SlideShare a Scribd company logo
1 of 27
სულხან-საბა  ორბელიანი  -აღორძინების ხანის დიდი მოღვაწე,  მეიგავე,  ლექსიკოგრაფი, მთარგმნელი, დიპლომატი, მეცნიერი
“მაღალი ტანისაა, მხნე და ძლიერი აგებულების, მშვენიერი სახე აქვს და თეთრ-მოწითალო ფერი; ერთ მტკაველზე მეტი წვერი აქვს, რომელიც დიდად უხდება“,-– ასე  ახასიათებდნენ  სულხან-საბა ორბელიანს თავისი   თანამედროვენი.
"სიყრმითგანიყო მუდამად სიბრძნის სწავლისა   მსახველი,სამოცდაექვს   წელს იკითხა, თქვა: ვერასი  ვარ მმარხველი.იარა ბევრი ქვეყანა, ბევრისაც  იყო  მნახველი,ორბელიანმა საბამან სახელითა ქნა სახელი"ვახტანგ VI
“სულხან-საბა  ორბელის ძე სიბრძნით აღხდა ორბების ძე.”ხალხური
სულხან-საბა ორბელიანი დაიბადა  1658  წლის   4   ნოემბერს ქვემო   ქართლში, ბოლნისის მახლობლად,   სოფელ  ტანძიაში.  იქ  გაატარა თავისი   ბავშვობა  და ყრმობის  წლები.
ტანძია ტანძია
სულხანის   მამა,   ვახტანგი ,  ქართლის   მეფე   ვახტანგ   V-სთან დაახლოებული   პირი   იყო,  დედა ,  თამარი , კი – კახეთის 1659 წლის   აჯანყების  მოთავის – ზაალ  არაგვის  ერისთავის  ასული. სულხანის   მამიდა   ვახტანგ   მეფეს   ჰყავდა   ცოლად,  ამიტომ  იგი   პატარაობიდანვე   სამეფო   კარზე    იზრდებოდა.
ორბელიანების   კარის    ეკლესია სოფელ   ტანძიაში  აგებულია   1683 წელს  სულხან-საბა   ორბელიანის   მამის ,  ვახტანგის , მიერ,   რომელიც   იყო   ვახტანგ   V შაჰნავაზის   მდივანბეგი    ანუ    მოსამართლეთუხუცესი.
სულხან -საბა    ორბელიანის მამიდაშვილები - მეფე ვახტანგ   V-ის (შაჰ-ნავაზის)   ვაჟები არჩილი გიორგი XI ლევანი ვახტანგ VI
სულხან-საბა   მეგობრობდა   თავის    განათლებულ     მამიდაშვილებთან.              ქართლის მეფე გიორგი XI, რომელმაც  შთააგონა   20-25  წლის სულხანს ქართული ლექსიკონის  შედგენა მეფე-პოეტი არჩილი
ვახტანგ VI -ქართლის მეფე, სულხან-საბას  მამიდაშვილის, ლევანის,  ძე, რომლის აღზრდაც  დაავალეს განსწავლულობით გამორჩეულ ორბელიანს. ვახტანგ  VI-ის  მეფობის ხანა გამორჩეულია  საქართველოს ლიტერატურული  და ინტელექტუალური აღორძინების  დაწყებით.
ტანძიაში,   ორბელიანების    ნასახლარზე,   1984    წელს   გაიხსნა    სულხან-საბა    ორბელიანის    სახელობის   ლიტერატურული   მუზეუმი.
სულხანი   1698   წელს   ბერად   აღიკვეცა   დავით   გარეჯის   იოანე   ნათლისმცემლის   მონასტერში .   ამ   დროიდან   იწოდება   იგი   სულხან-საბად.
კონსტანტინეპოლი,   მარსელი,   პარიზი,   რომი,   იტალიის   სხვა   ქალაქები,  ბოლოს - კონსტანტინეპოლი   და  თურქეთის   გზით -საქართველო- ასეთი   იყო   დიდი   ქართველი   მოღვაწის    მოგზაურობის   მარშრუტი .
„მოგზაურობაევროპაში”ქართული    დოკუმენტური პროზის   ერთ-ერთი   პირველი და   უნიკალური   ნიმუშია, რომელიც    დღიურების ფორმითაა   დაწერილი. თხზულებამ   ჩვენამდე დაზიანებული   სახით მოაღწია.   დაკარგულია პირველი   თავები,   სადაც, ალბათ,   აღწერილი   იყო საფრანგეთის  ქალაქები.  შემორჩენილია   მხოლოდ იტალიის   და   თურქეთის ქალაქთა   აღწერილობანი.
1703   წლიდან   სულხან-საბამ   ვახტანგ    VI-ის    საიდუმლო დავალებით   ევროპაში  იმოგზაურა, რათა  იგი  მაჰმადიანთა   უღელქვეშ   ტანჯულ   საქართველოს   დახმარებოდა   და   ტახტზე ქრისტიანი   უფლისწული   დაესვათ. მაგრამ   იმ   დროს   ევროპას   უძლიერეს   ირანთან  ურთიერთობის    დაძაბვა   არ   სურდა   და   სულხან-საბა   უშედეგოდ   დაბრუნდასაქართველოში. საფრანგეთის მეფე ლუიIV რომის პაპი კლიმენტი XI
წიგნი   “სიბრძესიცრუისა“(1686-1695 )  სულხან-საბამ  20-25  წლის  ასაკში დაწერა.  მასში   სწავლა-აღზრდის   საკითხები   იგავარაკული   ფორმით   არის   გადმოცემული.    მწერალი   აკრიტიკებს   ცხოვრების   მანკიერ   მხარეებს   და  აქსოვს    ბრძნულ   აზრებს.
სულხან-საბამ,     პირველმა,    შეადგინა    ქართული     ენის   განმარტებითი     ლექსიკონი,“სიტყვისკონა“(1685-1716წწ.),  რომელიც    ენციკლოპედიურ      ელემენტებს    შეიცავს        და   უძვირფასესი    საუნჯეა .
“სიტყვისკონა”
სულხან-საბა   ორბელიანმა   გალექსა   ვახტანგ VI-ის   მიერ   სპარსულიდან   პწკარედის   სახით   თარგმილი   იგავ-არაკთა   კრებული  „ქილილა და  დამანა“.
“ ქილილა  და  დამანა ”
1724 წელს   ვახტანგ VI-მ   რუსეთში   დააპირა   გადახვეწა,   მან   მოსკოვში   წინასწარი    მოლაპარაკებისათვის    ორბელიანი    გაგზავნა, მაგრამ   ხანდაზმულ  მწერალს   არ   დასცალდა   უკანასკნელი   მისიის  აღსრულება,  ის  მოსკოვში,  სოფ.ვსეხსვიატსკოეში,   თავისი  მამიდაშვილის   შვილის,  დარეჯან არჩილის   ასულის,   სასახლეში    გარდაიცვალა.   დაკრძალეს   ვსეხსვიატსკოეს   მონასტერში.
ვსეხსვიატსკოესმონასტერი (მოსკოვი) ,     რომელიც   XVII   საუკუნეში ააგო არჩილმეფის ასულმა, დარეჯანმა.
“- წვიმა არ არის!- საბას კაბა დაუსველა რამ?! - თოვლი არ არის!- საბას თავი გაუთეთრა რამ ?! ,[object Object]
 სულხან – საბას აკანკალებს რა?- რამ დაასველა?! -რამ დაათეთრა?! -რა აკანკალებს?!-  საქართველოა მისთვის:წვიმაც, თოვლიც, და ყინვაც!” მუხრან მაჭავარიანი
“რომ იავარქმნილ სამშობლოს ნაშთად სიტყვები მაინც გადაგერჩინა; ვარდსაც და თაფლსაც და პურის მადლსაც, მშობლიური სიტყვის მადლი გერჩივნა.” გიორგი ლეონიძე
 "მთელ საქართველოს მამად მიაჩნია” ფრანგი   მისიონერი    ჟან    რიშარი

More Related Content

What's hot

გრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზე
გრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზეგრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზე
გრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზეsophikojanashia
 
ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"
ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"
ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"tamarkakachia
 
ვაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველავაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველაnonajgali77
 
ძუნწი და ოქრო1
ძუნწი და ოქრო1ძუნწი და ოქრო1
ძუნწი და ოქრო1mziaegiashvili
 
იაკობ გოგებაშვილი
იაკობ გოგებაშვილიიაკობ გოგებაშვილი
იაკობ გოგებაშვილიjgufi8
 
ისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანnino abuladze
 
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალიერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალიmmchedlishvili
 
ვაჟა ფშაველა
ვაჟა ფშაველავაჟა ფშაველა
ვაჟა ფშაველაfiqria sidamonize
 
გაპიროვნება
გაპიროვნებაგაპიროვნება
გაპიროვნებაstsotniashvili
 
შოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემაშოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემაninobelqania
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიIrina Zaqareishvili
 
ვაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტი
ვაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტივაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტი
ვაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტიqatamidzetamar
 

What's hot (20)

გრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზე
გრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზეგრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზე
გრიგოლ ხანძთელის ნაკვალევზე
 
ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"
ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"
ნიკო ლორთქიფანიძე ,,შელოცვა რადიოთი"
 
ვაჟა -ფშაველას "ჩემი ვედრება"
ვაჟა -ფშაველას "ჩემი ვედრება"ვაჟა -ფშაველას "ჩემი ვედრება"
ვაჟა -ფშაველას "ჩემი ვედრება"
 
ვაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველავაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველა
 
ძუნწი და ოქრო1
ძუნწი და ოქრო1ძუნწი და ოქრო1
ძუნწი და ოქრო1
 
იაკობ გოგებაშვილის ბიოგრაფია
იაკობ გოგებაშვილის ბიოგრაფიაიაკობ გოგებაშვილის ბიოგრაფია
იაკობ გოგებაშვილის ბიოგრაფია
 
"კაი ყმა" განხილვა
"კაი ყმა"  განხილვა"კაი ყმა"  განხილვა
"კაი ყმა" განხილვა
 
თბილისი
თბილისითბილისი
თბილისი
 
იაკობ გოგებაშვილი
იაკობ გოგებაშვილიიაკობ გოგებაშვილი
იაკობ გოგებაშვილი
 
აკაკი წერეთელი Pdf
აკაკი წერეთელი Pdfაკაკი წერეთელი Pdf
აკაკი წერეთელი Pdf
 
ისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთან
 
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალიერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
 
აკაკი წერეთლის "ბაში- აჩუკი" (ფაბულა და სიუჟეტი სრულად)
აკაკი წერეთლის "ბაში- აჩუკი" (ფაბულა და სიუჟეტი სრულად)აკაკი წერეთლის "ბაში- აჩუკი" (ფაბულა და სიუჟეტი სრულად)
აკაკი წერეთლის "ბაში- აჩუკი" (ფაბულა და სიუჟეტი სრულად)
 
ვაჟა ფშაველა
ვაჟა ფშაველავაჟა ფშაველა
ვაჟა ფშაველა
 
სლაიდშოუ
სლაიდშოუსლაიდშოუ
სლაიდშოუ
 
გაპიროვნება
გაპიროვნებაგაპიროვნება
გაპიროვნება
 
შოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემაშოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემა
 
გიორგი ლეონიძის „მარიტა“
გიორგი ლეონიძის „მარიტა“  გიორგი ლეონიძის „მარიტა“
გიორგი ლეონიძის „მარიტა“
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავები
 
ვაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტი
ვაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტივაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტი
ვაჟა ფშაველა-სიცოცხლის პოეტი
 

Similar to სულხან საბა ორბელიანი

აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაციააბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაციაgtsitsino
 
კარლოს დიდი
კარლოს დიდიკარლოს დიდი
კარლოს დიდიdavitashvililali
 
რუსთაველი
რუსთაველირუსთაველი
რუსთაველიtreningi09
 
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docxმასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docxUchaArutinovi1
 
ქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილი
ქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილიქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილი
ქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილიbakurgelashvili
 
შოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველიშოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველიleila
 
ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)
ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)
ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)fiqria sidamonize
 
ლუვრის მუზეუმი
ლუვრის მუზეუმილუვრის მუზეუმი
ლუვრის მუზეუმიQeti Qetusa
 
მომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენიამომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენიაNona Chabashvili
 
რუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზერუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზეAna Meladze
 
ახალი ქართლის ცხოვრება
ახალი ქართლის ცხოვრებაახალი ქართლის ცხოვრება
ახალი ქართლის ცხოვრებაfiqria sidamonize
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1lile55555
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1lile55555
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1lile55555
 
Vefxistyaosani
VefxistyaosaniVefxistyaosani
VefxistyaosaniTamuna2019
 
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)nonanona11111
 
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრებაბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრებაMaia Esartia
 
3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptx3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptxjekito1
 

Similar to სულხან საბა ორბელიანი (20)

აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაციააბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
 
კარლოს დიდი
კარლოს დიდიკარლოს დიდი
კარლოს დიდი
 
რუსთაველი
რუსთაველირუსთაველი
რუსთაველი
 
კარლოს დიდი
კარლოს დიდიკარლოს დიდი
კარლოს დიდი
 
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docxმასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
 
ქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილი
ქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილიქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილი
ქართლის ცხოვრება-ბაკურ გელაშვილი
 
ვეფხისტყაოსანი
ვეფხისტყაოსანივეფხისტყაოსანი
ვეფხისტყაოსანი
 
შოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველიშოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველი
 
ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)
ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)
ძველბერძნული ისტორიოგრაფია (ქსენოფონტე. პოლიბიოსი. სტრაბონი)
 
ლუვრის მუზეუმი
ლუვრის მუზეუმილუვრის მუზეუმი
ლუვრის მუზეუმი
 
მომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენიამომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენია
 
რუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზერუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზე
 
ახალი ქართლის ცხოვრება
ახალი ქართლის ცხოვრებაახალი ქართლის ცხოვრება
ახალი ქართლის ცხოვრება
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
Vefxistyaosani
VefxistyaosaniVefxistyaosani
Vefxistyaosani
 
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
 
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრებაბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
 
3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptx3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptx
 

More from marina 77

ო’ჰენრი
ო’ჰენრიო’ჰენრი
ო’ჰენრიmarina 77
 
New microsoft power point presentation
New microsoft power point presentationNew microsoft power point presentation
New microsoft power point presentationmarina 77
 
Shota rustavelis freska
Shota rustavelis freskaShota rustavelis freska
Shota rustavelis freskamarina 77
 
ექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილიექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილიmarina 77
 
ანტუან დე სენტ ეგზიუპერი
ანტუან დე სენტ ეგზიუპერიანტუან დე სენტ ეგზიუპერი
ანტუან დე სენტ ეგზიუპერიmarina 77
 
დ.გურამიშვილი
დ.გურამიშვილიდ.გურამიშვილი
დ.გურამიშვილიmarina 77
 
ასტრიდ ლინდგრენი
ასტრიდ ლინდგრენიასტრიდ ლინდგრენი
ასტრიდ ლინდგრენიmarina 77
 
ათონის ივერთა მონასტერი
ათონის ივერთა მონასტერიათონის ივერთა მონასტერი
ათონის ივერთა მონასტერიmarina 77
 
რიცხვითი სახელის რაობა და ჯგუფები
რიცხვითი  სახელის რაობა და ჯგუფებირიცხვითი  სახელის რაობა და ჯგუფები
რიცხვითი სახელის რაობა და ჯგუფებიmarina 77
 
ლექსიკური რუკა
ლექსიკური რუკალექსიკური რუკა
ლექსიკური რუკაmarina 77
 
გრ.ორბელიანი
გრ.ორბელიანიგრ.ორბელიანი
გრ.ორბელიანიmarina 77
 

More from marina 77 (12)

ო’ჰენრი
ო’ჰენრიო’ჰენრი
ო’ჰენრი
 
Abo tbileli
Abo tbileliAbo tbileli
Abo tbileli
 
New microsoft power point presentation
New microsoft power point presentationNew microsoft power point presentation
New microsoft power point presentation
 
Shota rustavelis freska
Shota rustavelis freskaShota rustavelis freska
Shota rustavelis freska
 
ექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილიექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილი
 
ანტუან დე სენტ ეგზიუპერი
ანტუან დე სენტ ეგზიუპერიანტუან დე სენტ ეგზიუპერი
ანტუან დე სენტ ეგზიუპერი
 
დ.გურამიშვილი
დ.გურამიშვილიდ.გურამიშვილი
დ.გურამიშვილი
 
ასტრიდ ლინდგრენი
ასტრიდ ლინდგრენიასტრიდ ლინდგრენი
ასტრიდ ლინდგრენი
 
ათონის ივერთა მონასტერი
ათონის ივერთა მონასტერიათონის ივერთა მონასტერი
ათონის ივერთა მონასტერი
 
რიცხვითი სახელის რაობა და ჯგუფები
რიცხვითი  სახელის რაობა და ჯგუფებირიცხვითი  სახელის რაობა და ჯგუფები
რიცხვითი სახელის რაობა და ჯგუფები
 
ლექსიკური რუკა
ლექსიკური რუკალექსიკური რუკა
ლექსიკური რუკა
 
გრ.ორბელიანი
გრ.ორბელიანიგრ.ორბელიანი
გრ.ორბელიანი
 

სულხან საბა ორბელიანი

  • 1. სულხან-საბა ორბელიანი -აღორძინების ხანის დიდი მოღვაწე, მეიგავე, ლექსიკოგრაფი, მთარგმნელი, დიპლომატი, მეცნიერი
  • 2. “მაღალი ტანისაა, მხნე და ძლიერი აგებულების, მშვენიერი სახე აქვს და თეთრ-მოწითალო ფერი; ერთ მტკაველზე მეტი წვერი აქვს, რომელიც დიდად უხდება“,-– ასე ახასიათებდნენ სულხან-საბა ორბელიანს თავისი თანამედროვენი.
  • 3. "სიყრმითგანიყო მუდამად სიბრძნის სწავლისა მსახველი,სამოცდაექვს წელს იკითხა, თქვა: ვერასი ვარ მმარხველი.იარა ბევრი ქვეყანა, ბევრისაც იყო მნახველი,ორბელიანმა საბამან სახელითა ქნა სახელი"ვახტანგ VI
  • 4. “სულხან-საბა ორბელის ძე სიბრძნით აღხდა ორბების ძე.”ხალხური
  • 5. სულხან-საბა ორბელიანი დაიბადა 1658 წლის 4 ნოემბერს ქვემო ქართლში, ბოლნისის მახლობლად, სოფელ ტანძიაში. იქ გაატარა თავისი ბავშვობა და ყრმობის წლები.
  • 7. სულხანის მამა, ვახტანგი , ქართლის მეფე ვახტანგ V-სთან დაახლოებული პირი იყო, დედა , თამარი , კი – კახეთის 1659 წლის აჯანყების მოთავის – ზაალ არაგვის ერისთავის ასული. სულხანის მამიდა ვახტანგ მეფეს ჰყავდა ცოლად, ამიტომ იგი პატარაობიდანვე სამეფო კარზე იზრდებოდა.
  • 8. ორბელიანების კარის ეკლესია სოფელ ტანძიაში აგებულია 1683 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მამის , ვახტანგის , მიერ, რომელიც იყო ვახტანგ V შაჰნავაზის მდივანბეგი ანუ მოსამართლეთუხუცესი.
  • 9. სულხან -საბა ორბელიანის მამიდაშვილები - მეფე ვახტანგ V-ის (შაჰ-ნავაზის) ვაჟები არჩილი გიორგი XI ლევანი ვახტანგ VI
  • 10. სულხან-საბა მეგობრობდა თავის განათლებულ მამიდაშვილებთან. ქართლის მეფე გიორგი XI, რომელმაც შთააგონა 20-25 წლის სულხანს ქართული ლექსიკონის შედგენა მეფე-პოეტი არჩილი
  • 11. ვახტანგ VI -ქართლის მეფე, სულხან-საბას მამიდაშვილის, ლევანის, ძე, რომლის აღზრდაც დაავალეს განსწავლულობით გამორჩეულ ორბელიანს. ვახტანგ VI-ის მეფობის ხანა გამორჩეულია საქართველოს ლიტერატურული და ინტელექტუალური აღორძინების დაწყებით.
  • 12. ტანძიაში, ორბელიანების ნასახლარზე, 1984 წელს გაიხსნა სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის ლიტერატურული მუზეუმი.
  • 13. სულხანი 1698 წელს ბერად აღიკვეცა დავით გარეჯის იოანე ნათლისმცემლის მონასტერში . ამ დროიდან იწოდება იგი სულხან-საბად.
  • 14. კონსტანტინეპოლი, მარსელი, პარიზი, რომი, იტალიის სხვა ქალაქები, ბოლოს - კონსტანტინეპოლი და თურქეთის გზით -საქართველო- ასეთი იყო დიდი ქართველი მოღვაწის მოგზაურობის მარშრუტი .
  • 15. „მოგზაურობაევროპაში”ქართული დოკუმენტური პროზის ერთ-ერთი პირველი და უნიკალური ნიმუშია, რომელიც დღიურების ფორმითაა დაწერილი. თხზულებამ ჩვენამდე დაზიანებული სახით მოაღწია. დაკარგულია პირველი თავები, სადაც, ალბათ, აღწერილი იყო საფრანგეთის ქალაქები. შემორჩენილია მხოლოდ იტალიის და თურქეთის ქალაქთა აღწერილობანი.
  • 16. 1703 წლიდან სულხან-საბამ ვახტანგ VI-ის საიდუმლო დავალებით ევროპაში იმოგზაურა, რათა იგი მაჰმადიანთა უღელქვეშ ტანჯულ საქართველოს დახმარებოდა და ტახტზე ქრისტიანი უფლისწული დაესვათ. მაგრამ იმ დროს ევროპას უძლიერეს ირანთან ურთიერთობის დაძაბვა არ სურდა და სულხან-საბა უშედეგოდ დაბრუნდასაქართველოში. საფრანგეთის მეფე ლუიIV რომის პაპი კლიმენტი XI
  • 17. წიგნი “სიბრძესიცრუისა“(1686-1695 ) სულხან-საბამ 20-25 წლის ასაკში დაწერა. მასში სწავლა-აღზრდის საკითხები იგავარაკული ფორმით არის გადმოცემული. მწერალი აკრიტიკებს ცხოვრების მანკიერ მხარეებს და აქსოვს ბრძნულ აზრებს.
  • 18. სულხან-საბამ, პირველმა, შეადგინა ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი,“სიტყვისკონა“(1685-1716წწ.), რომელიც ენციკლოპედიურ ელემენტებს შეიცავს და უძვირფასესი საუნჯეა .
  • 20. სულხან-საბა ორბელიანმა გალექსა ვახტანგ VI-ის მიერ სპარსულიდან პწკარედის სახით თარგმილი იგავ-არაკთა კრებული „ქილილა და დამანა“.
  • 21. “ ქილილა და დამანა ”
  • 22. 1724 წელს ვახტანგ VI-მ რუსეთში დააპირა გადახვეწა, მან მოსკოვში წინასწარი მოლაპარაკებისათვის ორბელიანი გაგზავნა, მაგრამ ხანდაზმულ მწერალს არ დასცალდა უკანასკნელი მისიის აღსრულება, ის მოსკოვში, სოფ.ვსეხსვიატსკოეში, თავისი მამიდაშვილის შვილის, დარეჯან არჩილის ასულის, სასახლეში გარდაიცვალა. დაკრძალეს ვსეხსვიატსკოეს მონასტერში.
  • 23. ვსეხსვიატსკოესმონასტერი (მოსკოვი) , რომელიც XVII საუკუნეში ააგო არჩილმეფის ასულმა, დარეჯანმა.
  • 24.
  • 25. სულხან – საბას აკანკალებს რა?- რამ დაასველა?! -რამ დაათეთრა?! -რა აკანკალებს?!- საქართველოა მისთვის:წვიმაც, თოვლიც, და ყინვაც!” მუხრან მაჭავარიანი
  • 26. “რომ იავარქმნილ სამშობლოს ნაშთად სიტყვები მაინც გადაგერჩინა; ვარდსაც და თაფლსაც და პურის მადლსაც, მშობლიური სიტყვის მადლი გერჩივნა.” გიორგი ლეონიძე
  • 27. "მთელ საქართველოს მამად მიაჩნია” ფრანგი მისიონერი ჟან რიშარი
  • 28. სასრგებლო ბმულები: www.burusi.wordpress.com www.buki.ge www.ka.wikipedia.org