SlideShare a Scribd company logo
1 of 9
Biziaren jatorria gizakia aspalditik kezkatu duen gaia da, ondorio zientifikoak ez ezik,
garrantzia handiko beste ondorio batzuk ere planteatzen dituelako zientziaren historian,
Urte askotan, bizitzaren jatorria izan da arazo handienetako bat, bai gaur egun ezagutzen
ditugun izaki bizien jatorria, bai Lurrean sortu ziren lehen izakiena.
Urte askoan zehar, berezko sorreraren ideiak izan ziren nagusi; horien arabera, organismo
asko materia bizigabetik sor zitezkeen.Ideia horiek faltsuak zirela frogatu zuen Pasteurrek.
Baina aurreramendu horrek ez zion erantzunik ematen Lurrean bizi izan ziren lehen izaki
bizien jatorriaren arazoari. Arazo horri irtenbidea emateko, lau teoria mota proposatu izan
dira: bi teoria historikoak:berezko sorrera eta biogenesia eta bi modernoak: teoria
endogenoak eta teoria exogenoak.
Izaki bizidunen morfologia, antolamendua eta funtzioak
gluzido,lipido,proteina eta azido nukleikoen jardueraren menpe daude.
Horregatik ,izaki bizidunek batasun kimikoa dutela esaten da.
Izaki bizidun guztiek konposizio kimiko berdina dutenez, jatorri komuna
dutela pentsatzen da, hau da, izaki bizidunak egitura sinpledun organismotalde batetik datozela eta denborarekin eboluzionatu egiten dutela eta bizi
forma desberdinak lortzen dituztela.


Duela 4700 milio urte

Lurraren eraketa



Duela 4000 milio urte

Fosil zaharrenak (bakterio antzekoak)



Duela 3400 milio urte

Lehen izaki fotosintetikoak



Duela 2500 milio urte

Atmosferaren oxigeno askea agertu



Duela 750 milio urte

Lehen fosil zelulanitzak



Duela 500 milio urte

Landareek ingurune lehortarra kolonizatu



Duela 80 milio urte

Dinosauruen hedapen-garaia



Duela 1´5 milio urte

Homo generoko indibiduoak agertu
Zientzialariak, lehen zelulak agertu ziren aurretiko garaiari buruzko
ikerketak egiten ari dira eta horretarako, zelula bat eratu eta
funtzionatzeko baldintza batzuk kontuan hartzen dira:
● Mintzak eta beste organulu zelular batzuk osatzeko, zenbait
biomolekularen elkarketa nahitaezkoa da.
● Zelularen jarduerak substantzia energiemaileak behar ditu.
● Informazioa gorde eta belaunaldi batetik bestera pasatzeko,
autokopiatzeko ahalmena duten molekulak behar dira.
Polimeroen eraketak oztopo bat gainditu beharra zuen: polimeroen
sintesi-erreakzioak ingurune urtsuan gertatu baziren, erreakzio horiek
itzulgarriak direnez, hidrolisia bideratuko zatekeen sintesia bideratu
beharrean.
Zailtasunerako irtenbideetako bat mareak dira zeren eta mareek
behera egitean, putzu buztintsu isolatuak uzten dituzte. Putzuetako
eraren lurrinketa gertatuz gero, monomeroen kontzentrazioa
gertatuko zen eta horrela, polimerizazioa errazagoa zatekeen.




Kanpo-ingurunetik isolatzeak
egonkortasuna ematen dio barneinguruneari bizi-funtzioak egiteko.

Mizelek (tanta txikiak) kanpo-inguruneko
substantziak barnealdean selektiboki meta
ditzakete,eta ondorioz,substantzia horiek
kanpoan baino kontzentrazio handiagoan
manten daitezke.
1 Zeri esten diegu “batasun kimikoa”?
2 Gertakari ezagunenak eskema batean jarri.
3 Nola eratzen dira polimeroak monomeroetatik?
4 Nola lortu zen ugaltze-gaitasuna?
BIDEOAK:
1 http://www.youtube.com/watch?v=FgdBE127FCQ
2 http://www.youtube.com/watch?v=lu4bK6bhLnE
1 Zeri esten diegu “batasun kimikoa”?
2 Gertakari ezagunenak eskema batean jarri.
3 Nola eratzen dira polimeroak monomeroetatik?
4 Nola lortu zen ugaltze-gaitasuna?
BIDEOAK:
1 http://www.youtube.com/watch?v=FgdBE127FCQ
2 http://www.youtube.com/watch?v=lu4bK6bhLnE

More Related Content

What's hot

Darwin. espezieen jatorriaz
Darwin. espezieen jatorriazDarwin. espezieen jatorriaz
Darwin. espezieen jatorriazhausnartzen
 
Eboluzio aren frogak
Eboluzio aren frogakEboluzio aren frogak
Eboluzio aren frogakiazpiro1
 
Eboluzioak eta frogak
Eboluzioak eta frogakEboluzioak eta frogak
Eboluzioak eta frogaknaiara_lareu
 
1415 dbh2 03 ekosistemak02
1415 dbh2  03 ekosistemak021415 dbh2  03 ekosistemak02
1415 dbh2 03 ekosistemak02plarrieta
 
Zelularen aurkikuntza
Zelularen  aurkikuntzaZelularen  aurkikuntza
Zelularen aurkikuntzaBioBalma
 
Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...
Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...
Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...Planetario de Pamplona
 
2 gaia(blogerako)
2 gaia(blogerako)2 gaia(blogerako)
2 gaia(blogerako)nineuhhikt
 
Nutrizioa
NutrizioaNutrizioa
Nutrizioaagorria
 
Izaki bizidunak
Izaki bizidunakIzaki bizidunak
Izaki bizidunaksonri15
 

What's hot (20)

Darwin. espezieen jatorriaz
Darwin. espezieen jatorriazDarwin. espezieen jatorriaz
Darwin. espezieen jatorriaz
 
1 zelula, bizitzaren unitatea
1 zelula, bizitzaren unitatea1 zelula, bizitzaren unitatea
1 zelula, bizitzaren unitatea
 
Teoria zelularra
Teoria zelularraTeoria zelularra
Teoria zelularra
 
4. gaia eboluzioa
4. gaia eboluzioa4. gaia eboluzioa
4. gaia eboluzioa
 
Eboluzio aren frogak
Eboluzio aren frogakEboluzio aren frogak
Eboluzio aren frogak
 
Eboluzioa
EboluzioaEboluzioa
Eboluzioa
 
Eboluzioak eta frogak
Eboluzioak eta frogakEboluzioak eta frogak
Eboluzioak eta frogak
 
Yo soy raro pues anda que tu
Yo soy raro pues anda que tuYo soy raro pues anda que tu
Yo soy raro pues anda que tu
 
Teoria Zelularra
Teoria ZelularraTeoria Zelularra
Teoria Zelularra
 
1415 dbh2 03 ekosistemak02
1415 dbh2  03 ekosistemak021415 dbh2  03 ekosistemak02
1415 dbh2 03 ekosistemak02
 
Zelularen aurkikuntza
Zelularen  aurkikuntzaZelularen  aurkikuntza
Zelularen aurkikuntza
 
Tamara
TamaraTamara
Tamara
 
Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...
Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...
Nanocam - Unibertsoaren eskalak (Derrigorrezko Bigarren hezkuntza / Izar-esko...
 
Izaki bizidunak
Izaki bizidunakIzaki bizidunak
Izaki bizidunak
 
2 gaia(blogerako)
2 gaia(blogerako)2 gaia(blogerako)
2 gaia(blogerako)
 
Andrea Lopez
Andrea LopezAndrea Lopez
Andrea Lopez
 
eboluzioa
eboluzioaeboluzioa
eboluzioa
 
Nutrizioa
NutrizioaNutrizioa
Nutrizioa
 
Eboluzioa
EboluzioaEboluzioa
Eboluzioa
 
Izaki bizidunak
Izaki bizidunakIzaki bizidunak
Izaki bizidunak
 

Viewers also liked

A. BIZITZAREN SORRERA
A.	BIZITZAREN SORRERAA.	BIZITZAREN SORRERA
A. BIZITZAREN SORRERAcanibe1993
 
Bizitzaren sorrera
Bizitzaren sorreraBizitzaren sorrera
Bizitzaren sorreragandasegi6a
 
Galderak eta erantzunak
Galderak eta erantzunakGalderak eta erantzunak
Galderak eta erantzunaksonri15
 
Proteinak
ProteinakProteinak
Proteinaksonri15
 
Azido nukleikoak
Azido nukleikoakAzido nukleikoak
Azido nukleikoaksonri15
 
Gluzidoak
GluzidoakGluzidoak
Gluzidoaksonri15
 
AURKIKUNTZEN GARAIA
AURKIKUNTZEN GARAIAAURKIKUNTZEN GARAIA
AURKIKUNTZEN GARAIAguest24eae2
 
DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16
DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16
DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16izaspunk
 

Viewers also liked (10)

A. BIZITZAREN SORRERA
A.	BIZITZAREN SORRERAA.	BIZITZAREN SORRERA
A. BIZITZAREN SORRERA
 
Bizitzaren sorrera
Bizitzaren sorreraBizitzaren sorrera
Bizitzaren sorrera
 
Galderak eta erantzunak
Galderak eta erantzunakGalderak eta erantzunak
Galderak eta erantzunak
 
Proteinak
ProteinakProteinak
Proteinak
 
Ura
UraUra
Ura
 
Azido nukleikoak
Azido nukleikoakAzido nukleikoak
Azido nukleikoak
 
Bizitza
BizitzaBizitza
Bizitza
 
Gluzidoak
GluzidoakGluzidoak
Gluzidoak
 
AURKIKUNTZEN GARAIA
AURKIKUNTZEN GARAIAAURKIKUNTZEN GARAIA
AURKIKUNTZEN GARAIA
 
DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16
DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16
DBH2ko Gizarte Zientzietako apunteak_15-16
 

Similar to 1. biziaren jatorria

Similar to 1. biziaren jatorria (20)

Beñaten aurkezpena
Beñaten aurkezpenaBeñaten aurkezpena
Beñaten aurkezpena
 
Aitor ekosistema
Aitor ekosistemaAitor ekosistema
Aitor ekosistema
 
Animaliak pdf
Animaliak pdfAnimaliak pdf
Animaliak pdf
 
1415 dbh2 03 ekosistemak01
1415 dbh2  03 ekosistemak011415 dbh2  03 ekosistemak01
1415 dbh2 03 ekosistemak01
 
Power point finala 2 B. 2 DBH alaitz
Power point finala 2 B. 2 DBH alaitzPower point finala 2 B. 2 DBH alaitz
Power point finala 2 B. 2 DBH alaitz
 
01
0101
01
 
Lurra bizitza dagoen planeta
Lurra bizitza dagoen planetaLurra bizitza dagoen planeta
Lurra bizitza dagoen planeta
 
Izaki bizidunen 1 dbh
Izaki bizidunen 1 dbhIzaki bizidunen 1 dbh
Izaki bizidunen 1 dbh
 
Protozooak1
Protozooak1Protozooak1
Protozooak1
 
Asier laburpena‮cod
Asier laburpena‮codAsier laburpena‮cod
Asier laburpena‮cod
 
1 zelula
1 zelula1 zelula
1 zelula
 
3. ZIKLOA: IZAKI BIZIDUNAK+ZELULAK+MOTAK .pptx
3. ZIKLOA: IZAKI BIZIDUNAK+ZELULAK+MOTAK .pptx3. ZIKLOA: IZAKI BIZIDUNAK+ZELULAK+MOTAK .pptx
3. ZIKLOA: IZAKI BIZIDUNAK+ZELULAK+MOTAK .pptx
 
1izaki bizidunak
1izaki bizidunak1izaki bizidunak
1izaki bizidunak
 
Lurra natura 1 iker .s
Lurra natura 1 iker .sLurra natura 1 iker .s
Lurra natura 1 iker .s
 
Oier
OierOier
Oier
 
2 zelula eta mintza lab
2 zelula eta mintza lab2 zelula eta mintza lab
2 zelula eta mintza lab
 
Andreea
AndreeaAndreea
Andreea
 
Ibai
IbaiIbai
Ibai
 
Sasizientziak
SasizientziakSasizientziak
Sasizientziak
 
Sasizientziak
SasizientziakSasizientziak
Sasizientziak
 

More from sonri15

Bizi funtzioak sonia
Bizi funtzioak soniaBizi funtzioak sonia
Bizi funtzioak soniasonri15
 
Ornodunak
Ornodunak Ornodunak
Ornodunak sonri15
 
Ornogabeak sonia
Ornogabeak soniaOrnogabeak sonia
Ornogabeak soniasonri15
 
Hidrosfera
HidrosferaHidrosfera
Hidrosferasonri15
 
Atmosfera
AtmosferaAtmosfera
Atmosferasonri15
 
Herentzia dbh4.eusk
Herentzia dbh4.euskHerentzia dbh4.eusk
Herentzia dbh4.eusksonri15
 
Mineralak
MineralakMineralak
Mineralaksonri15
 
Zelulenantolaketa
ZelulenantolaketaZelulenantolaketa
Zelulenantolaketasonri15
 
0 unibertsoa-orokorra
0 unibertsoa-orokorra0 unibertsoa-orokorra
0 unibertsoa-orokorrasonri15
 
7 seres vivos y biodiversidad
7 seres vivos y biodiversidad7 seres vivos y biodiversidad
7 seres vivos y biodiversidadsonri15
 
9 sencillos
9 sencillos9 sencillos
9 sencillossonri15
 
8 plantas-hongos
8 plantas-hongos8 plantas-hongos
8 plantas-hongossonri15
 
6 vertebrados
6 vertebrados6 vertebrados
6 vertebradossonri15
 
7 invertebrados
7 invertebrados7 invertebrados
7 invertebradossonri15
 
Herencia.cast
Herencia.castHerencia.cast
Herencia.castsonri15
 
2.landareak.hormonak
2.landareak.hormonak2.landareak.hormonak
2.landareak.hormonaksonri15
 
1.nerbio sistema
1.nerbio sistema1.nerbio sistema
1.nerbio sistemasonri15
 
Alimentacion
AlimentacionAlimentacion
Alimentacionsonri15
 
Salud y sociedad
Salud y sociedadSalud y sociedad
Salud y sociedadsonri15
 

More from sonri15 (20)

Bizi funtzioak sonia
Bizi funtzioak soniaBizi funtzioak sonia
Bizi funtzioak sonia
 
Ornodunak
Ornodunak Ornodunak
Ornodunak
 
Ornogabeak sonia
Ornogabeak soniaOrnogabeak sonia
Ornogabeak sonia
 
Hidrosfera
HidrosferaHidrosfera
Hidrosfera
 
Atmosfera
AtmosferaAtmosfera
Atmosfera
 
Herentzia dbh4.eusk
Herentzia dbh4.euskHerentzia dbh4.eusk
Herentzia dbh4.eusk
 
Mineralak
MineralakMineralak
Mineralak
 
Zelulenantolaketa
ZelulenantolaketaZelulenantolaketa
Zelulenantolaketa
 
0 lurra
0 lurra0 lurra
0 lurra
 
0 unibertsoa-orokorra
0 unibertsoa-orokorra0 unibertsoa-orokorra
0 unibertsoa-orokorra
 
7 seres vivos y biodiversidad
7 seres vivos y biodiversidad7 seres vivos y biodiversidad
7 seres vivos y biodiversidad
 
9 sencillos
9 sencillos9 sencillos
9 sencillos
 
8 plantas-hongos
8 plantas-hongos8 plantas-hongos
8 plantas-hongos
 
6 vertebrados
6 vertebrados6 vertebrados
6 vertebrados
 
7 invertebrados
7 invertebrados7 invertebrados
7 invertebrados
 
Herencia.cast
Herencia.castHerencia.cast
Herencia.cast
 
2.landareak.hormonak
2.landareak.hormonak2.landareak.hormonak
2.landareak.hormonak
 
1.nerbio sistema
1.nerbio sistema1.nerbio sistema
1.nerbio sistema
 
Alimentacion
AlimentacionAlimentacion
Alimentacion
 
Salud y sociedad
Salud y sociedadSalud y sociedad
Salud y sociedad
 

1. biziaren jatorria

  • 1.
  • 2. Biziaren jatorria gizakia aspalditik kezkatu duen gaia da, ondorio zientifikoak ez ezik, garrantzia handiko beste ondorio batzuk ere planteatzen dituelako zientziaren historian, Urte askotan, bizitzaren jatorria izan da arazo handienetako bat, bai gaur egun ezagutzen ditugun izaki bizien jatorria, bai Lurrean sortu ziren lehen izakiena. Urte askoan zehar, berezko sorreraren ideiak izan ziren nagusi; horien arabera, organismo asko materia bizigabetik sor zitezkeen.Ideia horiek faltsuak zirela frogatu zuen Pasteurrek. Baina aurreramendu horrek ez zion erantzunik ematen Lurrean bizi izan ziren lehen izaki bizien jatorriaren arazoari. Arazo horri irtenbidea emateko, lau teoria mota proposatu izan dira: bi teoria historikoak:berezko sorrera eta biogenesia eta bi modernoak: teoria endogenoak eta teoria exogenoak.
  • 3. Izaki bizidunen morfologia, antolamendua eta funtzioak gluzido,lipido,proteina eta azido nukleikoen jardueraren menpe daude. Horregatik ,izaki bizidunek batasun kimikoa dutela esaten da. Izaki bizidun guztiek konposizio kimiko berdina dutenez, jatorri komuna dutela pentsatzen da, hau da, izaki bizidunak egitura sinpledun organismotalde batetik datozela eta denborarekin eboluzionatu egiten dutela eta bizi forma desberdinak lortzen dituztela.
  • 4.  Duela 4700 milio urte Lurraren eraketa  Duela 4000 milio urte Fosil zaharrenak (bakterio antzekoak)  Duela 3400 milio urte Lehen izaki fotosintetikoak  Duela 2500 milio urte Atmosferaren oxigeno askea agertu  Duela 750 milio urte Lehen fosil zelulanitzak  Duela 500 milio urte Landareek ingurune lehortarra kolonizatu  Duela 80 milio urte Dinosauruen hedapen-garaia  Duela 1´5 milio urte Homo generoko indibiduoak agertu
  • 5. Zientzialariak, lehen zelulak agertu ziren aurretiko garaiari buruzko ikerketak egiten ari dira eta horretarako, zelula bat eratu eta funtzionatzeko baldintza batzuk kontuan hartzen dira: ● Mintzak eta beste organulu zelular batzuk osatzeko, zenbait biomolekularen elkarketa nahitaezkoa da. ● Zelularen jarduerak substantzia energiemaileak behar ditu. ● Informazioa gorde eta belaunaldi batetik bestera pasatzeko, autokopiatzeko ahalmena duten molekulak behar dira.
  • 6. Polimeroen eraketak oztopo bat gainditu beharra zuen: polimeroen sintesi-erreakzioak ingurune urtsuan gertatu baziren, erreakzio horiek itzulgarriak direnez, hidrolisia bideratuko zatekeen sintesia bideratu beharrean. Zailtasunerako irtenbideetako bat mareak dira zeren eta mareek behera egitean, putzu buztintsu isolatuak uzten dituzte. Putzuetako eraren lurrinketa gertatuz gero, monomeroen kontzentrazioa gertatuko zen eta horrela, polimerizazioa errazagoa zatekeen.
  • 7.   Kanpo-ingurunetik isolatzeak egonkortasuna ematen dio barneinguruneari bizi-funtzioak egiteko. Mizelek (tanta txikiak) kanpo-inguruneko substantziak barnealdean selektiboki meta ditzakete,eta ondorioz,substantzia horiek kanpoan baino kontzentrazio handiagoan manten daitezke.
  • 8. 1 Zeri esten diegu “batasun kimikoa”? 2 Gertakari ezagunenak eskema batean jarri. 3 Nola eratzen dira polimeroak monomeroetatik? 4 Nola lortu zen ugaltze-gaitasuna? BIDEOAK: 1 http://www.youtube.com/watch?v=FgdBE127FCQ 2 http://www.youtube.com/watch?v=lu4bK6bhLnE
  • 9. 1 Zeri esten diegu “batasun kimikoa”? 2 Gertakari ezagunenak eskema batean jarri. 3 Nola eratzen dira polimeroak monomeroetatik? 4 Nola lortu zen ugaltze-gaitasuna? BIDEOAK: 1 http://www.youtube.com/watch?v=FgdBE127FCQ 2 http://www.youtube.com/watch?v=lu4bK6bhLnE