1. Türk Eğitim Sistemi

2. Sistem Nedir?
 Sistem, küçük parçalardan oluşan
fakat kendisi de aynı zamanda daha
büyük bir sistemin ya da sistemlerin
parçası olarak işlevde bulunan bir
bütündür.
Sistemler üç ana gruba ayrılır:
 Doğal sistemler
 Mekanik sistemler
 Toplumsal sistemler

3. Sistem Yaklaşımı nedir?
 Bir sistemi meydana getiren alt
sistemlerin her hangi birisinde
meydana gelecek değişiklik diğer alt
sistemleri etkiler. Buna sistem
yaklaşımı denir.

4. Sistemin beş temel öğesi vardır:
1. Girdi : Okulun işlemesi için gerekli
olan her şeydir.
2. Süreç: Okula alınan girdilerin
eğitim sisteminin amaçları
doğrultusunda işlenmesidir.
3. Çıktı: Okula giren insan ve madde
kaynaklarından belli işlemler
sonucunda elde edilen üründür.

5. 4. Çevre: Okulun sosyal ve doğal
çevresidir.
5. Dönüt: Okulun amaçlarına ulaşıp
ulaşmadığının sürekli olarak
denetlenmesidir.

6. Sistemin Özellikleri
 Bir sistemin temel özellikleri şunlardır:
 Sistemin akılcı çalışması, alt sistemlerin
etkin çalışmasına ve sistemin dış
sistemlerle düzenli ilişkisine bağlıdır.
 Alt sistemlerden birinin düzensiz işleyişi
bütün sistemin çalışmasını olumsuz etkiler
 Bir sistemin amacı alt sistemlerin
amaçlarının toplamından farklıdır
 Bir sistemi oluşturan alt sistemler
arasında ilişkiler ve etkileşimler vardır. Bir
alt sistemin hareketi öteki alt sistemi
etkiler.

7. Sosyal Sistemler
 İnsanlar tarafından kurulan örgütler
birer toplumsal sistem ürünüdür. Bu
anlamda eğitim örgütü de bir
toplumsal sistemdir.
 Örgütlerde sosyal sistemler,
birbirleriyle ve dış çevreyle etkileşim
içinde olan insanlardan oluşur.
 Okullar da bir sosyal sistemdir.

8. Sosyal Sistemlerin Özellikleri
 Sosyal sistemler açık sistemlerdir
çünkü çevresindeki tüm güçlerden
etkilenir. Bu anlamda örgüt kendi
kendini besleyebilen ve üretimde
bulunabilen açık bir sistemdir(Katz
ve Kahn).

9.  Sosyal sistemler insanlardan oluşur
ve üyelerinin oynadığı rollerden
meydana gelir.Rollerini kalıplaşmış
beklentilere göre oynayan kişiler
böyle bir sistem yaratır(Parsons).

10.  Sosyal sistemler sosyal yapı içinde
yer alır. Okul sistemlerinin yapısı da
bürokrasiye, işlerin bölünmesine ve
hiyerarşiye dayanır.

11.  Sosyal sistem biyolojik sistem gibi
madde ile sınırlanmış değildir.
 Sosyal sistem maddelerden çok
olaylar karışımından meydana gelir.
 Fiziki ve biyolojik sistemlerde
olduğu anlamda bir anatomisi
yoktur.Çünkü işlemesi durduğu
zaman ortada görünür bir yapı
kalmaz(Parsons).

12.  Sosyal sistemler insanlar tarafından
kurulduğu için noksansız
değildirler.Bir anda dağılabildikleri
gibi kendilerini kuran
organizmalardan daha uzun da
yaşayabilirler(Parsons).

13.  Sosyal sistemler kural koyucudur.
 Sosyal sistemler amaç yönelimlidir.
 Sosyal sistemler politiktir.

14. Türk Eğitim Sisteminin Öğeleri
1. Temel Sistem
 Temel sistemler olmadan aracı ve
üst sistemler kurulamaz.
 Okul öncesi, ilköğretim,
ortaöğretim, yaygın ve hizmet içi
eğitim, fakülteler gibi eğitim
kurumları temel sistemlerdir.

15. 2. Aracı üst sistem
 Temel sistemle tepedeki sistemin
arasında kalan sistemlerdir
 İl ve ilçe milli eğitim müdürlükleri
aracı üst sistemlerdir.
3. Üst sistem
 En tepede bulunan sistemdir
 Bakanlık merkez örgütü gibi

16. 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununa
Göre Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel
Amaçları:
 1.Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasada
ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk
Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel
değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren;
ailesini, vatanını, milletini seven ve daima
yüceltmeye çalışan, insan haklarına ve
Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere
dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk
Devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve
sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline
getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek;

17. Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Amaçları
 2. Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu
bakımlarından dengeli ve sağlıklı
şekilde gelişmiş geniş bir dünya
görüşüne sahip, insan haklarına
saygılı, kişilik ve teşebbüse değer
veren, topluma karşı sorumluluk
duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli
kişiler olarak yetiştirmek;

18. Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Amaçları
 3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini
geliştirerek gerekli bilgi, beceri,
davranışlar ve birlikte iş görme
alışkanlığı kazandırmak suretiyle
hayata hazırlamak ve onların,
kendilerini mutlu kılacak ve
toplumun mutluluğuna katkıda
bulunacak bir meslek sahibi
olmalarını sağlamak;

19. Türk Eğitim Sisteminin Temel İlkeleri
 Genellik ve Eşitlik
Eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet ve din ayrımı
gözetilmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir
kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz
tanınamaz.
 Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları
Millî eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve
kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre
düzenlenir.
 Yöneltme
Fertler, eğitimleri süresince, ilgi, istidat ve
kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda çeşitli
programlara veya okullara yöneltilerek
yetiştirilirler.

20. Türk Eğitim Sisteminin Temel İlkeleri
 Eğitim Hakkı
Temel eğitim görmek her Türk
vatandaşının hakkıdır.
 Fırsat ve İmkân Eşitliği
Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve
imkân eşitliği sağlanır.
 Süreklilik
Fertlerin genel ve meslekî eğitimlerinin
hayat boyunca devam etmesi esastır.

21. Türk Eğitim Sisteminin Temel İlkeleri
 Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği
Eğitim sistemimizin her derece ve türü ile ilgili ders
programlarının hazırlanıp uygulanmasında ve her türlü
eğitim faaliyetlerinde Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve
Anayasada ifadesini bulmuş olan Atatürk milliyetçiliği
temel olarak alınır.
 Demokrasi Eğitimi
Hür ve demokratik bir toplum düzeninin gerçekleşmesi
ve devamı için yurttaşların sahip olmaları gereken
demokrasi bilincinin, öğrencilere kazandırılıp
geliştirilmesine çalışır; ancak, eğitim kurumlarında
Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine aykırı
siyasî ve ideolojik telkinler yapılmasına ve bu nitelikteki
günlük siyasî olay ve tartışmalara karışılmasına hiçbir
şekilde meydan verilmez.

22. Türk Eğitim Sisteminin Temel İlkeleri
 Lâiklik
Türk millî eğitiminde lâiklik esastır. Din
kültürü ve ahlâk öğretimi ilköğretim
okulları ile lise ve dengi okullarda
okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.
 Bilimsellik
Her derece ve türdeki ders programları
ve eğitim metotlarıyla ders araç ve
gereçleri, bilimsel ve teknolojik esaslara
ve yeniliklere, çevre ve ülke ihtiyaçlarına
göre sürekli olarak geliştirilir.

23. Türk Eğitim Sisteminin Temel İlkeleri
 Plânlılık
Millî eğitimin gelişmesi iktisadî, sosyal ve
kültürel kalkınma hedeflerine uygun
olarak eğitimi, insan gücü-istihdam
ilişkileri dikkate alınmak suretiyle,
sanayileşme ve tarımda modernleşmede
gerekli teknolojik gelişmeyi sağlayacak
mesleki ve teknik eğitime ağırlık verecek
biçimde plânlanır ve gerçekleştirilir.
 Karma Eğitim
Okullarda kız ve erkek karma eğitim
yapılması esastır.

24. Türk Eğitim Sisteminin Temel İlkeleri
 Okul ile Ailenin İş Birliği
Eğitim kurumlarının amaçlarının
gerçekleştirilmesinde katkıda bulunmak
için okul ile aile arasında iş birliği sağlanır.
 Her Yerde Eğitim
Millî eğitimin amaçları yalnız resmî ve
özel eğitim kurumlarında değil, aynı
zamanda evde, çevrede, iş yerlerinde, her
yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye
çalışılır.

25. Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Sorunları
 Eğitim sistemimiz günümüzde
eğitim birliğinden uzaklaşmıştır:
Amaçları birbirinden farklı bireyler
yetiştiriliyor. Ulusalcı eğitimden
uzaklaşılıyor.
 Ezberci eğitim sürmektedir.
 Temel amaç ve ilkelerden
uzaklaşılmaktadır

26. Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Sorunları
 Öğretmenlerin statülerinin çok
yüksek olmaması bir sorundur.
 MEB aşırı derecede merkezileşmiş
durumdadır.
 Eğitim fakülteleri yetersiz
kalmaktadır
 İstihdam-eğitim ilişkisi dikkate
alınmamaktadır

27. Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Sorunları
 Meslek eğitimine yeterli önem
verilmemektedir.
 Yönetici atatmaları başarıya göre
değil siyasi yapılmaktadır
 Özelleştirme ülke gerçekleriyle
örtüşmeden yapılmaktadır.
 Yatılılık ve bursluluk olanakları
yeterli değildir.

28. Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Sorunları
 Kız öğrencileri eğitimin üst
basamaklarına diğer senelere göre
daha az çıkabilmektedir.
 Sınıflar çok kalabalık öğretmen
yetersizdir.
 Bölgeler arasında eğitim hakkından
yararlanma açısından dengesizlikler
vardır.

29. Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Sorunları
 Eğitim sistemi üretici değil tüketici
insanlar yetiştirmektedir.
 Uygulamaya gerekli önem
verilmemektedir.
 Ders içerikleri öğrencileri yaşama
hazırlayamamaktadır.

30. Türk Eğitim Sisteminin Yapısı
 Türk Milli Eğitim Sistemi iki ana
bölümden kuruludur.
 Örgün Eğitim:
Belirli yaş grubundaki ve aynı
seviyedeki bireylere, amaca göre
hazırlanmış programlarla, okul çatısı
altında düzenli olarak yapılan
eğitimdir.

31. Örgün eğitim kademeleri
 Okulöncesi eğitim
 İlköğretim
 Ortaöğretim
 Yüksek Öğretim

32. Yaygın Eğitim
 Örgün eğitim sistemine hiç
girmemiş, herhangi bir
kademesinde bulunan ve ya bu
kademelerin birinden ayrılmış olan
bireylere ilgi ve gereksinme
duydukları alanlarda yapılan
eğitimdir.

33. Yaygın eğitim kurumları
 Halk eğitim merkezleri
 Çıraklık eğitim merkezleri
 Pratik kız sanat okulları
 Olgunlaşma enstitüleri
 Yetişkinler teknik eğitim mer.
 Mesleki eğitim merkezleri
 Özel öğretim kurumları
 Uzaktan öğretim kurumları

34. Türk Eğitim Sisteminin Örgüt Yapısı
 Örgüt yapısı; örgüt modelinin
seçilmesi ve ona göre örgütteki
basamakların, basamaklar
arasındaki yetki ve sorumluluk
derecelerinin belirlenmesi demektir.
 Türk eğitim sisteminin örgüt yapısı
merkezi yönetim odaklı bir örgüt
yapısıdır. Yetkiler merkezde
toplanmaktadır.

35.  Eğitim hizmetini yürüten MEB
merkezden yönetim ilkesine göre
örgütlenmiştir.
 Eğitim işgörenleri bakanlıkça işe
alınır
 Öğrenci, hizmet, araştırma, yayın
gibi çıktılara ilişkin kararlar
bakanlıkça alınır.

36. MEB örgüt yapısı
1. Merkez örgütü;
 Bakanlık Makamı
 Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
 Sürekli Kurullar
 Danışma ve Denetim Birimleri
 Ana Hizmet Birimleri
 Yardımcı birimlerden oluşmaktadır.

37. Bakanlık makamı
 Bakan
 Müsteşar
 Müsteşar Yardımcıları

38. Talim ve Terbiye Kurulu
 Bakana en yakın bilimsel danışma
ve karar organıdır.
 Milli eğitim sisteminin nasıl bir insan
yetiştirmeyi hedeflediğini belirler.
 Eğitim sistemini,
 Eğitim plan ve programlarını,
 Eğitim araç ve gerecini araştırmakla
sorumludur.

39. Sürekli Kurullar
 Milli eğitim şurası
 Müdürler Kurulu
 Çıraklık ve mesleki eğitim kurulu
 Öğrenci disiplin kurulları
 Özel ihtisas komisyonları

40. Danışma ve Denetim Birimleri
 Teftiş Kurulu Başkanlığı
 Araştırma, Planlama ve
Koordinasyon Kurulu Başkanlığı
 Hukuk Müşavirliği
 Bakanlık Müşavirleri
 Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği

41. Ana Hizmet Birimleri
 Okulöncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü
 İlköğretim Genel Müdürlüğü
 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
 Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü
 Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü
 Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü
 Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü
 Din Öğretimi Genel Müdürlüğü
 Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü
 Yüksek Öğretim Genel Müdürlüğü
 Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
 Yurtdışı Eğitim Öğretim Genel Müdürlüğü
 Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü
 Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü
 Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü
 Okul içi beden eğitimi, spor ve İzcilik Dairesi Başkanlığı

42. Yardımcı Birimler
 Personel Genel Müdürlüğü
 Yayımlar Dairesi Başkanlığı
 Hizmet içi Eğitim Dairesi Başkanlığı
 İdari ve Mali işler Dairesi Başkanlığı
 Öğretmene Hizmet ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı
 İşletmeler Dairesi Başkanlığı
 Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığı
 Eğitim Araçları ve Donatım Dairesi Başkanlığı
 Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı
 Orta Öğrenim Burs ve Yurtlar Dairesi Başkanlığı
 Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
 Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve
Yaygınlaştırma Fonu Dairesi Başkanlığı
 Savunma Sekreterliği
 Özel Kalem Müdürlüğü

43. 2. MEB Taşra Örgütü
 MEB taşrada her il ve ilçede milli eğitim
müdürlükleri olarak örgütlenmiştir.
 Millî Eğitim Bakanlığı taşrada 81 il ve 924
ilçede örgütlenmiştir.
 Her ilde millî eğitim müdürlüğü; merkez
ilçe hariç her ilçede ilçe millî eğitim
müdürlüğü bulunmaktadır.
 İlçe millî eğitim müdürlükleri görev ve
hizmetleri açısından, il millî eğitim
müdürlüklerine karşı sorumludur.

44.  İl ve ilçe millî eğitim müdürlükleri;
hizmetin özelliklerine göre şubeler,
bürolar ile sürekli kurul ve
komisyonlardan oluşur.

45. Millî eğitim müdürlüklerinin görev
alanları şöyle gruplandırılmıştır;
 1. Yönetim hizmetleri 2 .Personel
hizmetleri 3. Eğitim-öğretim
hizmetleri 4. Bütçe-yatırım
hizmetleri 5. Araştırma-plânlama-
istatistik hizmetleri 6. Teftiş-
rehberlik-soruşturma hizmetleri 7.
Sivil savunma hizmetleri

46. 3.MEB Yurtdışı Örgütü
 Vatandaşlarımızın yoğun olarak
bulundukları ülkelerin
başkentlerinde eğitim müşavirlikleri
ve diğer şehirlerinde ise eğitim
ataşelikleri şeklindedir.

47. Bağlı Kuruluşlar
 Milli eğitim akademisi
 Yüksek öğrenim kredi ve yurtlar
kurumu genel müdürlüğü

48. MEB Örgüt Yapısı İle İlgili Sorunlar
 Örgüt yapısının açık ve katılımcı bir
yapıya sahip olmaması
 Etkili bir planlama anlayışı ve
yapısının kurulamaması
 Bürokratik yapının egemenliğini
sürdürmesi
 Merkez örgütün gereğinden fazla
büyümesi