ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า บริเวณแนวเชื่อมต่อผืนป่าเพื่ออนุรักษ์ ความหลากหลายทางชีวภาพ ระหว่างพื้นที่อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวง อุทยานแห่งชาติเขาค้อ และเขตห้ามล่าสัตว์ป่าวังโป่ง – ชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ์

1. ทรัพยากรปาไมและสัตวปา บริเวณแนวเชื่อมตอผืนปาเพื่ออนุรักษ
ี  ื้ ี่  ิ ความหลากหลายทางชีวภาพ ระหวางพืนทีอุทยานแหงชาติทุงแสลงหลวง
อุทยานแหงชาติเขาคอ และเขตหามลาสัตวปาวังโปง – ชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ
โดย
คมเชษฐา จรงพันธคมเชษฐา จรุงพนธ
ศูนยนวัตกรรมอุทยานแหงชาติและพื้นที่คุมครอง จังหวัดพิษณุโลก

2. บทนําบทนา
1. เปนแนวความคิดที่ตองการใหกระบวนการจัดการกลุมปาในเชิงนิเวศมีการเชื่อมตอกัน
2. ชวยใหกระบวนการของระบบนิเวศปาไมมีความสมบรณ. ส ู ณ
3. สงเสริมใหมีการแพรกระจายพันธุของสัตวปา และพืชพรรณ
4 สัตวปามีโอกาสแพรพันธไปยังพื้นที่ปาที่หางไกลออกไป4. สตวปามโอกาสแพรพนธุไปยงพนทปาทหางไกลออกไป

3. วัตถุประสงคุ
เพื่อศึกษาศักยภาพทรัพยากรปาไม และสัตวปา ของพื้นที่แนวเชื่อมตอเพอศกษาศกยภาพทรพยากรปาไม และสตวปา ของพนทแนวเชอมตอ
ผืนปา เพื่ออนุรักษความหลากหลายทางชีวภาพ ระหวางพื้นที่อุทยานแหงชาติ
     ั ป ั โปทุงแสลงหลวง อุทยานแหงชาติเขาคอ และเขตหามลาสัตวปาวังโปง – ชนแดน
จังหวัดเพชรบูรณ สูการจัดการพื้นที่อนุรักษอยางยั่งยืน

4. วิธีการศึกษา : 1 สถานที่ศึกษาวธการศกษา : 1. สถานทศกษา
บริเวณแนวเชื่อมตอผืนปาเพื่ออนุรักษความหลากหลายทางชีวภาพ
 ื้ ี่ระหวางพืนที
อุทยานแหงชาติทุงแสลงหลวง
อุทยานแหงชาติเขาคอ จังหวัดเพชรบูรณ
เขตหามลาสัตวปาวังโปง – ชนแดน

5. วิธีการศึกษา : 1. สถานที่ศึกษา

6. วิธีการศึกษา : 1. สถานที่ศึกษา
กลุมปาภูเมี่ยง-ภูทอง

7. วิธีการศึกษา : 1. สถานที่ศึกษา
ขอบเขตพื้นที่ศึกษา = 20,590.052 ไร

8. วิธีการศึกษา : 1. สถานที่ศึกษา
ระดับความสูง ประมาณ 800 – 1,000 เมตร จากระดับน้ําทะเลปานกลาง

9. วิธีการศึกษา : 1. สถานที่ศึกษา

10. วิธีการศึกษา : 2. การเก็บขอมูล
2.1 การศึกษาดานทรัพยากรปาไม
วางแปลงตัวอยางชั่วคราว : ขนาด 30 x 60 ม.
ิ ป ิ  ิ ั ปชนิดปา : ดิบแลง พิกัดมุมแปลง 0696451 E 1821568 N
ในพื้นที่ : อุทยานแหงชาติทุงแสลงหลวง ต.หนองแมนา อ.เขาคอ จ.เพชรบูรณ

11. วิธีการศึกษา : 2. การเก็บขอมูลู
1. ไมยืนตน (tree) gbh. ตั้งแต 13.5 ซม. ขึ้นไป ที่ความสูงลําตน
มากกวา 1.30 ม. วัดมิติตางๆ ของตนไม ในแปลงยอย 10 x 10 ม.
ไดแก ความโตที่ระดับอก ( bh) ความสงถึงกิ่งแรก ความสงทั้งหมดไดแก ความโตทระดบอก (gbh) ความสูงถงกงแรก ความสูงทงหมด
ความกวางของเรือนยอด ชนิดไม และพิกัดตําแหนงตนไม
2. ไมหนุม (sapling) gbh. ต่ํากวา 13.5 ซม. มีความสูงมากกวา 1.30 ม.
โดยทําการตรวจนับ ชนิดและจํานวนที่ปรากฏ ในแปลงขนาด 4 x 4 ม.โดยทาการตรวจนบ ชนดและจานวนทปรากฏ ในแปลงขนาด 4 x 4 ม.
ของแตละแปลงยอย
3. กลาไม (seedling) นับชนิด และจํานวนที่ปรากฏในแปลง
ขนาด 1 x 1 ม. ของแตละแปลงยอย

12. วิธีการศึกษา : 2. การเก็บขอมูล
2.2 การศึกษาดานทรัพยากรสัตวปา
  ํ ํ  ิ ิ ื ใ สรางแนวเสนสํารวจ (Transect survey) : จํานวน 8 แนว ตามเสนกริด : ทิศเหนือ – ใต
แตละแนวหางกัน : 1 กม. รวมระยะทาง : ประมาณ 48 กม.

13. วิธีการศึกษา : 2. การเก็บขอมูล

14. วิธีการศึกษา : 2. การเก็บขอมูล

15. วิธีการศึกษา : 2. การเก็บขอมูล
กลุมที่ 1 สัตวเลี้ยงลูกดวยนม
1 สํารวจโดยตรง (Di t th d) จากการสังเกตเห็นตัวสัตวในพื้นที่โดยตรง1. สารวจโดยตรง (Direct method) จากการสงเกตเหนตวสตวในพนทโดยตรง
2. สํารวจทางออม (Indirect method) จากการจําแนกรอยรอยที่ปรากฏของสัตวปา (Tracks and signs
identification) เชน รอยตีน กองมูล รองรอยการหาอาหาร
3. บันทึกตําแหนงที่พบตัวหรือรองรอยของสัตวปา และปจจัยแวดลอมตางๆ
 ี่กลุมที 2 นก
1. สํารวจโดยอาศัยการพบเห็นตัวโดยตรง และการจําแนกจากเสียงรอง ตามแนวเสนสํารวจที่วางไว
โดยวิธีการ ใชแนวเสนตรง (Line transect) ในพื้นที่โดยวธการ ใชแนวเสนตรง (Line transect) ในพนท
2. บันทึกตําแหนงที่พบตัวหรือเสียงรอง และปจจัยแวดลอมตางๆ
กลุมที่ 3 และ 4 สัตวสะเทินน้ําสะเทินบกและสัตวเลื้อยคลาน
1. สํารวจโดยอาศัยการพบเห็นโดยตรง ตามแนวเสนสํารวจที่วางไวและบริเวณอื่นๆ ในพื้นที่1. สารวจโดยอาศยการพบเหนโดยตรง ตามแนวเสนสารวจทวางไวและบรเวณอนๆ ในพนท
2. บันทึกตําแหนงที่พบตัว และปจจัยแวดลอมตางๆ

16. วิธีการศึกษา : 3. การวิเคราะหขอมูล
3.1 การศึกษาดานทรัพยากรปาไม : ตามวิธีการของ ธรรมนูญ (2555)
ดอกรักและอุทิศ (2552) และ ชิงชัย (2546)
2 การกระจาย 3 การปกคลม
1. เรือนยอดดานตั้ง
2. การกระจาย
ของตนไม
3. การปกคลุม
เรือนยอด
4. ความหนาแนน/
จํานวนตนไม5. ปริมาตรไม6. พื้นที่หนาตัด จานวนตนไม
7. ดัชนีความสําคัญ
8. ดัชนีความ
หลากหลาย
9. มวลชีวภาพ
และการกักเก็บ
ของชนิดพันธุ คารบอน

17. 1. การวิเคราะหโครงสรางทางดานตั้ง
การเขียนภาพวาดโครงสราง (Profile diagram) มุมมองดานหนา (front view) และมุมมอง
 ( )   ี่ ดานบน (top view) ดวยมาตราสวนทีถูกตอง

18. 2. การกระจายของตนไม
ตําแหนงของตนไม เฉพาะที่เปนไมยืนตน (tree) ที่ปรากฏในแปลงตัวอยาง

19. 3. การปกคลุมเรือนยอด
การสรางแบบจําลองเรือนยอด ในภาพของ Top View ของโครงสรางปา ทําใหเห็นการปกคลุมพื้นที่
เรือนยอดไมแตละตน หรือแตละกลุม

20. 4. ความหนาแนน / จํานวนตนไม
จํานวนตนไม (N, ตนตอเฮกตาร) เทียบเปนหนวยตอเฮกตาร
N = จํานวนตนไมในแปลงตัวอยาง x 10,000
1,800
พื้นที่แปลงตัวอยาง ขนาด 30 x 60 ม. = 1,800 ตร.ม.,
1 เฮกตาร = 10,000 ตร.ม.

21. 5. ปริมาตรไม (volume)
1) ปริมาตรไมรายตน (Vi ลบ ม )1) ปรมาตรไมรายตน (Vi, ลบ.ม.)
ln (V) = ln (2.110246) + 2.233056 ln (dbh)
เมื่อ dbh = เสนผาศูนยกลางเพียงอก (ซม.)
2) ปริมาตรไมตอเฮกตาร (V, ลบ.ม.ตอเฮกตาร) คํานวณจากผลรวมของ2) ปรมาตรไมตอเฮกตาร (V, ลบ.ม.ตอเฮกตาร) คานวณจากผลรวมของ
ปริมาตรไมทั้งหมดในแปลงตัวอยาง (พื้นที่แปลงตัวอยาง 1,800 ตร.ม) และ
ี ป    (   ั )เทียบเปนหนวยตอเฮกตาร (1 เฮกตาร เทากบ 10,000 ตร.ม. )
V/ha = ผลรวมของปริมาตรไมทั้งหมดในแปลงตัวอยาง x 10,000/1,800, ,

22. 6. พื้นที่หนาตัด (Basal Area, BA)
พื้นที่หนาตัดของตนไมรายตน (BAi) ใชสมการพื้นที่วงกลม และพนทหนาตดของตนไมรายตน (BAi) ใชสมการพนทวงกลม และ
พื้นที่หนาตัดตอเฮกตาร (BA, ลบ.ม. ตอเฮกตาร) คํานวณจากผลรวมของ
ื้ ี่  ้ ใ ป  ื้ ี่ ป พืนทีหนาตัดทังหมดในแปลงตัวอยาง (พืนทีแปลงตัวอยาง 1,800 ตร.ม.) และ
เทียบเปนหนวยตอเฮกตาร (1 เฮกตาร = 10,000 ตร.ม.) ดังนี้
เมื่อ dbh = เสนผาศูนยกลางเพียงอก (ซม.)ู ( )

23. 7. ดัชนีความสําคัญ (Important Value Index, IVI)
คาดัชนีความสําคัญ IVI = RD + RF + RDo
1) ความหนาแนนของชนิดพันธุ A (Density = D)
D = จํานวนตนทั้งหมดของชนิดพันธุ A ที่ปรากฏในแปลงตัวอยาง
้ ่จํานวนแปลงทังหมดทีทําการสํารวจ (18 แปลงยอย)
จากนั้นคํานวณหาความหนาแนนสัมพัทธ (Relative Dominant = RD)
โ  โดย RD (%) = ความหนาแนนของชนิดพันธุ A x 100
ผลรวมของความหนาแนนของทุกชนิดพันธุ
ี่ ิ ั 2) ความถีของชนิดพันธุ A (Frequency = F)
F = ความถี่ของชนิดพันธุ A x 100
จํานวนแปลงทั้งหมดที่ทําการสํารวจ
จากนั้นนําความถี่ที่ไดไปคํานวณหาความถี่สัมพัทธ (Relative Frequency = RF)
โดย RF = ความถี่ของชนิดพันธุ A x 100ุ
ผลรวมของความถี่ของทุกชนิดพันธุ

24. 7. ดัชนีความสําคัญ (Important Value Index, IVI)
3) ความเดน (Dominance = Do) ความเดนในดานพื้นที่หนาตัด (Basal Area = BA)
BA = ผลรวมของพื้นที่หนาตัดชนิดพันธุ A
พื้นที่ที่ทําการสํารวจ
ั้ ํ  ี่ไ ไป ํ  ั ั จากนันนําความเดนทีไดไปคํานวณหาความเดนสัมพัทธ (Relative Dominance = RDo)
โดย RDo = ความเดนของชนิดพันธุ A x 100
ผลรวมของความเดนของทุกชนิดพันธุุ ุ
ยกเวนกรณีการคํานวณคาดัชนีความสําคัญ (IVI) ของไมหนุม ลูกไมและกลาไม ไมตองใชคาความเดน (Do)
่จึงมีเฉพาะคา RD และ RF ซึงรวมกันเทากับ 200

25. 8. ดัชนีความหลากหลายของชนิดพันธุ (Species Diversity)
1) คาดัชนี Shannon-Wiener Index : H
∑H = - ∑ Pi ln (Pi)
โดย H = ความหลากหลายของชนิดพันธุ
Pi = สัดสวนระหวางจํานวนตนไมชนิด i ตอจํานวนตนไมทั้งหมด
2) ดัชนีคา Simpson's diversity index : D) S pso s d ve s ty de :
โดย D = ความหลากหลายของชนิดพันธุุ
ni = จํานวนตนของชนิดพรรณไมชนิดที่ i
N = จํานวนตนของพรรณไมทั้งหมด
S = จํานวนชนิดพรรณไมทั้งหมด

26. 9. มวลชีวภาพ และการกักเก็บคารบอน
1) ปริมาณมวลชีวภาพ
สมการแอลโลเมตริกที่ใชในการคํานวณ จากผลการศึกษาของ Tsutsumi et al. (1983) อางโดย ชิงชัย (2546)
Ws = 0.0509 (D2H)0.919
Wb 0 00893 (D2H)0.977Wb = 0.00893 (D2H)0.977
Wl = 0.0140 (D2H)0.669
Wr = 0.0313 (D2H)0.805
โดยที่ Ws = มวลชีวภาพสวนของลําตน (ก.ก.) Wb = มวลชีวภาพสวนของกิ่ง (ก.ก.)
Wl = มวลชีวภาพสวนของใบ (ก.ก.) Wtc = มวลชีวภาพสวนของลําตน+กิ่ง (ก.ก.)
ี  ํ  ิ่ ใWt = มวลชีวภาพสวนของลําตน+กิง+ใบ (ก.ก.)
D = ขนาดเสนผาศูนยกลางที่ระดับอก (ซม.) H = ความสูงของตนไมถึงปลายยอด (ม.)
ป ิ ี ั ี ปริมาณมวลชีวภาพรวม (ตัน) = ผลรวมของมวลชีวภาพรายตน (ก.ก.) / 1,000
ปริมาณมวลชีวภาพรวม (ตัน/เฮกตาร) = ปริมาณมวลชีวภาพรวม (ตัน) x 10,000 / 1800
(พื้นที่แปลงตัวอยาง 1 800 ตร ม แล เทียบเปนหนวยตอเฮกตาร ซึ่ง 1 เฮกตาร เทากับ 10 000 ตร ม )(พนทแปลงตวอยาง 1,800 ตร.ม และ เทยบเปนหนวยตอเฮกตาร ซง 1 เฮกตาร เทากบ 10,000 ตร.ม.)

27. 9. มวลชีวภาพ และการกักเก็บคารบอน
2) การประมาณการกักเก็บคารบอน2) การประมาณการกกเกบคารบอน
คํานวณไดจาก คามาตรฐานเทากับรอยละ 47 (0.47) ในตนไมที่ใชในการเจริญเติบโต ที่ไดเปนตันคารบอน
ตอเฮกตาร บัณฑูร และคณะ (2547) อางโดย ธรรมนูญ (2556)
การกักเก็บคารบอน (ตัน/เฮกตาร) = ปริมาณมวลชีวภาพรวม (ตัน/เฮกตาร) x 0.47

28. วิธีการศึกษา : 3. การวิเคราะหขอมูล
3.2 การศึกษาดานทรัพยากรสัตวปา : ตามวิธีการของ ทรงธรรม และคณะ (2554)
1. ความหลากชนิด (species diversity index)
้ ้ ้ของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม นก สัตวสะเทินน้ําสะเทินบก และสัตวเลื้อยคลาน
2. คาความชุกชุมของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม
(Relative Abundance : RA)
3. คาความคลายคลึง (similarity) ของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม
ที่สํารวจพบในพื้นที่ปาอนรักษ เปรียบเทียบกับบริเวณทสารวจพบในพนทปาอนุรกษ เปรยบเทยบกบบรเวณ
พื้นที่แนวเชื่อมตอระบบนิเวศ

29. 1 ความหลากชนิด (species diversity index)1. ความหลากชนด (species diversity index)
1) จัดทําบัญชีรายชื่อสัตวปา ทั้ง 4 กลุม พรอมแสดงสถานภาพของสัตวปาที่สํารวจพบ
2) คาความหลากชนิดของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม โดยใชสูตรของู ู
Shannon - Wiener Index
H = - ∑ ))(ln( pipi
เมื่อ H = ความหลากชนิดของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม
pi = สัดสวนชวงสํารวจทั้งหมดที่พบชนิดพันธุสัตวp ุ

30. 2. คาความชุกชุมของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม (Relative Abundance)ุ ุ ู
้คํานวณคาความชุกชุมของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม (Relative Abundance : RA)
ในพื้นที่สํารวจทั้งหมด โดยใชสมการ
RA (%) = จํานวนเสนสํารวจที่พบสัตวเลี้ยงลูกดวยนม X 100
จํานวนเสนสํารวจทั้งหมด
โดยแบงระดับความชุกชุมออกเปน 3 ระดับ คือ
ชุมชุมมาก (RA ≥ 20)
ชุกชุมปานกลาง (5 ≤ RA < 20)
ชุกชุมนอย (RA < 5)

31. 3. คาความคลายคลึง (similarity) ของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม
คาความคลายคลึง ( i il it ) ของสัตวเลี้ยงลกดวยนม ที่สํารวจพบในพื้นที่คาความคลายคลง (similarity) ของสตวเลยงลูกดวยนม ทสารวจพบในพนท
ปาอนุรักษ เปรียบเทียบกับบริเวณพื้นที่แนวเชื่อมตอระบบนิเวศ คาดัชนีความเหมือน
หรือความคลายคลึง (Similarit Inde ) โดยใชสตรของJaccard’ s Similarit ; Sหรอความคลายคลง (Similarity Index) โดยใชสูตรของJaccard’ s Similarity; S
S 2S = 2c .
(A+B)
เมื่อ S = คาดัชนีความคลายคลึง
 ี่ ใA = จํานวนชนิดของสัตวทีพบในบริเวณ A
B = จํานวนชนิดของสัตวที่พบในบริเวณ B
ํ ิ ั  ี่ ใ ิ  C = จํานวนชนิดของสัตวทีพบในบริเวณรวมระหวาง A และ B

32. ผลและวิจารณ
การศึกษาดานทรัพยากรปาไมการศกษาดานทรพยากรปาไม

33. ผลและวิจารณ
ลักษณะโดยทั่วไปของสภาพปาดิบแลงบริเวณแนวเชื่อมตอในพื้นที่ลกษณะโดยทวไปของสภาพปาดบแลงบรเวณแนวเชอมตอในพนท
อุทยานแหงชาติทุงแสลงหลวง

34. ผลและวิจารณ
ตําแหนงหัวหมุดแปลงยอย (10 x 10 ม.) และความสูงต่ําของแปลงตัวอยาง

35. ผลและวิจารณ
จําแนกได 3 ชั้นเรือนยอด
้เรือนยอดชันบนสุดสูงมากกวา 22 ม.
มีสะตือ (Crudia chrysantha)
ป ไ  เปนพรรณไมเดน
ลักษณะโครงสรางทางดานตั้ง (มองจากทางดานทิศตะวันตก)

36. ผลและวิจารณ
การกระจายตัวของตนไมภายในแปลงตัวอยาง

37. ผลและวิจารณ
การกระจายเปนรูป ตัวแอล (L-shape) ซึ่งถือเปนลักษณะ ของ ปาปกติ (normal forest)
การกระจายของตนไมตามขนาดความโตเพียงอก dbh (เซนติเมตร)

38. ผลและวิจารณ
การกระจายของตนไมตามขนาดความโตเพียงอก dbh (เซนติเมตร) / เฮกตาร

39. ผลและวิจารณ
การปกคลมพื้นที่ปาของเรือนยอดชั้นตางๆการปกคลุมพนทปาของเรอนยอดชนตางๆ
คอนขางแนนทึบ มีแสงแดดสองถึงพื้นดิน
ไดเล็กนอย การปกคลุมเรือนยอดถึง
รอยละ 98.73
การปกคลุมเรือนยอดของพรรณไม

40. ผลและวิจารณ
ไมยืนตน = 121 ตนไมยนตน 121 ตน
(672 ตน/เฮกตาร)
 ไ   ความหนาแนน
(จํานวนตน)
ไมหนุม = 54 ตน
(300 ตน/เฮกตาร)( ) ( )
กลาไม = 93 ตน
(517 ตน/เฮกตาร)(517 ตน/เฮกตาร)

41. 26 ิ
ผลและวิจารณ
26 ชนด
24 สกุล
19 วงศ
BA/haสะตือ
ไมยืนตน
BA/ha
56.062 ตร.ม.
สะตอ
IVI = 66.56
V /ha
173.565 ลบ.ม.

42. H = 2.72ผลและวิจารณ
ไมยืนตน
H 2.72
D = 0 92
ดัชนี
D = 0.92
ความหลากหลาย
ของชนิดพันธ
ไมหนุม
H = 2.70
ของชนดพนธุ
(Species Diversity)
D = 0.94
กลาไม
H = 1.95
กลาไม
D = 0.85
คาดัชนี Shannon – Wiener Index : H และ Simpson's diversity Index : D

43. ผลและวิจารณ
ในสวนของ ลําตน กิ่ง และใบ
(ตัน/เฮกตาร)
มวลชีวภาพ 368 26มวลชวภาพ = 368.26
คารบอน = 173.08 รวม (ตัน/เฮกตาร)
มวลชีวภาพ = 409.26
คารบอน = 192.35
ในสวนของราก (ตัน/เฮกตาร)
มวลชีวภาพ 41 00มวลชวภาพ = 41.00
คารบอน = 19.27
ปริมาณมวลชีวภาพ และ การประมาณการกักเก็บคารบอน

44. ผลและวิจารณ
1. เรือนยอดดานตั้ง 3 ชั้นเรือนยอดชั้นบนสุดสูงมากกวา 22 ม.
2. การกระจายของตนไม ตัวแอล (L-shape)
3. การปกคลุมเรือนยอด รอยละ 98.73
4. ความหลากชนิด / ความหนาแนน 26 ชนิด / 24 สกุล / 19 วงศ
ไ  ื    
อุทยานแหงชาติทุงแสลงหลวง
1) ไมยืนตน 121 ตน (672 ตน/เฮกตาร)
2) ไมหนุม 54 ตน (300 ตน/เฮกตาร)
3) กลาไม 93 ตน (517 ตน/เฮกตาร)
0696451 E 1821568 N
ต.หนองแมนา
อ.เขาคอ จ.เพชรบรณ ) ( )
5. ปริมาตรไม 173.565 ลบ.ม. /เฮกตาร
6. พื้นที่หนาตัด 56.062 ตร.ม. /เฮกตาร
อ.เขาคอ จ.เพชรบูรณ
ขนาดแปลง
1,800 ตารางเมตร / 0.18 เฮกตาร
7. ดัชนีความสําคัญ : IVI
1) สะตือ (Crudia chrysantha) 66.56
ื2) ตาเสือ (Aphanamixis polystachya) 34.66
3) ไทร (Ficus annulata) 33.91
8. ดัชนีความหลากหลายของชนิดพันธุุ
1) Shannon – Wiener Index : H ไมยืนตน 2.72 /ไมหนุม 2.70 /กลาไม 1.95
2) Simpson's diversity Index : D มยืนตน 0.92 /ไมหนุม 0.94 /กลาไม 0.85
9. มวลชีวภาพ และการกักเก็บคารบอน มวลชีวภาพ = 409.26 ตัน/เฮกตาร
คารบอน = 192.35 ตัน/เฮกตาร

45. ผลและวิจารณ
การศึกษาดานทรัพยากรสัตวปา

46. ผลและวิจารณ

47. ผลและวิจารณ

48. ผลและวิจารณ
ั  ี้ สัตวเลียงลูกดวยนม
15 วงศ 18 ชนิด
นก
ความหลากชนิด 27 วงศ 69 ชนิด
51 วงศ 102 ชนิด สัตวเลื้อยคลาน
5 วงศ 7 ชนิด
้สัตวสะเทินน้ําสะเทินบก
4 วงศ 8 ชนิด4 วงศ 8 ชนด

49. ผลและวิจารณ 1 ชางปา1.ชางปา
2.เลียงผา12.หมีหมา
สัตวเลี้ยงลูกดวยนม
3.กวางปา11.หมีควาย
ขนาดใหญ
ที่มีบทบาทสําคัญ 4.กระทิง10.หมาจิ้งจอก
ในระบบนิเวศปาไม
12 ชนิด*
ัไ 5.วัวแดง
ป
8.เสือดาว
9.หมาไน
6.หมูปา
7.เกงหรือเสือดํา
* ตามการศึกษาสถานภาพและความหลากชนิดของสัตวเลี้ยงลูกดวยนมขนาดใหญในพื้นที่ กลุมปาภูเมี่ยง – ภูทอง
ของ กลุมงานวิจัยสัตวปา (2553)

50. ผลและวิจารณ
กองมลชางปา กองมลกร ทิง รอยตีนกวางปากองมูลชางปา กองมูลกระทง รอยตนกวางปา
ปกองมูลหมูปา รอยตีนเกง รองรอยหมีหมา

51. ผลและวิจารณ์
งเขียวไผ งสามเหลี่ยมงูเขยวไผ งูสามเหลยม
งูหลาม กิ้งกาแกวเหนือ

52. ผลและวิจารณ์
กบหวยขาปม กบอองเล็ก ปาดแคระปากบหวยขาปุม กบอองเลก ปาดแคระปา
ปาดลายเลอะภูเขา อึ่งแมหนาว อึ่งขางดํา

53. ผลและวิจารณ
พ.ร.บ. สงวนและคุมครองสัตวปา พ.ศ. 2535
 สัตวปาสงวน สัตวปาคุมครอง
แมวลายหินออน 1. สัตวเลี้ยงลูกดวยนม 13 ชนิด คือ กวางปา กระทิง เกง
ชะมดเช็ด ชางปา ลิ่นชวา บาง
พังพอนเล็ก แมวดาว ลิงเสน
หมีควาย หมีหมา และ หมูหริ่ง
ิ2. นก 69 ชนิด
3. สัตวเลื้อยคลาน 2 ชนิด คือ งูหลาม และกิ้งกาแกวเหนือ
4 สัตวสะเทินน้ําสะเทินบก4. สตวสะเทนนาสะเทนบก -

54. ผลและวิจารณ
สัตวปาตามอนุสัญญาวาดวยการคาระหวางประเทศ
่ ่ซึ่งชนิดสัตวปาและพืชปาที่ใกลจะสูญพันธุ (Cites)
บัญชีหมายเลข 1
สัตวเลี้ยงลกดวยนม 6 ชนิด คือ
บัญชีหมายเลข 2
1 สัตวเลี้ยงลกดวยนม 2 ชนิด
บัญชีหมายเลข 3
สัตวเลี้ยงลกดวยนม 3 ชนิด คือสตวเลยงลูกดวยนม 6 ชนด คอ
ชางปา กระทิง แมวดาว
แมวลายหินออน หมีควาย
1.สตวเลยงลูกดวยนม 2 ชนด
คือ ลิงเสน และลิ่นชวา
2.นก 5 ชนิด คือ นกหกเล็กปากแดง
สตวเลยงลูกดวยนม 3 ชนด คอ
หมีขอ ชะมดเช็ด และพังพอนเล็ก
และหมีหมา เหยี่ยวกิ้งกาสีดํา เหยี่ยวรุง เหยี่ยวผึ้ง
และเหยี่ยวนกเขาชิครา
ั  ื้ ิ ื3.สัตวเลือยคลาน 1 ชนิด คือ งูหลาม
บัญชีหมายเลข 1 = ชนิดพันธุที่หามคาโดยเด็ดขาด เนื่องจากใกลจะสูญพันธุ
่บัญชีหมายเลข 2 = ชนิดพันธุที่ยังไมถึงกับใกลจะสูญพันธุ จึงยังอนุญาตใหคาได แตตองมีการควบคุมไมใหเกิดความเสียหายจนถึงจุดใกลจะสูญพันธุ
บัญชีหมายเลข 3 = ชนิดพันธุที่ไดรับความคุมครองในอยางนอยหนึ่งประเทศ โดยจะตองรองขอความชวยเหลือจากประเทศภาคีสมาชิกอื่นๆ
ในการควบคุมการคาขายชนิดพันธุนั้นๆ

55. ผลและวิจารณ
ั ี ื่ ั  ิ ( )บญชีแดงสหภาพเพอการอนุรกษธรรมชาติ (IUCN)
ใกลสูญพันธุ (EN)
สัตวเลี้ยงลกดวยนม 2 ชนิด คือ
มีแนวโนมจะสูญพันธุ (VU)
1.สัตวเลี้ยงลูกดวยนม 6 ชนิด คือ
ใกลถูกคุกคาม (NT)
1.สัตวเลี้ยงลูกดวยนม 1 ชนิด คือสตวเลยงลูกดวยนม 2 ชนด คอ
ชางปา และ ลิ่นชวา แมวลายหินออน หมีควาย หมีหมา
ลิงเสน กวางปา และกระทิง
ิ ื
หมูหริ่ง
2.สัตวเลื้อยคลาน 1 ชนิด คือ
้2.นก 5 ชนิด คือ
นกหกเล็กปากแดง
เหยี่ยวกิ้งกาสีดํา เหยี่ยวรุง
จิ้งเหลนหวยทองแดง
ุ
เหยี่ยวผึ้ง และ เหยี่ยวนกเขาชิครา
3.สัตวเลื้อยคลาน 1 ชนิด คือ
งูหลาม

56. ผลและวิจารณ
 ั ี ิ ั  ี้ คาดัชนีความหลากชนิดของสัตวเลียงลูกดวยนม (species diversity index)
ตามสูตรของ Shannon - Wiener Index

57. ผลและวิจารณ ชุมชุมมาก (RA ≥ 20)ุ ุ
ชุกชุมปานกลาง (5 ≤ RA < 20)
ชุกชุมนอย (RA < 5)
ความชุกชุมของสัตวเลี้ยงลูกดวยนมที่พบในพื้นที่สํารวจ

58. ผลและวิจารณ
การกระจายของสัตวเลี้ยงลูกดวยนมในพื้นที่สํารวจ

59. ผลและวิจารณ
จุดที่พบรองรอยแมวลายหินออน

60. ผลและวิจารณ
การกระจายของ กระทิง ชางปา หมูปา และ เกง ในพื้นที่สํารวจ

61. ผลและวิจารณ
การกระจายของนกในพื้นที่สํารวจ

62. ผลและวิจารณ
  ึ ั  ี้  ี่ ํ ใ ื้ ี่ป ั คาความคลายคลึง (similarity) ของสัตวเลียงลูกดวยนมทีสํารวจพบในพืนทีปาอนุรักษ
เปรียบเทียบกับบริเวณพื้นที่แนวเชื่อมตอระบบนิเวศ ใชสูตรของ Jaccard’ s Similarity : S

63. สรุปผลและขอเสนอแนะ ดานทรัพยากรสัตวปา
สรุปผลการศึกษา
ความหลากชนิดของสัตวปา 51 วงศ 102 ชนิด
ดานทรัพยากรปาไม
ความหลากชนดของสตวปา 51 วงศ 102 ชนด
พบสัตวเลี้ยงลกดวยนมขนาดใหญ
26 ชนิด 24 สกุล 19 วงศ
พบสตวเลยงลูกดวยนมขนาดใหญ
ที่มีบทบาทตอระบบนิเวศ 7 ชนิด (จาก 12 ชนิด)
ไดแก ชางปา กวางปา กระทิง หมูปา เกง หมีควาย
ไมยืนตน 672 ตน/เฮกตาร
ู
และหมีหมา
ื
คาความคลายคลึงของสัตวเลี้ยงลูกดวยนม
อช. ทุงแสลงหลวง + แนวเชื่อมตอ = 0.815
 ื่ สะตือ (C. chrysantha) IVI = 66.56 อช. เขาคอ + แนวเชือมตอ = 0.846
การประมาณการกักเก็บคารบอน = 192.35 ตัน/เฮกตาร

64. สรุปผลและขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะ
ิ ื่  ื ป  ี้ ี  ี่ ป ป ื้ ี่ บริเวณแนวเชือมตอผืนปาแหงนี มีความเหมาะสมควรคาทีจะประกาศเปนพืนทีคุมครองตามกฎหมาย
นําไปสูการจัดการที่เหมาะสม เพื่อการอนุรักษความหลากหลายทางชีวภาพอยางยั่งยืนของประเทศตอไป

65. สรุปผลและขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะ

66. สรุปผลและขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะ

67. กิตติกรรมประกาศกตตกรรมประกาศ
ขอขอบคุณ
หัวหนาอุทยานแหงชาติทุงแสลงหลวง
หัวหนาอุทยานแหงชาติเขาคอ
หัวหนาเขตหามลาสัตวปาวังโปง – ชนแดน
เจาหนาที่ทุกทาน ที่อํานวยความสะดวก ในการสํารวจและเก็บขอมูลภาคสนาม

68. อางอิง
ชิงชัยวิริยะบัญชา. 2546. คูมือการประมาณมวลชีวภาพของหมูไม. ฝายวนวัฒนวิจัยและพฤกษศาสตร
กรมอทยานแหงชาติ สัตวปา และพันธพืช กรงเทพฯกรมอุทยานแหงชาต สตวปา และพนธุพช, กรุงเทพฯ.
ดอกรักมารอด และ อุทิศ กุฎอินทร .2552. นิเวศวิทยาปาไม. ภาควิชาชีววิทยาปาไม คณะวนศาสตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, กรุงเทพฯ.
ทรงธรรม สขสวาง ธรรมนญ เต็มไชย คมกริช เศรษบบผา และ ชมพล แกวเกต. 2554. ความหลากหลายทางชีวภาพทรงธรรม สุขสวาง ธรรมนูญ เตมไชย คมกรช เศรษบุบผา และ ชุมพล แกวเกตุ. 2554. ความหลากหลายทางชวภาพ
ของปาไมและสัตวปาบริเวณแนวเชื่อมตอทางระบบนิเวศของกลุมปาแกงกระจาน. สวนศึกษาและวิจัยอุทยานแหงชาติ
สํานักอุทยานแหงชาติ. กรมอุทยานแหงชาติ สัตวปาและพันธุพืช. กรุงเทพฯ.
ธรรมนูญ เต็มไชย. 2555. การวางแปลงตัวอยางขนาดเล็กเพื่อศึกษานิเวศวิทยาปาไม. ศูนยศึกษาและวิจัยอุทยานแหงชาติ
จังหวัดเพชรบุรี. สวนศึกษาและวิจัยอุทยานแหงชาติ สํานักอุทยานแหงชาติ. กรมอุทยานแหงชาติ สัตวปาและพันธุพืช.
กรุงเทพฯ.
กลุมงานวิจัยสัตวปา. 2553. สถานภาพของสัตวเลี้ยงลูกดวยนมขนาดใหญในประเทศไทย. กลุมงานวิจัยสัตวปาุ ู ุ
สํานักอนุรักษสัตวปา กรมอุทยานแหงชาติ สัตวปา และพันธุพืช. กรุงเทพฯ.