Tài chính cho nhà quản tri

2/2/2018 Nguyễn Tấn Bình 1
Tài chính cho nhà
quản trị
Trang: 1. Tai lieu so: 1399

Lời bạt của tác giả
✓ Báo cáo tài chính chỉ thể hiện những điều đã
qua, là “hệ quả” của các quyết định quản trị trong
quá khứ;
✓ Quản trị là ra quyết định về tương lai, từ mong
muốn cải thiện quá khứ sao cho tốt đẹp hơn,
thông minh và phù hợp hơn.

Nội dung:
I.Đọc hiểu các báo cáo tài chính
II.Nhận thức vai trò quan trọng của
dòng tiền (cash flows)
III.Thực hành đọc hiểu và phân
tích một số tiêu chí tài chính cơ bản
với Công ty niêm yết HT1

I.
Báo cáo tài chính dưới
góc nhìn của nhà quản trị

Nội dung mục I
▪ Mục tiêu và hoạt động doanh nghiệp
▪ Hoạt động doanh nghiệp và các báo
cáo tài chính
▪ Những hạn chế của các báo cáo tài
chính
▪ Tại sao dòng tiền là quan trọng
▪ Thảo luận thêm về giá trị sổ sách

Mục tiêu và hoạt động
doanh nghiệp

Tổng quát mục tiêu và
hoạt động doanh nghiệp
Tài chính
(ngắn, dài hạn)
Đầu tư
(ngắn, dài hạn)
Kinh doanh
Mục tiêu, chiến lược
doanh nghiệp
TÀI SẢN NỢ + VỐN CHỦ
LÃI, LỖ
• Giàu có hơn
• Sản phẩm, thị trường

8
Mục tiêu công ty
▪ Tối đa hoá giá trị/lợi ích vốn chủ
Nh
▪ ững mâu thuẩn lợi ích nào có
giữa chủ sở hữu và nhà quản lý?
Cơ chế kiểm soát
✓
Thưởng phạt
✓

HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP
Bất kể cơ chế kinh tế - chính trị, ngôn ngữ và
biên giới quốc gia, loại hình sở hữu, lĩnh vực kinh
doanh và quy mô tổ chức lớn nhỏ ra sao, các
doanh nghiệp, thậm chí quốc gia và mỗi gia đình,
cá nhân đều có 03 hoạt động giống hệt như
nhau:
• Hoạt động đầu tư
• Hoạt động tài chính (huy động vốn)
• Hoạt động kinh doanh Trang: 9. Tai lieu so: 1399

HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP (tiếp)
Minh họa từ 03 câu hỏi khởi sự để liên hệ
các hoạt động doanh nghiệp:
• Đầu tư lĩnh vực nào? ra sao?
• Lấy tiền ở đâu để đầu tư?
• Làm thế nào để “giàu có” hơn?

(i) Đầu tư tài sản dài hạn:
• Mua sắm đất đai/máy móc/thiết bị để phục vụ sản
xuất, kinh doanh
• Mua bán chứng khoán mục đích đầu tư
• Cho vay, hùn vốn, liên doanh và đầu tư tài chính dài
hạn khác.
(ii) Đầu tư tài sản ngắn hạn:
• Tồn quỹ tiền mặt (do duy trì thanh khoản)
• Khoản phải thu (do bán chịu)
• Hàng tồn kho (do dự trữ)
Hoạt động đầu tư
(Investing activity)

Hoạt động tài chính
(Financing activity)
Bao gồm:
• Huy động vốn chủ (tùy vào loại hình
sở hữu)
• Rút vốn, chi trả cổ tức, trích lập các quỹ
• Huy động nợ vay
• Hoàn trả nợ vay
• Lãi vay thì sao?

Hoạt động kinh doanh
(Operating activity)
Những hoạt động thường xuyên, cốt lõi: sản
xuất, kinh doanh, dịch vụ của doanh nghiệp
nhằm tìm kiếm lợi nhuận, với mục tiêu “giàu
có hơn” cho vốn chủ (thể hiện ở lợi nhuận giữ
lại):
• Hoạt động sản xuất, chế biến
• Hoạt động mua bán, trao đổi
• Hoạt động cung ứng dịch vụ, tư vấn Trang: 13. Tai lieu so: 1399

Bất kỳ đối tượng nào có liên quan, quyền lợi
hay trách nhiệm đối với doanh nghiệp thảy đều
muốn biết hai thông tin cơ bản:
(1) Tình hình tài chính hiện tại ra sao?
(2) Kết quả kinh doanh thời gian qua như
thế nào?
HAI CÂU HỎI
Thảo luận:
• Những ai liên quan đến doanh nghiệp?
• Muốn biết thông tin để làm gì?

KẾT QUẢ
HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP
THỂ HIỆN QUA
CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH
VÀ CÂU TRẢ LỜI

Giới thiệu các báo cáo tài
chính
(Introduction to Financial
Statements)

Hoạt động đầu tư và Hoạt động tài chính
thể hiện kết quả trên Bảng cân đối
TÀI SẢN
-Tài sản ngắn hạn:
✓ Tiền mặt
✓ Khoản phải thu
✓ Hàng tồn kho
-Tài sản cố định
-Đầu tư dài hạn
NỢ + VỐN CHỦ
-Nợ phải trả:
✓ Vay mượn
✓ Mua chịu
-Vốn chủ:
✓ Vốn góp
✓ Lợi nhuận giữ lại
HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH

Hoạt động kinh doanh
thể hiện kết quả trên Báo cáo thu nhập
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Doanh thu:
(-) Giá vốn hàng bán (chi phí hàng đã bán)
(=) Lợi nhuận gộp
(-) Chi phí kinh doanh (bán hàng, quản lý)
(=) Lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT)
(-) Chi phí lãi vay
(=) Lợi nhuận trước thuế
(-) Thuế thu nhập
(=) Lợi nhuận ròng/Lợi nhuận sau thuế
(-) Chia cổ tức
(=) Lợi nhuận giữ lại

Quan hệ giữa bảng cân đối và
báo cáo thu nhập
Bảng cân đối
kế toán
(31/12/2015)
Bảng cân đối
kế toán
(31/12/2016)
Kết quả kinh doanh
Các lưu ý:
•Lợi nhuận trên báo cáo thu nhập sẽ làm tăng (nếu lãi) hoặc làm
giảm (nếu lỗ) lợi nhuận giữ lại trên bảng cân đối.
•Vì lợi nhuận giữ lại (là của chủ sở hữu) = Doanh thu – Chi phí
Nên có thể nói:
▪ Doanh thu làm tăng vốn chủ sở hữu
▪ Chi phí làm giảm vốn chủ sở hữu

Dòng tiền (dòng tiền mặt thu vào, chi ra)
thể hiện kết quả trên Báo cáo dòng tiền
Mua hàng hóa,
dịch vụ
Hoạt động
kinh doanh
Bán hàng hóa,
dịch vụ
Trả cổ tức, trả
vốn
Bán/thanh lý
tài sản dài hạn
DÒNG THU VÀO
(cash in flows)
DÒNG CHI RA
(cash out flows)
Mua sắm
Hoạt động
đầu tư
Huy động vốn
(vốn chủ, nợ vay)
Hoạt động
tài chính

Tóm tắt dễ nhớ dạng đẳng thức
03 báo cáo tài chính căn bản
Bảng cân đối:
TÀI SẢN = NỢ + VỐN CHỦ
(thể hiện tình hình tài chính tại một thời điểm nhất định, ví dụ:
ngày 31/12/2016)
Báo cáo thu nhập:
DOANH THU - CHI PHÍ = LỢI NHUẬN
(thể hiện kết quả kinh doanh của một thời kỳ, ví dụ: năm 2016)
Báo cáo dòng tiền:
DÒNG TIỀN VÀO – DÒNG TIỀN RA = DÒNG TIỀN RÒNG
(thể hiện dòng tiền của một thời kỳ, ví dụ: năm 2016) Trang: 21. Tai lieu so: 1399

Báo cáo tài chính dưới góc nhìn
của nhà quản trị (hay là các hạn
chế của chúng khi sử dụng trong phân
tích, đánh giá tình hình tài chính và kết
quả kinh doanh)

Hạn chế của bảng cân đối
• Giá trị ghi trên bảng cân đối ghi theo giá gốc
ban đầu, là giá trị sổ sách (BV: book value)
• Bảng cân đối thể hiện tình hình đã qua,
trong khi các nhà quản trị lại hướng đến tương
lai.
• Giá trị trên bảng cân đối là tại một thời điểm
– không cho biết dòng chảy nguồn lực trong hoạt động đầu tư,
hoạt động tài chính trong suốt một thời kỳ,
– cũng không cho biết tiền từ đâu đến và tiền đã đi về đâu
[nguồn tạo ra tiền và cách sử dụng tiền]

Hạn chế của báo cáo thu nhập
Doanh thu và chi phí được ghi nhận theo nguyên tắc
•
thực tế phát sinh” (accrual) và nguyên tắc phù hợp
(matching), do đó không cho biết dòng tiền mặt thu
vào, chi ra trong kỳ.
Doanh thu ghi nhận khi hàng hóa, dịch vụ đã chuyển giao cho
–
khách hàng (cho dù đã thu tiền mặt hay bán thiếu chịu)
Chi phí được ghi nhận
– “phù hợp” với doanh thu trong kỳ (cho
dù đã chi tiền hay không)
Lợi nhuận báo cáo có thể bị bóp méo (thổi phồng hoặc
•
che dấu) bởi nguyên tắc và quan điểm của kế toán.
Thảo luận về:
•
Phương pháp kế toán hàng tồn kho, khấu hao, phân bổ chi phí
•
Hiểu cho đúng
• vai trò của chi phí khấu hao

Hạn chế của báo cáo thu nhập (tiếp)
• Từ các nguyên tắc kế toán trên, doanh nghiệp có
lãi nhưng không có tiền, và ngược lại.
• Doanh nghiệp có lãi nhưng không có gì đảm bảo
rằng nó không bị phá sản nếu không đủ tiền để trả
lương, trả nợ khi đáo hạn hoặc để tái sản xuất,
• Vấn đề “lãi giả, lỗ thật” và ngược lại
• Một số trường hợp điển hình:
– Enron, Lehman Brothers
– Ngân hàng thương mại VN

Tại sao dòng tiền là quan trọng?
Nguyen Tan Binh/Fraser
Lehman Brothers Holding Inc. (triệu USD)
(đến 30/11)
Năm 2007 2006 2005
Lợi nhuận ròng 4,192 4,007 3,260
Ngân lưu từ hoạt động kinh doanh (45,595) (36,376) (12,205)
Ngân lưu từ hoạt động đầu tư (1,698) (792) (447)
Ngân lưu từ hoạt động tài chính 48,592 38,255 12,112
Báo cáo lợi nhuận tăng đều qua các năm.
•
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh ngày càng âm.
•
Phải huy động từ nợ vay ngày càng tăng.
•
Công ty phá sản vào năm
• 2008, một trong những điểm khởi
đầu cuộc khủng hoảng tài chính – kinh tế thế giới.

Tại sao dòng tiền là quan trọng (tiếp)?
• Lợi nhuận và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh chênh lệch
chủ yếu do điều chỉnh khấu hao (xem tiếp phần sau).
• Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh đáp ứng cho đầu tư.
• Công ty vẫn tiếp tục huy động vốn cho hoạt động đầu tư
quá lớn vào 2 năm này.
SPC (tỷ đồng VN), đến 31/12
Tóm tắt: 2015 2014
Lợi nhuận trước thuế 434 467
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh 3,441 2,853
Dòng tiền từ hoạt động đầu tư (3,949) (4,326)
Dòng tiền từ hoạt động tài chính 314 1,897

Năm
• 2016, Công ty có lãi (231) nhưng dòng tiền từ hoạt
động kinh doanh âm; vẫn tiếp tục đầu tư (912); bù đắp
bằng khoản huy động tài chính (722)
Dự báo năm
• 2017, dòng tiền từ hoạt động kinh doanh
dương, dùng chi trả nợ.
Sagri, đơn vị tính: tỷ đồng 2015 2016
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh 168 (98)
Dòng tiền từ hoạt động đầu tư (396) (912)
Dòng tiền từ hoạt động tài chính 25 722

• Lợi nhuận và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh trong 2 năm
tương đồng; Kiểm soát tốt vốn lưu động; Riêng năm 2015, chênh
lệch giữa dòng tiền từ hoạt động kinh doanh và lợi nhuận (1447 so
với 1041 tỷ đồng) là do điều chỉnh khấu hao khá lớn trong năm và
các thay đổi trong vốn lưu động theo chiều hướng tốt.
• Dòng tiền “dư” từ hoạt động kinh doanh trong cả 2 năm dùng để
đầu tư một phần nhỏ, phần còn lại dùng trả nợ.
Hà Tiên 1
Báo cáo dòng tiền (tỷ đồng) 2015 2016
Lợi nhuận trước thuế 1,042 1,019
(I). Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh 1,447 1,016
(II). Dòng tiền từ hoạt động đầu tư (116) (92)
(III). Dòng tiền từ hoạt động tài chính (1,205) (784)

Thảo luận thêm về giá trị sổ sách
Giá trị sổ sách (book value) thường xa rời với:
Giá
• trị thanh lý (liquidation value)
Giá
• trị thay thế hiện tại (replacement value)
Giá trị
• thị trường (MV: market value)
Giá
• trị đang hoạt động (going - concern value)
Một vài thảo luận:
• Giá một chiếc laptop của Viện Leadman
• Giá một phần mềm IT
• Giá một vườn cây cao su
• Giá cây cầu PM đang thu phí
• Giá Bệnh viện BD; Trường Đại học AG đang hoạt động

II.
Phân tích dòng tiền
(Cash flows analysis)

Nội dung mục II:
▪ Mục đích báo cáo dòng tiền (ngân lưu)
▪ Giới thiệu dòng tiền
▪ Phương trình tiền mặt
▪ Phương pháp “2 ngón tay” dành cho
CEO ít thời gian
▪ Báo cáo nguồn tiền và sử dụng tiền
▪ Báo cáo dòng tiền
▪ Phân tích dòng tiền Trang: 32. Tai lieu so: 1399

Mục đích của báo
cáo dòng tiền

Tại sao phải là báo cáo dòng tiền?
Cung cấp thêm nhiều thông tin rất quan
trọng mà bảng cân đối và báo cáo thu
nhập không thể:
• Bảng cân đối chỉ thể hiện giá trị tài sản
và tình hình tài chính tại một ngày cụ thể
(tính thời điểm)
✓ Làm sao biết được trong kỳ kinh doanh, doanh
nghiệp đã chi mua sắm (thu bán thanh lý) bao
nhiêu đối với tài sản cố định?
✓ Làm sao biết được trong kỳ kinh doanh, doanh
nghiệp đã từng đi vay (trả nợ vay) bao nhiêu?
Dòng
chảy
của
nguồn
lực

Tại sao phải là báo cáo dòng tiền?
Cung cấp thêm nhiều thông tin rất quan trọng mà
bảng cân đối và báo cáo thu nhập không
thể:
• Báo cáo thu nhập được thiết lập theo nguyên
tắc kế toán thực tế phát sinh (accrual), chứ
không phải theo tiền mặt (cash).
✓ Tại sao có lãi mà không có tiền, và ngược lại?
✓ Làm sao giải thích sự thay đổi (tăng, giảm) trong tồn
quỹ tiền mặt giữa cuối kỳ và đầu kỳ.
Dòng
chảy
của
tiền
mặt

Mục đích tổng quát
• Giải thích sự thay đổi trong tồn quỹ tiền mặt (giữa
số cuối kỳ và đầu kỳ)
• Giải thích nguồn tiền mặt đã được tạo ra bằng
cách nào và đã được chi tiêu như thế nào trong kỳ
kinh doanh đã qua;
• Chỉ ra quan hệ giữa Lợi nhuận và Dòng tiền
• Đánh giá khả năng trả nợ đúng hạn;
– Những thông tin này sẽ rất hữu ích cho những người ra
quyết định (nhà quản trị, nhà cho vay, các cổ đông, các
nhà đầu tư, v.v…) trong việc dự đoán dòng tiền trong
tương lai.

Quy định báo cáo dòng tiền ở các nước
• Yêu cầu bắt buộc
– Mỹ, Anh, Pháp
• Không bắt buộc
– Đức
• Bắt buộc một số loại công ty
– Nhật
• Việt Nam?

Giới thiệu dòng tiền

Dòng tiền (dòng tiền mặt thu vào, chi ra)
thể hiện kết quả trên Báo cáo dòng tiền
Mua hàng hóa,
dịch vụ
Hoạt động
kinh doanh
Bán hàng hóa,
dịch vụ
Trả cổ tức, trả
vốn
Bán/thanh lý
DÒNG THU VÀO
(cash in flows)
DÒNG CHI RA
(cash out flows)
Mua sắm
Hoạt động
đầu tư
Huy động vốn
(vốn chủ, nợ vay)
Hoạt động
tài chính

Hoạt động nào cũng liên quan đến TIỀN
• Hoạt động kinh doanh:
– Thu tiền bán hàng, cung cấp dịch vụ, thu khác
– Chi tiền mua hàng, chi trả dịch vụ, chi phí quản lý
• Hoạt động đầu tư:
– Chi mua sắm tài sản, chi đầu tư chứng khoán, chi hùn vốn,
liên doanh, chi đầu tư bất động sản.
– Thu do bán thanh lý tài sản, bán thu hồi đầu tư
• Hoạt động tài chính (huy động vốn):
– Thu do đi vay, góp vốn (tăng nguồn vốn)
– Chi trả nợ, trả lại vốn (giảm nguồn vốn)
– Chi trả cổ tức (một cách trả lại vốn cho cổ đông)

Công ty Cửu Long
Bảng cân đối, ngày 31/12
TÀI SẢN 2015 2016 NỢ VÀ VỐN CHỦ 2015 2016
Tiền mặt 200 2 Vay ngân hàng 250 130
Khoản phải thu 100 458 Khoản phải trả 152 140
Hàng tồn kho 220 550 Cộng nợ ngắn hạn 402 270
Cộng tài sản ngắn hạn 520 1.010 Vốn chủ :
Tài sản cố định: Vốn góp 800 1.028
Giá gốc 1000 970 Lợi nhuận giữ lại 238 562
Khấu hao (tích lũy) (80) (120) Cộng vốn chủ 1.038 1.590
Tổng tài sản 1.440 1.860 Tổng Nợ và Vốn chủ 1.440 1.860
Notes: Thanh lý tài sản cố định có giá gốc: 30, đã khấu hao: 10, giá bán: 20)

Công ty Cửu Long
Báo cáo thu nhập, đến ngày 31/12
2015 2016
Doanh thu 7,000 7,500
(-) Giá vốn hàng bán 5,800 6,100
(=) Lợi nhuận gộp 1,200 1,400
(-) Chi phí bán hàng, quản lý 800 825
(=) Lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao 400 575
(-) Chi phí khấu hao 50 50
(=) Lợi nhuận trước thuế và lãi vay 350 525
(-) Chi phí lãi vay 38 53
(=) Lợi nhuận trước thuế 312 472
(-) Thuế thu nhập 78 118
(=) Lợi nhuận ròng 234 354
Notes: Trong năm 2016, chia cổ tức 30.

Chu kỳ sản xuất và dòng tiền
Tài sản cố định
(Đầu tư) (Khấu hao)
Tiền mặt
Hàng tồn kho
(Sản xuất) (Bán hàng thu tiền mặt)
Khoản phải thu
(Bán chịu)
(Thu nợ)

Dòng tiền
• Những hình ảnh dễ hiểu về dòng tiền
• Phân biệt dòng tiền (Cash Flows) và
tồn quỹ tiền mặt (Cash Balance).
– Như dòng sông với con nước lớn ròng
• Dòng tiền từ các khoản tài sản
• Dòng tiền từ các khoản nợ và vốn chủ

Phương trình tiền mặt

Tài sản = Nợ + Vốn chủ
 Tài sản ngắn hạn + Tài sản dài hạn = Nợ + Vốn chủ
Tiền mặt + Khoản phải thu + Hàng tồn kho = Nợ +
Vốn chủ - Tài sản dài hạn
Tiền mặt = Nợ + Vốn chủ - Tài sản dài hạn - Khoản
phải thu - Hàng tồn kho
Kết luận:
✓ Một thay đổi trong Tài sản sẽ làm thay đổi ngược
chiều với Tiền mặt.
✓ Một thay đổi trong Nợ hoặc Vốn chủ sẽ làm thay đổi
cùng chiều với Tiền mặt.
Phương trình tiền mặt
(từ đẳng thức căn bản, tách ra, chuyển vế và đổi dấu)

Dù bận bịu (busy) đến đâu, các Giám đốc (business man) hãy dành
“30 giây” với “2 ngón tay” lướt nhanh qua Bảng cân đối, để:
Biết
 tiền từ đâu đến và tiền đi về đâu;
Ra
 quyết định quản trị tài chính (thông qua quyết định chính
sách kinh doanh) phù hợp với tình hình hoạt động và môi trường
kinh doanh hiện tại (lúc tăng trưởng, khi suy thoái).
Và hãy luôn nhớ rằng:
Báo cáo tài chính thể hiện
 những điều đã qua, là “hệ quả” của
các quyết định quản trị trong quá khứ;
QUẢN TRỊ LÀ
 RA QUYẾT ĐỊNH CHO TƯƠNG LAI, từ mong
muốn cải thiện quá khứ sao cho tốt đẹp hơn, phù hợp hơn.
Phương pháp “2 ngón tay” (Robert Higgins)
còn gọi là phương pháp “30 giây” dành
cho các Giám đốc ít thời gian !

Tiền từ đâu đến và đi về đâu?
2015 2016 Thay đổi Ngân lưu
Tiền mặt 200 2 -198 -198
Khoản phải thu 100 458 358 -358
Hàng tồn kho 220 550 330 -330
Tài sản cố định, ròng 920 850 -70 70
Vay ngân hàng 250 130 -120 -120
Khoản phải trả 152 140 -12 -12
Vốn góp của chủ 800 1028 228 228
Lợi nhuận giữ lại 238 562 324 324
TÀI SẢN
NỢ VÀ VỐN CHỦ
Công ty Cửu Long
Chỉ như là một bộ sưu tập các dấu “+” và dấu “-”

Báo cáo nguồn tiền và cách sử dụng tiền
SỬ DỤNG TIỀN
Tăng trong khoản phải thu: 358
Tăng trong hàng tồn kho: 330
Giảm trong nợ vay ngân hàng: 120
Giảm trong khoản phải trả: 12
Tổng cộng: 820
Công ty Cửu Long 2016
NGUỒN TIỀN
Giảm trong tài sản cố định: 70
Tăng trong vốn chủ sở hữu: 228
Tăng trong lợi nhuận giữ lại: 324
Giảm trong tiền mặt tồn quỹ: 198
Tổng cộng: 820
Bộ sưu tập các dấu “+” và dấu “-”
2015 2016 Thay đổi Ngân lưu
Tiền mặt 200 2 -198 -198
Khoản phải thu 100 458 358 -358
Hàng tồn kho 220 550 330 -330
Tài sản cố định, ròng 920 850 -70 70
Vay ngân hàng 250 130 -120 -120
Khoản phải trả 152 140 -12 -12
Vốn chủ sở hữu 800 1028 228 228
Lợi nhuận giữ lại 238 562 324 324
TÀI SẢN
NỢ & VỐN CHỦ
Công ty Cửu Long

I. HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Lợi nhuận ròng 354
Điều chỉnh khấu hao 50
Điều chỉnh thay đổi trong vốn lưu động:
Tăng trong các khoản phải thu -358
Tăng trong hàng hóa tồn kho -330
Giảm trong các khoản phải trả -12
Dòng tiền ròng từ hoạt động kinh doanh -296
II. HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ
Thanh lý tài sản cố định 20
Dòng tiền ròng từ hoạt động đầu tư 20
III. HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH
Vay ngân hàng -120
Vốn chủ sở hữu 228
Chia cổ tức -30
Dòng tiền ròng từ hoạt động tài chính 78
TỔNG DÒNG TIỀN RÒNG (=I+II+III) -198
Đối chiếu:
Tồn quỹ đầu kỳ 200
Tồn quỹ cuối kỳ: 2
Công
ty
Cửu
Long
BÁO
CÁO
DÒNG
TIỀN
(Phương
pháp
gián
tiếp)

MỘT LẦN NỮA, LƯU Ý VỀ KHẤU HAO
Khấu hao không phải là dòng thu, chi tiền mặt  không ảnh
hưởng trực tiếp đến dòng tiền
Minh hoạ bên dưới cho thấy:
Các mức khấu hao khác nhau làm ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng
nhưng không ảnh hưởng đến dòng tiền ròng.
Doanh thu (tiền mặt) 1000 1000 1000 1000
(-) Chi phí (tiền mặt) 600 600 600 600
(-) Khấu hao 0 300 400 500
(=) Lợi nhuận ròng 400 100 0 (100)
Dòng tiền ròng
(= Lợi nhuận ròng + khấu hao)
400 400 400 400

Phân tích tổng quát
báo cáo dòng tiền

Báo cáo dòng tiền cho biết doanh nghiệp
đang ở giai đoạn phát triển nào?
Dòng tiền từ các hoạt động Cty A Cty B Cty C
Hoạt động kinh doanh (10) 12 22
Hoạt động đầu tư (40) (20) (12)
Hoạt động tài chính 50 8 (10)
Thay đổi trong tồn quỹ
(giả định, tồn quỹ cuối kỳ = đầu kỳ)
0 0 0

Một số gợi ý thảo luận:
Công ty A: doanh nghiệp mới, đang phát triển nhanh, hoạt động
chưa có lãi, khoản phải thu và hàng tồn kho cao. Để duy trì sự
phát triển phải đầu tư tài sản và phải huy động vốn từ bên ngoài.
Công ty B: vẫn là doanh nghiệp đang phát triển, hoạt động có
hiệu quả nhưng tốc độ chậm lại. Vẫn còn phải đầu tư và cần đến
nguồn huy động vốn.
Công ty C: doanh nghiệp trưởng thành, ổn định. Ngân lưu từ
hoạt động kinh doanh lành mạnh, thu về nhiều hơn nhu cầu đầu
tư. Và công ty đã dùng nó chi trả nợ, chia cổ tức
Báo cáo dòng tiền cho biết doanh nghiệp
đang ở giai đoạn phát triển nào?

Microsoft Corporation, Báo cáo ngân lưu (triệu đô-la)
(kết thúc đến 30/6) 20X1 20X2 20X3
Lợi nhuận ròng 7,346 7,829 9,993
Khấu hao 1,536 1,084 1,439
Điều chỉnh trong vốn lưu động 4,540 5,596 4,365
Ngân lưu từ hoạt động kinh doanh 13,422 14,509 15,797
Ngân lưu từ hoạt động tài chính (5,586) (4,572) (5,223)
Ngân lưu từ hoạt động đầu tư (8,734) (10,845) (7,213)
Tổng ngân lưu ròng (898) (908) 3,361
Thay đổi tỉ giá hối đoái (26) 2 61
Tiền mặt đầu kỳ 4,846 3,922 3,016
Tiền mặt cuối kỳ 3,922 3,016 6,438

IBM, Báo cáo ngân lưu (triệu đô-la)
(kết thúc đến 31/12)
20X1 20X2 20X3
Lợi nhuận ròng 10.418 9.492 7.934
Khấu hao tài sản hữu hình 4.038 3.907 4.147
Khấu hao tài sản vô hình 1.163 1.076 1.049
Điều chỉnh thay đổi trong vốn lưu động 475 544 1.784
Ngân lưu ròng hoạt động kinh doanh 16.094 15.019 14.914
Ngân lưu ròng từ hoạt động đầu tư (4.675) (11.549) (4.423)
Ngân lưu ròng từ hoạt động tài chính (4.744) (8.217) (7.187)
Thay đổi tỉ giá hối đoái 294 201 (789)
Tổng ngân lưu ròng 6.969 (4.546) 2.515

BÁO CÁO DÒNG TIỀN
• Năm 2016, Công ty có lãi (231) nhưng dòng tiền từ hoạt
động kinh doanh âm; vẫn tiếp tục đầu tư (912); bù đắp
bằng khoản huy động tài chính (722)
• Dự báo năm 2017, dòng tiền từ hoạt động kinh doanh
dương, dùng chi trả nợ.
Sagri, đơn vị tính: tỷ đồng 2015 2016
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh 168 (98)
Dòng tiền từ hoạt động đầu tư (396) (912)
Dòng tiền từ hoạt động tài chính 25 722

Thảo luận, phân tích
Lợi nhuận và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh trong
• 2 năm
tương đồng; Kiểm soát tốt vốn lưu động; Riêng năm 2015, chênh
lệch giữa dòng tiền từ hoạt động kinh doanh và lợi nhuận (1447 so
với 1041 tỷ đồng) là do điều chỉnh khấu hao khá lớn trong năm và
các thay đổi trong vốn lưu động theo chiều hướng tốt.
Dòng tiền
• “dư” từ hoạt động kinh doanh trong cả 2 năm dùng để
đầu tư một phần nhỏ và phần lớn dùng để trả nợ.
Hà Tiên 1

III.
Thực hành đọc hiểu và phân
tích tổng quát báo cáo tài chính
của Công ty HT1

Nội dung mục III:
▪ Đọc bảng cân đối và quan tâm đến
cơ cấu tài sản và cấu trúc tài chính
▪ Đọc báo cáo thu nhập và nhấn
mạnh đến gánh nặng lãi vay
▪ Phân tích dòng tiền từ 3 hoạt động
và mối quan hệ giữa chúng
▪ Phân tích một số chỉ tiêu tài chính
cơ bản

HT1 – Bảng cân đối
Bảng cân đối, đơn vị tính: tỷ đồng
TÀI SẢN 2015 2016
TÀI SẢN NGẮN HẠN
Tiền mặt 353 493
Các khoản phải thu 387 455
Hàng tồn kho 633 797
Tài sản ngắn hạn khác 14 15
Cộng tài sản ngắn hạn 1,387 1,761
TÀI SẢN DÀI HẠN
Tài sản cố định 9,248 8,627
Tài sản dài hạn khác 1,353 1,393
Cộng tài sản dài hạn 10,601 10,020
TỔNG CỘNG TÀI SẢN 11,988 11,781
NỢ VÀ VỐN CHỦ
Nợ ngắn hạn 3,067 3,065
Nợ dài hạn 4,423 3,521
Cộng nợ 7,490 6,586
Vốn chủ sở hữu
Vốn đầu tư và các quỹ 3,450 4,123
Lợi nhuận giữ lại 1,048 1,071
Cộng vốn chủ 4,498 5,195
TỔNG NỢ VÀ VỐN CHỦ 11,988 11,781

HT1 – Báo cáo thu nhập
Mặc dù doanh thu tăng nhưng do Giá vốn hàng bán (chi phí sản xuất) và Chi
phí bán hàng tăng nên Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh 2016 giảm so với
năm trước.
Báo cáo thu nhập, đơn vị tính: tỷ đồng
2015 2016
Doanh thu 7,609 8,237
Giá vốn hàng bán 5,895 6,613
Lợi nhuận gộp 1,714 1,624
Chi phí bán hàng 93 138
Chi phí quản lý 255 213
Chi phí tài chính 365 299
Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh 1,001 975
Lợi nhuận khác 42 44
Thuế thu nhập doanh nghiệp 232 210
Lợi nhuận sau thuế (ròng) 811 809

HT1 – Báo cáo dòng tiền
• Lợi nhuận và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh trong 2 năm tương đồng; Kiểm soát tốt vốn lưu
động; Riêng năm 2015, chênh lệch giữa dòng tiền từ hoạt động kinh doanh và lợi nhuận (1447 so với
1041 tỷ đồng) là do điều chỉnh khấu hao khá lớn trong năm và các thay đổi trong vốn lưu động theo
chiều hướng tốt.
• Dòng tiền “dư” từ hoạt động kinh doanh trong cả 2 năm dùng để đầu tư một phần và trả nợ.
Điều chỉnh khấu hao 619 678
Điều chỉnh thay đổi trong vốn lưu động:
Các khoản phải thu (68)
Hàng tồn kho (164)
Các khoản phải trả (2)
Khác (447)
Tổng dòng tiền ròng (=I+II+III) 126 140
Tồn quỹ đầu năm 353
Tồn quỹ cuối năm 493
Test 140

HT1 – Một số chỉ tiêu tài chính
• Về mặt lý thuyết, cả 2 năm 2015, 2016
cho thấy công ty thiếu khả năng trả nợ
ngắn hạn (Hệ số < 1)
• Tuy nhiên về khía cạnh quản lý vốn lưu
động, hệ số cho thấy công ty duy trì
triết lý “vốn lưu động âm” khá tốt
• Thảo luận sâu hơn trên lớp
2015 2016
Khả năng trả nợ ngắn hạn (lần) 0.45 0.57
Vốn lưu động (tỷ đồng) (1,680) (1,304)

Số ngày tồn kho (bình quân) và các khoản
phải thu duy trì ổn định, nhưng với khoản
phải trả thì rất cao, dẫn đến vòng lưu
chuyển “rất hiệu quả” đứng về mặt quản lý
vốn lưu động (số âm).
Thảo luận?
Năm 2015 2016
Hiệu quả hoạt động
Số ngày tồn kho 39 44
Số ngày thu tiền 19 20
Số ngày trả tiền 185 192
Vòng lưu chuyển tiền (ngày) (127) (128)
Vòng quay tài sản (lần) 0.6 0.7

• ROS và ROA ổn định qua 2 năm.
• ROE giảm là do đòn bẩy tài chính
năm 2016 (2,3 lần) thấp hơn năm
2015 (2,7 lần)
Năm 2015 2016
Khả năng sinh lời
ROS (Lợi nhuận ròng/Doanh thu) 10.7% 9.8%
ROA (Lợi nhuận ròng/Tài sản) 6.8% 6.9%
ROE (Lợi nhuận ròng/Vốn chủ) 18.0% 15.6%
Test DuPont cho ROE 18.0% 15.6%

Cấu trúc tài chính “bình thường” (tiếp
tục so sánh ngành).
So với ngành (Mỹ):
Nợ/Tài sản: 21%; Vốn chủ: 79%
(số liệu 2017, Damodaran)
Năm 2015 2016
Cấu trúc tài chính
Nợ/ Tài sản 62% 56%
Vốn chủ/ Tài sản 38% 44%
Nợ/ Vốn chủ (lần) 1.7 1.3
Tài sản/ Vốn chủ (lần) 2.7 2.3
(đòn bẩy tài chính)
Bình quân ngành (Mỹ) Vốn chủ Nợ
Building Materials, 2017 79% 21%

Tài liệu tham khảo thêm
Cùng một tác giả: Nguyễn Tấn Bình
Quản trị tài chính
▪ NXB Đại học Quốc gia Tp.HCM, 2003; NXB Thống kê, tái bản lần 8, 2013.
Tài chính – kế toán dành cho nhà quản trị
▪ NXB Đại học Kinh tế, tái bản lần 5, 2015

Tài chính cho nhà quản tri

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

Similar to Tài chính cho nhà quản tri

Similar to Tài chính cho nhà quản tri (20)

More from KimV21

More from KimV21 (14)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Tài chính cho nhà quản tri