Εκπαιδευτική δραστηριότητα δημιουργικής γραφής με χρήση ΤΠΕ.

1. 1
Εκπαιδευτική Δραστηριότητα
Δημιουργικής Γραφής:
«Χαϊκού»
Σχολείο: 1ο Δημοτικό Σχολείο Ζευγολατιού
Τάξη: Ε’ Δημοτικού
Εκπαιδευτικός: Μαρκέλλου Πηνελόπη, ΠΕ19 Πληροφορικής
Τίτλος Δραστηριότητας: «Χαϊκού»
Διάρκεια Δραστηριότητας: 2 διδακτικές ώρες
Στόχος:  Εξοικείωση μαθητών με την ποιητική φόρμα των χαϊκού.
 Δημιουργία χαϊκού μέσα από συνεργατικές διαδικασίες.
 Αναζήτηση σχετικών πληροφοριών από το Διαδίκτυο.
 Χρήση του Κειμενογράφου.
Διαδικασία
Βήμα 1
Δίνουμε στους μαθητές τον ακόλουθο ορισμό του χαϊκού.
Πηγή: http://ebooks.edu.gr/new/classcourseshtml.php?classcode=DSDIM-C
Βήμα 2
Παρακινούμε τους μαθητές να επισκεφτούν την ιστοσελίδα της Βικιπαίδεια, να αναζητήσουν
περισσότερες πληροφορίες για το χαϊκού και να τις μελετήσουν.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/Χαϊκού

2. 2
Βήμα 3
Στη συνέχεια, δίνουμε στους μαθητές να μελετήσουν πέντε χαϊκού του Γιώργου Σεφέρη.
Στάξε στη λίμνη
μόνο μια στάλα κρασί
και σβήνει ο ήλιος.
Στον κάμπο ούτ' ένα
τετράφυλλο τριφύλλι.
Ποιος φταίει απ' τους τρεις;
Στον κήπο του μουσείου
Άδειες καρέκλες
τ' αγάλματα γύρισαν
στ' άλλο μουσείο.
Τα δάχτυλά της
στο θαλασσί μαντίλι
κοίτα: κοράλλια.
Γράφεις
το μελάνι λιγόστεψε
η θάλασσα πληθαίνει.
Τους ζητάμε να καταγράψουν σε ένα χαρτί τι παρατηρούν σχετικά με τη μορφή, τον αριθμό
των συλλαβών, την ομοιοκαταληξία και το περιεχόμενο των χαϊκού;
Πηγή: http://logotexnikesmikrografies.blogspot.gr/2012/05/blog-post_13.html
Βήμα 4
Ακολουθεί μια σύντομη συζήτηση σε επίπεδο ολομέλειας, για τη δομή των χαϊκού (αριθμός
στίχων και συλλαβών σε κάθε στίχο, θεματολογία, κλπ.).
Βήμα 5
Οι μαθητές καλούνται να επισκεφτούν την ακόλουθη ιστοσελίδα του Φωτόδεντρου «Μορφές
Ποιημάτων – Χαϊκού» http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/5987 και να παίξουν το
αντίστοιχο εκπαιδευτικό παιχνίδι. Εκεί βλέπουν μια εικόνα και πρέπει να επιλέξουν τους
κατάλληλους στίχους και να τους τοποθετήσουν στο κάτω μέρος της προκειμένου να

3. 3
σχηματίσουν ένα χαϊκού. Το παιχνίδι ολοκληρώνεται όταν συμπληρωθούν τα αντίστοιχα
χαϊκού και για τις τρεις προτεινόμενες εικόνες.
Πηγή: http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/5987
Βήμα 6
Στη συνέχεια, χωρίζουμε τους μαθητές σε ομάδες των 2 ατόμων. Τους δίνουμε τις ακόλουθες
τέσσερις λέξεις, «Φθινόπωρο», «Χειμώνας», «Άνοιξη» και «Καλοκαίρι» που αντιστοιχούν στις
τέσσερις εποχές του χρόνου και ζητάμε από τις ομάδες να δημιουργήσουν τα δικά τους
χαϊκού. Τα χαϊκού τα πληκτρολογούν στον Κειμενογράφο στο αντίστοιχο Φύλλο Εργασίας
που τους δίνεται σε ηλεκτρονική μορφή (επισυνάπτεται στο τέλος της Δραστηριότητας). Εκεί
υπάρχουν αντίστοιχες εικόνες οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης
(εναλλακτικά μπορούν να περιλαμβάνουν και έργα γνωστών ζωγράφων για τις εποχές του
χρόνου). Ταυτόχρονα ακούγεται από τα ηχεία το βίντεο του YouTube με τη μουσική «4
εποχές» του Vivaldi.
Πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=GRxofEmo3HA
Βήμα 7
Οι μαθητές παρουσιάζουν την εργασία τους στην ολομέλεια. Επίσης, την ανεβάζουν στο blog
του μαθήματος της «Πληροφορικής». Στα τελευταία 5 λεπτά γίνεται από τον εκπαιδευτικό μια
σύντομη ανακεφαλαίωση της συγκεκριμένης Παρέμβασης. Με τη χρήση της μεθόδου
ερωταπαντήσεων ο εκπαιδευτικός εκμαιεύει τις εντυπώσεις των μαθητών από τη διαδικασία.
Πηγή: https://dimzevgoltpe.blogspot.gr/

4. 4
Στόχοι Εκπαιδευτικής Δραστηριότητας
Γνώσεις
Ο μαθητής να είναι σε θέση:
1. να αναγνωρίζει την ποιητική φόρμα του χαϊκού.
2. να περιγράφει τα βασικά μορφικά χαρακτηριστικά του χαϊκού.
Δεξιότητες
Ο μαθητής να είναι σε θέση:
1. να δημιουργεί χαϊκού μόνος του ή συνεργατικά στο πλαίσιο της ομάδας του.
2. να εξασκείται στην πληκτρολόγησή τους στον Κειμενογράφο.
3. να αναζητά σχετικές πληροφορίες στο Διαδίκτυο.
4. να χρησιμοποιεί συγκεκριμένες ηλεκτρονικές πηγές.
Στάσεις
Ο μαθητής επιδιώκεται:
5. να προτιμά τη χρήση των χαϊκού, όταν επιθυμεί να εκφραστεί μέσω σύντομων
ποιημάτων.
6. να συνεργάζεται αρμονικά με τους συμμαθητές του στην ομάδα του με στόχο την
εκπόνηση του Φύλλου Εργασίας, ανταλλάσσοντας απόψεις και καταμερίζοντας τις
δραστηριότητες.
Προαπαιτούμενες Γνώσεις
Οι μαθητές:
 κατέχουν βασικές γνώσεις και δεξιότητες στη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
 είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση του φυλλομετρητή και την επίσκεψη ιστοσελίδων στο
Διαδίκτυο.
 γνωρίζουν τις βασικές λειτουργίες ενός Κειμενογράφου (MS Word, OpenOffice Writer).
Οδηγίες Υλοποίησης
Η Εκπαιδευτική Δραστηριότητα προβλέπεται να υλοποιηθεί στο Εργαστήριο Πληροφορικής
όπου υπάρχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο προκειμένου οι μαθητές να μπορούν να αναζητήσουν
τις δοθείσες πηγές και να χρησιμοποιήσουν τον Κειμενογράφο για την πληκτρολόγηση των
χαϊκού που θα παράγουν.
Το περιεχόμενο της Δραστηριότητας είναι διαθεματικό. Ο εκπαιδευτικός συνδυάζει στοιχεία
από το μάθημα της Γλώσσας (παραγωγή γραπτού λόγου, έκφραση ιδεών) και των
Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Επιπλέον, μπορεί να συνδυάσει τα
Αγγλικά ή άλλες Ξένες Γλώσσες (ανάγνωση και παραγωγή ξενόγλωσσων χαϊκού) ή ακόμα και
να προτείνει συγκεκριμένα θέματα όπως συγγραφή χαϊκού για τα Χριστούγεννα, τη σχολική
βία, την προστασία του περιβάλλοντος, την κυκλοφοριακή αγωγή, κλπ. Αυτό καθιστά τη

5. 5
Δραστηριότητα ευέλικτη και χρήσιμη και με δυνατότητες να συνδυαστεί με πολλά μαθήματα
της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Υλικοτεχνική υποδομή και λογισμικό:
 10 ηλεκτρονικοί υπολογιστές με πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
 Βιντεοπροβολέας.
 Κειμενογράφος.
 Φύλλα Εργασίας.
 Φυλλομετρητής Διαδικτύου (browser) Google Chrome.
Κατά την εκπόνηση του Φύλλου Εργασίας οι μαθητές εργάζονται ομαδικά σε μικρές ομάδες
των 1-2 ατόμων. Η εργασία σε ομάδες καλλιεργεί δεξιότητες συνεργασίας, επικοινωνίας και
ενθαρρύνει την αυθόρμητη ανταλλαγή σκέψεων και απόψεων. Ο εκπαιδευτικός επιβλέπει και
όπου κρίνει απαραίτητο παρεμβαίνει, συμβουλεύει και καθοδηγεί.
Επίσης, θα ήταν επιθυμητό με την ολοκλήρωση της Δραστηριότητας να υπάρχει διαθέσιμος
χρόνος ώστε κάθε ομάδα να παρουσιάσει τα χαϊκού της στην ολομέλεια. Χρήσιμο θα ήταν να
ακολουθήσει συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα από τους
μαθητές από την υλοποίηση της Δραστηριότητας και να καταγραφούν οι εντυπώσεις τους.
Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων των μαθητών με σχόλια και
προτάσεις βελτίωσης των χαϊκού των ομάδων. Μπορεί επίσης να αφιερωθεί και κάποιος
χρόνος για πιθανές βελτιώσεις.
Οι μαθητές μετά την ολοκλήρωση της Δραστηριότητας μπορούν να αναρτήσουν το
αποτέλεσμα της εργασίας τους στο blog του μαθήματος, της τάξης τους ή στην ιστοσελίδα του
σχολείου, να τη συμπεριλάβουν στον ηλεκτρονικό τους φάκελο, να την εκτυπώσουν, να την
προωθήσουν στην οικογένεια τους ή στους φίλους και τους συμμαθητές τους μέσω email, ή
άλλων κοινωνικών δικτύων, και γενικά να προβάλλουν το έργο τους.

6. 6
Φύλλο Εργασίας: πληκτρολόγηση χαϊκού
Παρατηρούμε προσεκτικά κάθε μια από τις τέσσερις εικόνες και πληκτρολογούμε ένα σχετικό
χαϊκού στο πλαίσιο από κάτω. Θυμόμαστε να βάζουμε τόνους (; + φωνήεν)!