1. Anne Sütü ve
Emzirmenin
Önemi
ATASAM Hastanesi Kalite Yönetim Birimi

2. GENEL SAĞLIK
GELİŞİM
BÜYÜME

3. Enerji, protein, yağ, karbonhidrat ve diğer
elzem besin öğeleriyle yenidoğanda
büyüme ve gelişmeyi sağlayan karmaşık
biyolojik bir sıvı ve içerdiği birçok
biyoaktif enzim, hormon,büyüme etmeni
ve bağışıklık öğelerini içeren yapısıyla
eşsiz bir besindir.

4. 17
Kas hücresi
Oksitosin
Kasılmayı
sağlar
Süt salgılayan hücreler
Prolaktin süt salgısını
uyarır
Süt kanalları
Laktiferöz sinüsler
(süt sinüsleri)
Meme başı
Areola
Montgomeri bezleri
Destek bağ ve
yağ dokusu
Alveol
Süt burada birikir

5. 19
OKSİTOSİN REFLEKSİ
Emzirmeden önce veya emzirme
sırasında oluşur. Sütün oluşmasını
sağlar.
Meme
başından
duygusal uyarı
Kandaki oksitosin
Bebek emiyor
Uterusun kasılmasını sağlar

6. 18
PROLAKTİN
Her emzirme sonrasında salgılanır.
Bir sonraki emzirme için süt oluşturur
Meme
başından
duygusal uyarı
Kandaki
prolaktin
• Gece daha fazla
prolaktin salgılanır
 Ovulasyonu baskılar

7. 20
OKSİTOSİN REFLEKSİ
•
•
•
•
KAYGI
STRES
AĞRI
ŞÜPHE
Bebek için sevgi
dolu düşünceler
Bebeğin sesi
Bebeğin görüntüsü
GÜVEN
Bunlar reflekse YARDIM eder
Bunlar reflekse ENGEL olur

8. 21
ANNE SÜTÜNDE İNHİBİTÖR MADDE
Eğer meme, süt ile tamamen
dolarsa salgılama durur.

9. Emzirme, bebeklerin sağlıklı büyümesi ve
gelişmesi için en uygun, eşi bulunmaz bir beslenme
yöntemidir ve anne ile bebeğin sağlığı üzerinde çok
özel biyolojik ve duygusal bir etkiye sahiptir.
Anne sütünün enfeksiyonu önleyen özellikleri,
bebeklerin hastalıklardan korunmasına yardım eder.
Ayrıca, emzirme ile doğum aralığı arasında önemli
bir ilişki vardır. Bu nedenlerle, uzmanlar ve sağlık
kurumlarında görevli diğer sağlık personeli,
emzirmenin korunması, özendirilmesi ve
desteklenmesi için ellerinden gelen bütün çabayı
göstermeli; bebek bekleyen ve yeni doğum yapmış
annelere bu konuda nesnel tavsiyelerde bulunmayı
aralıksız olarak sürdürmelidirler.
WHO ve UNİCEF bu konuya destek vermektedirler.

10. KOLOSTRUM
İÇERİĞİ
9
ÖNEMİ
ANTİKORDAN ZENGİN
ENFEKSİYON VE
ALLERJİDEN KORUR
AKYUVARLAR
ENFEKSİYONDAN KORUR
MUSHİL ETKİSİ
MEKONYUMU TEMİZLER
SARILIĞIN ÖNLENMESİNİ
KOLAYLAŞTIRIR
BÜYÜME FAKTÖRLERİ
BARSAĞIN OLGUNLAŞMASINI
SAĞLAR
VİTAMİN A’DAN ZENGİN
ENFEKSİYONLARIN DAHA HAFİF
GEÇİRİLMESİNİ SAĞLAR
GÖZ HASTALIKLARINDAN
KORUR

11. BURADA FARK ETTİĞİNİZ DEĞİŞİKLİKLER
NELERDİR?
SON SÜT
ÖN SÜT
Yağ
Yağ
Yağ
Protein
Laktoz
Protein
Protein
Laktoz
Laktoz
İLK SÜT
(COLOSTRUM)
OLGUNLAŞMIŞ SÜT
8

12. 1
EMZİRMENİN FAYDALARI
EMZİRME
EMZİRME
ANNE SÜTÜ
§ Duygusal Birlikteliğe
§ Besleyici,
ve Gelişmeye Yardım,
§ Kolaylıkla sindirilir,
§ Yeni bir hamileliği
verimli kullanılır.
geciktirmeye yardım
§ Enfeksiyonlara karşı
eder,
korur.
§ Anne sağlığını korur.
Ekonomiktir

14. Emzirme ile İlgili Sorunu Olmasa da Her
Annenin Desteğe İhtiyacı Vardır.

15. EMZİRMENİN PSİKOLOJİK YARARLARI
DUYGUSAL BÜTÜNLEŞME
ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR.
ANNENİN DUYGUSAL AÇIDAN TATMİNİNİ SAĞLAR.
BEBEK DAHA AZ AĞLAR.
ANNE BEBEĞİNE DAHA SEVGİ DOLU DAVRANIR.
BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA OLASILIĞI DAHA
DÜŞÜKTÜR.
GELİŞME
ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN ÇOCUKLAR İLERİ YAŞLARDA
ZEKA TESTLERİNDE DAHA BAŞARILI OLURLAR.

16. EMZİRME İLE İLGİLİ TEMEL MESAJLAR
1- İdeal olan, yaşamın ilk 6 ayında beslenmenin sadece
emzirme yoluyla gerçekleşmesidir, emzirme 2 yaşına
kadar devam etmelidir.
2- Hemen hemen bütün kadınlar emzirebilir. Kadınlarda
emzirmeye yol açan fizyopatolojik nedenler enderdir.
3- Annelerin emzirmeye başlayamamalarının en büyük
etkeni sütünün bebeğine yetemeyecek korkusundan
eşlik eden endişe duygusudur. Duygusal yönden anne
desteklenmelidir.
4- Annelere ve çocuklara uygulanan anestezi güçlü
sakinleştiriciler, uzun süren doğum eylemi, cerrahi
müdahaleler, gerginlik, huzursuzluk ve yorgunluk süt
salgılanmasının başlatılmasını engeller.
5- Doğumun hemen ertesinde anne ile çocuğun yakın
teması ve sık sık emzirme, süt salgılanmasını hızlandırır.

17. 6- Bebeğin emzirme sırasında doğru tutulması,
emzirmeyi kolaylaştırmak, süt gelmesini sağlamak ve
meme başının acıyıp çatlamasını ve tıkanmasını önlemek
açısından çok önemlidir.
7- Ağız sütü (kolostrum) yüksek protein değeri, yağda
eriyebilen vitaminleri ve enfeksiyonu önleyen özellikleri
ile, bebeğin beslenmesi ve sağlığı açısından çok
önemlidir. Ağız sütü bebeğin ilk aşısıdır.
8- Doğumu izleyen ilk 2 ila 4 gün içinde, yani emzirmenin
başladığı dönemde, yeni doğanın suya veya başka bir
gıdaya ihtiyacı yoktur.
9- Anne sütü ile beslenen bebeğe 6 aydan önce yiyecek
ve içecek vermek gereksizdir. Verilmesi halinde, bebeğin
hastalıkları ve ishale yakalanma riskini daha açık hale
getirebilir.

18. 13
İKİNCİ YAŞTA ANNE SÜTÜ
ENERJİ
PROTEİN
A VİT
C VİT
%95
500 ml anne
sütünün karşıladığı
günlük
gereksinimler
%45
%38
(%) 50
%31

19. 14
YAPAY BESLENMENİN TEHLİKELERİ
ANNE BEBEK ARASINDAKİ YAKIN İLİŞKİYİ ENGELLER
İshal ve solunum yolu
hastalıklarına yakalanma
olasılığı artar
Allerji ve hayvan sütüne
intolerans gelişebilir
Kronik hast.riski artar
İshal kronikleşir
Malnutrisyon, vit. A
eksikliği görülebilir
Enfeksiyon ve
Malnutrisyondan
Ölme riski artar
Bebekte obesite
olabilir.
Mental yönden çok
iyi gelişmeyebilir
Anemi riski, Kanser riski
artar (over/meme)
ANNE DAHA ÇABUK FERTİL OLUR

20. • İlk emzirme doğumdan en kısa sürede yapılmalıdır.
NSD. Bu süre ilk yarım saat , sezeryan gibi bir
doğumdan sonra annenin kendini iyi hissettiği en kısa
zamanda olmalıdır. Bu süre 4 saati geçmemelidir.
Geçtiği taktirde memeler pompa ile sağılmaya
başlanmalıdır. Süt gelmese bile emzirmeye başlanması
süt salgılanmasını artıracaktır.
• Emzirme süresi, bebek açlığını belli ettiği yani her
ağzını açışta, arandığında emzirme yapılmalıdır.
• DAHA ÇOK EMZİRME=DAHA ÇOK UYARI=DAHA ÇOK
SÜT YAPIMI
• Anne sütü ile beslenmede annenin bilmesi gereken en
önemli nokta, bebeğini memeye nasıl yerleştireceğidir.
Bebek memeye iyi yerleşmişse, meme uçları
zedelenmez

21. BEBEK MEMEYE NASIL YERLEŞTİRİLMELİDİR?
• İlk günlerde bebeği yatarak emzirmek anne için daha
rahat olabilir. Ancak memeyi bebeğe sarkıtmaktansa,
bebeği memeye yaklaştırmak daha kolaydır.
Bu durumda bebek yan yatmış anneye dönük yatırılır.
Anne serbest kolu ile bebeği memeye yaklaştırabilir.
Annenin ve bebeğin arkasına yastık desteği bebeğin
memeye yerleşmesinde yardımcı olur.
• Eğer anne oturarak emzirecekse, dik oturmalı ve hafifçe
eğilmeli, ancak kucağı düz olmalıdır. Bunun için
gerekirse ayaklarını altına bir tabura konulabilir.
Bebeği rahat tutması için annenin arkası veya kolları
yastıkla desteklenebilir. Bebeğin anneye yaklaşması
için, annenin kucağına bir yastık konulabilir.

23. BEBEK MEMEYİ NASIL DAHA İYİ KAVRAR ?
Bebek, ağzını iyice açarak ve dilini hareket ettirerek emer. Bebeği yavaşça memeye
yaklaştırın, ağzını meme başına dokundurun.
Bekleyin!
Bebek iyice ağzını açsın sonra bebeği çabuk ve yumuşak bir şekilde memeye
yerleştirin.
Emzirme başlangıcında anne meme ucunda ağrı hissedebilir. Ancak emzirme süresi
boyunca acı ve ağrı devam ediyorsa bebek memeyi iyi kavramamıştır demektir.
Doğru olanı;
- Meme olabildiğince ağzı doldurmuş,
- Ağız tam açık,
- Çene memeye dayanmış,
- Alt dudak dışa doğru kıvrılmış olmalıdır.
Emzirme meme boşalana kadar devam etmelidir.
Eğer bebek daha emmek istiyorsa öteki memeye geçilebilir. Bebek bir memeyle
beslenmiş ise daha sonraki emzirmeye diğer memeden başlanmalıdır. İki meme
verilmiş ise bir sonraki öğüne son verilen taraftan başlanmalıdır. Bunu sebebi;
bebek emmeyi sürdürdükçe süt bileşeni değişir, yağ miktarı artar. En fazla yağ
içeren süt, emzirmenin sonunda salgılanan süttür. Buna “Son süt” denir. Bebeğin
hem “ön süte” hem de “son süte” ihtiyacı vardır. Son süt daha hafif ve sindirimi
daha kolaydır.
Bebek gece emzirilmelidir. Gece emzirme süt yapımının artmasına yardımcı olur. Bir
çok bebek tek memeyi 5-10 dakika emmekle doyar ve uyur. Bazı bebekler ise 20-30
dakikadan önce memeyi bırakmazlar.

24. 25
1
2
- Areola bebeğin ağzının altında daha fazla yada üzeriyle eşit.
- Emzirme sırasında meme gergin veya çekilmiş gözüküyor.

25. • EMZİRDİKTEN SONRA GAZ ÇIKARTILMASI
Beslendikten sora bebeği 10-15 dakika dik tutmak gaz
çıkarmasına yardımcı olur. Bebek memede uyumuş ve
rahat görünüyorsa gaz çıkarmaya gerek yoktur.
Bebek huzursuz ise kucakta dik durumda sırtı
sıvazlanarak gaz çıkarmasına yardımcı olunabilir.
Emzirme Sırasında Bebeğin Göğüste Tutuluş Şekli
Önemlidir.
- Uygun olmayan emme pozisyonu;
• Meme başını çatlamasına ve acımasına,
• Yeterli süt gelmemesine
• Meme almama gibi şikayetlere sebep olur.

26. - Bebeği emzirmeye başlamadan;
• Anne ellerini su ve sabunla yıkamalı,
• Meme başları temiz olmalı, memeler duru su ile
silinmelidir,
• Meme ucu ile etrafındaki kahverengi halka (Aerola)
çocuğun ağzında olmalı, damağada dokunmamalıdır.
• Çocuğun altı temiz olmalıdır.
- Emme iyi bir pozisyonda ise;
• Bebeğin vücudu bütünü ile anneye doğru dönüktür,
• Bebek uzun ve derin emer,
• Bebek rahat ve mutludur,
• Annenin meme uçları acımaz.
Emzirme bittikten sonra bebek ani olarak memeden
çekilmemeli, çekilirse göğüs ucu zedelenebilir. Bebek
günde 6-8 kez idrar yapıyorsa, ağırlığı haftada 150-200
gram artıyorsa anne sütü yeterli demektir.

27. BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ
ALMAMASININ NEDENLERİ
Emzirme ile ilgili faktörler:
*Geç başlama
*Sık emzirmeme
*Gece emzirmeme
*Kısa emzirme
*Memeye kötü yerleşme
*Biberon,kuru emzik verme
*Ek besinler verme

30. Anne;Psikolojik durum:
*Öz güven azlığı
*Kaygı,stres
*Emzirmeden hoşlanmama
*Bebeği kabullenememe
*Yorgunluk

31. Anne;Fiziksel durum:
*Kontraseptik haplar,diüretikler
*Hamilelik
*Ağır malnütrisyon
*Alkol
*Sigara
*Plasenta parçası kanaması (nadir)
*Meme gelişiminde bozukluk (çok nadir)
Bebeğin durumu;
*Hastalık
*Anormallik

32. SÜT YAPIMINI ETKİLEMEYEN
FAKTÖRLER
*Annenin yaşı
*Cinsel ilişki
*Menstruasyon
*Akraba ve komşuların eleştirileri
*Çalışmaya başlamak (bebek sık emmeyi
sürdürüyorsa)
*Bebeğin yaşı
*Sezaryenle doğum
*Preterm doğum
*Çok çocuk
*Basit,sıradan diyet

33. EMZİRME POZİSYONLARI
Beşik Pozisyonu: Miadında doğmuş bebekler
için uygundur. Sezaryen ile doğum yapan
anneler, erken doğmuş veya güçsüz bebekler
için uygun olmayabilir.
Çapraz Beşik Pozisyonu:
Küçük doğmuş bebekler için
uygundur. Meme başını yeterli
tutamayan bebeklere daha
yardımcı olunabilir.

34. Çanta Pozisyonu: Sezaryen sonrasında, çok
büyük veya çok küçük memeli anneler tarafından
ya da aynı anda iki bebeğin emzirilmesi
durumunda uygulanabilir.
Yatar Pozisyon: Annenin yattığı
yerden kalkmasının zor olduğu
durumlarda uygulanır.

36. Beslenme Yetersizliği Çocuk Ölümlerinin
% 50 ‘ sinin Ana Sebebidir.
•Hayata Sağlıklı Başlangıcın
Sağlanmasında
•Beslenme Yetersizliklerinin
Önlenmesinde
•Sağlıklı Beslenmenin Sürdürülmesinde
•Mikro-Besin Ögesi Yetersizliklerinin
Önlenmesinde
İLK ADIM
ANNE SÜTÜ İLE EMZİRMENİN KORUNMASI,
DESTEKLENMESİ VE YAYGINLAŞTIRILMASI

37. Programın Hedefleri
DOĞUMDAM HEMEN SONRA
EMZİRMEYE BAŞLANMASI
İLK 6 AY SADECE ANNE SÜTÜ
VERİLMESİ
6. AYDAN SONRA
UYGUN EK BESLENMEYE GEÇİŞİN
SAĞLANMASI
TÜRKİYE’ DE
BEBEK DOSTU
SAĞLIK
KURULUŞLARI
PROGRAMI
6. AYDAN SONRA UYGUN EK
BESLENME İLE BİRLİKTE
EMZİRMENİN 2 YAŞINA KADAR
SÜRDÜRÜLMESİ

38. BEBEK DOSTU HASTANELER UYGULAMALARININ TEMELİ
BAŞARILI EMZİRMEDE 10 ADIM
Yazılı bir emzirme politikası hazırlamak
Eğitim vermek
Hamile kadınların bilgilendirmek
İlk yarım saat içinde emzirmeye başlamalarına yardım etmek
Annelere nasıl emzireceklerini göstermek
bebeklerinden ayrı kalsalar da emzirmeyi nasıl
sürdüreceklerini öğretmek
Tıbbi bir gereksinme olmadıkça anne sütü dışında herhangi bir yiyecek
ya da içecek vermemek
Anne ile bebeğin 24 saat içinde aynı odada
kalmasını sağlamak
İsteğe bağlı emzirmeyi özendirmek
Anne sütü alan bebeğe biberon ve emzik vermemek
Hastaneden taburcu olduktan sonra emzirmeye devam etmeleri
konusunda anneye destek

39. Emzirme ile İlgili Sorunu Olmasa da Her
Annenin Desteğe İhtiyacı Vardır.

40. EMZİRMENİN DEVAMLILIĞINI SAĞLAMAK
Tüm
sağlık
kuruluşlarının
emzirmeyi
desteklemesi önemlidir.
Sorumluluk yalnızca doğum hastanelerine
ait değildir.
Sağlık görevlisinin anne ile kurduğu her ilişki
emzirmeyi özendirmek ve devamını sağlamak için
bir fırsattır.
Bir anneyi her gördüğünüzde güvenini
kazanmasına yardımcı olun. Kendinin ve
bebeğinin doğru yaptıklarını övün. Geçerli bilgi
verin ve uygun bir şey önerin.

41. 16
ÖNERİLER
DOĞUMDAN SONRAKİ İLK 1/2 - 1 SAAT İÇİNDE EMZİRMEYE
BAŞLANMALIDIR.
İLK 6 AYDA SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİDİR.
6 AYDAN İTİBAREN EK BESİNLERE BAŞLANMALIDIR.
1,5 -2 YAŞINA KADAR EK BESİNLERLE BİRLİKTE EMZİRMEYE
DEVAM EDİLMELİDİR.

42. TEŞEKKÜRLER