HOẠT ĐỘNG CỦA HĐND, UBND XÃ TRONG LĨNH VỰC NGÂN SÁCH Theo quy định tại điều 1 Luật Ngân sách nhà nước số 01/2002/QH11 đã được Quốc hội khoá XI nước Cộng hoà XHCN Việt Nam thông qua tại kỳ họp thứ hai ngày 16 tháng 12 năm 2002 thì: “Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.”

1. HOẠT ĐỘNG
CỦA UBND XÃ
TRONG LĨNH
VỰC NGÂN
SÁCH
1
TS. BÙI QUANG XUÂN
buiquangxuandn@gmail.com
0913 183 168

2. 2

3. Tình huống 1:
 Chiếc xe ô tô chở đoàn cán bộ dự án trung
ương chúng tôi đang bon bon trên con đường
độc đạo để vào xã Thượng Ngàn, đột nhiên
người lái xe phanh gấp vì phải dừng lại trước
cái “barie” dựng tạm bằng cây tre vừa được
hạ xuống.
 Một bác trạc 50 tuổi với vẻ mặt đôn hậu bước
ra khỏi cái lều dựng tạm bên đường đề nghị
anh lái xe nộp một khoản “phí giao thông”
20.000 đồng.
3

4. Tình huống 1:
 Sau khi giằng co về chuyện nộp phí, cuối cùng
bác tài của chúng tôi cũng đành ngậm ngùi rút
tiền ra để đoàn làm việc cho kịp giờ.
 Khi làm việc với Ủy ban nhân dân (UBND),
đoàn đã phản ánh tình hình trên với chủ tịch
xã, thì được giải thích việc thu phí đường đã
được Ủy ban nhân dân xã quyết định trên cơ sở
Nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã nhằm có
thêm nguồn để trả nợ cho nhà thầu đã giúp xã
nâng cấp con đường vào năm ngoái.
4

5. Vấn đề thảo luận:
 Hãy cho biết chính quyền
xã Thượng Ngàn thực
hiện tạo nguồn trả nợ
như trên là đúng hay sai?
 Tại sao?
5

6. Tình huống 2:
 Tại kỳ họp cuối năm của Hội đồng nhân
dân xã sau khi xem xét Báo cáo tình hình
thực hiện dự toán đến ngày 30/11,Uỷ
ban nhân dân xã mới chỉ sử dụng hết 4
triệu trong tổng số dự phòng ngân sách
xã là 10 triệu.
 Hội đồng nhân dân xã đã quyết định
thông qua Nghị quyết phân bổ 6 triệu
đồng còn lại của dự phòng ngân sách xã
để sử dụng vào chi tiếp khách.

7. Vấn đề thảo luận:
Hội đồng nhân
dân xã quyết
định như vậy có
đúng không ?

8. Tình huống 3:
 Hãy phân biệt nhu cầu chi cam kết và chi đề
xuất mới:
 - Nâng cấp trạm y tế xã, dự kiến 50 triệu đồng,
đề nghị ngân sách huyện cấp kinh phí.
 - Trong danh mục đầu tư xây dựng cơ bản của
tỉnh, dự kiến năm kế hoạch xây dựng 12 phòng
học cho trường trung học cơ sở của xã Việt Hà
với tổng dự toán công trình là 4 tỷ đồng với
nguồn kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc
gia.

9. Tình huống 3:
 - Xây dựng nhà văn hóa thôn Yên Kiều
với tổng dự toán 250 triệu đồng. Công
trình đã có quyết định đầu tư của Uỷ ban
nhân dân xã.
 - Năm kế hoạch, các đoàn thể đề xuất
tăng định mức chi hoạt động từ 5 triệu
đồng lên 7 triệu đồng.
 - Nghị quyết của Quốc hội tăng mức
lương tối thiểu lên 20% so với mức
lương hiện tại trong năm kế hoạch.

10. I. TỔNG QUAN VỀ TÀI
CHÍNH, NGÂN SÁCH XÃ
TS. BÙI QUANG XUÂN
ĐH CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI

11. NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
 Toàn bộ các khoản thu, chi của
nhà nước đã được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền
Quyết định và được thực hiện
trong một năm
Để bảo đảm thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ của nhà nước.”

12. Ngân sách
nhà nước
Ngân sách
Trung ương
Ngân sách
địa phương
Ngân sách
cấp tỉnh
Ngân sách
cấp huyện
Ngân sách
xã

13. Ngân sách xã
Là một bộ phận của hệ thống ngân
sách nhà nước.
 Các khoản thu, chi của ngân sách xã
là những khoản thu, chi của ngân
sách nhà nước giao cho uỷ ban nhân
dân xã xây dựng, tổ chức quản lý,
 Hội đồng nhân dân xã quyết định và
giám sát thực hiện theo nhiệm vụ
quyền hạn của luật ngân sách nhà
nước quy định.
www.thmemgallery.com
Company Logo

14. Ngân sách xã
Là một bộ phận trong hệ thống ngân
sách nhà nước nên ngân sách xã cũng
mang những đặc trưng chung của
ngân sách đó là:
1. về bản chất ngân sách xã là hệ thống
các quan hệ kinh tế giữa nhà nước với
các chủ thể khác, phát sinh trong quá
trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ
tiền tệ của chính quyền nhà nước xã
nhằm phục vụ cho việc thực hiện các
chức năng, nhiệm vụ của chính quyền
nhà nước cấp cơ sở.
www.thmemgallery.com
Company Logo

15. Ngân sách xã
2. Tuy nhiên, điểm khác biệt
giữa ngân sách xã với các cấp
ngân sách khác trong hệ thống
Ngân sách nhà nước, đó là:
Ngân sách xã vừa là một
cấp ngân sách lại vừa
như một đơn vị dự toán
ngân sách.
www.thmemgallery.com
Company Logo

16. 2. Nguyên tắc
quản lý tài chính
- ngân sách xã

17. 2. Nguyên tắc quản lý tài chính -
ngân sách xã
- Nguyên tắc một ngân
sách duy nhất.
- Nguyên tắc niên độ.
-Nguyên tắc chuyên
dụng.

18. 2. Nguyên tắc quản lý tài chính -
ngân sách xã
- Nguyên tắc đảm bảo cân
đối ngân sách nhà nước.
- Nguyên tắc hiệu quả.
- Nguyên tắc công khai,
minh bạch

19. II. Nội dung quản
lý tài chính, ngân
sách xã

20. II. Nội dung quản lý tài chính, ngân
sách xã
Lập dự toán ngân sách (bao gồm chuẩn bị và
quyết định dự toán ngân sách); chấp hành
ngân sách và quyết toán ngân sách.
 Lập dự toán ngân sách là công việc khởi
đầu có ý nghĩa quyết định đến toàn bộ
các khâu của chu trình quản lý ngân
sách.
 Lập dự toán ngân sách thực chất là lập kế
hoạch (dự toán) các khoản thu-chi của
ngân sách trong một năm ngân sách.

21. Yêu cầu lập dự toán
1. - Lập theo đúng nội dung, mẫu biểu, mục lục
Ngân sách nhà nước, thời hạn qui định.
2. - Tuân theo các chính sách, chế độ, tiêu
chuẩn, định mức.
3. - Đảm bảo nguyên tắc cân đối ngân sách.
4. - Phải căn cứ vào điều kiện và nguồn kinh
phí để lựa chọn các hoạt động/dự án cần
ưu tiên bố trí vốn tránh dàn trải.

22. Dự toán ngân sách xã hàng năng
được xây dựng dựa trên các căn cứ
1. - Chính sách, chế độ thu ngân sách nhà
nước, cơ chế phân cấp nguồn thu,
nhiệm vụ chi của ngân sách xã và tỷ lệ
phân chia nguồn thu do Hội đồng nhân
dân tỉnh quy định.
2. - Chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân
sách hiện hành như: chế độ tiền lương
cán bộ công chức xã, chi cho hoạt động
của các ban ngành đoàn thể…

23. Dự toán ngân sách xã hàng năng
được xây dựng dựa trên các căn cứ
3. - Số kiểm tra về dự toán ngân sách xã do
Uỷ ban nhân dân huyện thông báo.
4. - Tình hình thực hiện dự toán ngân sách
xã năm trước và một số năm liền kề, ước
thực hiện ngân sách năm hiện hành.
5. - Dự báo những xu hướng và vấn đề có
tác động đến ngân sách xã năm kế
hoạch.

24. Lập dự toán
 Hằng năm, trên cơ sở hướng
dẫn của UBND cấp huyện, UBND
cấp xã lập dự toán ngân sách
năm sau (theo mẫu biểu số 01
đến mẫu biểu số 05 khoảng quý
IV năm trước) trình HĐND xã
quyết định.

25. .

26. b. Quyết định dự toán
 Sau khi nhận được quyết định giao nhiệm vụ thu, chi
ngân sách xã của UBND cấp huyện, UBND xã hoàn
chỉnh dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn
được giao quản lý; dự toán thu, chi ngân sách xã và
phương án phân bổ ngân sách xã theo báo cáo Ban
Kinh tế - Xã hội xã thẩm tra, Thường trực HĐND xã
xem xét, cho ý kiến, trình HĐND xã quyết định theo
thời hạn do UBND cấp tỉnh quy định.
 Sau khi dự toán ngân sách xã được HĐND xã quyết
định, UBND xã báo cáo UBND cấp huyện, Phòng Tài
chính - Kế hoạch huyện và cơ quan Kho bạc Nhà
nước nơi giao dịch để tổ chức thực hiện.

27. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 27

28. c. Điều chỉnh dự toán
Điều chỉnh dự toán ngân sách xã hàng
năm (nếu có) trong các trường hợp có yêu
cầu của UBND cấp trên để đảm bảo phù
hợp với định hướng chung hoặc có biến
động lớn về nguồn thu và nhiệm vụ chi.
UBND xã tiến hành lập dự toán điều chỉnh
báo cáo Ban Kinh tế - Xã hội xã, Thường
trực HĐND xã xem xét, cho ý kiến trước
khi trình HĐND xã quyết định và báo cáo
UBND cấp huyện.

29. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 29

30. d. Chấp hành dự toán
Căn cứ dự toán ngân sách xã và phương
án phân bổ ngân sách xã cả năm đã được
HĐND xã quyết định, UBND xã quyết định
phân bổ chi tiết dự toán chi ngân sách xã
theo từng bộ phận (theo mẫu biểu số 06)
gửi KBNN nơi giao dịch để nhập dự toán
và làm căn cứ kiểm soát, thanh toán các
khoản chi;
Đồng thời gửi Phòng tài chính - Kế hoạch
huyện để báo cáo

31. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 31

32. e. Quyết toán ngân sách
UBND xã có trách nhiệm tổ chức, thực hiện
công tác hạch toán kế toán, quyết toán ngân
sách xã theo MLNS nhà nước và chế độ kế toán
ngân sách xã hiện hành;
Thực hiện chế độ báo cáo kế toán và quyết toán
theo quy định.
KBNN nơi giao dịch thực hiện công tác kế toán
thu, chi quỹ ngân sách xã theo quy định;
Định kỳ hằng tháng, quý báo cáo tình hình thực
hiện thu, chi ngân sách xã, tồn quỹ ngân sách
xã gửi UBND xã theo quy định và báo cáo đột
xuất khác theo yêu cầu của UBND xã.

33. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 33

34. 2.2. Quy trình công
khai ngân sách xã
a. Công khai dự toán

35. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 35

36. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 36
b. Công khai quyết định dự toán

37. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 37
c. Công khai tình hình thực hiện dự toán

38. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 38
d. Công khai quyết toán

39. 3. Các bước thực hiện trên phần mềm
❖ Bước 1: Tạo mẫu dự toán thu, chi theo NDKT (TT
344/2016/TT-BTC). Xem hướng dẫn chi tiết tại đây.
❖ Bước 2: Căn cứ vào dự toán chi, các điều chỉnh bổ
sung dự toán cũng như các phát sinh trong kỳ để thực
hiện in các báo cáo.
•Xem hướng dẫn lập dự toán chi tại đây
• Xem hướng dẫn điều chỉnh tại đây
• Xem hướng dẫn Bổ sung dự toán tại đây
• Xem hướng dẫn lập các phát sinh trong kỳ tại đây
❖ Bước 3: Thiết lập chỉ tiêu và in báo cáo
1. Xem hướng dẫn thiết lập chỉ tiêu tại đây.
2. Danh sách các nhóm báo cáo công khai và báo cáo
ngân sách xã, xem chi tiết tại đây.

40. 1. Quản lý thu ngân sách

41. Thu NSNN lµ viÖc Nhµ
níc dïng quyÒn lùc
cña m×nh ®Ó tËp
trung mét phÇn nguån
tµi chÝnh quèc gia
h×nh thµnh quü NSNN
nh»m b¶o ®¶m thùc
hiÖn c¸c chøc n¨ng,
nhiÖm vô cña Nhµ níc.

42. - Nhãm thu thêng
xuyªn cã tÝnh chÊt
b¾t buéc:
ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ do
c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n
nép theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt

43. - Nhãm thu kh«ng th-
êng xuyªn:
- C¸c kho¶n thu tõ kinh tÕ cña
Nhµ níc
- Thu tõ ho¹t ®éng sù nghiÖp
-TiÒn b¸n hoÆc cho thuª tµi s¶n
thuéc së h÷u nhµ níc.
- C¸c kho¶n thu kh¸c (vay nî
trong hoÆc ngoµi níc, nhËn
viÖn trî…)

44. - Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu
ngêi
- Tû suÊt lîi nhuËn trong nÒn
kinh tÕ.
- Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña Nhµ
níc.
-Ph¹m vi chi phÝ cña Nhµ níc
- Tæ chøc bé m¸y thu nép

45. - §Ò ra chÝnh s¸ch
thu hîp lý.
-Tæ chøc, ®iÒu hµnh thu
ng©n s¸ch
- Thanh tra, kiÓm
so¸t qu¸ tr×nh thu
NS

46. ThuÕ – nguån thu chñ yÕu cña
NSNN
ThuÕ lµ kho¶n
nép b¾t buéc theo
luËt ®Þnh cña c¸c
tæ chøc kinh tÕ vµ
d©n c cho Nhµ níc
b»ng mét phÇn
thu nhËp cña
m×nh.

47. - Lµ h×nh thøc ®éng viªn mang
tÝnh b¾t buéc trªn nguyªn t¾c
luËt ®Þnh (nghÜa vô).
- Lµ kho¶n ®ãng gãp kh«ng hoµn
tr¶ trùc tiÕp cho ngêi nép (t¸ch rêi
nhau vÒ c¶ thêi gi¸n, kh«ng gian vµ
chñng lo¹i).
- ThuÕ lµ mét h×nh thøc ph©n
phèi l¹i

48. HÖ thèng
thuÕ cña
mét níc lµ
tËp hîp c¸c
s¾c thuÕ
cô thÓ cña
níc ®ã.

49. C¸c tiªu thøc x¸c lËp
mét hÖ thèng thuÕ hîp lý
 TÝnh c«ng b»ng (dùa trªn kh¶
n¨ng thu nhËp).
 B¶o ®¶m nguån thu cho NSNN
 TÝnh ®éc lËp (Ýt miÔn gi¶m).
 æn ®Þnh

50. C¸c tiªu thøc…
 TÝnh hiÖu qu¶ cña s¾c thuÕ.
 Gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ.
 TÝnh ®¬n gi¶n vµ c«ng khai.
 TÝnh kinh tÕ (chi phÝ qu¶n lý
thuÕ thÊp).

51. m2m1 m3
T1
T3
T2
Sè thuÕ thu ®îc
SuÊt thuÕ
Lý thuyÕt ®êng cong Laffer

52. - ThuÕ trùc thu
- ThuÕ gi¸n thu

53. - Nhãm c¸c s¾c thuÕ
®¸nh vµo thu nhËp
hiÖn t¹i
-Nhãm c¸c s¾c thuÕ
®¸nh vµo tiªu dïng
- Nhãm s¾c thuÕ
®¸nh vµo vèn

54. Thu nhËp tiªu dïng
ThuÕ tiªu dïng
Thu nhËp hiÖn t¹i
ThuÕ thu nhËp
Thu nhËp tÝch
luü hiÖn vËt
ho¸ thµnh tµi
s¶n
ThuÕ tµi s¶n
Thu nhËp t¬ng lai
ThuÕ thu nhËp
Thu nhËp
tÝch luü kh¸c -
tµi s¶n tµi
chÝnh kh¸c
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(5)
(5)

55. S¾p xÕp c¸c s¾c thuÕ vµo 3 nhãm
thuÕ (thu nhËp, tiªu dïng vµ TS)
1. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng -
2. ThuÕ TNDN -
3. ThuÕ TT§B-
4. ThuÕ XNK-
5. ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n-
6. ThuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp-
7. ThuÕ tµi nguyªn-
8. ThuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt-
9. ThuÕ nhµ ®Êt-
10. ThuÕ m«n bµi-
11. ThuÕ tríc b¹-

56. Tæng côc thuÕ
Côc thuÕ tØnh
Chi côc thuÕ
Tæng côc H¶i quan
Côc h¶i quan
Chi côc h¶i quan cöa
khÈu
Bé Tµi chÝnh
§éi thuÕ

57. Tû träng c¸c nguån trong thu th-
êng xuyªn NSNN 2004
24.9
22.6
12.4
6.1
15.7
thue GTGT
Thue TNDN
Thue XNK
Phi,le phi
Thu khac
Nguån: Kinh tÕ 2004-2005 ViÖt Nam vµ ThÕ giíi, tr.13

58. C¬ cÊu thu NSNN
2003
52.3
45.9
1.8
Thu noi dia
XNK -dau tho
Thu khac
2004
55.1
43.7
1.2
Nguån: Kinh tÕ 2004-2005 ViÖt Nam vµ ThÕ giíi, tr.13

59. C¬ cÊu thu ng©n s¸ch n¨m 2005
54
26
18.8
11.2
Thu noi dia
Thu tu dau tho
Thue XNK
Thu khac

60. ThuÕ xuÊt nhËp khÈu
0
5
10
15
20
25
2001 2002 2003 2004 2005
Nguån: Kinh tÕ 2004-2005 ViÖt Nam vµ ThÕ giíi, tr.13

61. Ph©n bæ NS n¨m 2005
Ph©n bæthu NSNN
68
32
NST¦ NSDP
Ph©n bæchi NSNN
73.7
26.3

62. a) Lập dự toán thu ngân sách xã
- Xác định các nguồn thu ngân sách xã năm kế
hoạch.
 + Các khoản thu ngân sách xã được hưởng
100%.
 + Các khoản thu ngân sách xã được hưởng
theo tỷ lệ % phân chia.
 + Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên.
- Xác định dự toán thu ngân sách xã năm kế
hoạch

63. b) Nội dung tổ chức chấp hành
thu ngân sách xã
Uỷ ban nhân dân xã có nhiệm
vụ phối hợp với cơ quan thuế
đảm bảo thu đúng, thu đủ và
kịp thời các khoản thuế, phí, lệ
phí và các khoản phải nộp khác
vào Ngân sách nhà nước.

64. 2. QUẢN LÝ CHI
NGÂN SÁCH

65. Qu¶n lý chi Ng©n s¸ch
nhµ níc

66. Chi NSNN lµ ho¹t
®éng ph©n phèi vµ
sö dông quü NSNN
theo dù to¸n NSNN
®· ®îc c¬ quan cã
thÈm quyÒn quyÕt
®Þnh nh»m thùc
hiÖn c¸c chøc n¨ng
cña Nhµ níc

67. Ph¹m vi chi tiªu c«ng: C¸c m« h×nh vÒ vai
trß cña ChÝnh phñ
Vai trß
cña CP
M« h×nh
hµnh chÝnh
c«ng (tríc
80s)
M« h×nh
Washington
– thËp kû 80
M« h×nh qu¶n lý c«ng
míi (thËp kû 90)
M« h×nh sau
qu¶n lý c«ng
míi (1997 –
nay)
Cung øng
DVC
Cung cÊp tÊt
c¶ c¸c dÞch
vô mµ thÞ tr-
êng kh«ng
cung cÊp
ChØ cung
cÊp c¸i mµ
CP cã kh¶
n¨ng
Duy tr× mét CP nhá.
Ho¹t ®éng nh mét c«ng
ty: coi c«ng d©n lµ
kh¸ch hµng chø kh«ng
ph¶i ngêi tiªu dïng.
- Mua vµ b¸n dÞch vô
chø kh«ng ph¶i lµ cung
cÊp
TËp trung sø
mÖnh chiÕn
lîc cña CP,
quan t©m
®Õn ngêi
nghÌo.
Ho¹t ®éng
kinh tÕ
T¹o ra sù t¨ng
trëng kinh tÕ
Kh«ng can
thiÖp
Gi¶ thiÕt lµ do khu vùc t
®¶m nhËn
Chñ ®éng t¹o
®iÒu kiÖn cho
nÒn kinh tÕ
ph¸t triÓn

68. - KiÓm so¸t chi tiªu
- LËp dù to¸n, ch¬ng tr×nh
chi tiªu
- Thùc hiÖn chi tiªu

69. - Chi NSNN g¾n víi quyÒn
lùc nhµ níc
- Chi NSNN g¾n víi nh÷ng
nhiÖm vô cña Nhµ níc trong
tõng thêi kú.
- Chi NSNN lµ nh÷ng kho¶n
chi kh«ng hoµn tr¶ trùc tiÕp

70. - Chi ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng
thu
- Chi tËp trung cã träng ®iÓm
- NhiÖm vô chi cña tõng cÊp
ng©n s¸ch ph¶i phï hîp víi chøc
n¨ng, nhiÖm vô cña cÊp ®ã
-Huy ®éng Nhµ níc vµ nh©n
d©n cïng lµm ®èi víi c¸c kho¶n
chi cã tÝnh phóc lîi x· héi

71. - Kho¶n chi cã trong dù to¸n ng©n
s¸ch ®îc duyÖt
- Chi ®óng chÕ ®é, tiªu chuÈn,
®Þnh møc
- §îc thñ trëng ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh
chi
-Cã ®Çy ®ñ chøng tõ liªn quan
- Qua ®Êu thÇu, thÈm ®Þnh gi¸ ®èi víi
chi ®Çu t XDCB, mua s¾m trang thiÕt
bÞ…

72. - Chi ®Çu t ph¸t triÓn
- Chi thêng xuyªn

73. C¬ cÊu chi NSNN hiÖn nay
5530
15
Chi thuong xuyen
Chi dau tu
Chi tra no

74. Cơ cấu chi NSNN
64.4
32.3
3.3
Chi thuong xuyen
Chi dau tu
Chi khac

75. 75
Cơ cấu chi NSNN 2019

77. 4/27/2019 Designed by BG Tuan© 77

78. C¸c kho¶n chi t¹o ra
c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ
- x· héi, ph¸t triÓn
s¶n xuÊt vµ dù tr÷
vËt t hµng ho¸ nh»m
b¶o ®¶m thùc hiÖn
môc tiªu æn ®Þnh vµ
t¨ng trëng.

79. Néi dung chi ®Çu t ph¸t triÓn
§Çu t x©y dùng c¸c c«ng
tr×nh
kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ
- x· héi
kh«ng cã kh¶ n¨ng thu
håi vèn
Chi dù tr÷ nhµ níc
§Çu t vµ hç trî vèn
cho c¸c DNNN, gãp
vèn
cæ phÇn, vèn liªn
doanh
Cho vay cña ChÝnh
phñ
®Ó ®Çu t ph¸t triÓn
Chi cho quü
hç trî ph¸t triÓn

80. Lµ qu¸ tr×nh ph©n
phèi, sö dông vèn tõ
quü NSNN ®Ó ®¸p
øng c¸c nhu cÇu chi
g¾n víi viÖc thùc
hiÖn c¸c nhiÖm vô
thêng xuyªn cña Nhµ
níc vÒ qu¶n lý kinh
tÕ - x· héi

81. CÁC NỘI DUNG CHI THƯỜNG XUYÊN
Chi cho c¸c ho¹t ®éng
thuéc lÜnh vùc
v¨n ho¸ - x· héi
Chi cho
c¸c ho¹t
®éng
sù nghiÖp
kinh tÕ
cña Nhµ n-
íc
Chi cho c¸c ho¹t ®éng
qu¶n lý hµnh chÝnh
nhµ níc
Chi cho
quèc
phßng,
an ninh vµ
trËt tù,
an toµn x·
héi

82. - §æi míi ph¬ng thøc cÊp ph¸t
kinh phÝ
- Thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n biªn
chÕ vµ kinh phÝ hµnh chÝnh
®èi víi c¬ quan hµnh chÝnh
-Thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n ®èi
víi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu
- T¨ng cêng ph©n cÊp qu¶n lý
chi tiªu c«ng

84. Ph©n bæ chi tiªu c«ng dùa
trªn kh¶ n¨ng cung øng ®Çu
vµo
vµ trong ng¾n h¹n

85. T¸ch rêi chi ®Çu t ph¸t triÓn
vµ chi thêng xuyªn

86. PhÇn lín ng©n s¸ch chi thêng
xuyªn ®îc dïng ®Ó tr¶ l¬ng

87. Tû träng chi tiÒn l¬ng trong tæng
chi thêng xuyªn tõ NSNN
Thêi gian Tû träng (%)
1996 42,10
1997 45,80
1998 49,60
1999 55,90
2000 55,00
2001 56,00
2002 55,00

88. Vèn ®Çu t x©y dùng c¬
b¶n ph©n bè dµn tr¶i,
nî ®äng, thÊt tho¸t,
kÐm hiÖu qu¶…

89. 3,3 ®ång
1 ®ång
4,7 ®ång
1 ®ång
N¨m 1995
N¨m 2004
- ®ång vèn ®Çu t
- ®ång GDP t¨ng trëng

90. 3,7 ®ång
1 ®ång
7 ®ång
1 ®ång
Khu vùc ngoµi nhµ níc
Khu vùc nhµ níc
- ®ång vèn ®Çu t
- ®ång GDP t¨ng trëng

91. T×nh tr¹ng tham
nhòng,
l·ng phÝ nghiªm
träng.

92. Sù tôt h¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña VN
VN lµ níc cã møc tôt h¹ng lín nhÊt trong sè
c¸c nÒn kinh tÕ ®îc xÕp h¹ng so víi n¨m
2003, cô thÓ lµ:
ChØ sè 2003 2004
ChØ sè n¨ng lùc c¹nh tranh t¨ng
trëng (N¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn
kinh tÕ ë tÇm vÜ m«) - GCI
60/102 77/104
ChØ sè n¨ng lùc c¹nh tranh kinh
doanh (N¨ng lùc c¹nh tranh ë tÇm
kinh doanh cña DN) - BCI
50/95 79/103

94. Nguån: www. mof.gov.vn, ngµy 11-11-2005

95. • Sè lîng hµnh kh¸ch ®i xe buýt t¹i TP.HCM n¨m 2005
lµ 202,6 triÖu lît, t¨ng 72% so víi n¨m 2004.
• KÕ ho¹ch bï lç ban ®Çu lµ 320,7 tû, thùc tÕ cã thÓ
lªn ®Õn 467, 7 tû. Møc bï n¨m 2005 lµ 2.196
®/hµnh kh¸ch.
• ViÖc t¨ng gi¸ vÐ trªn mét sè tuyÕn xe buýt cho thÊy
sè lîng ngêi ®i gi¶m xuèng 6-8%.
• Dù kiÕn n¨m 2006, sè tiÒn bï lç lªn ®Õn 580 tû.
• Cã ý kiÕn cho r»ng TP kh«ng thÓ bï lç cho xe buýt
®i ®Õn c¸c tØnh l©n cËn.
Theo Anh chÞ:
• TP cã nªn bï gi¸ cho xe buýt kh«ng? H·y dù kiÕn
hËu qu¶ nÕu kh«ng bï lç? NÕu bï th× møc bï nªn
bao nhiªu?
• NÕu bï, cã bï cho c¸c tØnh l©n cËn kh«ng?

96. a) Lập dự toán chi ngân sách xã
Lập dự toán chi đầu tư: Có 3 loại danh mục công
trình, dự án đầu tư
 Loại 1: Các công trình hoặc dự án hoàn thành năm
X nhưng chưa thanh toán hết vốn đầu tư;
 Loại 2: Các công trình hoặc dự án chuyển tiếp từ
năm X sang năm X+1 tiếp tục thi công;
 Loại 3: Xác định danh mục các công trình, dự án
khởi công mới năm X+1 đã có quyết định đầu tư
của các cấp có thẩm quyền (hoặc chắc chắn sẽ có)
trong năm X.

97. b) Nội dung tổ chức chấp hành
dự toán chi ngân sách xã
 Quá trình sử dụng tổng hợp các biện
pháp kinh tế, tài chính và hành chính
nhằm biến các chỉ tiêu thu, chi ghi
trong kế hoạch ngân sách năm trở
thành hiện thực.
 Góp phần thực hiện các chỉ tiêu của
kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
của xã.

98. c) Quyết toán ngân sách xã
 Khâu cuối cùng của một chu trình ngân
sách.
 Việc tổng kết, đánh giá việc tổ chức
thực hiện thu, chi ngân sách trong năm
theo quyết định của các cơ quan có
thẩm quyền, cũng như xem xét trách
nhiệm pháp lý của chính quyền xã trong
việc huy động và sử dụng ngân sách.

99. 3. Quản lý
cân đối ngân
sách

100. C©n ®èi ng©n
s¸ch nhµ níc vÒ
h×nh thøc lµ c©n
®èi gi÷a thu vµ
chi ng©n s¸ch

101.  Về nguyên tắc ngân sách xã
buộc phải cân đối, không
được phép vay nợ.
 Vì vậy, ngay từ khâu lập
dự toán ngân sách xã phải
“lường thu mà chi”.

102. - C©n ®èi NSNN ph¶i ®îc thùc hiÖn
tõ khi lËp dù to¸n vµ trong toµn bé qu¸
tr×nh chÊp hµnh NS
- C©n ®èi NS mang tÝnh kÕ ho¹ch
ph¸p lÖnh
-C©n ®èi thu – chi NS lµ t¬ng ®èi, ë
tr¹ng th¸i vËn ®éng
- C©n ®èi NS cßn thÓ hiÖn ë bè trÝ
c¬ cÊu vµ t¬ng quan gi÷a c¸c bé
phËn NS

103. Số bội chi phải nhỏ hơn
số chi đầu tư phát triểm

104. - Sè thu tõ thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ ph¶i lín
h¬n tæng sè chi thêng xuyªn vµ cã phÇn
tÝch luü ngµy cµng t¨ng cho ®Çu t ph¸t
triÓn
- Trong trêng hîp cã béi chi, sè béi chi
ph¶i nhá h¬n sè chi ®Çu t ph¸t triÓn
- Vay bï ®¾p béi chi NS kh«ng sö dông
cho tiªu dïng, chØ sö dông cho môc
®Ých ph¸t triÓn.

105. Nguyªn t¾c thùc hiÖn
c©n ®èi NS §P

106. - Th©m hôt NS (béi chi
NS) trong mét thêi kú lµ
t×nh tr¹ng sè chi vît qu¸ sè
thu.

107. - Ph¸t hµnh tiÒn
- T¨ng thuÕ
- Vay nî trong vµ ngoµi
níc
- Gi¶m chi tiªu

108. -H×nh thµnh nguån tµi chÝnh
bæ sung cña NSNN
-Bï ®¾p th©m hôt NSNN

109. Nguồn chủ yếu
để hoàn trả tín
dụng nhà nước là
thuế

110. Tỷ lệ vay nợ trong nước và nước ngoài

111. - 2/3 kho¶n vay níc ngoµi lµ tõ vèn u ®·i ODA
- Th¸ng 10-2005, ViÖt Nam ®· ph¸t hµnh
thµnh c«ng ®ît tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Çu
tiªn ra thÞ trêng vèn quèc tÕ víi møc huy
®«ng 750 triÖu $, thêi h¹n 10 n¨m, mÖnh
gi¸ 98,223% mÖnh gi¸, l·i suÊt 6,875 % (l·i
suÊt nµy cao h¬n so víi TQ, Malay, nhng
thÊp h¬n In®«, Philippin vµ mét sè níc
ch©u Mü latinh).

112. NỢ CÔNG
 Nợ công là một phần quan trọng và không thể thiếu
trong tài chính mỗi quốc gia.
 Nợ công của Việt Nam tính đến cuối năm 2016 đạt mức
63,7% GDP, trong đó nợ của Chính phủ là 52,6%.
 Theo IMF và Ngân hàng Thế giới, nợ công của Việt Nam,
mặc dù vượt qua ngưỡng 50% GDP, nhưng vẫn ở trong
phạm vi an toàn trong trung hạn.
 Tuy nhiên, việc nợ công tăng nhanh sẽ gây nhiều tác
động cho nền kinh tế. Bài viết sẽ phân tích thực trạng nợ
công tại Việt Nam trong thời gian qua và một số đề xuất
về chính sách nhằm quản lý có hiệu quả nợ công ở Việt
Nam trong thời gian tới.

113. NGUỒN GỐC NỢ CÔNG
 Năm 2018 Chính phủ dự kiến vay 341 nghìn tỷ
đồng, trong đó để bù đắp bội chi là 195 nghìn tỷ
đồng, vay để trả nợ gốc hơn 146 nghìn tỷ đồng.
Nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ trong năm 2018
khoảng 275.330 tỷ đồng.
 Nguồn trả nợ của Chính phủ gồm: (i) Bố trí trong
cân đối ngân sách trung ương để trả lãi 110.000 tỷ
đồng; (ii) Vay mới để trả nợ gốc là 146.770 tỷ đồng;
(iii) Quỹ Tích lũy trả nợ và các đơn vị nhận vay lại
trực tiếp thực hiện trả nợ đối với các khoản vay về
cho vay lại khoảng 18.560 tỷ đồng.

115. Căn cứ tính toán các chỉ tiêu thu,
chi ngân sách
+ Căn cứ xác định các chỉ tiêu thu, chi trong dự
toán; sự thay đổi thu, chi ngân sách xã dự toán
năm kế hoạch so với năm báo cáo; nguyên nhân
của sự thay đổi.
+ Danh mục ưu tiên các dự án đầu tư,
+ Nếu tiếp tục để các nhu cầu chưa có nguồn lực
tài chính ở trong kế hoạch phát triển kinh tế xã
hội xã năm kế hoạch
+ Các biện pháp cơ bản để thực hiện tốt dự toán
ngân sách xã, sử dụng dự phòng ngân sách …

116. 4. Hoạt động giám sát, kiểm tra thu, chi
ngân sách của HĐND và UBND xã
 - Hàng năm, Uỷ ban nhân dân xã lập
dự toán thu Ngân sách nhà nước
 - Tổ chức thực hiện ngân sách xã, phối
hợp với các cơ quan nhà nước cấp trên
trong việc quản lý Ngân sách nhà nước
trên địa bàn xã

117. Thẩm tra tính hợp pháp của
quyết toán ngân sách:
 - Chỉ tiêu báo cáo phải phù
hợp với nội dung chỉ tiêu dự
toán ngân sách đã được Hội
đồng nhân dân quyết định.
 - Số quyết toán thu, chi phải
là số thực thu, thực chi.

118. Thẩm tra tính hợp pháp của
quyết toán ngân sách:
 - Số quyết toán chi tăng so với
dự toán Hội đồng nhân dân xã
quyết định phải được đảm bảo
có nguồn được sử dụng đúng
thẩm quyền
 - Đúng chính sách, chế độ, tiêu
chuẩn định mức chi tiêu

119. CHÚC THÀNH CÔNG
& HẠNH PHÚC
BUIQUANGXUAN
0913183168
buiquangxuandn@gmail.com