SlideShare a Scribd company logo
Хамрын гаралтай
гавлын хөндийн
хүндрэлүүд
АШУҮИС – АУС-519 М.Дулмаа
Intracranial complications
 Ховор тохиолддог гэхдээ хор хөнөөлтэй
 Two major mechanism:
 Direct extension.
 Retrograde thrombophlebitis via valveless diploe veins.
* Frontal sinus is rich in diploe veins especially during adolescence.
Meningitis Sphenoid, ethmoid.
Epidural abscess Frontal.
Subdural abscess Frontal.
Intracerebral abscess Frontal.
Cavernous sinus thrombosis Sphenoid, ethmoid.
Superior sagittal sinus thrombosis Frontal.
PATHOGENESIS
A.A.OsteomyelitisOsteomyelitis
B.B.Pericranial or PeriorbitalPericranial or Periorbital
AbscessAbscess
C.C.Epidural AbscessEpidural Abscess
D.D.Subdural EmpyemaSubdural Empyema
E.E.Brain AbscessBrain Abscess
F.F.MeningitisMeningitis
G.G.Superior Sagittal SinusSuperior Sagittal Sinus
ThrombosisThrombosis
Cranial & Intracranial complications ofCranial & Intracranial complications of
sinusitissinusitis
 3.7%3.7% of patients admitted with sinusitisof patients admitted with sinusitis
 Ихэвчлэн өсвөр насны эрэгтэй хүүхдүүдэд тохиолдоно.Ихэвчлэн өсвөр насны эрэгтэй хүүхдүүдэд тохиолдоно.
Intracranial Complications
 Seizure (31%)
 Hemiparesis (23%)
 Visual disturbance (23%)
 Meningismus (23%)
 Эмнэлзүйд илрэх шинж:
 халууралт (92%)
 Толгой өвдөлт (85%)
 Дотор муухайрах, бөөлжих (62%)
 Ухаан балартах (31%)
Хоёрдогч мэнэн мэдрэлийн ширхэг, тунгалагийн замаар
тархины ховдол, аалзан бүрхэвчийн доорх хөндий тархины
бүрхэвчийг үрэвслүүлнэ.
Intracranial Complications
Meningitis
Хамгийн их тохиолддог
Шинж тэмдэг
 Толгой өвдөх
 менингизм
 Үжил, халууралт 40-45’С
 Гавлын мэдрэлийн саа –нүд, зовхи буух
Байрлал:
 Sphenoiditis
 Ethmoiditis
Оношлогоо: ТНШ
эмийн эмчилгээ: антибиотик,
Хэрвээ 48 цагийн дараа сайжрахгүй бол,
синусыг угаах
Intracranial Complications
Epidural Abscess
RamachandranTS,
etal,2009.
 Papilledema
 Hemiparesis
 Seizure (4-63%)
 Гавлын хүндрэлийн 2-рт тохиолдоно
 Байрлал: frontal sinusitis
 Шинж тэмдэг:
 халууралт (>50%)
 Толгой өвдөлт (50-73%)
 Дотор эвгүйрхэх, бөөлжих
 Хүүхэн хараа нэг талд өргөсөх
 CT-д хавирган сар
Intracranial Complications
Epidural Abscess
 Бүсэлхийн хатгалт хийх
 Antibiotics
 Good intracerebral penetration
 Typically for 4-8 weeks
 Drain sinuses and abscess
 Frontal sinus trephination
 Frontal sinus cranialization
Intracranial Complications
Subdural Abscess
 Тохиолдолын 3-рт
 Байрлал: frontal , ethmoid sinusitis
 Шинж тэмдэг:
 Толгой өвдөх
 халуурах
 Бөөлжих
 Hemiparesis
 Lethargy, coma
 Эпидурал буглааны дараа үүсэх – 10%
Intracranial Complications
Intracerebral Abscess
 Generally from frontal sinusitis
 Sphenoid
 Ethmoids
 Шинж тэмдэг
 Толгой өвдөлт (70%)
 Сэтгэцийн өөрчлөлт (65%)
 Мэдрэлийн алдагдал (65%)
 Халууралт (50%)
 Нас баралт 20-30%
СТ
- Эхний шат: нягтрал буурсан
- Тодосгогч: голомтын захаар
ЦЕШ: лейкоцитоз, СОЭ ихсэх
 Nausea, vomiting(40%)
 Seizure (25-35%)
 Meningismus (25%)
 Papilledema (25%)
Intracranial Complications
Intracerebral Abscess
 Бүсэлхийн хатгалт: хориглоно
 Эмийн эмчилгээ /эрт үед, жижиг, олон/
 Антибиотик / 6-8д.х цепалоспорин-3
ванкомицин, метронидазол
 Саажилтын эсрэг
 хүчилтөрөгч, mannitol
 Стеройд
 Мэс засал: стереотаксис аргаар
гавлын ясанд гаргасан жижиг
нүхээр идээг соруулж гаргах
Intracranial abscess
Epidural *Epidural *хатуухатуу
хальсан дээрххальсан дээрх
SubduralSubdural хатуухатуу
хальсны дорххальсны дорх
IntracranialIntracranial
БайрлалБайрлал
Гавлын ясны дотор
хана , хатуу хальсны
хооронд
Хатуу , зөөлөн
бүрхүүлийн завсар
Дух, дух чамархайн
хэсэгт
хар/ цагаан бодис
явцявц Аажим, тэлэх
Нэвчиж, нэг тал
бөмбөлгийн хамарна
Шинж тэмдэггүй,
нэмэгдэх
ШинжШинж
тэмдэгтэмдэг
Хөнгөн , non-specific for
weeks. Increase ICP
Meningismus, rapid
progression to coma
Subtle if frontal (mood)
H/A, lethargy, seizures,
focal deficits
DiagnosisDiagnosis CT or MRI
CT may show it but MRI
is better
MRI (T2)
Hypointense with
capsule
TreatmentTreatment
IV Abx. + Surgery
(craniotomy / ESS)
IV Abx., craniotomy,
ESS, anticonvulsivants,
+/- steroids
ESS / Neurosurgery
(stereotactic vs. open)
хамрын гаралтай гавлын хүндрэлүүд

More Related Content

What's hot

гавал тархины гэмтэл
гавал тархины гэмтэлгавал тархины гэмтэл
гавал тархины гэмтэлДоржханд Б.
 
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдалбиений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
Zoloo Ganbat
 
Артерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлтАртерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлт
Цахим Эмч
 
төвөнхийн хорт хавдар
төвөнхийн хорт хавдартөвөнхийн хорт хавдар
төвөнхийн хорт хавдар
Халиун
 
нүд улайх-хам-шинж
нүд улайх-хам-шинжнүд улайх-хам-шинж
нүд улайх-хам-шинж
AaronAagii
 
бэлцрүүт тууралтын хам шинж
бэлцрүүт тууралтын хам шинжбэлцрүүт тууралтын хам шинж
бэлцрүүт тууралтын хам шинж
Батхүү Батдорж
 
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Батхүү Батдорж
 
төвөнхийн хоргүй хавдрууд
төвөнхийн хоргүй хавдруудтөвөнхийн хоргүй хавдрууд
төвөнхийн хоргүй хавдрууд
Халиун
 
дунд чихний архаг үрэвсэл
дунд чихний архаг үрэвсэлдунд чихний архаг үрэвсэл
дунд чихний архаг үрэвсэл
Халиун
 
нойр булчирхай
нойр булчирхайнойр булчирхай
нойр булчирхай
АШУҮИС
 
Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010
Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010
Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010
Terbish Bolormaa
 
лекц 4 цочимог цус алдал т
лекц   4 цочимог цус алдал тлекц   4 цочимог цус алдал т
лекц 4 цочимог цус алдал тserkaubuns
 
Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )
Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )
Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )
Батхүү Батдорж
 
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэлтөрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
Анагаахын Шинжлэх Ухааны Үндэсний Их Сургууль
 
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teeltИлүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Батхүү Батдорж
 
Хөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдарХөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдар
Nmhn Namuun
 

What's hot (20)

гавал тархины гэмтэл
гавал тархины гэмтэлгавал тархины гэмтэл
гавал тархины гэмтэл
 
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдалбиений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
 
Артерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлтАртерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлт
 
төвөнхийн хорт хавдар
төвөнхийн хорт хавдартөвөнхийн хорт хавдар
төвөнхийн хорт хавдар
 
нүд улайх-хам-шинж
нүд улайх-хам-шинжнүд улайх-хам-шинж
нүд улайх-хам-шинж
 
умайн хүзүүний хорт хавдар
умайн хүзүүний хорт хавдар умайн хүзүүний хорт хавдар
умайн хүзүүний хорт хавдар
 
бэлцрүүт тууралтын хам шинж
бэлцрүүт тууралтын хам шинжбэлцрүүт тууралтын хам шинж
бэлцрүүт тууралтын хам шинж
 
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
 
төвөнхийн хоргүй хавдрууд
төвөнхийн хоргүй хавдруудтөвөнхийн хоргүй хавдрууд
төвөнхийн хоргүй хавдрууд
 
дунд чихний архаг үрэвсэл
дунд чихний архаг үрэвсэлдунд чихний архаг үрэвсэл
дунд чихний архаг үрэвсэл
 
Lecture 12
Lecture 12Lecture 12
Lecture 12
 
Мухар олгойн цочмог үрэвсэл
Мухар олгойн цочмог үрэвсэлМухар олгойн цочмог үрэвсэл
Мухар олгойн цочмог үрэвсэл
 
нойр булчирхай
нойр булчирхайнойр булчирхай
нойр булчирхай
 
Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010
Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010
Bolormaa Terbish_Subarachnoid hemorrhage_ 2010
 
лекц 4 цочимог цус алдал т
лекц   4 цочимог цус алдал тлекц   4 цочимог цус алдал т
лекц 4 цочимог цус алдал т
 
Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )
Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )
Сонор тэнцвэрийн эрхтэн ( Sonor tencweriin erhten )
 
цус хурах
цус хурахцус хурах
цус хурах
 
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэлтөрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
 
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teeltИлүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
 
Хөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдарХөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдар
 

More from dulmaa munkhbat

хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо
хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо
хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо
dulmaa munkhbat
 
бөөрний сүрьеэ
бөөрний сүрьеэ бөөрний сүрьеэ
бөөрний сүрьеэ
dulmaa munkhbat
 
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрохнарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
dulmaa munkhbat
 
хашимотогийн триодит
хашимотогийн триодит хашимотогийн триодит
хашимотогийн триодит
dulmaa munkhbat
 
атопийн дерматит
атопийн дерматитатопийн дерматит
атопийн дерматит
dulmaa munkhbat
 
салстын үрэвсэлт өвчин
салстын үрэвсэлт өвчинсалстын үрэвсэлт өвчин
салстын үрэвсэлт өвчин
dulmaa munkhbat
 
хэт мэдрэгшил Type 1, 3
хэт мэдрэгшил Type 1, 3хэт мэдрэгшил Type 1, 3
хэт мэдрэгшил Type 1, 3dulmaa munkhbat
 
хавсаргын тогтолцоо шинэ
хавсаргын тогтолцоо шинэхавсаргын тогтолцоо шинэ
хавсаргын тогтолцоо шинэdulmaa munkhbat
 

More from dulmaa munkhbat (9)

хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо
хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо
хавсаргын тогтолцоо салстн хамгаалах тогтолцоо
 
бөөрний сүрьеэ
бөөрний сүрьеэ бөөрний сүрьеэ
бөөрний сүрьеэ
 
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрохнарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
 
хашимотогийн триодит
хашимотогийн триодит хашимотогийн триодит
хашимотогийн триодит
 
атопийн дерматит
атопийн дерматитатопийн дерматит
атопийн дерматит
 
салстын үрэвсэлт өвчин
салстын үрэвсэлт өвчинсалстын үрэвсэлт өвчин
салстын үрэвсэлт өвчин
 
хэт мэдрэгшил Type 1, 3
хэт мэдрэгшил Type 1, 3хэт мэдрэгшил Type 1, 3
хэт мэдрэгшил Type 1, 3
 
Bechet’s syndrome
Bechet’s syndromeBechet’s syndrome
Bechet’s syndrome
 
хавсаргын тогтолцоо шинэ
хавсаргын тогтолцоо шинэхавсаргын тогтолцоо шинэ
хавсаргын тогтолцоо шинэ
 

хамрын гаралтай гавлын хүндрэлүүд

  • 2. Intracranial complications  Ховор тохиолддог гэхдээ хор хөнөөлтэй  Two major mechanism:  Direct extension.  Retrograde thrombophlebitis via valveless diploe veins. * Frontal sinus is rich in diploe veins especially during adolescence. Meningitis Sphenoid, ethmoid. Epidural abscess Frontal. Subdural abscess Frontal. Intracerebral abscess Frontal. Cavernous sinus thrombosis Sphenoid, ethmoid. Superior sagittal sinus thrombosis Frontal.
  • 3.
  • 5. A.A.OsteomyelitisOsteomyelitis B.B.Pericranial or PeriorbitalPericranial or Periorbital AbscessAbscess C.C.Epidural AbscessEpidural Abscess D.D.Subdural EmpyemaSubdural Empyema E.E.Brain AbscessBrain Abscess F.F.MeningitisMeningitis G.G.Superior Sagittal SinusSuperior Sagittal Sinus ThrombosisThrombosis Cranial & Intracranial complications ofCranial & Intracranial complications of sinusitissinusitis  3.7%3.7% of patients admitted with sinusitisof patients admitted with sinusitis  Ихэвчлэн өсвөр насны эрэгтэй хүүхдүүдэд тохиолдоно.Ихэвчлэн өсвөр насны эрэгтэй хүүхдүүдэд тохиолдоно.
  • 6. Intracranial Complications  Seizure (31%)  Hemiparesis (23%)  Visual disturbance (23%)  Meningismus (23%)  Эмнэлзүйд илрэх шинж:  халууралт (92%)  Толгой өвдөлт (85%)  Дотор муухайрах, бөөлжих (62%)  Ухаан балартах (31%)
  • 7. Хоёрдогч мэнэн мэдрэлийн ширхэг, тунгалагийн замаар тархины ховдол, аалзан бүрхэвчийн доорх хөндий тархины бүрхэвчийг үрэвслүүлнэ.
  • 8. Intracranial Complications Meningitis Хамгийн их тохиолддог Шинж тэмдэг  Толгой өвдөх  менингизм  Үжил, халууралт 40-45’С  Гавлын мэдрэлийн саа –нүд, зовхи буух Байрлал:  Sphenoiditis  Ethmoiditis Оношлогоо: ТНШ эмийн эмчилгээ: антибиотик, Хэрвээ 48 цагийн дараа сайжрахгүй бол, синусыг угаах
  • 9. Intracranial Complications Epidural Abscess RamachandranTS, etal,2009.  Papilledema  Hemiparesis  Seizure (4-63%)  Гавлын хүндрэлийн 2-рт тохиолдоно  Байрлал: frontal sinusitis  Шинж тэмдэг:  халууралт (>50%)  Толгой өвдөлт (50-73%)  Дотор эвгүйрхэх, бөөлжих  Хүүхэн хараа нэг талд өргөсөх  CT-д хавирган сар
  • 10. Intracranial Complications Epidural Abscess  Бүсэлхийн хатгалт хийх  Antibiotics  Good intracerebral penetration  Typically for 4-8 weeks  Drain sinuses and abscess  Frontal sinus trephination  Frontal sinus cranialization
  • 11. Intracranial Complications Subdural Abscess  Тохиолдолын 3-рт  Байрлал: frontal , ethmoid sinusitis  Шинж тэмдэг:  Толгой өвдөх  халуурах  Бөөлжих  Hemiparesis  Lethargy, coma  Эпидурал буглааны дараа үүсэх – 10%
  • 12. Intracranial Complications Intracerebral Abscess  Generally from frontal sinusitis  Sphenoid  Ethmoids  Шинж тэмдэг  Толгой өвдөлт (70%)  Сэтгэцийн өөрчлөлт (65%)  Мэдрэлийн алдагдал (65%)  Халууралт (50%)  Нас баралт 20-30% СТ - Эхний шат: нягтрал буурсан - Тодосгогч: голомтын захаар ЦЕШ: лейкоцитоз, СОЭ ихсэх  Nausea, vomiting(40%)  Seizure (25-35%)  Meningismus (25%)  Papilledema (25%)
  • 13. Intracranial Complications Intracerebral Abscess  Бүсэлхийн хатгалт: хориглоно  Эмийн эмчилгээ /эрт үед, жижиг, олон/  Антибиотик / 6-8д.х цепалоспорин-3 ванкомицин, метронидазол  Саажилтын эсрэг  хүчилтөрөгч, mannitol  Стеройд  Мэс засал: стереотаксис аргаар гавлын ясанд гаргасан жижиг нүхээр идээг соруулж гаргах
  • 14. Intracranial abscess Epidural *Epidural *хатуухатуу хальсан дээрххальсан дээрх SubduralSubdural хатуухатуу хальсны дорххальсны дорх IntracranialIntracranial БайрлалБайрлал Гавлын ясны дотор хана , хатуу хальсны хооронд Хатуу , зөөлөн бүрхүүлийн завсар Дух, дух чамархайн хэсэгт хар/ цагаан бодис явцявц Аажим, тэлэх Нэвчиж, нэг тал бөмбөлгийн хамарна Шинж тэмдэггүй, нэмэгдэх ШинжШинж тэмдэгтэмдэг Хөнгөн , non-specific for weeks. Increase ICP Meningismus, rapid progression to coma Subtle if frontal (mood) H/A, lethargy, seizures, focal deficits DiagnosisDiagnosis CT or MRI CT may show it but MRI is better MRI (T2) Hypointense with capsule TreatmentTreatment IV Abx. + Surgery (craniotomy / ESS) IV Abx., craniotomy, ESS, anticonvulsivants, +/- steroids ESS / Neurosurgery (stereotactic vs. open)

Editor's Notes

  1. Not exclusive, can occur concurrently Percentages in children (Hicks et al, 2011)
  2. Also incidence of neurologic sequelae such as hearing loss and seizure disorder.
  3. Will likely need antibiotics for 4-8 weeks; usually vancomycin and 3rd or 4th generation cephalosporin Prophylactic seizure therapy not necessary unless there’s an associated subdural abscess.
  4. Generally unilateral
  5. May have mood swings and behavioral changes with frontal lobe involvement Worsening headache with meningismus suggests possible rupture of the abscess.
  6. Antibiotic regimen is typically 6-8 weeks; typically ceftriaxone, vancomycin or nafcillin, and metronidazole Corticosteroid use is controversial. Steroids can retard the encapsulation process, increase necrosis, reduce antibiotic penetration into the abscess, increase the risk of ventricular rupture, and alter the appearance on CT scans. Steroid therapy can also produce a rebound effect when discontinued. If used to reduce cerebral edema, therapy should be of short duration. The appropriate dosage, the proper timing, and any effect of steroid therapy on the course of the disease are unknown. The procedures used are aspiration through a bur hole and complete excision after craniotomy. Aspiration is the most common procedure and is often performed using a stereotactic procedure with the guidance of CT scanning or MRI.