กิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณะประโยชน์

1. กิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณะ
ประโยชน์
เสนอ
ผศ.ดร.หนูกร ปฐมพรรษ

2. หัวข้อการนาเสนอ
- ความหมาย
- หลักการ
- วัตถุประสงค์
- ขอบข่าย
- โครงสร้างเวลาการจัดกิจกรรมในแต่ละระดับชั้น
- กระบวนการการประเมินกิจกรรม
- การประเมินกิจกรรม
- ตัวอย่างโครงการ

3. กิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์เป็นกิจกรรมที่
ส่งเสริมให้ผู้เรียนบาเพ็ญตนให้เป็ นประโยชน์ต่อครอบครัว
ชุมชน สังคม และประเทศชาติในลักษณะอาสาสมัครเพื่อแสดง
ถึงความรับผิดชอบ ช่วยขัดเกลาจิตใจของผู้เรียนให้มีความ
เมตตากรุณา มีความเสียสละ และมีจิตสาธารณะเพื่อช่วย
สร้างสรรค์สังคมให้อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข เช่น กิจกรรม
อาสาพัฒนาชุมชน กิจกรรมสร้างสรรค์สังคม
ความหมาย

4. กิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์เป็นกิจกรรม
ที่ต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตนเองตามธรรมชาติ
และเต็มตามศักยภาพ โดยคานึงถึงความแตกต่างระหว่าง
บุคคลและพัฒนาการทางสมอง เน้นให้ความสาคัญทั้งความรู้
และคุณธรรมจริยธรรม จัดกิจกรรมโดยให้ผู้เรียนคิด
สร้างสรรค์ออกแบบกิจกรรมเพื่อสาธารณประโยชน์
อย่างหลากหลายรูปแบบ เพื่อแสดงถึงความรับผิดชอบต่อ
สังคมในลักษณะจิตอาสา
หลักการ

5. 1. เพื่อปลูกฝังและสร้างจิตสานึกให้แก่ผู้เรียนในการบาเพ็ญตนให้
เป็นประโยชน์ต่อครอบครัว โรงเรียน ชุมชน สังคมและประเทศชาติ
2. เพื่อให้ผู้เรียนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในการจัดกิจกรรม
เพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ตามความถนัดและความสนใจใน
ลักษณะอาสาสมัคร
3. เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ คุณธรรม จริยธรรม ตามคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์
4. เพื่อให้ผู้เรียนมีจิตสาธารณะและใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์
วัตถุประสงค์

6. เป็นกระบวนการจัดกิจกรรมในลักษณะกิจกรรมบาเพ็ญ
ประโยชน์ กิจกรรมอาสาพัฒนา หรือกิจกรรมสร้างสรรค์สังคม
โดยผู้เรียนดาเนินการด้วยตนเองในลักษณะอาสาสมัครเพื่อ
แสดงถึงความรับผิดชอบ ความดีงาม ความเสียสละต่อสังคม
และมีจิตสาธารณะ
ขอบข่าย

7. 1. เวลา ในการเข้าร่วมกิจกรรมเพื่อสังคมและ
สาธารณประโยชน์ ผู้เรียนควรเข้าร่วมกิจกรรมทุกชั้นปี โดย
คานึงถึงกรอบเวลาของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551 ทั้งนี้สถานศึกษาควรจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง
ทุกภาคเรียนต่อปี โดยมีครูที่ปรึกษากิจกรรมทุกกิจกรรม
โครงสร้างเวลาการจัดกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์
ในแต่ละระดับชั้น

8. - ประถมศึกษาปีที่ 1-6 ปฏิบัติกิจกรรมเพื่อสังคมและ
สาธารณประโยชน์ไม่น้อยกว่า 60 ชั่วโมง
- มัธยมศึกษาปีที่ 1-3 ปฏิบัติกิจกรรมเพื่อสังคมและ
สาธารณประโยชน์ไม่น้อยกว่า 45 ชั่วโมง
- มัธยมศึกษาปีที่ 4-6 ปฏิบัติกิจกรรมเพื่อสังคมและ
สาธารณประโยชน์ไม่น้อยกว่า 60 ชั่วโมง
2. ในการจัดกิจกรรมควรเน้นให้ผู้เรียนเป็นผู้จัดกิจกรรม
รวมทั้งกระบวนการรายงานและเผยแพร่ผลงานด้วยตนเองอย่าง
ต่อเนื่อง ผู้เรียนจะจัดกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์เวลา
ใดก็ได้ โดยคานึงถึงความเหมาะสมตามสภาพของแต่ละสถานศึกษา
รวมทั้งไม่จากัดเรื่องสถานที่และรูปแบบของกิจกรรม

9. การจัดกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ควรจัดให้
ผู้เรียนดาเนินการตามกระบวนการ 5 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 การสารวจปัญหาเพื่อศึกษาสภาพปัญหา
ปัจจุบันทั้งภายในโรงเรียนและชุมชน
ขั้นตอนที่ 2 การวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาต่างๆ และ
จัดลาดับปัญหาตามความสาคัญ จาเป็นและเร่งด่วนจากมากไป
หาน้อย
ขั้นตอนที่ 3 วางแผน ออกแบบกิจกรรม และจัดทาปฏิทิน
การปฏิบัติกิจกรรม
กระบวนการการจัดกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์

10. ขั้นตอนที่ 4 ปฏิบัติกิจกรรมตามแผนที่วางไว้
ขั้นตอนที่ 5 แลกเปลี่ยนเรียนรู้หลังจากเสร็จสิ้นการ
ปฏิบัติกิจกรรมเพื่อถอดบทเรียนและสะท้อน ในประเด็น
ดังนี้ คือ ผลที่เกิดกับผู้ปฎิบัติกิจกรรมและผลที่เกิดแก่สังคม
ภายหลังจากการปฏิบัติกิจกรรม จากนั้นนาไปสรุป รายงานและ
เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์การปฏิบัติกิจกรรม
ทั้งนี้ทั้งนั้นการจัดกระบวนการงานจิตอาสา ต้องปลูกฝัง
ให้เกิดสานึกจิตสาธารณตามหลักการของหลักสูตร 2551 ด้วย

11. กระบวนการการจัดกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ (ต่อ)
การจัดกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ ผู้เรียนสามารถ
เลือกจัดกิจกรรมหรือเข้าร่วมกิจกรรมได้ดังนี้
1. จัดกิจกรรมภายในโรงเรียน (กิจกรรมในวิถีชีวิตโรงเรียนเพื่อ
ปลูกฝังจิตอาสา) เป็น กิจกรรมที่ผู้เรียนและครูที่ปรึกษากิจกรรมร่วมกัน
วางแผนปฏิบัติกิจกรรมจิตอาสาในวิถีชีวิตของ ชั้นเรียนและโรงเรียนจนเกิด
เป็นนิสัยในการสมัครใจทางานต่าง ๆ เพื่อประโยชน์ของส่วนรวม ซึ่งงาน
เหล่านี้จะขยายขอบเขตจากใกล้ตัวไปสู่สังคมที่อยู่ภายนอกได้
2. จัดกิจกรรมภายนอกโรงเรียน (กิจกรรมอาสาสมัครเพื่อสังคม)
เป็นกิจกรรมที่ผู้เรียน ได้รับการสนับสนุนตามแผนการจัดกิจกรรม โดยให้
ทากิจกรรมด้วยความสมัครใจที่เป็นประโยชน์ แก่ ชุมชนและสังคมโดยรวม

12. การประเมินในแต่ละกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์
มีผลการประเมินเป็น “ผ่าน” และ “ไม่ผ่าน” ดังนี้
ผ่าน หมายถึง ผู้เรียนเข้าร่วมกิจกรรมครบตามเวลา ปฏิบัติ
กิจกรรมและมีผลงาน/ชิ้นงาน/ คุณลักษณะตามเกณฑ์ที่สถานศึกษา
กาหนด
ไม่ผ่าน หมายถึง ผู้เรียนเข้าร่วมกิจกรรมไม่ครบตามเวลา
ปฏิบัติกิจกรรมหรือมีผลงาน/ชิ้นงาน/ คุณลักษณะไม่เป็นไปตามเกณฑ์
ที่สถานศึกษากาหนด
การประเมินกิจกรรม

13. ตัวอย่างโครงการ
ชื่อโครงการ : โครงการจิตสาธารณะ
หน่วยงานที่รับผิดชอบ : โรงเรียนบ้านหนองแวง
อาเภอวังน้าเขียว จังหวัดนครราชสีมา

14. หลักการและเหตุผล
โรงเรียนบ้านหนองแวง ตั้งอยู่หมู่ที่ 12 ตาบลอุดม
ทรัพย์ อาเภอวังน้าเขียว จังหวัดนครราชสีมา สภาพแวดล้อม
โดยทั่วไปเป็นสังคมแบบชนบท นักเรียนส่วนใหญ่มาจากครอบครัวที่
ยากจนและขาดแคลน เล่นการพนัน ส่งผลให้การดูแลความเป็นอยู่
และพฤติกรรมของนักเรียนมีช่องว่าง นักเรียนส่วนมากมีความจาเป็น
ในการช่วยเหลือครอบครัวเพื่อความอยู่รอดในชีวิตประจาวัน มี
พฤติกรรมเลียนแบบ ทาตามแบบอย่างที่ไม่ดีของผู้ปกครอง ทาให้
พฤติกรรมของนักเรียนไม่เป็นไปตามที่โรงเรียนต้องการ แต่กลับมี
แนวโน้มไปในทางเสื่อมลง

15. หลักการและเหตุผล (ต่อ)
จึงมีความคิดเห็นร่วมกันว่าควรมีกิจกรรมที่ส่งเสริมจิตสานึกของนักเรียน
ให้ตระหนักในการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างเป็นสุข ตามหลักการและ
แนวทางของธรรมาภิบาล โดยส่งเสริมให้ทุกคนรู้จักปฏิบัติตนในการ
เป็นสมาชิกที่ดีของสังคมและมีพฤติกรรมจิตสาธารณะหรือจิตอาสา จึง
ดาเนินกิจกรรมโรงเรียนคุณธรรมชั้นนา โดยแบ่งกิจกรรมย่อย
ออกเป็น 2 กลุ่มคือ
1. กิจกรรมบ่มเพาะคุณธรรม จริยธรรม เพื่อปลูกฝังความมี
วินัย ความไม่เห็นแก่ตัว ความซื่อสัตย์ ตระหนักในด้านการลด ละเลิก
การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

16. หลักการและเหตุผล (ต่อ)
2. กิจกรรมพัฒนาสังคม สร้างความตระหนักในการรักษาความ
สะอาดของโรงเรียน เพื่อสร้างความตระหนักและมีพฤติกรรมในการ
รักษาสิ่งแวดล้อม ไม่ทิ้งขยะเลอะเทอะ ดูแลเขตพื้นที่
รับผิดชอบ สวนหย่อม ไม่ทาลายต้นไม้ ลบรอยขีดเขียนบนโต๊ะ
เรียน ฝาผนังและไม่ขีดเขียนข้อความสกปรกเลอะเทอะในที่ ๆ ไม่
สมควร ไม่ทาลายสาธารณะสมบัติหรือสมบัติทางราชการ ช่วยทาความ
สะอาดวัด หมู่บ้าน รณรงค์ป้องกันยาเสพติด รณรงค์การเลือกตั้ง และ
ช่วยกันบารุงรักษาสิ่งของให้มีสภาพดีใช้ได้คงทน ถาวร

17. วัตถุประสงค์
1. เพื่อสร้างจิตสานึกในด้านจิตสาธารณะหรือจิตอาสาให้แก่นักเรียน
และฝึกกิจกรรมจิตสาธารณะอย่างต่อเนื่อง
2. เพื่อให้นักเรียนมีพฤติกรรมจิตสาธารณะหรือจิตอาสาอย่างค่อนข้าง
ถาวรหรือถาวร
3. เพื่อให้นักเรียนมีพื้นฐานในการอยู่ร่วมกันกับสังคมอย่างเป็นสุขตาม
หลักธรรมาภิบาล
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. ทาให้นักเรียนกลุ่มผู้นาคุณธรรมชั้นนา มีคุณลักษณะเป็นผู้นาและมี
พฤติกรรมด้านจิตสาธารณะและจิตอาสา
2. ทาให้นักเรียนทุกคนได้ฝึกกิจกรรมจิตสาธารณะ และเป็นผู้มี
พฤติกรรมจิตสาธารณะ สามารถปฏิบัติได้จริง

18. เป้าหมายของโครงการ
1. เป้าหมายด้านปริมาณ
1.1 นักเรียนกลุ่มผู้นาคุณธรรมชั้นนา มีจานวน 70 คน มี
พฤติกรรมจิตสาธารณะค่อนข้างถาวร
1.2 นักเรียนทั้งโรงเรียนจานวน 165 คน ได้เข้าร่วม
กิจกรรม และฝึกกิจกรรม จิตสาธารณะ และมีพฤติกรรมจิตสาธารณะ
ค่อนข้างถาวร
2. เป้าหมายด้านคุณภาพ
นักเรียนโรงเรียนบ้านหนองแวงทุกคนมีความรู้เข้าใจความเป็น
นักเรียนจิตสาธารณะ และมีพฤติกรรมจิตสาธารณะอย่างค่อนข้างถาวรหรือ
ถาวรสามารถและอยู่ร่วมกันในสังคมได้เป็นสุข

19. วิธีดาเนินการ
- โดยจะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม
- ประชุมนักเรียนกลุ่มจิตสาธารณะทั้ง 2 กลุ่มและแสดงความคิดเห็นว่า
ควรให้ความร่วมมือกันทาหน้าที่ที่ได้ตกลงกันไว้
- สมาชิกในโครงการมีความเห็นว่าควรแบ่งกลุ่มตามสถานที่ในบริเวณ
โรงเรียน ที่ต้องการเน้นในการทาความสะอาด
- แบ่งหน้าที่นักเรียนทาความสะอาด และดูแลเขตรับผิดชอบตาม
ระดับชั้น ตั้งแต่ระดับอนุบาลถึงประถมศึกษาปีที่ 6
- ประชุมเพื่อชี้แจงผลการดาเนินกิจกรรม อุปสรรคปัญหาและ
ข้อเสนอแนะ

20. ผลการดาเนินการ
ผลของการร่วมกิจกรรมบ่มเพาะคุณธรรม จริยธรรม และ
กิจกรรมพัฒนาสังคม ของโรงเรียนคุณธรรมชั้นนา โรงเรียนบ้าน
หนองแวง ได้ส่งผลให้นักเรียนเกิดจิตสาธารณะในการมีส่วนร่วมต่อ
การพัฒนาโรงเรียน ความมีจิตอาสา และสอดคล้องกับแผนการ
ดาเนินงานของโครงการโรงเรียนคุณธรรมชั้นนา และสอดคล้องกับ
หลักปรัชญาปฏิรูปนิยม(Reconstructionism)ที่เน้นการดาเนินกิจกรรม
การสร้างสรรค์เพื่อพัฒนาสังคม

21. สรุปผลการดาเนินการ
1. นักเรียนกลุ่มผู้นาคุณธรรมชั้นนา มีคุณลักษณะเป็นผู้นาและมี
พฤติกรรมด้านจิตสาธารณะและจิตอาสาร้อยละ 80
2. นักเรียนทุกคนได้ฝึกกิจกรรมจิตสาธารณะ และเป็นผู้มีพฤติกรรม
จิตสาธารณะ สามารถปฏิบัติได้จริงร้อยละ 80
3. นักเรียนเกิดจิตสาธารณะในการมีส่วนร่วมต่อการพัฒนา
โรงเรียน ความมีจิตอาสา และสอดคล้องกับแผนการดาเนินงานของโครงการ
โรงเรียนคุณธรรมชั้นนา ร้อยละ 80
4. นักเรียนแต่ละกลุ่มได้ร่วมมือกันปฏิบัติและเรียนรู้ตามความสมัครใจ
ร้อยละ 80
5. ครู ผู้ปกครอง ชุมชน มีส่วนร่วมในการดาเนินกิจกรรมร้อยละ 60

22. ข้อเสนอแนะ
- ครู ผู้ปกครอง ชุมชน ควรมีส่วนร่วมในการดาเนินกิจกรรมด้านจิต
สาธารณะของนักเรียนกลุ่มผู้นาคุณธรรมชั้นนาและนักเรียนทุกคนให้มี
คุณลักษณะเป็นผู้นาและมีพฤติกรรมด้านจิตสาธารณะและจิตอาสาเพิ่มมากขึ้น
- ควรจัดให้มีกิจกรรมด้านจิตสาธารณะทั้งในระดับชั้น
เรียน โรงเรียน ครอบครัว ชุมชนตลอดจนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
อุปสรรค
- การทาความสะอาดบริเวณโรงเรียนไม่ทั่วถึงเป็นบางแห่ง
ครูและผู้ปกครองบางคนขาดจิตสานึกและจิตาธารณะ ประพฤติตนไม่เป็น
แบบอย่างที่ดี
- นักเรียนขาดแบบอย่างใกล้ตัวที่ดีในด้านจิตสาธารณะ ขาดความรู้ความ
เข้าใจและความตระหนักถึงความสาคัญในการประพฤติตนให้มีจิตสาธารณะ

23. สรุป
กิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมให้
ผู้เรียนบาเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติใน
ลักษณะอาสาสมัครเพื่อแสดงถึงความรับผิดชอบ เป็นกิจกรรมที่ต้องส่งเสริมให้
ผู้เรียนสามารถพัฒนาตนเองตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ เน้นให้
ความสาคัญทั้งความรู้ และคุณธรรมจริยธรรม จัดกิจกรรมโดยให้ผู้เรียนคิด
สร้างสรรค์ออกแบบกิจกรรมเพื่อสาธารณประโยชน์ เพื่อแสดงถึงความรับผิดชอบ
ต่อสังคมในลักษณะจิตอาสา เวลา ในการเข้าร่วมกิจกรรมเพื่อสังคมและ
สาธารณประโยชน์ ผู้เรียนควรเข้าร่วมกิจกรรมทุกชั้นปี ในการจัดกิจกรรมควร
เน้นให้ผู้เรียนเป็นผู้จัดกิจกรรม รวมทั้งกระบวนการรายงานและเผยแพร่ผลงาน
ด้วยตนเอง การประเมินในแต่ละกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ มีผล
การประเมินเป็น “ผ่าน” และ “ไม่ผ่าน” ทั้งนี้ทั้งนั้นการจัดกระบวนการงานจิต
อาสา ต้องปลูกฝังให้เกิดสานึกจิตสาธารณตามหลักการของหลักสูตร 2551 ด้วย

24. ขอบคุณค่ะ
สมาชิกกลุ่ม
1. นางสาวอรอนงค์ มังสา 54450186204
2. นางสาวอุบลวรรณ ด่านกามา 54450186205
3. นางสาวจริยา น้อยไทย 54450186206
4. นางสาวสุธางศุ์รัตน์ สมสะอื้น 54450186226
สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย 4/2
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี