1. meşrutiyet döneminde eğitim

2. 1. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE EĞİTİMLE İLGİLİ
ÇALIŞMALAR
1870 li yıllarda Osmanlının karşı karşıya kaldığı iç ve dış
sorunlar kendini eğitim alanında da gösterir.
2. Abdülhamit tahta çıkınca ilk iş olarak Islahhanelerin ve
sanayi mekteplerinin de kurucusu olan Mithat Paşa’yı
sadrazam olarak atadı.
1. meşrutiyet döneminde kanuni esasi ile birlikte eğitimde
birtakım yenilikler meydana geldi. fakat 93 Harbi’nin de
etkisiyle bu yenilikler uygulamaya geçirilemedi.

3. KANUN-İ ESASİ’DE YER ALAN
EĞİTİM İLE İLGİLİ MADDELER
15. MADDE: Öğretim işini herkes özgürce yapabilir; ilgili
kanuna uymak şartıyla her Osmanlı vatandaşı genel ve özel
öğretim yapmaya izinlidir.
16. MADDE: ülkedeki çeşitli dinsel inanışlardaki
toplumların din ve inanışlarına ilişkin öğretim yöntemi ve
biçimine dokunulmayacağı ve ülkedeki tüm mekteplerin
devlet denetiminde olduğu, belirtilir.
114. MADDE: Osmanlı bireylerinin tümü için ilköğretim
zorunlu olacak ve bunun ayrıntıları ayrı bir düzenleme ile
belirlenecektir.

4. 1. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE
İLKÖĞRETİM
Bu dönemde çıkarılan bir talimata göre:
İptidaî mekteplere Muallim tayin edileceklerin
Darülmuallimîn-i İptidaî’den Şehadetname almış olmaları
ya da bir sınav sonunda yeterliliklerini kanıtlamış olmaları
ve ayrıca iyi ahlâklı olmaları gerekir.
Aynı talimatta köy okulları 4 yıl olarak belirtilmektedir.

5. İLKÖĞRETİMLERİN GELİRLERİ
Genelde mahalle halkı tarafından karşılanmaktadır.
Var ise Avarız parasından belirli olmayan bir hisse.
Hayırlı işlere vasiyet edilen paralardan hisse.
Verilirse alınacak kurban derisi ve fitre.
Salma.
Öğrencilerden alınan ücretler.

6. 1. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE
ORTAÖĞRETİM
1882-1890 yılları arasında Rüşdiye’yi de içine alan İdadîlerin
yaygın olarak taşrada da açıldığı görülür. Bunlar il
merkezlerinde Rüşdiye ile birlikte 5 yıllık İdadîlerdir.
Bu dönemde İstanbul’da İdadî düzeyinde bir kız okulunun
açıldığı görülür. Batılı bir anlayışla, genel kültür dersleri,
Türkçe, Fransızca, Almanca, İngilizce, Musikî, el ve ev işleri
gibi dersleri programına alan bu okul iki yıl öğretimden
sonra halkın ilgisizliği nedeniyle kapanmakla beraber
kızlara ait orta öğretim alanında önemli bir atılım
sayılmaktadır.

7. 1. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE
YÜKSEK ÖĞRETİM
Darülfünûn 1900’de tekrar açılmıştır. Darülfünûn-ı Şâhâne adıyla
açılan bu kurumun o yıllarda yüksek tahsil çağına gelmiş birçok
gencin yasağa rağmen Avrupa üniversitelerine kaçıp gitmelerini
önlemek için bir tedbir olarak açıldığı anlaşılmaktadır.
1880’de Mekteb-i Hukuk-ı Şâhâne kurulmuştur. Okul Osmanlı
kanunları ve siyasetinin ve hukuk biliminin öğretimiyle
uğraşmıştır.
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne, mezunlarına, öteden beri
yapageldikleri kaymakamlıkların yanında İdadilere öğretmen ve
müdür atanma imkânı da tanınmıştır.
1889’da veteriner yetiştirmek üzere Mülkiye Baytar Mektebi
kurulmuştur.

8. 1. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE
TEKNİK VE MESLEK EĞİTİMİ
Bu dönemde açılan başlıca
mesleki ve teknik okullar;
Sanayi-i Nefise (güzel
sanatlar) Mektebi
Hendese-i Mülkiye Mektebi
(İstanbul Teknik
Üniversitesinin temeli)
Lisan Mektebi
Ticaret Mektebi
Fenn-i Resim ve Mimarî
Mektebi
Bağ ve Aşı Ameliyat Mektebi
Amelî Ziraat Mektepleri
Polis Dershanesi
Aşı Memurları Mektebi
Gümrük Memurları Mektebi
Tüccar Kaptan Mektepleri
Aşiret Mektebi
Çoban Mektebi
Darülhayr-ı Âlî

9. 1. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE
ÖZEL EĞİTİM
Osmanlılarda genel amaçlı ilk özel eğitim kurumu
1889’da dilsiz ve sağırlar için açılan Dilsizler
Mektebi’dir.
Daha sonra Âmâ(körler) Mektebi açılmıştır.

10. BU DÖNEMDE OKULLARDA
UYGULANAN CEZALAR
İhtar ve tembih: Dersini bilmeyen, küçük yaramazlık yapan
öğrenciye öğretmen tarafında yapılan sözlü uyarı.
Tekdir: İhtar ve tembihe rağmen hatalı davranışlarını sürdüren
öğrenciye okul müdürünün odasında yaptığı uyarı.
Tevkif: Daha ağır suç işleyen öğrencinin yemek teneffüsünden
mahrum bırakılıp, ayrılmış bir dershanede yazı yazması cezası.
Alenen tekdir: Tevkif ile yola gelmeyene açıkça yapılan uyarı.
İhbar ve şikâyet: Yukarıdaki cezalara rağmen yola gelmeyen
öğrencilerin velilerine okul müdürünün durumu sözlü ya da
yazılı bildirmesi.
İhraç-ı muvakkat: Öğrencinin 1 haftadan 1 aya kadar okula
alınmaması.
İhraç-ı kati: Öğrencinin okuldan çıkarılması. Cezaların içinde
en ağırları ihraç cezalarıdır.