პიროვნების როლი ისტორიაში

1. ინტეგრირებული გაკვეთილის გეგმა
საგანი: ისტორია და რუსული ენა
გაკვეთილის თემა
პიროვნების როლი ისტორიაში
ისტორია : რომაული დაპყრობები (პუნიკური ომები)
რუსული: Великие люди. ПётрПервыйиГаннибал.Сравнительная
характеристика.
სწავლებისსაფეხური საშუალო (XIკლასი) უცხ.ს.V დონე
გაკვეთილის
ხანგრძლივობა
2 აკადემიური საათი
ინტეგრირებული
საგნები,
მასწავლებლის
სახელი და გვარი
ისტორია - მზია ბაუჟაძე,
რუსული ენა - მაყვალა მამულაძე
მოსწავლეთა
რაოდენობა
27 მოსწავლე
განსაკუთრებული
მიდგომების
საჭიროებების მქონე
მოსწავლეთა
რაოდენობა და
პროფილი
არა
გაკვეთილის მიზანი ისტორია :
1. მოსწავლეები გაეცნობიან რომისადაკართაგენის
დაპირისპირებას.იმსჯელებენ კართაგენის დარომის
ძლიერებაზე. შეძლებენ პუნიკური ომების მიზეზების ახსნას.
2. დაახასიათებენ იმ ეპოქას, ახსნიან ჰანიბალის სტრატეგიასა და
ტაქტიკას, შეაფასებდენ იმ ეპოქის სამხედრო პოტენციალს.
3. იმსჯელებენ მხედართმთავრისა და პიროვნების როლზე
ისტორიაში.დაახასიათებენ და შეადარებენ ერთმანეთს ორ
პოლიტიკურ და სამხედრო მოღვაწესჰანიბალსადაპეტრე
პირველს.
რუსული ენა:
1. Просмотретьипонятьсодержание историко-документального
фильма на русскомязыке «Ганнибал – враг номер один».
2. Правильнозаполнитьрабочийлистоканализа фильма и таблицу
сравнения деянийПетра Первого и Ганнибала.
3. Передатьсвои мыслина русскомязыке, участвовать в
дискуссии.
4. Использоватьприрассказе и письме изученные грамматические
конструкции.
სტანდარტთან
შესაბამისობა (ესგ-ის ისტორია

2. მიხედვით რა
შედეგებზე
/ინდიკატორებზე
გადის მოცემული
გაკვეთილი)
ისტ.XI.5. მოსწავლეს შეუძლიასაქართველოსადამსოფლიოში
საშინაო დასაგარეო პოლიტიკის საკვანძო საკითხების კვლევა
•ირჩევს ერთ-ერთ სახელმწიფოს დააჯგუფებს რომელიმეეპოქაში
მისიგაერთიანების ან დაშლის განმაპირობებელსაგარეო დასაშინაო
ფაქტორებს
•თანაკლასელების ჯგუფთან ერთად ირჩევს პოლიტიკურ მოღვაწეს
და მსჯელობს მის მიერ არჩეულისაგარეო თუსაშინაოპოლიტიკური
კურსის შედეგებზე.
რუსული ენა
უცხ.ს.V.3. მოსწავლეს შეუძლიამიმართოსსხვადასხვასტრატეგიას
მოსასმენიამოცანებისეფექტურად გადაჭრის ხელშესაწყობად და
მოსმენის უნარისგასაუმჯობესებლად.
უცხ.ს.V.19.მოსწავლე ფლობს და იყენებს საბაზისო ენობრივ უნარ-
ჩვევებს.
უცხ.ს.V.22.მოსწავლეს შეუძლია უცხოური ენის ცოდნის
საგანმანათლებლო მიზნით გამოყენება.
უცხ.ს.V.26. მოსწავლეს შეუძლიადაამუშაოსინფორმაციამისი
დამახსოვრებისადაეფექტურად გამოყენების მიზნით.
წინასწარი ცოდნა ისტორია :
რომის წარმოშობა, რომაული საზოგადოება, სახელმწიფო წყობა-
მეფობა და რესპუბლიკა. პუნიკური ომები.
რუსული ენა:
Жизнь и деятельность Петра I. მოსწავლეებს გააჩნიათ გარკვეული
ლექსიკური მარაგი იმისათვის, რომ გაიაზრონ ნანახი ფილმის
შინაარსი.
მოსალოდნელი
რისკები/ გადაჭრის
გზები
1. ვერ მოხერხდეს დროის ლიმიტის დაცვა;
2. ფილმში გამოყენებული ისტორიული ტერმინების გაგება
მშობლიურ ენაზე/
გადაჭრის გზები
კითხვათა რაოდენობის შემცირება; უცხო სიტყვათა დაფაზე
ჩამოწერა
საგნები
/თემები,რომელთა
ინტეგრირებაც
ხდება:
ინტეგრირებული
უნარ ჩვევები
დროსა და სივრცეში ორიენტაცია; ფაქტებისა და მოვლენების
ინტერპრეტაცია; ინფორმაციის მოპოვება და შედარება;
პრობლემის გააზრება და სხვადასხვა საკითხებს შორის კავშირების
დადგენა; თანამშრომლობა. მსჯელობის, დისკუსიის,პრეზენტაციის
და ანალიზის უნარი. სხვისი აზრის მოსმენის უნარი.
სწავლების
სტრატეგიები,
რომლებიც
გამოყენებულ იქნება
გაკვეთილის მიზნის
მისაღწევად
1. კითხვა /პასუხი
2. აზრობრივი რუკა
3. დისკუსია
4. ცხრილზე მუშაობა(დახასიათება/შედარება)
5. ფილმის ანალიზის ფურცელის შევსება
6. რუკაზე მუშაობა

3. შეფასება დისკუსიის შეფასების რუბრიკა (განმსაზღვრელი),
განმავითარებელი
საკლასო მენეჯმეტი-
საბანმანათლებლო
რესურსები ტექნიკა
და ინსტრუმენტები:
კომპიუტერი,პროექტორი,დაფა, ცარცი, ფლეშმეხსიერება, სამუშაო
ფურცლები.
გამოყენებული ლიტერატურა: სასკოლო სახელმძღვანელო
1.,,ისტორია „ნ.კიღურაძე, გ.სანიკიძე, გორდეზიანი 2012
წ. გამომცემლობა სულაკაური XIკლასი
2. М.Лордкипанидзе, И Чхеидзе, Т.Чимакадзе.Русский язык. ს- V,
издательство «Артануджи», Тбилиси,2012 год.
3. BBC-ის ფილმი ,,ჰანიბალი-მტერი ნომერ პირველი“
გაკვეთილის სცენარი
ფაზა გაკვეთილის მსვლელობა დრო
გამოწვევის
ფაზა
1. ორგანიზების მომენტი
რუსული ენის მასწავლებელიაცნობს მოსწავლეებს
გაკვეთილის თემას: „პიროვნების როლი ისტორიაში“ და
მიზნებს.- (1-2 სლაიდები)
– Сегодняу нас необычныйурок.Мы проведёмодновременно
урокистории и русскогоязыка – интегрированныйурок .В течение
одного урокамы с вами будем говорить о Риме и Карфагене;
смотреть фильм«Ганнибал – враг номер1», а на второмуроке - о
роли личности в истории; поговоримофильме.А чтобы оценить
как вы понялисодержание фильма,вам нужно будетзаполнить
листоканализа фильма.(3-4-5 სლაიდები - ინსტრუქცია)
Просмотрите листок анализа фильма и заполните
первую ступень по желанию – на русском или
грузинском языке.
1 წთ
3 წ.
სიღრმისეული
წვდომის ფაზა
2.ისტორიის მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს გაიხსენონ
რა იციან რომისა და კართაგენის შესახებ .
მოსწავლის სავარაუდო პასუხი: რომი- რომაული
მითოლოგიის თანახმად,ქალაქი დაარსდა ძვ. წ.753 წელს.
ძვ.წ.509 მონარქია დაემხო... კარგად ორგანიზებული
სახელმწიფო,ძლიერი ჯარი და მოქნილი საგარეო პოლიტიკა
გახდა რომის წარმატების საწინდარი... კართაგენი- ანტიკური
ქალაქი-სახელმწიფო ხმელთაშუაზღვისპირეთში, ჩრდილოეთ
აფრიკის ტერიტორიაზე. წარმოიშვა ტვიროსელ ფინიკიელთა
სავაჭრო კოლონიის ადგილას (ამჟამინდელი ტუნისის ყურე)
დაახლოებით ძვ. წ.IX საუკუნეში ძვ. წ., ხელსაყრელმა
გეოგრაფიულმა მდებარეობამ,სავაჭრო კოლონიათა ფართო
ქსელმა განამტკიცა კართაგენის ბატონობა დასავლეთ
ხმელთაშუაზღვისპირეთის სავაჭრო გზებზე.)
3 წთ

4. 3.ისტორიის მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს წაიკითხონ
სახელმძღვანელოში მოცემული ტექსტის ნაწილი და უპასუხონ
ზეპირად მასწავლებლის მიერ წინასწარ შედგენილ კითხვებს.
წინასწარ შედგენილიკითხვები:
1. ვის უწოდებდნენ რომაელებიპუნებს?
- ფინიკიელებს
2.როგორიიყო რომის მდგომარეობა ძვ.წ IV-IIIს-ში? კართაგენის
მდგომაროება? რამ გამოიწვია პუნიკური ომები?
- რომის რესპუბლიკამ აპენინის ნახევარკუნძულზე მცხოვრები
სხვადასხვა ტომები დაიმორჩილა და მათთან
კონფედერაციული კავშირი დაამყარა.კართაგენი ხმელთაშუა
ზღვაზე ბატონობდა ფლობდა ჩრდილო აფრიკის სანაპირო
ზოლს, ესპანეთის ნაწილს, სარდინიას,კორსიკას ,სიცილიის
დასავლეთ ნაწილს. რომისა და კართაგენის ინტერესები
ერთმანეთს სიცილიის გამო დაუპირისპირდა...
3. როგორ ფიქრობთსიცილიის გეორაფიული მდებარეობა
მეტოქე სახელმწიფოთაგან რომელს უფრო მეტად
დაეხმარებოდა?
- რომს, იმიტომ რომ დამარცხების შემთხვევაში თავი შეაფაროს
ხმელეთს.
- კართაგენს - თუ წინასწარ გადაკეტავს იტალიისკენ მიმავალ
ვიწრო გასასვლელს, მაშინ ალყაში მოქცეული რომი,
დამარცხდება.
4.რა სარგებელინახარომმაკართაგენის დამარცხებით?
ჩამოთვალეთ პოლიტიკურ/ეკონომიკურიშედეგები?
- მიიღო დიდი რაოდენობით კონტრიბუცია. ადამიანური
რესურსები...გზა გაეხსნა აღმოსავლეთ
ხმელთაშუაზღვისპირეთისაკენ... გაიზარდა მისი
პოლიტიკური მნიშვნელობა.
5.ფილმის ჩვენება. ფილმის ანალიზის ფურცელის მეორე
საფეხურის შევსება.
6.ფილმის ჩვენების შემდეგ ანალიზის ფურცელის მესამე
საფეხურის შევსება.
7.ისტორიის მასწავლებელი სვამს სადისკუსიო კითხვას:
1.რამდენად მნიშვნელოვანია მხედარმთავრის როლი
ისტორიაში და ზოგადად შეუძლია თუ არა ერთ პიროვნებას
შეცვალოს ისტორია?
- მხედართმთავრის როლი ისტორიაში განუსაზღვრელია. ბევრ
წარმატებულ მხედარმთავრს იცნობს ისტორია. თუმცა
საუკუნეების განმავლობაში ისტორიამ ბევრი ანტიგმირიც
შეიძინა... მხედართმთავარი არჩევს საჭირო დროსა და ადგილს
მოქმედებისთვის.მას შეუძლია ხერხით დაამარცხოს
განუსაზრვრელი ძალაუფლებისა და რესურსების მქონე მტერი.
8 წთ
35 წთ.
5 წთ.
10 წთ

5. ,,ომს ხალხი იგებს, ხოლო ბრძოლას გენერალი, რომელიც ამ
ხალხის შვილია...“
2.რა ნიშან-თვისებებს უნდა ფლობდეს კარგი
მხედართმთავარი?
- წინდახედული, მიზანმმიმარული,შორსმჭვრეტელი, მამაცი,
გონიერი, გამოცდილი, მაგალითის მიმცემი, ერთგული...
3. როგორ ფიქრობთ მეორე პუნიკური ომის დროს, რატომ არ
აიღო ჰანიბალმა რომი? გამოთქვით ვარაუდები, როგორ
განვითარდებოდა მოვლენები საწინააღმდეგო შემთხვევაში? -
სავარაუდო პასუხი , ჰანიბალს არ უცდია რომის დაპყრობა,
რადგან ხანგძლივი ალყა დამატებითი რესურსების გარეშე
სარისკო იყო.. .რომზე პირდაპირ შეტევის ნაცვლად იტალიის
საბოლოო აოხრება გადაწყვიტა, მისი აზრით ეს
გარესამყაროსაგან იტალიის სრულ იზოლაციას გამოიწვევდა
და დაასუსტებდა. მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლებოდა ფიქრი
რომის აღებაზე.საწინააღმდეგო შემთხვევაში მთელი
ისტორიული პროცესები სხვაგვარად წარიმართებოდა.
4. ჰასდრუბალმა თქვა: ,,ჰანიბალმა იცის როგორ გაიმარჯვოს ,
მაგრამ არ იცის როგორ გამოიყენოს გამარჯვებაო.“ როგორ
ფიქრობთ სციპიონი უფრო ძლიერი ტაქტიკოსია საერთო
ჯამში, თუ ჰანიბალი?
- სავარაუდო პასუხი... სციპიონ აფრიკელი უდავოდ ძლიერი
სამხედრო სტრატეგი აღმოჩნდა, თუნდაც იმიტომ რომ
ჰანიბალი დაამარცხა, რომელიცმსოფლიო ისტორიაში ისეთ
დიდ სამხედრო მოღვაწეებთან სახელდება, როგორებიცაა
მაკედონელი და ნაპოლეონი, ჰანიბალის მოღვაწეობა
განუყოფელია მსოფლიო სამხედრო ისტორიის თემასთან.... და
ამ დროს სციპიონი უფრო ძლიერი ტაქტიკოსი აღმოჩნდა
საერთო ჯამში,ვიდრე ჰანიბალი. ჰასდრუბალმა თქვა,
ჰანიბალმა იცის როგორ გაიმარჯვოს , მაგრამ არ იცის როგორ
გამოიყენოს გამარჯვებაო და მართალიც იყო.რა თქმა უნდა
რომის აღებას უფრო დიდი რესურსი სჭირდებოდა , ვიდრე
საველე ბრძოლას .ჰანიბალმა რომს ამოსუნთქვის საშუალება
მისცა. მას უნდ ა გაეგრძელებინა ბრძოლა ხშირი
თავდასხმებით, უნდა გადაეკეტა ყოველგვარი რესურსი
ქალაქისთვის და ალყაში ჰყოლოდა მანამდე, სანამ შესაფერის
დროს არ მონახავდა შტურმისთვის.
8. რუსულის მასწავლებელი : Сегоднямыпоговоримс вами о
ролиличностив истории.По словам Л.Н.Толстого рольличностив
историиничтожно мала.Даже самый гениальныйчеловекне
можетпо своемужеланиюнаправлятьдвижение истории.Ее
творятмассы, народ, а не отдельнаяличность,возвысившаясянад
народом.
Но Лев Николаевичи не отрицаетроличеловекавистории,
он признаетобязанностьдействоватьв границах
7 წთ

6. возможногоза каждым. По егомнению,именигения
заслуживаеттотиз людей,ктоодаренспособностью
проникатьв ход исторических событий,постигатьих смысл.
Таких единицы.(6-7 სლაიდი)
1.Сегодняя предлагаювамсравнить двух великих людей,
которые жилив разное время,но каждый из них оказал на
историюогромное влияние. Один из них Ганнибал,а
второго назовите вы, исходя из изученного материала - ...
სავარაუდო პასუხი: Пётр Первый.
2. Как вы думаете,почемуПетраназвалиВеликим?
(Предполагаемыйответ: Пётр сделал Россиювеликой
державой).
3. Был ли ПётрПервый необычныммонархом?Почему?
(Предполагаемыйответ: Онрано понял,что нужно его
странеи какэтого добиться).
9. Заполняем сравнительную таблицудеяний Ганнибала и Петра
Первого.
1. Ганнибал жил в 247—183 гг до н.э. А когда жил Пётр Первый?
(1672-1725 гг)
2. Ганнибал Стал полководцем в 17 лет. А Пётр Первый?(В 24
года стал царём, а в 1721 году – императором).
3. Цель Ганнибала: покоритьРим. Цель Петра Первого?
(прорубить окно в Европу).
4. В то время Карфаген был самым развитым государством, а
Россия? (Одно из самых отсталых государств).
5. У Карфагена сильные армия и флот. У России? (Нет
регулярной армии, флота, но по его приказуони были созданы.)
6. Ганнибал одерживал блестящиепобеды, несмотря на
маленькую армию. А Пётр Первый?(Первые боис турками (в
1695) и шведами (в 1700 ) проиграл.
7. Ганнибал воевал 17 лет. А ПётрПервый? (воевал 21 год).
8. Время работало против Ганнибала.(Время работало на Петра
Первого).
9. Ганнибал невольно ускорил процесс уничтожения Карфагена.
А Пётр Первый? (Усилил государство, расширил его границы.
Создал империю).
10.Ганнибалсумел сплотить своих сторонников. А ПётрПервый?
(Он тоже сумел сплотить своих сторонников).
11. Ганнибал жил как простой человек.А Пётр Первый?(Тоже
жил как простойчеловек).
12. Ганнибал покончилжизнь смоубийством в возрасте 64 лет.А
Пётр Первый? (умер в возрасте 53 лет)
Какой можно сделать вывод из этого? Правли был Л.Н. Толстой?
საშინაო დავალება
7 წთ
2 წთ

7. - ისტორია: :,,კართაგენი უნდა დაინგრეს!“
წერილობით წარმოადგინეთ პუნიკური ომების
მიზეზები და შედეგები(მოიძიეთ დამატებითი
მასალები)
- რუსული ენა: Кто из великих личностей нашей страны,
по-вашему, оказал на историю Грузии огромное влияние.
Напишите небольшое эссе.
შეფასება: განმსაზღვრელი;
დისკუსიის შეფასების რუბრიკა; განმავითარებელი/
2 წთ
4 წთ
რეფლექსია Фразы из рефлексивного экрана на доске:
1. сегодня я узнал…
2. было интересно…
3. было трудно…
4. я выполнял задания…
5. меня удивило…
6. урок дал мне для жизни…
7. мне захотелось…
3 წთ