Διδακτικό σενάριο Γεωγραφίας: Οι χάρτες Ένα εργαλείο για τη μελέτη του κόσμου ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ/ΕΝΟΤΗΤΑΣ: Οι μαθητές θα μάθουν : Να αναγνωρίζουν ότι οι χάρτες είναι «εργαλεία» µελέτης του χώρου και να αποκωδικοποιούν τα σύμβολά τους Να διακρίνουν είδη χαρτών και αντίστοιχες πληροφορίες που παρέχουν. Να διακρίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά ενός χάρτη και να αναγνωρίζουν τη σημασία τους. Να εξοικειωθούν µε τη χρήση της κλίμακας. Να προσανατολίζονται στο χώρο µε τη βοήθεια του χάρτη και της πυξίδας και να αξιολογούν τη σημασία του προσανατολισμού στην καθημερινή ζωή. Να ορίζουν τη σχετική θέση τόπων. Να επιλέγουν και να χρησιμοποιούν τα διάφορα είδη χαρτών στην καθημερινή τους ζωή Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και έρευνας. Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1: Αφόρμηση/Εξερεύνηση του Κόσμου με Χάρτες: Προβάλλετε διάφορους ιστορικούς χάρτες με εικόνες καθώς και μέσα από το Φωτόδεντρο - Οι χάρτες μέσα στο χρόνο Στη συνέχεια προβάλλεται έναν παγκόσμιο χάρτη και συζητήστε με τα παιδιά για τις ηπείρους, τις χώρες και τα χαρακτηριστικά τους. Έπειτα ζητήστε να εντοπίσουν την Ελλάδα και να μάθουν τις γειτονικές χώρες. Συγκεκριμένα: Φωτόδεντρο - Επέλεξε χώρες στον Παγκόσμιο Χάρτη Ιστορική εξέλιξη των συνόρων της Ελλάδας | ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (photodentro.edu.gr) Δραστηριότητα 2: Τα είδη των και τα στοιχεία των Χαρτών: Εξηγήστε τα είδη των χαρτών και τα στοιχεία ενός χάρτη, όπως η κλίμακα, οι συμβολισμοί και οι λεζάντες. Κάντε τα παιδιά να αναγνωρίσουν τα στοιχεία αυτά σε έναν χάρτη. Αξιολόγηση /Ανατροφοδότηση

1. Διδακτικό σενάριο Γεωγραφίας:
Οι χάρτες
Ένα εργαλείο για τη μελέτη του
κόσμου
Γεωγραφία Ε’ Δημοτικού Κεφ. 1-5: Βιβλίο Μαθητή (σελ. 9-23)
Εκπαιδευτικός: Τσεχελίδου Όλγα

2. ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ/ΕΝΟΤΗΤΑΣ:
Οι μαθητές θα μάθουν :
Να αναγνωρίζουν ότι οι χάρτες είναι «εργαλεία» µελέτης του
χώρου και να αποκωδικοποιούν τα σύμβολά τους
Να διακρίνουν είδη χαρτών και αντίστοιχες πληροφορίες που
παρέχουν.
Να διακρίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά ενός χάρτη και να
αναγνωρίζουν τη σημασία τους.
Να εξοικειωθούν µε τη χρήση της κλίμακας.
Να προσανατολίζονται στο χώρο µε τη βοήθεια του χάρτη και της
πυξίδας και να αξιολογούν τη σημασία του προσανατολισμού
στην καθημερινή ζωή.
Να ορίζουν τη σχετική θέση τόπων.
Να επιλέγουν και να χρησιμοποιούν τα διάφορα είδη χαρτών στην
καθημερινή τους ζωή
Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και έρευνας.
Διάρκεια 5 ώρες
χωρισμένες ανάλογα με
τον χρόνο του
εκπαιδευτικού Χρήση Η/Υ
Ομαδοσυνεργατική
διδασκαλία

3. «Με μια πυξίδα στρογγυλή
κι ένα φθαρμένο χάρτη
κίνησα μέσα στο πρωί
μέχρι της Γης την άκρη.
Γνώρισα χώρες και λαούς
κι ήμουν στους ξένους
ξένος, μα όταν ξαναγύρισα
ήμουν μ’ αυτούς δεμένος».
Μαρία Ταστσόγλου
Δραστηριότητες:
Δραστηριότητα 1: Αφόρμηση/Εξερεύνηση του Κόσμου με Χάρτες:
o Προβάλλετε διάφορους ιστορικούς χάρτες με εικόνες καθώς και μέσα από
το Φωτόδεντρο - Οι χάρτες μέσα στο χρόνο
Βαβυλωνιακός χάρτης του κόσμου περίπου 600 π.Χ. Παγκόσμιος χάρτης του Πτολεμαίου (έκδοση του 1486)

4. Γεωγραφία Πτολεμαίου Άραβες Tabula Rogeriana, (1154 μ.Χ.):

5. Theatrum Orbis Terrarum (1570) χάρτης του Μercator, του Φλαμανδού που
εισήγαγε τους σφαιρικούς χάρτες. Χάρτης Ελλάδας

6. o Στη συνέχεια προβάλλεται έναν παγκόσμιο χάρτη και συζητήστε με τα παιδιά για τις
ηπείρους, τις χώρες και τα χαρακτηριστικά τους. Έπειτα ζητήστε να εντοπίσουν την Ελλάδα
και να μάθουν τις γειτονικές χώρες. Συγκεκριμένα:
 Φωτόδεντρο - Επέλεξε χώρες στον Παγκόσμιο Χάρτη
 Ιστορική εξέλιξη των συνόρων της Ελλάδας | ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ (photodentro.edu.gr)

7. Δραστηριότητα 2: Τα είδη των και τα στοιχεία των Χαρτών:
o Εξηγήστε τα είδη των χαρτών και τα στοιχεία ενός χάρτη, όπως η κλίμακα, οι συμβολισμοί και οι λεζάντες.
o Κάντε τα παιδιά να αναγνωρίσουν τα στοιχεία αυτά σε έναν χάρτη.
 Ο χάρτης απεικονίζει τη μορφή που έχει ένα μέρος της
επιφάνειας της Γης, όσο μικρό ή μεγάλο κι αν είναι αυτό.
Αναπαριστά την πραγματικότητα που υπάρχει γύρω μας,
δηλαδή τις φυσικές ομορφιές και τα ανθρώπινα
δημιουργήματα. Η απεικόνιση γίνεται με διάφορα
σύμβολα που όλοι οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν.
 Οι χάρτες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
- στους γενικούς χάρτες: Υπάρχουν χάρτες που είναι
βασικοί για κάθε τόπο, αφού μας δίνουν πληροφορίες για τη
μορφή του εδάφους και για τα έργα των ανθρώπων πάνω σε
αυτό.
- στους θεματικούς χάρτες: Υπάρχουν επίσης και χάρτες
που αναφέρονται σε ένα χαρακτηριστικό θέμα, που μπορεί να
ενδιαφέρει μόνο ορισμένους ανθρώπους.

8. Τα είδη των χαρτών
Παρουσιάστε στα παιδιά διάφορους χάρτες (π.χ. πολιτικούς, φυσικούς, οικονομικούς) και ζητήστε από αυτά να απαντήσουν σε
ερωτήσεις.

10. Αστικός Οδικός

11. Στοιχεία Χάρτη Τίτλος χάρτη: η ονομασία του
χάρτη που δηλώνει το περιεχόμενό
του
Υπόμνημα χάρτη: σημείωμα όπου
ερμηνεύονται διάφορα στοιχεία
ενός χάρτη

12.  Φωτόδεντρο -Πληροφορίες για την Πυξίδα
 Φωτόδεντρο -Κλίμακα στο χάρτη
Παρουσιάζονται τα παρακάτω και συζητάμε για την Κλίμακα και την πυξίδα.
Κλίμακα, είναι ένας αριθμός που δηλώνει
πόσες φορές μικρότερη είναι μια απόσταση
πάνω στο χάρτη από την πραγματική της
απόσταση στο έδαφος

13. Ποιος από τους παρακάτω χάρτες δείχνει τις περισσότερες πληροφορίες
1
2
Ο χάρτης που έχει μεγάλη κλίμακα
(μικρό παρονομαστή) 1:900.000 αρά
περισσότερες πληροφορίες
Ο χάρτης που έχει μικρή κλίμακα
(μεγάλο παρονομαστή) 1:3.000.000
αρά λιγότερες πληροφορίες

14.  Φωτόδεντρο - Βρες τα είδη των χαρτών
 Φωτόδεντρο - Υπόμνημα χαρτών
 Φωτόδεντρο - Φτιάχνω υπόμνημα χαρτων
Αξιολόγηση /Ανατροφοδότηση
 ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟ ΚΛΙΜΑΚΑ (photodentro.edu.gr)