2. Doğum sonu dönem ailede fiziksel,sosyal ve
duygusal değişimlerin oluştuğu bir süreçtir.
Anne babanın yeni rol ve sorumluluklarına
hazırlanması ve uyumu için desteklenmesi gerekir.
Yapılan bir çalışmada en çok gereksinim
duydukları bilgiler:
Silme banyo,banyo,isilik bakımı, konak bakımı,ağız
bakımı,göz bakımı, idrar ve dışkı miktarının izlenmesi,
sarılık yönünden izlenmesi olarak belirlenmiştir (başer ve
ark.2005)
3. Doğumdan sonraki ilk 4 haftaya (0-
28gün) “yenidoğan dönemi” denir.
Doğumdan sonra yaşamın ilk günü ,
ilk haftası ve ilk ayı bebeğin dış
ortama uyumunu düzenlemesi
bakımından çevrenin yardımına en fazla
gereksinim duyduğu ve zararlı etmenlere
karşı en fazla duyarlı olduğu dönemdir.
4. Normal gebelik süresi
sonunda ve 2500-4000g
ağırlığında doğan, dış
ortama uyum yeteneği iyi
olan, hastalık belirtileri
göstermeyen bebek
olarak tanımlanır.
12. Bebeğin bulunduğu ortamda sigara içilmemesi
Enfeksiyondan koruma
El yıkama
Anne sütü ile besleme
Gözlem
Vücut ısısını koruma
Oda ısısı
Giyimi
Yatağının yeri
Gözlem
13. Başın desteklenmesi
Beslenme sonrası
pozisyonu
Uyku sırasında
pozisyonu
Yemek yaparken ve
sıcak şeyler yiyip
içerken bebeğin
kucağa alınmaması.
14. Kazalardan koruma
Bebek yüksek bir yerde iken ve banyo
yaptırılırken yalnız bırakılmamalıdır.
Yatağın yumuşak olmaması ve yastık
kullanılmaması
15. Uygun uyaranlar bebeğin
sosyalleşmesini ve zeka gelişimini
olumlu etkiler.
Bebeğin sakin uyanıklık dönemi
uyaran vermek için en uygun
zamandır.
Çok fazla uyaran bebeğin rahatsız
olmasına ve uykuya zor dalmasına
neden olabilir.
Bebeğin beslenmesi ve bakımı
sırasında onunla konuşulmalıdır.
16. .
Odasında parlak ışık olmaması
Büyük renkli, hareketli oyuncaklar şeçilmesi
Renkli resimlerle yatağın kenarının süslenmesi
Renkli şekilli yatak örtüleri ve perdeler
kullanılması
Hafif sesli müzikli oyuncaklar ya da radyo
dinletilmesi
İnsan yüzü ve sesi önemlidir, bebekle
konuşulması ve okşanması.
Uygun zamanlarda dışarı çıkartılıp gezdirilmesi
17. Oda ısısının 22-24 C olması
Nem oranının %55-60 olması
Hava akımı olmaması
Başlık giydirilmesi
Yatağın soğuk duvar, pencere yanına konmaması
Kıyafetlerinin oda sıcaklığında ısıtılarak giydirilmesi
Bebeğin yüzünün kızarması vücut ısısının yükseldiğini, soluk
yada morumsu olası ise vücut ısısının düştüğünü gösterir.
18. İlk beslenme doğum sonu birinci evrede (ilk 1
saat) yapılmalıdır.
Emzirme sıklığı; bebeğin isteğine göre
ayarlanmalıdır.
İlk günlerde en az 10-12kez/gün emzirilmelidir.
Anne sütü dışında su dahil hiçbir besin
verilmemelidir.
ilk günlerde salgılanan sütün (ağız sütü) 1
damlası bile ziyan edilmemelidir.
Anne ile aynı odada kalan bebeklerin daha fazla
emzirildiği bulunmuştur (Çınar ve ark.2010)
19.
20. Yenidoğan bebekler zamanının çoğunu
uyuyarak geçirir (18-20saat), zamanla
uyanık olduğu süre artar.
Gece gündüz ayırımı yoktur.
Bazen uykularında vücutlarını
oynatırlar,emme hareketi yaparlar,irkilirler
ve gülümseyebilirler (aktif uyku ).
Bazen de düzenli nefes alır ve
kıpırdamadan uyurlar (sessiz uyku). Bu
uykuda bebekler dinlenir ve büyürler.
21. Sırt üstü pozisyon
Bebek yattığında
çökmeyen yatak
Yastık kullanılmaması
Uyurken yüzünün direkt
örtülmemesi
Çok kalın yorgan ve örtü
kullanılmaması
22. Düzenli bir uyku alışkanlığı
kazanması için her beslemeden
sonra uykuya yatırılmalıdır.
Sessiz uyurken baş pozisyonu
değiştirilmelidir.
Uyku güvenliği sağlanmalıdır.
Işık ,ses ve gürültünün azaltılması
Sırt üstü ve baş yanda pozisyonu
Yastık kullanmama
Sert yatak
Kalın battaniye ve yorgan
kullanılmaması
23. Görünürde sağlıklı olan bir bebeğin
uykusu sırasında aniden ölmesi
İlk bir yaşta sıktır.
Sanıldığından daha sıktır.
Kolaylaştırıcı faktörler:
Birlikte uyuma
Yüzü koyun uyuma
Uygunsuz uyku takımları
09/07/18
23
24. Yatak paylaşma: Bir başka kişiyle
aynı yatakta uyuma
Oda paylaşma: Bebek, annenin
ulaşabileceği mesafede ancak aynı
yatakta değil.
09/07/18
24
27. Mikropların çoğalmasını
önlemek ya da en az düzeye
indirmekte en önemli
yöntemdir.
Özellikle bakteriler göbek
kordonunda hızla çoğalıp
kana karışır.
Doğumdan sonraki ilk
saatlerde göbek kordonu
kanama ve akıntı yönünden
kontrol edilmelidir.
Göbeğin etrafı kızarmışsa,
kötü kokuyorsa veya
akıntı varsa enfeksiyon
gelişmiştir.
28. Yenidoğanda göbek kordonu 5-14 günler
arasında kuruyarak düşer.
Göbek düşene kadar günde 3 kez %70 alkol ya
da mersol ile bakım verilmelidir.
Göbek kordonunun kuru tutulması, enfeksiyonu
önlemek açısından oldukça önemlidir.
Göbek düştükten sonra kabarıksa
granülom oluşmuştur.
Gümüş nitrat granüloma dokundurularak
yakılır.
Bunun için göbek alt bezinin üstünde kalmalı,
alt bezi göbeğe değmemelidir.
Göbek düşene kadar silme banyo yapılmalıdır.
Göbek kordonundaki mandalla oynanmamalıdır.
29. Yenidoğanın gözlerinde çapaklanma yoksa özel bir bakım
gerekmez.
Çapaklanma varsa; kaynatılmış ılık suda ısıtılmış steril gazlı
bez ile fazla bastırmadan içten dışa doğru silinir.
Her göz için başka bir tampon kullanılır.
Kulak ve burun ise; bükülmüş bir tülbent ucu ile dıştan ve
ucundan temizlenir.
Burnu tıkalıysa birer damla serum fizyolojik damlatılmalıdır.
Burun ve kulağa süt veya yağlı maddeler damlatılmamalıdır.
Bunlar solunum yolunu tıkayabilir.
Burun ve kulak içten temizlenmemeli sadece dışarı gelen
pislikler temizlenmelidir.
30. Sağlıklı bebekte ağız bakımına gerek yok
Emzirme öncesi meme ucu kaynamış ılık
suyla temizlenmeli
Pamukçuk yaygın değilse emme güçlüğü
yaratmaz
Tedavi: Nistatin 100.000 Ü/gün
* Karbonatlı suyla ağız temizlenir (1 çay
bardağı kaynamış ılımış suya 1 çay kaşığı
karbonat konur)
31. Alt temizliği kız ve erkek çocuklarda
önemlidir.
Erkek çocuklarda;sünnet derisi geriye doğru
çekilerek penis ucu temizlenmelidir.
Kız çocuklarda;dudak kıvrımları ayrılarak
ıslak bir bezle önden arkaya doğru bölge
temizlenmelidir.
32. Yenidoğan doğar doğmaz çişini yapar
İlk 24 saatte çişini yapmayan bebeklerin idrar
yolu ya da böbrek hastalığı olabilir.
Bebek günde 6-8 kez idrarını yapar. Günde 6
defadan az idrar yapma yeterli beslenmediğini
gösterir.
33. Bebeğin ilk yaptığı kaka sulu, yapışkan ve
siyah renktedir, bu ilk 24 saat devam
eder.
İlk 48 içinde kaka yapmadıysa
barsaklarda bir tıkanıklık olabilir.
Bebeğin ilk günlerde kakası çok
yapışkandır bunun için hemen
temizlenmelidir, temizliği gecikirse kurur
ve cildi tahriş eder.
Kakanın rengi 2-3 günden sonra siyah-
yeşil’den sarıya doğru açılır (geçiş kakası).
Daha sonra beslenme şekline göre
normale döner.
Dışkılama alışkanlığı bireysel farklılık
gösterir.
34. Sık bez değişimi
Havalandırma
Yüksek emme kapasiteli bez
kullanımı
Alkol içermeyen su emdirilmiş
mendiller kullanımı yada ılık su
ile temizleme
Koruyucu kremlerin ince bir
tabaka halinde
uygulanması(cinko oksit içeren)
Yapılan çalışmalarda ayçiçek yağı
önerilmektedir.
35. Doğum sonu bebeğin cildinin yeni ortama alışması zaman alır
Gereken tek şey cildin ılık su ile yıkanmasıdır
Banyo suyuna az miktarda parfümsüz banyo yağı ilave
edilebilir.
Antibakteriyel ve parfümlü sabun gereksizdir
Soğuk havalarda cilt kuruyabilir günde 2-3 defa nemlendirici
kullanılabilir
Nemlendiriciler stratum korneum bütünlüğünü korur bariyer
oluşturur.Çatlamış kurumuş ciltte cilt bütünlüğünü onarmak
için boya ve parfüm içermeyen nemlendiriciler kullanılabilir.
Bebek cildi kimyasalları yetişkinden daha fazla emer cilde
sürülen ürün sayısını az tutunuz
36. Çiller en fazla güneş ışığı gören
alanlarda oluşabilir.iyi bir
koruma ile çiller engellenebilir.
Saçlar ; bazı bebekler fazla
saçlı doğabilir, bunlar birkaç ay
içinde dökülebilir.
Konak oluşmuş ise banyo
öncesi bebek yağı ile
yağlanarak taranır ve iyi bir
durulama ve kurulama
gerektirir.
İsilik fazla giyinmekte ve
sıcaktan oluşur bu nedenle
bebek ortam ısısına göre
giydirilmelidir.
37. Bebeği sıcak tutun – kaynatmayın!
Uyurken odası serin olsun.
Özellikle hasta bebeklerin üzerine fazla örtmeyin ve
fazla giydirmeyin.
Bebeğin ensesine elinizle dokunun –Terleme olmamalı.
Bebeğin elleri ve ayakları normalde soğuktur.
Saçların ıslanması, sıcaktan kızarma, hızlı nefes
alma, huzursuzluk ve ateş, bebeğin aşırı ısındığının
belirtileridir.
38. BEBEK BANYOSU
Göbeği düşene kadar vücudu silme şeklinde banyo
yapılmalıdır, sonra küvette banyoya başlanır
Bebeklere yazları günaşırı, kışları üç günde bir
banyo genellikle yeterlidir
Regürjitasyon ve bez değişimi sonrası ayrıca banyo
yaptırmak gerekmez
39. SİLME BANYO 1:
Banyodan önce gerekli gereçler toplanır
Sabun kullanılacaksa yumuşak, alkali olmayan
tercih edilir
Banyo sıcak, hava akımı olmayan, rahat ve güvenli
bir odada yaptırılır
Temizliğe yüzden başlanır, temiz, ılık su ile
ıslatılmış bir yumuşak bezle gözler yavaşca silinir
Her göz için ayrı pamuk kullanılmalı, gözler
içerden dışarı doğru silinmeli
40. SİLME BANYO 2:
Temiz havlu bez ile yüz ortadan dışarıya silinir.
Regürjitasyon sonrası kulakların iç ve çevresi silinir.
Göz-burun temizliğinde pamuk, yünlü ve sünger parçalar
kullanılmamalı.
İçine sardığımız havluyu açmadan bebeği futbol topu
pozisyonunda tutarken baş, sıcaklığı önceden kontrol edilmiş
suyla ıslanır, önden arkaya doğru masaj yaparak
şampuanlanıp durulanır.
Isı kaybını önlemek için saç iyice kurulanır.
41. SİLME BANYO 3:
Omuzların altından tutularak kaldırılır, baş geriye
düşünce boyun kıvrımları silinir
Vücuda sarılan havlu açılır, sabun/banyo köpüğü ve ılık
temiz suyla ıslatılan havlu bezle vücut silinir
Ilık suyla ıslatılmış başka bir havlu bezle durulanıp
yumuşak hareketlerle kurulanır
En son bez bölgesi temizlenir, önden arkaya doğru
silinir, havluya sarılıp giydirilir
42. KÜVET BANYOSU 1:
Oda sıcaklığı 24-26C olmalıdır
Küçük plastik küvet veya lavabo kullanılır
Dibine havlu veya köpük yastık yerleştirilir
Küvete ~ 7-8 cm ılık su konur
Bebek yerleştirilmeden önce yüz-saçı silme banyosundaki gibi yıkanır
Üşümesini önlemek için saçı yıkadıktan sonraya kadar elbiseleri
çıkarılmaz
43. KÜVET BANYOSU 2:
Bebek yerleştirilirken bir kol başının altından geçirilir, koltuk altından
sıkıca kavranır, diğer elle iki bacağının altından tutulur.
Isısı önceden kontrol edilmiş suya önce bebeğin vücudunun alt kısmı,
sonra tüm vücudu sokulur.
Bebeğin uyum sağlamasına yardım edilmelidir
Bebeği emniyetli bir şekilde tutarken yumuşak, sakin bir ses tonuyla
konuşulmalıdır.
44. Bebeğin ilk banyosu anne baba için stress
kaynağı olabilir.
Bu nedenle ilk banyosu için ebeveunlerin
desteklenmesi ve cesaretlendirilmesi önemlidir.
46. Masaj anne bebek arasındaki duygusal bağı
güçlendirir ve psikososyal gelişimi destekler.
Dokunma duyusu özellikle yenidoğan ve bebeklik
döneminde çevreyi algılama açısından önemlidir.
Bebek kucağa alındığında, okşandığında,
dokunma duyusu aracılığıyla çevresiyle iletişim
kurar ve çevresini tanır.
Bebeğin dokunma duyusunun uygun uyarılması
psikososyal gelişimi etkiler.
47. Yapılan bir çalışmada masaj yapılan bebeklerde 2 ve 14 hafta sonra
kontrol gruba göre boy ve tartı artışı anlamlı bulunmuştur.
(Yılmaz H.,Conk Z.Journal of Human Sciences,2009)
Yapılan çalışmalara göre masaj:
Anne bebek etkileşimini güçlendirir
Bebeğin seratonin düzeyini artırır ve stress hormonlarını düzenler
Uykuyu düzenler
Tartı alımını destekler
(Gürol P:A:Preventiv Medical Bulltin,2010)
48.
49.
50. Bazı bebekler daha gazlı olur.
Bebeğiniz prematüre (erken
doğmuş) ise gaz çıkarma işlemini
beslenme sırasında da
tekrarlayın.
Bebeğin beslenirken hava
yutması gazın en önemli
nedenidir. 6. aydan sonra
geçecektir. (İnfantil Kolik)
Bebeğiniz yaşamın ilk
haftalarında kilo verecektir. Daha
sonra günde ortalama 20-30 gr.
almalıdır.
51. Bu konuda farklı
fikirler vardır.
Özellikle prematüre
bebeklerde emme
refleksinin
geliştirilmesi
açısından
önerilebilir.
52. Bebek günde en az 8-
12 kez emzirilmeli.
Anne açlık belirtilerine
dikkat etmeli
Bebek uyanmıyorsa
en geç 4 saat sonra
uyandırılmalı
53. Genelde günde en az 6-8 kezGenelde günde en az 6-8 kez
açık renk idrar,açık renk idrar,
Günde 3-5 kez gaita yapmalı,Günde 3-5 kez gaita yapmalı,
2. haftanın sonunda doğum2. haftanın sonunda doğum
ağırlığına ulaşmalı,ağırlığına ulaşmalı,
İlk 6 ay boyunca ayda en azİlk 6 ay boyunca ayda en az
500 gr veya haftada 125 gr500 gr veya haftada 125 gr
almalı,almalı,
54. İnek sütü proteinleri
açısından bebeğin
sindirebilmesi açısından
uygun değildir.
Ayrıca inek sütü alerjisi
riski nedeniyle ilk 1
yaşta inek sütü
önerimemektedir (hatta
2 yıl önermeyen
kaynaklar bile vardır)