Author :: อาจารย์กรวรรณ สุวรรณสาร NPRU Open Courseware more info :: http://courseware.npru.ac.th/index.php

1. การพยาบาลเพื่อสนองความต้องการ
ด้านการขับถ่ายอุจจาระ
อ.กรวรรณ สุวรรณสาร

2. ปัจจัยที่มีผลต่อการขับถ่ายอุจจาระ
การเติบโตและพัฒนาการ
ความเจ็บปวด กิจกรรม การเคลื่อนไหวร่างกาย
จิตใจยา
รูปแบบการขับถ่าย
ท่าที่ใช้ในการขับถ่าย
อาหารน้า

3. ปัญหาเกี่ยวกับการขับถ่ายอุจจาระที่พบบ่อย
• ท้องผูก (constipation)
• อุจจาระอัดแน่น (fecal impaction)
• ท้องเสีย (diarrhea)
• กลันอุจจาระไม่ได้ (fecal incontinence)
• ท้องอืด (flatulence)

4. การส่งเสริมการท้าหน้าที่ของระบบขับถ่ายอุจจาระ
การส่งเสริมสุขภาพ; อาหาร น้า การเคลื่อนไหว
ความเป็นส่วนตัวขณะขับถ่าย
ฝึกการขับถ่ายให้เป็นเวลา
ท่าที่ใช้ขับถ่าย

5. การล้วงเอาอุจจาระออก (evacuation)
ที่มา (Taylor, Lillis, LeMone, & Lynn, 2008, p. 1577)

6. การใช้ยา
• ยาระบาย (cathartics/ laxatives)
• ยาแก้ท้องเสีย (antidiarrheal agents)
• ยาแก้ท้องอืด (antiflatulent agents)

7. การสวนอุจจาระ (enema)
การสอดหัวสวนเข้าทวารหนัก
ที่มา (Craven & Hirnle, 2009, p. 1149)
การสอดหัวสวนขวดสารละลายเข้าทวารหนัก
ที่มา (Craven & Hirnle, 2009, p. 1150)

8. หลักการสวนล้าง
• ขนาดหัวสวน; Adult –22-30 F, Children 12-18 F,
Infant – rectal tube
• จัดท่านอนตะแคงซ้าย
• หล่อลื่นหัวสวน; ผู้ใหญ่ 3-4 นิว เด็ก 2-3 นิว ทารก 1-1½ นิว
• ปวดท้องมาก เลือดไหล อ่อนเพลีย ให้หยุดสวน
• แคะเอาอุจจาระที่แข็งออกก่อนทาการสวน
• แขวนหม้อสวนสูง 12-18 นิ้ว
• ถ้ามีแผลรอบทวารหนักต้องระวังไม่ให้แผลสกปรก
• ทาการสวนเมื่อจาเป็นเท่านั้น

9. ปริมาณสารละลาย
• ผู้ใหญ่ อุณหภูมิสารละลายประมาณ 35-37 °C
• เด็ก อุณหภูมิสารละลายประมาณ 35 °C
• จ้านวนสารละลาย
• ผู้ใหญ่ 750-1,000 มล.
• เด็ก 240-360 มล.
• ทารก 50-150 มล.

10. หม้อนอน
ชนิดธรรมดา (regular bedpan)
ชนิดที่ใช้ส้าหรับผู้ป่วยกระดูก (fracture pan)
ที่มา (Fotosearch, 2012)

11. จบการน้าเสนอบทที่ 8
นักศึกษาสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากเอกสารประกอบการสอน
และหนังสือตามที่ปรากฏรายชื่ออยู่ในบรรณานุกรมท้ายบทที่ 8