Τα μέρη της έκθεσης. Πρόλογος, Κύριο Μέρος, Επίλογος

1. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
Η Δομή της Έκθεσης
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Επειδή είναι η πρώτη εντύπωση που θα κεντρίσει το
ενδιαφέρον γι’ αυτό πρέπει ο πρόλογος:
1. Να είναι απλός και σύντομος. Η έκτασή του να
είναι οπωσδήποτε πολύ μικρότερη από το κύριο
μέρος.
2. Να έχει άμεση σχέση με το θέμα της έκθεσης.
Η έκθεση, κατά κανόνα, αποτελείται από τρία μέρη:
Πρόλογος
Κυρίως μέρος
Επίλογος
Αποτελεί την εισαγωγή - γέφυρα στο κύριο
θέμα και μας προετοιμάζει ή μας κατατοπίζει
γι' αυτά που θα μιλήσουμε παρακάτω.

2. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
ΣΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΓΡΑΦΟΥΜΕ:
Α. Κάτι το γενικό που αναφέρεται στο θέμα:
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Το κινητό ως κοινωνικό φαινόμενο»
Το κινητό τηλέφωνο έχει ταχύτατα εξαπλωθεί όσο κανένα άλλο
αγαθό εξοπλισμού. Από είδος πολυτελείας έγινε είδος απαραίτητο όχι
μόνο για τους μεγάλους αλλά ακόμη και για τα παιδιά του δημοτικού.
Σήμερα εκείνοι που το χρησιμοποιούν ανέρχονται σε εκατομμύρια και το
κινητό έχει πάψει πια να αποτελεί είδος κοινωνικής διάκρισης. Δεν θα
ήταν υπερβολή αν ισχυρισθεί κάποιος πως η τελευταία λέξη της μόδας
είναι να δηλώνει κάποιος ότι δεν έχει κινητό!
Β. Τον λόγο, για τον οποίο απευθύνουμε την επιστολή στο
συγκεκριμένο πρόσωπο.
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Γράψτε μια επιστολή προς τον
υπουργό Παιδείας, στην οποία να διατυπώνετε τεκμηριωμένα τις
απόψεις σας για τις αλλαγές που θα θέλατε να γίνουν στο σχολείο,
προκειμένου να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις
απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας».
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Με την επιστολή μου αυτή θα επιθυμούσα να σας εκθέσω τους
προβληματισμούς μου σχετικά με την ποιότητα της εκπαίδευσης να σας
προτείνω κάποιες αλλαγές που μπορούν να γίνουν στο σχολείο ώστε να
λειτουργεί αποτελεσματικότερα. Η εκπαίδευση αποτελεί ίσως το
σημαντικότερο παράγοντα προόδου και ο ρόλος της είναι καταλυτικός σε
μια κοινωνία της γνώσης και της πληροφόρησης. Η εκπαίδευση όμως
παραπέμπει στο σχολείο και η ποιοτική αναβάθμιση της ταυτίζεται με
αυτή του σχολείου.
Γ. Την ερμηνεία ή επεξήγηση μιας λέξης, φράσης ή πράγματος,
που πρέπει να γίνεται στην αρχή, για να το κατανοήσει
καλύτερα ο αναγνώστης.
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Ο ρατσισμός. Αίτια και συνέπειες»
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει
η σημερινή κοινωνία είναι ο ρατσισμός. Η έννοια ρατσισμός σημαίνει την
επιθετική και φανατική αντιμετώπιση εναντίον ορισμένων ατόμων,
ομάδων ή φυλών. Ο ρατσισμός βασίζεται στο δόγμα της ανωτερότητας
μιας φυλής, εθνικής ή κοινωνικής ομάδας και στην αντίληψη των μελών
της ότι είναι ανώτεροι.

3. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
Δ. Επαναλαμβάνουμε το θέμα της έκθεσης με δικά μας λόγια
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Η εποχή μας αντιμετωπίζει πολλά
και δυσεπίλυτα προβλήματα. Ποιος κατά τη γνώμη σας πρέπει να
είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης για να συμβάλει αποτελεσματικά
στην επίλυσή τους;»
Εποχή των φώτων, της προόδου και του πολιτισμού
χαρακτηρίζεται η εποχή μας. Και ο χαρακτηρισμός αυτός ανταποκρίνεται
στην πραγματικότητα. Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι ζούμε μπροστά σε
ένα τεχνολογικό θαύμα. Η καταπληκτική όμως αυτή πρόοδος του
σημερινού πολιτισμού έχει μια μονομέρεια μιας και τα προβλήματα της
κοινωνίας συνεχώς πολλαπλασιάζονται και χρονίζουν. Μια εκπαίδευση
που θα υπηρετεί τις ανάγκες του ανθρώπου και θα αποσκοπεί στην
δημιουργία μιας ολοκληρωμένης πραγματικότητας, αποτελεί τη μόνη
λύση αυτών των προβλημάτων.
Ε. Στην ομιλία παρουσιάζουμε επιγραμματικά το θέμα και
επιδιώκουμε να κερδίσουμε το ενδιαφέρον του ακροατηρίου
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Υποθέστε ότι ο σύνδεσμος γονέων
του σχολείου σας έχει οργανώσει μια εκδήλωση-συζήτηση με θέμα
την επίδραση της διαφήμισης στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου.
Ανάμεσα στις ομιλίες που εκφωνούνται περιλαμβάνεται και η δική
σας, που αναφέρεται στους λόγους για τους οποίους η διαφήμιση
γνωρίζει τεράστια εξάπλωση σήμερα και ασκεί τόση έντονη
επίδραση στον άνθρωπο, καθώς και στις επιπτώσεις που μπορεί
αυτή να έχει στην ελευθερία του σημερινού ανθρώπου».
Κύριε Πρόεδρε,
Αξιότιμα Μέλη,
Κυρίες και Κύριοι.
Καταρχήν επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω τον σύνδεσμο γονέων που
έφερε το θέμα αυτό για συζήτηση και ευχαριστώ που με προσκαλέσατε.
Στα πλαίσια του χρόνου που μου δίνεται θα προσπαθήσω να αναπτύξω
ένα σημαντικό θέμα που αφορά την εξάπλωση της διαφήμισης αλλά και
τις σημαντικές επιδράσεις που έχει αυτή στον σύγχρονο άνθρωπο.

4. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
 Τώρα, ακολουθώντας τα πιο πάνω παραδείγματα γράψε τους
δικούς σου προλόγους για το κάθε θέμα:
«Υποθέστε ότι ο Σύνδεσμος Γονέων του σχολείου σας έχει οργανώσει μια
εκδήλωση-συζήτηση με θέμα τον θεσμό της οικογένειας. Ανάμεσα στις
ομιλίες που εκφωνούνται περιλαμβάνεται και η δική σας, που αναφέρεται
στους στη κρίση που περνά ο θεσμός της οικογένειας αλλά και στις
επιπτώσεις αυτής της κρίσης».
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
Β. «Η τεχνολογική πρόοδος, που σημειώθηκε στην εποχή μας, άλλαξε τη
ζωή του ανθρώπου και τη μορφή του κόσμου. Είναι βέβαιο, ωστόσο, πως
πολλά από τα επιτεύγματα της είναι αρνητικά και βλάπτουν αντί να
ωφελούν. Ποιές κατά τη γνώμη σας, είναι οι σπουδαιότερες αρνητικές
συνέπειες στη ζωή μας από την ανάπτυξη της τεχνολογίας;»
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
Γ. Τα ΜΜΕ και ειδικά η τηλεόραση ασκούν μεγάλη επίδραση στη ζωή του
σύγχρονου ανθρώπου. Να αναπτύξετε τις θετικές αλλά και τις αρνητικές
επιδράσεις.
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ / ΜΕΡΟΣ
• Κύρια σημεία που πρέπει να προσέξουμε είναι:
1. Να μην ξεφεύγουμε από το θέμα και να γράφουμε άσχετα πράγματα.
2.Να αποφεύγουμε τις ασήμαντες λεπτομέρειες και τις συχνές
επαναλήψεις, που κουράζουν τον αναγνώστη.
2. Οι σκέψεις μας πρέπει να έχουν μια λογική σειρά να συνδέονται μεταξύ
τους σαν αλυσίδα.
3. Να αποφεύγουμε τις μεγάλες προτάσεις. Οι προτάσεις πρέπει να είναι
όσο μπορεί σύντομες, απλές σαφείς και να δίνουν ένα πλήρες νόημα.
4. Ν’ αφήνουμε παραγράφους εκεί που τελειώνει ένα νόημα κι αρχίζει ένα
άλλο.
Παράγραφος: ένα σύνολο από προτάσεις οργανωμένες γύρω από μια
κεντρική ιδέα που αποτελούν μια λογική ενότητα. Η παράγραφος
αποτελείται από τρία δομικά μέρη:
Θεματική Πρόταση ή περίοδο θέτει επιγραμματικά το βασικό θέμα και την
κεντρική ιδέα της παραγράφου, ούτως ώστε
να καταλαβαίνουμε σε τι αναφέρεται η
παράγραφος που ακολουθεί.
Λεπτομέρειες είναι θέσεις, κρίσεις και σκέψεις που στηρίζουν
και αναπτύσσουν τη θεματική πρόταση
Κατακλείδα Περιλαμβάνει ένα συμπέρασμα που προκύπτει
αβίαστα από όσα αναπτύχθηκαν στην παράγραφο.
Είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο μέρος της έκθεσης.
Περιλαμβάνει την ανάπτυξη των σκέψεών μας.
Πριν από την συγγραφή του κυρίως θέματος πρέπει οπωσδήποτε να
κάνουμε σχεδιάγραμμα!!!!

6. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
Δεν είναι πάντοτε απαραίτητη και για αυτό πολλές
φορές παραλείπεται.
Παραδείγματα:
Θεματική
πρόταση
Η Ενωμένη Ευρώπη είναι μια πραγματικότητα και
αυτό διαφαίνεται μέσα από την καθημερινή μας ζωή.
Κύριο Μέρος Τα δικαιώματα που έχουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες
καθιστούν τη ζωή μας πιο εύκολη. Με τη χρήση του
κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, την απλή επίδειξη
ταυτότητας για να μεταβούμε σε μια άλλη χώρα, με τα
μειωμένα δίδακτρα σπουδών που καταβάλλουμε, τα
τόσα προγράμματα ανταλλαγής μαθητών στη σχολική
ζωή (όπως π.χ το πρόγραμμα Σωκράτης)
συνειδητοποιούμε ότι η Ευρωπαϊκή οικογένεια είναι
μια πραγματικότητα.
Κατακλείδα Η Ευρώπη, λοιπόν, έπαψε να είναι όραμα και
μετατρέπεται σε τρόπο ζωής
Θεματική
πρόταση
Η μαμά μου έχει μια αρκετά περιποιημένη εξωτερική
εμφάνιση.
Κύριο Μέρος Η μητέρα μου είναι αρκετά ψηλή και λεπτή. Έχει
καμπυλωτά φρύδια και γλυκά κατάμαυρα
αμυγδαλωτά μάτια που σε κοιτάζουν ως την καρδιά. Η
χαριτωμένη της μύτη και τα καστανά σγουρά της
μαλλιά, συμπληρώνουν τα τέλεια χαρακτηριστικά του
προσώπου της.
Κατακλείδα Πραγματικά η μητέρα μου είναι πολύ όμορφη!
Θεματική
πρόταση
Στο εύλογο ερώτημα «κι εμείς οι Έλληνες τι πρέπει να
κάνουμε;» η απάντηση απλή αλλά εξαιρετικά δύσκολο
να υλοποιηθεί : θα πρέπει να γίνουμε ανταγωνιστικοί
σε όλα τα επίπεδα.
Κύριο Μέρος Αυτό σημαίνει : α) να παράγουμε προϊόντα που ζητά η
διεθνής αλλά και η ελληνική αγορά, β) να παράγουμε
σε κόστος που επιτρέπει τιμές ανάλογες προς τις
διεθνείς και, ει δυνατόν, χαμηλότερες, γ) να έχουν
ποιότητα και ποικιλίες που προτιμά η διεθνής
κατανάλωση, δ) να συναλλασσόμαστε με προοπτική
χρόνου.
Κατακλείδα Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε και να
αυξήσουμε τις εξαγωγές μας και θα μπορούν τα
ελληνικά προϊόντα να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τα
ξένα και μέσα στην ελληνική αγορά

7. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Επειδή είναι η τελευταία εντύπωση που αφήνουμε στο
αναγνώστη θα πρέπει ο επίλογος να είναι απλός και σύντομος
ΣΤΟΝ ΕΠΙΛΟΓΟ ΓΡΑΦΟΥΜΕ:
Α. Το γενικό συμπέρασμα από όλα όσα προαναφέρθηκαν
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στη ζωή
μας»
Καταλήγοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το πρόβλημα δεν είναι
τα ίδια τα ηλεκτρονικά παιχνίδια αλλά το είδος και ο τρόπος χρήσης τους.
Αν αποφύγουμε τα παιχνίδια που προβάλλουν την βία και τα
χρησιμοποιήσουμε με μέτρο, τότε τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορούν να
αποτελέσουν μέσο ψυχαγωγίας και γνώσης.
Γ. Την σκέψη, το συναίσθημα ή και την ευχή μας για κάποιο
φαινόμενο.
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Ο ρατσισμός. Αίτια και συνέπειες»
Ανακεφαλαιώνοντας, ο ρατσισμός είναι ένα φαινόμενο με πολύ
αρνητικές συνέπειες τόσο για τα άτομα όσο και για τις ίδιες τις κοινωνίες.
Προκαλεί τεράστιο πόνο στα θύματα του ρατσισμού και οδηγεί σε
απάνθρωπες και βάναυσες πράξεις. Εύχομαι μια μέρα ο ρατσισμός να
αποτελεί ένα μακρινό παρελθόν και οι άνθρωποι να μπορούν να ζήσουν με
αγάπη, αλληλεγγύη, συμπόνια και συνεργασία.
Αποτελεί το κλείσιμο της έκθεσης και είναι πολύ
σημαντικός διότι αφήνει την τελευταία εντύπωση στον
αναγνώστη.

8. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
Β. Σε περίπτωση επιστολής, κάνουμε μια περιεκτική
ανακεφαλαίωση όσων προαναφέρθηκαν και ζητούμε από τον
παραλήπτη να συμμεριστεί τις απόψεις μας, να ανταποκριθεί
άμεσα στο κάλεσμα μας και να αναλάβει δράση.
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Γράψτε μια επιστολή προς τον
υπουργό Παιδείας, στην οποία να διατυπώνετε τεκμηριωμένα τις
απόψεις σας για τις αλλαγές που θα θέλατε να γίνουν στο σχολείο,
προκειμένου να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις
απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας».
Συνοψίζοντας, θα λέγαμε πως μια ολοκληρωμένη και σωστή
παιδεία θα μπορέσει να ανταποκριθεί στα αιτήματα των καιρών και να
συμβάλλει αποτελεσματικά στην επίλυση των μεγάλων και δυσεπίλυτων
προβλημάτων της εποχής μας. Επομένως είναι αδήριτη ανάγκη να
ληφθούν μέτρα και να βελτιωθούν αρκετοί τομείς της παιδείας. Είμαι
σίγουρη πως επειδή είστε ένας άνθρωπος που ενδιαφέρεται πραγματικά
για την παιδεία του τόπου, θα λάβετε σοβαρά υπόψη τις εισηγήσεις μου
και θα ευαισθητοποιηθείτε για την επίλυση των προβλημάτων που
αντιμετωπίζει η σύγχρονη παιδεία. Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.
Δ. Ανακεφαλαιώνουμε επαναλαμβάνοντας με επιγραμματικό τρόπο
όσα προαναφέραμε
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Η εποχή μας αντιμετωπίζει πολλά
και δυσεπίλυτα προβλήματα. Ποιος κατά τη γνώμη σας πρέπει να
είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης για να συμβάλει αποτελεσματικά
στην επίλυσή τους;»
Καταλήγοντας θα λέγαμε πως η εποχή μας έχει να αντιμετωπίσει
πολλά προβλήματα όπως η εγκληματικότητα, η αποξένωση των
ανθρώπων, η συσσώρευση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα καθώς και
η επικράτηση του τεχνοκρατικού πνεύματος. Μια ολοκληρωμένη και
σωστή παιδεία θα μπορέσει να ανταποκριθεί στα αιτήματα των καιρών
και να συμβάλει αποτελεσματικά στην επίλυση των μεγάλων και
δυσεπίλυτων προβλημάτων της εποχής μας.

9. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
Ε. Στην ομιλία κάνουμε σύντομη ανακεφαλαίωση, ευχή και
προτροπή
Παράδειγμα: Θέμα έκθεσης  «Υποθέστε ότι ο σύνδεσμος γονέων
του σχολείου σας έχει οργανώσει μια εκδήλωση-συζήτηση με θέμα
την επίδραση της διαφήμισης στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου.
Ανάμεσα στις ομιλίες που εκφωνούνται περιλαμβάνεται και η δική
σας, που αναφέρεται στους λόγους για τους οποίους η διαφήμιση
γνωρίζει τεράστια εξάπλωση σήμερα και ασκεί τόση έντονη
επίδραση στον άνθρωπο, καθώς και στις επιπτώσεις που μπορεί
αυτή να έχει στην ελευθερία του σημερινού ανθρώπου».
Επομένως, η διαφήμιση είναι μια επικίνδυνη λειτουργία για αυτό
και απαιτείται παιδεία κατάλληλη, τόσο από τους διαφημιστές όσο και
από τους δέκτες, ώστε να αξιοποιούμε τις δυνατότητες που μας
προσφέρει και να αποφεύγουμε τους κινδύνους που εγκυμονεί. Θέλω,
λοιπόν να ευχαριστήσω το σύνδεσμο γονέων για την οργάνωση αυτής της
σημαντικής συζήτησης. Εύχομαι να οργανωθούν ξανά τέτοιου είδους
σημαντικές συζητήσεις. Σας ευχαριστώ για την αμέριστη προσοχή σας.
 Τώρα, ακολουθώντας τα πιο πάνω παραδείγματα γράψε τους
δικούς σου επιλόγους για το κάθε θέμα:
«Υποθέστε ότι ο Σύνδεσμος Γονέων του σχολείου σας έχει οργανώσει μια
εκδήλωση-συζήτηση με θέμα τον θεσμό της οικογένειας. Ανάμεσα στις
ομιλίες που εκφωνούνται περιλαμβάνεται και η δική σας, που αναφέρεται
στους στη κρίση που περνά ο θεσμός της οικογένειας αλλά και στις
επιπτώσεις αυτής της κρίσης».
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------

10. Έκφραση Έκθεση, Ελένη Βακανά
Β. «Η τεχνολογική πρόοδος, που σημειώθηκε στην εποχή μας, άλλαξε τη
ζωή του ανθρώπου και τη μορφή του κόσμου. Είναι βέβαιο, ωστόσο, πως
πολλά από τα επιτεύγματα της είναι αρνητικά και βλάπτουν αντί να
ωφελούν. Ποιές κατά τη γνώμη σας, είναι οι σπουδαιότερες αρνητικές
συνέπειες στη ζωή μας από την ανάπτυξη της τεχνολογίας;»
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
Γ. Τα ΜΜΕ και ειδικά η τηλεόραση ασκούν μεγάλη επίδραση στη ζωή του
σύγχρονου ανθρώπου. Να στείλετε μια επιστολή στον διευθυντή της
ραδιοτηλεόρασης Κύπρου όπου θα αναπτύξετε τις επιδράσεις των ΜΜΕ
και όπου θα προτείνετε τρόπους αντιμετώπισης και προστασίας των
τηλεθεατών.
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------