Author :: อาจารย์กรวรรณ สุวรรณสาร NPRU Open Courseware more info :: http://courseware.npru.ac.th/index.php

1. บทที่ 9
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีบาดแผลและการอักเสบ
อ.กรวรรณ สุวรรณสาร

2. ชนิดของบาดแผล
1.แบ่งตามความสะอาดของแผล
• แผลสะอาด (clean wound)
• แผลกึ่งสะอาดกึ่งปนเปื้อน (clean-contaminated wound)
• แผลปนเปื้อน (contaminated wound)
• แผลติดเชื้อหรือแผลสกปรก (infected wound/dirty wound)

3. ชนิดของบาดแผล
2.แบ่งตามลักษณะการทาลายของผิวหนัง
• แผลปิด (closed wound); แผลฟกช้้า (contusion/bruise)
แผลกระทบกระเทือน (concussion) แผลแตก (rupture) แผล
จากการผ่าตัด (surgical incision)
• แผลเปิด (opened wound); แผลถลอก (abrasion wound)
แผลฉีกขาด (laceration wound) แผลตัด (incision/ cut
wound) แผลทะลุทะลวง (penetration wound) แผลที่มี
เนื้อเยื่อขาดหรือหลุดออกจากร่างกาย (avulsion wound) แผล
ถูกระเบิด (explosive wound)

4. ชนิดของบาดแผล
3.แบ่งตามสาเหตุของการเกิดบาดแผล
• แผลเกิดโดยเจตนา (intention wound)
• แผลเกิดโดยไม่เจตนา (unintentional wound)
4.ตามระยะเวลาที่เกิดแผล
• แผลสด
• แผลเก่า
• แผลเรื้อรัง
5.แผลประเภทอื่น ๆ

5. การหายของแผล (wound healing)
ที่มา (Craven&Hirnle, 2009, p. 1000)

6. ปัจจัยที่มีผลต่อการหายของแผล
• อายุ ¤ภาวะโภชนาการ
• สภาวะของโรค ¤ ยา
• บุหรี่ ¤ ความเครียด
• ความอ้วน ¤ ระบบการไหลเวียนโลหิต
• การติดเชื้อ ¤ ลักษณะของแผล
• การเคลื่อนไหว ¤ สิ่งแปลกปลอมภายในแผล
• การผ่าตัด ¤ เทคนิคการเย็บแผล/ ท้าแผล
• อุณหภูมิของแผล ¤ น้้ายาที่ใส่แผล
• รังสีรักษา

7. การดูแลผู้ป่วยที่มีบาดแผลและการอักเสบ
1.การพักผ่อนร่างกายและอวัยวะที่มีบาดแผล
2.การทาความสะอาดบาดแผล
3.การส่งเสริมการไหลเวียนโลหิตมายังบาดแผล
4.การยกบริเวณที่มีบาดแผลไว้สูง
5.การส่งเสริมให้ได้รับสารอาหาร
6.การลดความเจ็บปวดจากแผล
7.การส่งเสริมสุขวิทยาส่วนบุคคล

8. การทาแผล (dressing)
หลักการทาแผล
• ล้างแผลให้สะอาด
• ท้าแผลที่สะอาดกว่าก่อน
• ก้าจัดเนื้อตายหรือสิ่งแปลกปลอมออกจากแผล
• ระบายของเหลวที่ตกค้าง
• อย่าให้แผลกระทบกระเทือน
• ห้ามเลือดก่อนปิดแผล

9. วัตถุประสงค์ของการทาแผล
1. ให้สภาวะที่ดีเหมาะแก่การงอกของเนื้อเยื่อ
2. ดูดซึมสิ่งขับหลั่ง
3. จ้ากัดการเคลื่อนไหวของแผลให้อยู่นิ่ง
4. ให้ความชุ่มชื้นกับพื้นผิวของแผล
5. ป้องกันไม่ให้ผ้าปิดแผลติดและดึงรั้งเนื้อเยื่อที่งอกใหม่
6. ป้องกันแผลหรือเนื้อเยื่อที่เกิดใหม่จากสิ่งกระทบกระเทือน
7. ป้องกันแผลปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์
8. การห้ามเลือด
9. ผู้ป่วยสุขสบาย

10. นายาที่ใช้สาหรับทาแผล
• 0.9% normal saline •70% Alcohol
• 10% Providone-iodine solution
• 3% Hydrogenperoxide • Tincture benzoin
• 2.5% Tincture iodine • Mercurochrome
• Zinc paste • Benzene, Acetone
• Dakin’s solution/ hyperchlorite solution

11. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทาแผล
อุปกรณ์ทาความสะอาดแผล; ชุดท้าแผลปราศจากเชื้อ (sterile dressing set) ,
สารละลาย/ น้้ายา (solution)

12. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทาแผล
gauze Y-gauze
Vaseline gauze
transparent film hydrocolloid
วัสดุสาหรับปิดแผล

13. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทาแผล
transpore micropore leucopore

14. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทาแผล
Suture scissors
probe
Metzenbaum
curette

15. ชนิดของการทาแผล
• การทาแผลชนิดแห้ง
(dry dressing)
• การทาแผลชนิดเปียก
(wet dressing)
• การทาแผลที่มีท่อระบาย ท่อ
ระบาย (drain)
• การทาแผลที่ต้องใช้แรงกด
(pressure dressing)
• การชะล้างแผล
(wound irrigation)ที่มา (Taylor, et al., 2008, p. 1216)
ที่มา (Taylor, et al., 2008, p. 1212)

16. วิธีการตัดไหม (stitch off)
การตัดไหม (ภาพซ้าย)
การดึงลวดเย็บแผล (ภาพขวา)
ที่มา (Taylor, et al., 2008, p.
1219)
1.ตรวจสอบค้าสั่งการรักษาของแพทย์
2. ก่อนและหลังการตัดไหมทุกครั้ง เช็ดด้วยแอลกอฮอล์
70%
3. ไม่ดึงไหมส่วนที่มองเห็นลอดผ่านใต้ผิวหนัง
4. ตัดไหมส่วนที่ชิดผิวหนัง ใต้ปมที่ผูกไว้ ดึงไหมออกให้
5.ขอบแผลแยกให้หยุด และปิดด้วยวัสดุที่ช่วยดึงรั้งขอบ
แผล
6. หลังตัดไหมปิดทับด้วยผ้าก๊อซบาง ๆ และอย่าให้แผล
สกปรกหรือถูกน้้า
7. แนะน้าผู้ป่วยเกี่ยวกับการดูแลแผล หากผิดปกติให้มา
พบแพทย์ก่อนวันนัด

17. การใช้ผ้าพันแผล
สิ่งที่ควรคานึงถึง
1. สภาพผิวหนัง
2. บริเวณที่พันผ้าต้องสะอาด
3. ไม่พันแน่นหรือหลวมเกินไป
4. พันจากส่วนปลายขึ้นไปข้างบน และพันจากส่วนเล็กไปหาส่วนใหญ่
5. ตรวจสอบแผนการรักษา
6. ประเมินความสามารถในการเคลื่อนไหวของอวัยวะที่จะพันผ้า

18. การใช้ผ้าพันแผล
การพันเกลียว
การพันเป็นรูปเลขแปด

19. จบการนาเสนอบทที่ 9
นักศึกษาสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากเอกสารประกอบการสอน และ
หนังสือตามที่ปรากฏรายชื่ออยู่ในบรรณานุกรมท้ายบทที่ 9