ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, Το τρελοβάπορο: powerpoint, το ποίημα και ανάλυσή του - Προβολή παρουσίασης: εργασία της μαθήτριας του Μουσικού Σχολείου Κατερίνης Ζαχαρογιάννη Ειρήνης (Μάιος 2015).

1. ΚείμεναΚείμενα
ΝεοελληνικήςΝεοελληνικής
ΛογοτεχνίαςΛογοτεχνίας
««TTο τρελοβάπορο»ο τρελοβάπορο»
Υπεύθυνη καθηγήτρια μαθήματος
Λαμπρινή Μαγαλιού

2. ««TTο τρελοβάπορο»ο τρελοβάπορο»
Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνάΒαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά
κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα» κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα»
Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριέςΤην άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές
φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές
Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειροΕίναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο
κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό
Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούςΑπό τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς
βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς

3.
Έλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώΈλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ
τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο
Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμεΧρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε
χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε
Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμεΚατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε
μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε
Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραΚι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα
παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα ! παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα !

4. Το τρελοβάπορο είναι ένα ποίημα τουΤο τρελοβάπορο είναι ένα ποίημα του
Οδυσσέα Ελύτη από τη ποιητική συλλογήΟδυσσέα Ελύτη από τη ποιητική συλλογή
“Ηλιος ο πρώτος” που δημοσιεύθηκε το“Ηλιος ο πρώτος” που δημοσιεύθηκε το
1943. Γράφτηκε την περίοδο της1943. Γράφτηκε την περίοδο της
Γερμανικής κατοχής. Παρ‘ όλα αυτά είναιΓερμανικής κατοχής. Παρ‘ όλα αυτά είναι
ένα ποίημα αισιόδοξο και εμπνέει ελπίδαένα ποίημα αισιόδοξο και εμπνέει ελπίδα
για το μέλλον.για το μέλλον.

5. Βασικά χαρακτηριστικά ποίησης πουΒασικά χαρακτηριστικά ποίησης που
παρατηρούνται στους εκφραστικούςπαρατηρούνται στους εκφραστικούς
τρόπους της μοντέρνας ποίησης είναιτρόπους της μοντέρνας ποίησης είναι::
1. ο ελεύθερος στίχος,
2. η χρήση του λεξιλογίου της καθημερινής ομιλίας,
3. η κατάργηση: α) της λογικής αλληλουχίας του
ποιήματος,
β) του μέτρου,
γ) της ομοιοκαταληξίας,
δ) της ομοιομορφίας ως προς τον αριθμό των
στίχων,
ε) της διαίρεσης του ποιήματος σε στροφές με βάση
αυστηρούς κανόνες δόμησης.

6. Λίγα λόγια για το ποίημα…Λίγα λόγια για το ποίημα…
Το ποίημα «Το τρελοβάπορο» κρύβειΤο ποίημα «Το τρελοβάπορο» κρύβει
νοήματα διαφορετικά από εκείνα πουνοήματα διαφορετικά από εκείνα που
δηλώνουν οι λέξεις του. Το τρελοβάποροδηλώνουν οι λέξεις του. Το τρελοβάπορο
συμβολίζει την Ελλάδα, η οποία ταξιδεύεισυμβολίζει την Ελλάδα, η οποία ταξιδεύει
μέσα στο χρόνο και την ιστορία. Το ταξίδιμέσα στο χρόνο και την ιστορία. Το ταξίδι
του βαποριού αρχίζει παράδοξα.του βαποριού αρχίζει παράδοξα.

7. Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά
κι αρχίζει τις μανούβρες "βίρα - μάινα".
Το ποίημα χωρίζεται σε δυο ενότητες όπου η καθεμιάΤο ποίημα χωρίζεται σε δυο ενότητες όπου η καθεμιά
αποτελείται από τέσσερις στίχους .αποτελείται από τέσσερις στίχους .
Ενότητα 1Ενότητα 1ηη
Στην πρώτη στροφή βλέπουμε το βαπόρι να ξεκινά παράδοξα
αντί για να βγαίνει στην θάλασσα βγαίνει στα βουνά, η εικόνα
αυτή είναι περιάγει και σουρεαλιστική καθώς και πλούσια σε
χρώματα , κυριαρχεί το γαλάζιο της θάλασσα και το πράσινο
του βουνού. Υπάρχει επίσης και ένας χαρούμενος ναυτικός
τόνος "βίρα - μάινα“, που σημαίνει ανέβασε-κατέβασε την
άγκυρα .

8. Στον δεύτερο στίχο βλέπουμε το βαπόρι να συνεχίζει τοΣτον δεύτερο στίχο βλέπουμε το βαπόρι να συνεχίζει το
ταξίδι του και να ρίχνει άγκυρα στις κουκουναριές όπουταξίδι του και να ρίχνει άγκυρα στις κουκουναριές όπου
δεν φορτώνει υλικά αγαθά παρά μόνο φρέσκο αέραδεν φορτώνει υλικά αγαθά παρά μόνο φρέσκο αέρα
δηλαδή οξυγόνο. Ο Ελύτης μας παρομοιάζει την Ελλάδα.δηλαδή οξυγόνο. Ο Ελύτης μας παρομοιάζει την Ελλάδα.
Την παρομοιάζει σαν ένα βαπόρι γιατί είναιΤην παρομοιάζει σαν ένα βαπόρι γιατί είναι
περιτριγυρισμένη από θάλασσα, βουνά, κουκουναριές,περιτριγυρισμένη από θάλασσα, βουνά, κουκουναριές,
εικόνεςεικόνες γνωστές κι αγαπητές της ελληνικής γης. Εικόνες,γνωστές κι αγαπητές της ελληνικής γης. Εικόνες,
γεμάτες χαρά, αισιοδοξία και νεανικότητα.γεμάτες χαρά, αισιοδοξία και νεανικότητα.
Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές
φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ' τις δυο μεριές.

9. Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ' όνειροΕίναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ' όνειρο
κι έχει λοστρόμο αθώο, ναύτη πονηρό.κι έχει λοστρόμο αθώο, ναύτη πονηρό.
Στον τρίτο στίχο συναντάμε αντιθέσεις «μαύρη πετρά-Στον τρίτο στίχο συναντάμε αντιθέσεις «μαύρη πετρά-
όνειρο», «αθώο-πονηρό» που συσχετίζονται με τουςόνειρο», «αθώο-πονηρό» που συσχετίζονται με τους
έλληνες και την ιστορία τους . Απ' τη μια η μαύρη πέτραέλληνες και την ιστορία τους . Απ' τη μια η μαύρη πέτρα
της δύσβατης φύσης, αλλά και των ιστορικών δυσκολιώντης δύσβατης φύσης, αλλά και των ιστορικών δυσκολιών
και απ' την άλλη η ονειρική ομορφιά της ελληνικής γηςκαι απ' την άλλη η ονειρική ομορφιά της ελληνικής γης
και η ιστορική δόξα της. Απ' τη μια ο αθώος λοστρόμοςκαι η ιστορική δόξα της. Απ' τη μια ο αθώος λοστρόμος
με την καλοσύνη του και τη φιλοξενία του λαού μας κι απ'με την καλοσύνη του και τη φιλοξενία του λαού μας κι απ'
την άλλη το πνεύμα, του πανέξυπνου και πολυμήχανουτην άλλη το πνεύμα, του πανέξυπνου και πολυμήχανου
Οδυσσέα.Οδυσσέα.

10. Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς,Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς,
βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούςβάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς..
Στην τέταρτη στροφή μας περιγράφει την ιστορία τουΣτην τέταρτη στροφή μας περιγράφει την ιστορία του
ελληνισμού, η οποία δεν ήταν καθόλου εύκολη γι΄ αυτόελληνισμού, η οποία δεν ήταν καθόλου εύκολη γι΄ αυτό
και ξεφορτώνει όλο το φορτίο των βάσανων και τωνκαι ξεφορτώνει όλο το φορτίο των βάσανων και των
αναστεναγμών. Αλλά στην συνέχεια τα πράγματααναστεναγμών. Αλλά στην συνέχεια τα πράγματα
αλλάζουν.αλλάζουν.

11.
Έλα Χριστέ και Κύριε, λέω κι απορώ,Έλα Χριστέ και Κύριε, λέω κι απορώ,
τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο,τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο,
Ενότητα 2Ενότητα 2ηη
Στον πρώτο στίχο της δεύτερης ενότητας ο ποιητήςΣτον πρώτο στίχο της δεύτερης ενότητας ο ποιητής
επικαλείται το όνομα του Χριστού ως κυρίαρχου ναεπικαλείται το όνομα του Χριστού ως κυρίαρχου να
ελευθερώσει και να σώσει από αυτή την παράλογηελευθερώσει και να σώσει από αυτή την παράλογη
κατάσταση που βρίσκεται το βαπόρι, δηλαδή η χώρα μας.κατάσταση που βρίσκεται το βαπόρι, δηλαδή η χώρα μας.

12. Χρόνους μας ταξιδεύει, δε βουλιάξαμε,Χρόνους μας ταξιδεύει, δε βουλιάξαμε,
χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε.χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε.
Στον δεύτερο στίχο ο ποιητής μας αναφέρει πως μέσα σεΣτον δεύτερο στίχο ο ποιητής μας αναφέρει πως μέσα σε
όλες της δυσκολίες που περάσαμε, η Ελλάδα κατάφερεόλες της δυσκολίες που περάσαμε, η Ελλάδα κατάφερε
να μην εξαφανιστεί από την ιστορία όλου του κόσμου αννα μην εξαφανιστεί από την ιστορία όλου του κόσμου αν
και άλλαξε πολλούς ηγέτες.και άλλαξε πολλούς ηγέτες.

13. Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε,Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε,
μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε.μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε.
Στον τρίτο στίχο μας λέει πως μέσα σε όλες τις δύσκολεςΣτον τρίτο στίχο μας λέει πως μέσα σε όλες τις δύσκολες
καταστάσεις που πέρασε το ελληνικό έθνος τελικάκαταστάσεις που πέρασε το ελληνικό έθνος τελικά
κατάφερε να το ξεπεράσει χωρίς να λογαριάσει κανένακατάφερε να το ξεπεράσει χωρίς να λογαριάσει κανένα
κατακλυσμό.κατακλυσμό.

14. Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραΚι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα
παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτοραπαντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα..
Το ποίημα τελειώνει με έναν ενθαρρυντικό λόγο για τοΤο ποίημα τελειώνει με έναν ενθαρρυντικό λόγο για το
κράτος μας αναφέρει ότι στο κατάρτι μας έχουμε τονκράτος μας αναφέρει ότι στο κατάρτι μας έχουμε τον
ήλιο Ο ήλιος για τον Ελύτη είναι σύμβολο χαράς,ήλιο Ο ήλιος για τον Ελύτη είναι σύμβολο χαράς,
ζωής, δύναμης, πίστης, καθώς επίσης και σύμβολοζωής, δύναμης, πίστης, καθώς επίσης και σύμβολο
θειικής βοήθειας ,όταν στρέφουμε τα μάτια μας στοθειικής βοήθειας ,όταν στρέφουμε τα μάτια μας στο
Θεό και επικαλούμαστε στην βοήθεια Του.Θεό και επικαλούμαστε στην βοήθεια Του.

15. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΑΣΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΑΣ
ΕΙΡΗΝΗ ΖΑΧΑΡΟΓΙΑΝΝΗΕΙΡΗΝΗ ΖΑΧΑΡΟΓΙΑΝΝΗ