтгэгдэл
сонсоно.

10. Батлав. Сургалтын менежер / Д.Долгорсүрэн/
5.4.Ээлжит хичээл
Сэдэв: Дасгал
Хичээлийн зорилго:Энгийн бутархайг жиших
Хичээлийн зорилт:
 Бодит юм ба дүрс дээр хэсэглэлхийж, тэдгээр хэсгүүдээ давхцуулах ба нүдэн
баримжаагаар жиших.
 Янз бүрийн хуваарьтай бутархайг өргөтгөж ,хурааж ижил хуваарьтай болгон
жиших,бичих,унших.
Хэрэглэгдэхүүн:
 Хэрчмэл картууд
 тоон шулууны загвар
 Зурагт үзүүлэн
 хөзөр
Зохион байгуулах хэлбэр:багаар ажиллана.
Хичээлийн явц:
Эзэмшихүйн
үе шат Багшлахуйн үйл
ажиллагаа
Суралцахуйн үйл
ажиллагаа
Анхаарах зүйл ба
дэмжлэг
Үйлийн
баримжааг
ялган таних
үе шат
10 мин
2 хүү алим хувааж идэв.
Нэг нь алимны талыг ,
нөгөө нь талын талыг 2
удаа идэв.Аль нь том
алим идсэн бэ?
Хэрчмэл картыг тараан
өгч багуудаар жишүүлнэ.
-Ижил хуваарьтай
бутархайг яаж жиших
-ижил биш хуваарьтай
,хүртвэртэй бутархайг
яаж жиших
-холимог бутархайг яаж
жиших
Сурагчид хоорондоо
ярилцана.
Дэвтэртээ дүрслээд,жишиж
бичнэ
Сурагчид оюун дүгнэлт
хийж хариуг багшид болон
бусдад ярина.
Сурагчдыг баг
болгож ажлуулна.
Чадахгүй байвал
картны нөгөө
талын зургыг
харьцуулж
харахыг зөвлөнө.
Бүх баг ижил
урттай хэрчим авч
өөрсдийн
бутархайг
дүрслэнэ.

11. Самбарын төлөвлөлт:
𝟒
𝟓
>
𝟑
𝟓
𝟑
𝟓
>
𝟑
𝟕
1
𝟏
𝟐
>
𝟏𝟎
𝟏𝟏
𝟓
𝟗
>
𝟕
𝟏𝟑
Үйлийн
баримжааг
эзэмших үе
10 мин
Холимог бутархайн
бүхлийг нь
харьцуулаад жишнэ.
Бутархайг жишихдээ
өргөтгөж,эсвэл хурааж
ижил хуваарьтай
болгоод жишнэ
Ижил хуваарьтай зөв
бутархайг жишихдээ
хүртвэрээр жишнэ.
Ижил хүртвэртэй зөв
бутархайг жишихдээ
хуваарийн бага нь их,том нь
бага байна.
Ижил хүртвэр ба хуваарьтай
бутархай 1 бүтэн бүхэл
болно.
Нэг бүхэлямарч зөв
бутархайгаас их байна.
Шулуун дээр аль
их тоо баруун
талд байрлана
гэдгийг
анхааруулна.
Багш сурагч
хамтран өмнөх
хичээлийг
санаждүгнэлт
гаргана.
Үйлийн
баримжааг
хөгжүүлж
үнэлэх үе
шат
25 мин
Дасгал №13
Дасгал №14
Өмнөх дүрмийг баримтлаад
баг дотроо хувааж авч
гүйцэтгэнэ.
Бусдыг хүндэтгэн
цаг хугацаандаа
хуваарьт ажлаа
гүйцэтгэх.
Сурагчдаар хөзөр
тоглуулах 2-6 хүүхэд
-Хөзрөө ижил
тоогоор хувааж
аваад үлдсэн хөзрөө
гарын мод болгон
тавина.
-Нэг хүүхэд нэг
хөзрөөр гарна. Нар
зөв тойрч дараагийн
хүүхэд түүнийг нь
дарна.бага бутархай
дээр их бутархайг
тавина.
-Дарж чадаагүй бол
уг хөзрийг
авна.Газраас хөзөр
авч болно.
-Хөзрөө эхэлж
дууссан нь хожно.
Бодлогуудаа эхэлж дууссан
сурагчдыг урамшуулал
болгон хөзөр тоглуулна.
Аврагаа шалгаруулна.
Тоглож буй
сурагчид чимээ
бага байх
дүрэмтэй.

12. Батлав. Сургалтын менежер / Д.Долгорсүрэн/
5.5.Ээлжит хичээл
Сэдэв: Дасгал
Хичээлийн зорилго:
 Бутархай тооны нэр томьёо ,үг хэллэг,утга санааг ухаарч түүний
үйлдлийн чанарыг хэрэглэн зарим асуудлыг загварчилан тооцоолж, шийдвэрлэх
чадварыг бататган өөрийн болгох.
Хичээлийн зорилт:
 Дүрсийг тэнцүү хуваах,хэсгийг тэмдэглэх,унших,тоолох чадварыг бататгах.
 Зөв,холимог,засагдах бутархайг ялгах,хоорондын холбоо
 Бутархайг өргөтгөх, хураах,жиших.
 Үл хураагдах бутархайг таних.
Хичээлийн хэрэглэгдэхүүн:
 Өнгийн будаг
 Бичгийн цааснууд
 Скоч,хайч
Зохион байгуулах хэлбэр: багаар ажиллана.
Хичээлийн явц:
№1. Дараах дүрсийн будагдсан хэсгийг №2. а Тэгш өнцгийн хэмжээний
2
3
нь хэдэн
градус байх вэ?
бутархайгаар дүрсэлж бичээд унш.4 оноо в Дэлгэмэл өнцгийн хэмжээний
5
6
нь
хэдэн
градус вэ? 2 оноо
№3. 2, 4, 6 хуваарьтай бүх бутархайг бичиж
зургаар дүрсэл.6 оноо
№4.а 36 цагийг хоногоор
б.750 метрийг километрээр
в.1250 кг-ийг тонноор
г.24 сарыг жилээр
д.39мм-ийг см-ээр тус тус илэрхийлж
бичээд
№5. Ноогдворыг бутархай дүрсэд оруулж зөв болон зөв биш бутархайг
ялга,холимог
Бүхлийг нь ялгаарай.5 оноо бутархай болго.5 оноо
а.25:8 б.13:7 в.51:30 г.46:21 д.121:12 №6.Хуваарь ба хүртвэрийн ялгавар 64
байх
бөгөөд
5
9
-тай тэнцүү байх бутархайг ол.2 оноо

13. №7.дараахь бутархайг хураа.8 оноо.
№8.Бутархайг өргөтгө.2 оноо.
𝟏
𝟐
=
𝟏𝟔
=
𝟖
=
𝟏𝟔
,
𝟑
𝟒
=
𝟐𝟎
=
𝟑𝟔
=
𝟗
,
𝟒
𝟓
=
𝟏𝟎
=
𝟐𝟓
=
𝟔𝟎
,
𝟏
𝟑
=
𝟑𝟎
=
𝟗
=
𝟖
№9. Үл хураагдах бутархай мөн эсэхийг тогтоо.4 оноо.
а.
𝟑
𝟒
,
𝟏𝟓
𝟐𝟔
,
𝟐𝟒
𝟐𝟖
,
𝟕
𝟏𝟑
б.
𝟓
𝟗
,
𝟏𝟔
𝟏𝟖
,
𝟐𝟓
𝟑𝟔
,
𝟕
𝟏𝟐
Багууд өөр хоорондоо хийж ирсэн бүтээлч даалгавраа бусдадаа
танилцуулна. Тэр даалгаварт сурагчид өөрсдөө дүгнэлт өгч түрүүлсэн
багт 5 оноог өгнө.