Του μαθητή Βλάση Μαγγίδη Β2

1. «Η μαύρη τρύπα» του ρατσισμού
Βλάσιος Μαγγίδης Β2
Ρατσιστικά γεγονότα, τα οποία παρατηρούνται και στις μέρες μας, πλήττουν πολύπλευρα
την κοινωνία και αντιβαίνουν στην προοδευτική ανάπτυξη της τεχνολογίας και στην
ορθολογιστική οργάνωση της σύγχρονης ζωής και του πολιτισμού μας. Επομένως,
επιβάλλεταινα επισημανθούν οι αιτίες ύπαρξης του απαράδεκτου αυτού φαινομένου. Το
ζήτημα του ρατσισμού είναι πάντοτε ανοιχτό και επίκαιρο, ενώ υπάρχουν τρόποι
αντιμετώπισης του, οι οποίοι όμως απαιτούν την επίγνωση και τη συνεισφορά όλων μας.
Το δόγμα, το οποίο υποστηρίζει την εγγενή «ανωτερότητα» κάποιων, συνήθως ισχυρών,
έναντικάποιωνπουείναι «αδύναμοι» έχει πολλές εφαρμογές στη σύγχρονη ζωή. Η δράση
των νεοναζιστών αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα ρατσιστικής συμπεριφοράς το οποίο
είναιντροπιαστικόγια όλητηνανθρωπότητα,ενώμαςγυρνά πολλά χρόνια πίσω. Επιπλέον,
φυλετικές και εθνικιστικές διακρίσεις οι οποίες εμφανίζονται από πολύ μικρή ηλικία και
εκδηλώνονταιακόμα καιστοσχολικόπεριβάλλον είναι«ανατριχιαστικές», καθώς με το να
στιγματίζεις έστω και με λέξεις «ξένος» ή «αλλοδαπός» συμμαθητές είναι δείγμα ηθικής
παρακμής και πλημμελούς ανατροφής της νέας γενιάς.
Αδιαμφισβήτητη αιτία ανάπτυξης ρατσισμού είναι η διάθεση κάποιων ατόμων ή
κοινωνικώνομάδων,τοπάθος τους για εξουσία,καικυριαρχία ενώτο συμφέρον μπορεί να
τους οδηγήσει σε διακρίσεις σε βάρος άλλων σε καταπίεση, περιθωριοποίηση και
απομόνωσή τους. Η πίστη ότι είναι ξεχωριστοί, ότι υπερέχουν, ότι είναι ανώτεροι έχει ως
αποτέλεσμα τη δημιουργία ρατσιστικής συμπεριφοράς αν βέβαια έχουν τα μέσα και τη
δύναμηνα τηνεπιβάλλουν.Άλλωστεείναι γνωστό ότι με το να υποτιμώνται κάποιοι για τα
ιδιαίτερα χαρακτηριστικάτους«εξυψώνονται» όσοι δεν έχουν τα χαρακτηριστικά αυτά. Η
έμφυτη τάση, βέβαια, φιλοδοξίας σε υγιές και ελεγχόμενο πλαίσιο δίνει αυτοπεποίθηση
και αποτελεί εφόδιο για την πρόοδο και εξέλιξή μας χωρίς να υποτιμούμε τους άλλους.
Η ευθύνη της οικογένειας είναι μεγάλη στον τρόπο ανατροφής και αγωγής των παιδιών,
ώστε να αναπτύξουνυγιήπροσωπικότητα. Οι γονείς επιβάλλεται να επιδοκιμάζουν και να
αποδοκιμάζουντα παιδία τουςμεμέτροβρίσκονταςτη«χρυσήτομή».Έτσι,τα παιδιά δεθα
αναπτύξουνρατσιστικήσυμπεριφορά,έναντι αυτών που δεν έχουν τα προτερήματα τους,
γεγονόςπουθα συνέβαινεανμεγάλωναν σε ένα οικογενειακό περιβάλλον, όπου οι γονείς
θα τους έκαναννα θεωρούντονεαυτό τους «κάτι το ξεχωριστό». Ούτε, όμως, να πέφτουν
θύματα ρατσιστικής συμπεριφοράς εξαιτίας κάποιας ιδιαιτερότητάς τους για την οποία
έχουν μάθει να ντρέπονται.
«Οι ρίζες, λοιπόν, του κακού» δημιουργούνται αρκετές φορές μέσα στο οικογενειακό
περιβάλλον και με την προπαγανδιστική καλλιέργεια στερεοτύπων και ρατσιστικών
ιδεολογιών σε κοινωνικό πλαίσιο μπορεί να οδηγήσουν σε «ζούγκλα» ρατσιστικών
βιαιοτήτων ανάρμοστη στην ανθρώπινη φύση.
Άλλη αιτία είναι και ο μηχανισμός μετάθεσης των ευθυνών σε ανθρώπους, οι οποίοι
γίνονται τα εξιλαστήρια, αφού τους αποδίδονται προβλήματα κοινωνικής παθογένειας,
όπως η ανεργία καιηεγκληματικότητα.Τογεγονόςαυτόπραγματοποιείταιαπόανθρώπους
οι οποίοι είναι«ανώτεροι» (π.χ.πολιτικά πρόσωπα) μεσκοπόνα αποπροσανατολίσουν την

2. κοινή γνώμη. Όταν μάλιστα απευθύνονται σε ανθρώπους με ανεπαρκή παιδεία, και
εξαιτίαςτωνκατευθυνόμενωνπληροφοριών απότα Μ.Μ.Ε., συντελούν στην διαιώνιση των
προκαταλήψεων και των αυθαίρετων γενικεύσεων οι οποίες οδηγούν στη διαστρέβλωση
της πραγματικότητας.
Όπλο στα χέρια των ανθρώπων κατά του ρατσισμού είναι η παιδεία. Στην πρωτοβάθμια
εκπαίδευση μπορούν να προληφθούν ρατσιστικές ιδεολογίες. Μέσα από την καθημερινή
επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους και με την καθοδήγηση ευσυνείδητων δασκάλων
διευρύνονται οι ορίζοντες των παιδιών και μπορούν να γίνουν πνευματικά και κοινωνικά
«ευέλικτοι» και όχι μονόπλευροι με παρωπίδες και αγνοώντας τους κινδύνους από την
άκριτη πίστη και υποστήριξη μιας ιδεολογίας. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τίθενται
προβληματισμοίγια τονέλεγχοκαιτην ορθότητα των όποιων ρατσιστικών πεποιθήσεων. Η
αποτελεσματική εξάλειψη φαίνεται δύσκολη αν όχι ανέφικτη «ουτοπία».
Για να μπορούμε, ωστόσο, να διακρίνουμε πότε παραβιάζονται τα δικαιώματα των
συνανθρώπων μας, για να κατανοούμε τις σκοπιμότητες που κρύβονται πίσω από το
ρατσισμό είναι αναγκαίο να έχουμε γνώσεις. Με τη μελέτη της ιστορίας, της
κοινωνιολογίας και της βιολογίας όχι μόνο δε θα πέφτουμε θύματα ρατσιστικής
προπαγάνδας, αλλά θα είμαστε σε θέση με επιχειρήματα να υποστηρίξουμε ότι οι
ρατσιστικές ιδεολογίες είναι επιστημονικά αβάσιμες και ότι η ισότητα ανάμεσα στους
ανθρώπους είναι αδιαμφισβήτητη αποστομώνοντας τους επίδοξους «ρατσιστές». Με τις
γνώσεις μας θα αντιληφθούμε ότι κάθε λαός έχει τη δική του συνεισφορά στην ανάπτυξη
του πολιτισμού. Θα ευαισθητοποιηθούμε σε θέματα δημοκρατίας, ελευθερίας και
δικαιοσύνης.
Μακάρι,επομένως«κάποιοι» να αναρωτιόντουσαν:«Γιατίνα είμαστεεμείς καλύτεροι από
τους άλλους;» Η απάντηση που θα μπορούσε να τους δοθεί είναι ότι η ανωτερότητα δεν
είναι αυθαίρετο αξίωμα. Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του αξία και δεν είναι «ανώτερος»
έναντιτωνάλλων. Η ανωτερότητα δεν επιβάλλεται!Οφείλειδιαρκώςνα αποδεικνύεται, να
ελέγχεται, να κερδίζεται. Με πυξίδα, λοιπόν την ανθρωπιστική παιδεία και συνείδηση ας
προσπαθήσουμε να «λογοκρίνουμε» τις ρατσιστικές μας ιδέες πριν γίνουν πράξεις οι
οποίες θα υποτιμήσουν, θα πληγώσουν, και θα καταρρακώσουν συνανθρώπους μας!