3. • O Ιπποκράτης είχε πει το 400 π.Χ. ότιO Ιπποκράτης είχε πει το 400 π.Χ. ότι το φαγητό πρέπειτο φαγητό πρέπει
να είναι το φάρμακό σας και το φάρμακό σας πρέπει νανα είναι το φάρμακό σας και το φάρμακό σας πρέπει να
είναι το φαγητό σαςείναι το φαγητό σας. Αν ακολουθούσαμε τη συμβουλή. Αν ακολουθούσαμε τη συμβουλή
του, πιθανόν σήμερα να μην είχαμε τα σοβαράτου, πιθανόν σήμερα να μην είχαμε τα σοβαρά
προβλήματα υγείας που προκύπτουν από τη διατροφή.προβλήματα υγείας που προκύπτουν από τη διατροφή.
Ξέρουμε ότι πολλές σοβαρές ασθένειες πουΞέρουμε ότι πολλές σοβαρές ασθένειες που
συγκαταλέγονται μέσα στις κυριότερες αιτίες θανάτουσυγκαταλέγονται μέσα στις κυριότερες αιτίες θανάτου
έχουν άμεση σχέση με την κακή διατροφή!έχουν άμεση σχέση με την κακή διατροφή!
4. ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ
ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠOO ΤΑ ΙΔΙΑ ΥΛΙΚΑΤΑ ΙΔΙΑ ΥΛΙΚΑ
• Πρωτεΐνες,Πρωτεΐνες,
• ΥδατάνθρακεςΥδατάνθρακες
• ΛιπίδιαΛιπίδια
• ΒιταμίνεςΒιταμίνες
• Ανόργανα ΣυστατικάΑνόργανα Συστατικά
• ΝερόΝερό
5. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝΟ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ
ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ
• ΔΙΝΟΥΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΔΙΝΟΥΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
• ΧΤΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΧΤΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
• ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
6. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
• ΠρωτεΐνεςΠρωτεΐνες
Αποτελούν τα υλικά κατασκευής.Αποτελούν τα υλικά κατασκευής.
Δημιουργούν, επισκευάζουν καιΔημιουργούν, επισκευάζουν και
διατηρούν τους ιστούς στο σώμα μαςδιατηρούν τους ιστούς στο σώμα μας
7. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
• ΥδατάνθρακεςΥδατάνθρακες
Κύριος σκοπός τους είναι να δίνουν στοΚύριος σκοπός τους είναι να δίνουν στο
σώμα μας ενέργεια, «καύσιμα» για κάθεσώμα μας ενέργεια, «καύσιμα» για κάθε
λειτουργία του.λειτουργία του.
8. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
• ΒιταμίνεςΒιταμίνες
Οι βιταμίνες είναι οργανικές ουσίες, οι οποίεςΟι βιταμίνες είναι οργανικές ουσίες, οι οποίες
βρίσκονται στα τρόφιμα σε μικρέςβρίσκονται στα τρόφιμα σε μικρές
ποσότητες αλλά η λήψη τους μέσω τωνποσότητες αλλά η λήψη τους μέσω των
τροφών είναι απαραίτητη για πολλέςτροφών είναι απαραίτητη για πολλές
λειτουργίες του οργανισμού.λειτουργίες του οργανισμού.
9. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
• ΛιπίδιαΛιπίδια
Τα λίπη είναι απαραίτητα στο σώμα μας γιατίΤα λίπη είναι απαραίτητα στο σώμα μας γιατί
βοηθάνε στη κατασκευή των κυττάρων,βοηθάνε στη κατασκευή των κυττάρων,
στη μεταφορά βιταμινών, στο ναστη μεταφορά βιταμινών, στο να
διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία μαςδιατηρείται σταθερή η θερμοκρασία μας
κτλ, αλλά δεν πρέπει να ξεπερνάνε το 30%κτλ, αλλά δεν πρέπει να ξεπερνάνε το 30%
από τις συνολικές θερμίδεςαπό τις συνολικές θερμίδες
10. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
• ΜέταλλαΜέταλλα
Τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία είναιΤα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία είναι
ανόργανα στοιχεία, πολύ σημαντικά γιαανόργανα στοιχεία, πολύ σημαντικά για
τον οργανισμό μας καθώς ο ρόλος τουςτον οργανισμό μας καθώς ο ρόλος τους
είναι πολλαπλόςείναι πολλαπλός
11. Νερό:Νερό:
•
Ονομάζεται πολλές φορές "ξεχασμένο"Ονομάζεται πολλές φορές "ξεχασμένο"
συστατικό. Το 65% του σώματος μαςσυστατικό. Το 65% του σώματος μας
αποτελείται από νερό. Χρησιμεύει στηαποτελείται από νερό. Χρησιμεύει στη
μεταφορά άλλων συστατικών,μεταφορά άλλων συστατικών,
απομακρύνει τα υπολείμματα των τροφώναπομακρύνει τα υπολείμματα των τροφών
και ρυθμίζει τη θερμοκρασία τουκαι ρυθμίζει τη θερμοκρασία του
σώματος. Θα πρέπει να καταναλώνουμεσώματος. Θα πρέπει να καταναλώνουμε
καθημερινά τουλάχιστον 8 ποτήρια υγρά,καθημερινά τουλάχιστον 8 ποτήρια υγρά,
δηλαδή νερό, χυμούς κ.λ.π.δηλαδή νερό, χυμούς κ.λ.π.
19. 1. Ξεκινάμε τη μέρα μας πάντα1. Ξεκινάμε τη μέρα μας πάντα
τρώγοντας ένα καλό πρωινό, κατάτρώγοντας ένα καλό πρωινό, κατά
προτίμηση γάλα με δημητριακά.προτίμηση γάλα με δημητριακά.
20. 2. Πίνουμε τουλάχιστο δύο ποτήρια2. Πίνουμε τουλάχιστο δύο ποτήρια
γάλα την ημέρα.γάλα την ημέρα.
22. 4. Τρώμε όσπρια τουλάχιστο μία4. Τρώμε όσπρια τουλάχιστο μία
φορά την εβδομάδα.φορά την εβδομάδα.
23. 5. Τρώμε πολλά λαχανικά και5. Τρώμε πολλά λαχανικά και
μαγειρεμένα και ωμά.μαγειρεμένα και ωμά.
24. 6. Τρώμε λιγότερο κρέας και6. Τρώμε λιγότερο κρέας και
περισσότερα ψάρια.περισσότερα ψάρια.
25. 7. Προσπαθούμε να μειώσουμε τη7. Προσπαθούμε να μειώσουμε τη
ζάχαρη και το αλάτι. Αντί για αυτόζάχαρη και το αλάτι. Αντί για αυτό
χρησιμοποιούμε μυρωδικά (ρίγανη,χρησιμοποιούμε μυρωδικά (ρίγανη,
θυμάρι, βασιλικό κ.ά.).θυμάρι, βασιλικό κ.ά.).
26. 8. Πίνουμε τουλάχιστον έξι ποτήρια8. Πίνουμε τουλάχιστον έξι ποτήρια
νερό την ημέρα.νερό την ημέρα.
32. • . Εδώ και αρκετές δεκαετίες γίνεται λόγος για την. Εδώ και αρκετές δεκαετίες γίνεται λόγος για την
περίφημη Μεσογειακή Διατροφή και τηνπερίφημη Μεσογειακή Διατροφή και την
υπεροχή της σε σχέση με άλλες διατροφικέςυπεροχή της σε σχέση με άλλες διατροφικές
συνήθειες. Είναι ξακουστή για τις ευεγερτικές τηςσυνήθειες. Είναι ξακουστή για τις ευεγερτικές της
ιδιότητες καθώς προφυλάσσει από εμφράγματαιδιότητες καθώς προφυλάσσει από εμφράγματα
του μυοκαρδίου και από διάφορες μορφέςτου μυοκαρδίου και από διάφορες μορφές
καρκίνου, είναι φτωχή σε θερμίδες, τονώνει τονκαρκίνου, είναι φτωχή σε θερμίδες, τονώνει τον
οργανισμό, βοηθάει την καλή λειτουργία τουοργανισμό, βοηθάει την καλή λειτουργία του
εντέρου και γενικά χαρίζει μακροζωία όπωςεντέρου και γενικά χαρίζει μακροζωία όπως
έδειξαν μακροχρόνιες έρευνες.έδειξαν μακροχρόνιες έρευνες.
ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
34. Φαγητά από την αρχαία εποχή
• Όσο και αν μας φανεί περίεργο οι Έλληνες της
Ομηρικής Εποχής στήριζαν την διατροφή
τους κυρίως στο κρέαςΤα κρέατα τα
έτρωγαν ψητά στη θράκα. Ψωμιά έφτιαχναν
από σιτάρι και κριθάρι και μάλιστα συνήθιζαν να
έχουν ποικιλία ψωμιών τα οποία ήταν σαν τις
σημερινές πίτες. Καλλιεργούσαν επίσης βίκο,
τριφύλλι και κάπαρη. Είχαν ανεπτυγμένη
τυροκομία, έπιναν γάλα, έφτιαχναν τυρόγαλο
και τυριά. Το κρασί ήταν απαραίτητο
συνοδευτικό των γευμάτων.
35. • Στην Οδύσσεια γίνεται αναφορά για:
ξανθό κρασί, κόκκινο νεχτάρι, μαύρο
κρασί και μαύρο γλυκόπιοτο κρασί. Το
κρασί τους το έπιναν νερωμένο και πριν
το βάλουν στο στόμα έσταζαν μερικές
σταγόνες στο δάπεδο προσφορά στους
θεούς. Υπήρχε βέβαια και το ελαιόλαδο,
αλλά τότε είχε κυρίως άλλη χρήση...
άλειφαν με αυτό τα κορμιά τους μετά το
μπάνιο! Δεν περιφρονούσαν φυσικά και
τα φρούτα.
36. • Να μερικά μενού που μας έρχονται από εκείνα τα χρόνια:
• Ορεκτικά:
Ρεβύθια με πατζάρια και σκόρδο
• Μαύρες τσακιστές ελιές με τυρί
• Σαλάτες:
Θαλασσαία
Σπανάκι, κρεμμύδι φρέσκο, κάππαρη, πλοκάμι χταποδιού με γαρίδες, μύδια
και καλαμάρια
• Κυκλωπαία
Ρόκα με κατσικίσιο ξυστό τυρί, ελαιόλαδο και ξύδι
Πρασσαία
Λάχανο, ρόκα, σέλινο, σπαράγγια, αυγά με κουκουνάρι, καρύδια, βολβούς,
σταφίδες και ρόδια
• Κύρια πιάτα:
• Πανσέτα χοιρινού με γλυκόξινη σάλτσα από μέλι, θυμάρι, ξύδι & σκορδαλιά
ρεβιθιών
Γεμιστές φέτες χοιρινού φιλέτου με δαμάσκηνα με σκούρο ζωμό,
συνοδευόμενες με αγκινάρες και πουρέ αρακά.
• Γαρίδες με Ξύδι και μέλι συνοδευόμενες με κολοκύθια και κουνουπίδι
• Γλυκίσματα:
Ποικιλία ξηρών καρπών (δαμάσκηνα, ξερά σύκα, καρύδια, αμύγδαλα,
χουρμάδες, φυστίκια με μέλι αττικό-με ή χωρίς γιαούρτι).
• Κόκκωρα - ξερά σύκα με καρύδια και μέλι.
37. Στα Βυζαντινά
χρόνια• Τα κυριότερα είδη διατροφής ήταν το ψωμί, το λάδι, οι ελιές
και το τυρί
• Η φθηνότερη και πιο διαδεδομένη τροφή για το μεγαλύτερο
μέρος του πληθυσμού ήταν τα λαχανικά και τα όσπρια. Με
δεδομένες δε τις μεγάλες περιόδους νηστείας που προβλέπει
η Εκκλησία, και τις οποίες φαίνεται ότι τηρούσαν με αρκετή
ευλάβεια οι Βυζαντινοί, οι τροφές αυτές καταναλώνονταν για
μακρύ χρονικό διάστημα από το σύνολο του πληθυσμού. Δεν
είναι πάντα εύκολο να ταυτίσουμε τα διάφορα είδη λαχανικών
που αναφέρουν οι πηγές. Μεγάλη κατανάλωση είχαν τα
λάχανα, τα πράσα, τα κρεμμύδια, τα τεύτλα, τα μαρούλια, τα
ραδίκια, το καρότο, ο αρακάς, η ρόκα. Αγνωστες φυσικά ήταν
οι πατάτες και οι ντομάτες, που έφτασαν στην Ευρώπη πολύ
αργότερα. Από τα όσπρια συναντάμε τα φασόλια, τις φακές,
τα ρεβίθια, τα κουκιά, τα λούπινα.
• …Και το απαραίτητο ιώδιο από τη θάλασσα
• Tο κρέας, είδος πολυτελείας
38. Στα Βυζαντινά
χρόνια• Για επιδόρπιο τι έχει;
• Βασικό συμπλήρωμα της διατροφής ήταν τα
φρούτα (μήλα, αχλάδια, σύκα ξερά και φρέσκα,
κεράσια, σταφύλια, πεπόνια κ.ά.), καθώς και οι
ξηροί καρποί (καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια).
Τέλος, ως επιδόρπια (επίδειπνα ή δούλκια) είχαν
διάφορα γλυκίσματα. Κύριο γλυκαντικό μέσο
ήταν το μέλι.
42. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
•Στην Ευρώπη τουλάχιστον 6 εκατ. άτομα υποφέρουν από παχυσαρκία.
•Η Ελλάδα κατέχει την 1η θέση Πανευρωπαϊκά
με ποσοστό 78,6% στους άνδρες και 74% στις γυναίκες.
•Το αντίστοιχο ποσοστό στα παιδιά ηλικίας 7-12 χρ.
είναι 8,5% και 12-16 χρ. φτάνει μέχρι 30%.
•Τα Ελληνόπουλα είναι τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη,
και μάλιστα, κατέχουν την 2η θέση, στην παγκόσμια κατάταξη,
αμέσως μετά τους ανήλικους Αμερικανούς.
43. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ
• Πρόληψη.Πρόληψη.
• Η πιο ενδεδειγμένη ενέργειά είναι να απευθυνθείτε σε ένα ειδικόΗ πιο ενδεδειγμένη ενέργειά είναι να απευθυνθείτε σε ένα ειδικό
σύμβουλο διατροφής.σύμβουλο διατροφής.
• Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εφαρμόσετε στο παιδίΣε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εφαρμόσετε στο παιδί
σας μια δίαιτα αδυνατίσματος που απευθύνεται σε ενήλικες.σας μια δίαιτα αδυνατίσματος που απευθύνεται σε ενήλικες.
• Προσοχή όταν η ανάπτυξη σε βάρος δεν ακολουθείται απόΠροσοχή όταν η ανάπτυξη σε βάρος δεν ακολουθείται από
ανάπτυξη σε ύψος.ανάπτυξη σε ύψος.
• Υιοθέτηση σωστής διατροφικής συμπεριφοράς και σωματικήςΥιοθέτηση σωστής διατροφικής συμπεριφοράς και σωματικής
δραστηριότητας σε τακτική βάση. δραστηριότητας σε τακτική βάση.
• Τακτικός έλεγχος σωματικού βάρους.Τακτικός έλεγχος σωματικού βάρους.
• Είναι προτιμότερη και πιο αποτελεσματική η αλλαγή τωνΕίναι προτιμότερη και πιο αποτελεσματική η αλλαγή των
συνηθειών ολόκληρης της οικογένειας (διατροφής και άσκησης),συνηθειών ολόκληρης της οικογένειας (διατροφής και άσκησης),
από ότι μόνο του παιδιού.από ότι μόνο του παιδιού.